LEYDSCHE
COURANT.
WOENSDAG 3 NOVEMBER.
3m?NENLANDSCHE BEKIGTEN.
LEYDEN2 November.
B«j E°n- besluit van 28 Oct. is aan den heer J. Geel, hoogleeraar, eersten j
bibliothecaris aan de hoogeschool alhier, op zijn verzoek, een eervol' ontslag
verleend uit gemelde betrekking, met het einde van het loopende jaar, on
der dankbetuiging voor de door hem bewezen dienstenen met ingang van
1» Januarij 1859, in zijne plaats benoemd de heer W. G. Pluygers, doctor
in de letterenconrector aan het gymnasium alhier.
Wij achten het niet ongepast bij deze gelegenheid te vermelden dat het
in de afgeloopen maand juist 25 jaren was geleden dat de hooggel. heer
dr. J. Geel zijne betrekking als eerste bibliothecaris aanvaardde. Moge de
waardige man zich eerlang in het herstel zijner geschokte gezondheid, die
lot zijne aftreding aanleiding gaf, verheugen en nog langen tijd zijne 'wel
verdiende rust genieten.
Door slcmgeregtigde deelhebbers in de Ncderl. handelmaatschappij,
van hel kiescollegie Leyden, is heden tot commissaris-plaatsvervanger dier
maatschappij benoemd de heer P. J. de Fremery, ter vervulling der vacature
ontslaan door de benoeming van den heer S. J. Ie Poole tot commissaris.
Door den minister van binnenlandsche zaken is ccnc circulaire gerigt
aan de commissarissen des konings in de verschillende provinciën, waarin
deze worden uitgenoodigd aan de gemeentebesturen bekend te maken, dat
Zr. M». verjaardag op den 19,lc" Februarij aanst. wederom zal worden ge
vierd. Naar men verneemt zijn ook de noodige maatregelen genomen, dat
de manschappen van bet leger Z"". Ms. geboortedag op feestelijke wijze zul
len herdenken.
Hel Staatsblad n°. 71 bevat een kon. besluit van 25 Oct., houdende
nadere bepalingen ten aanzien van het af te leggen examen door hen die
op eene huitcnlandsche akademie een diploma als mc/ii/n nap flftflnr linlylypn
verkregen, rir dl' naarivu vac»i/esTeino nepaTiiigen biijkl dat een zo6aathn
examen in het openbaar moet worden gehouden en drie volle uren moet
duren. De taal daarbij te bezigen is voor Nederlanders de Nedcrlandsche
voor vreemdelingen hunne moedertaal, ingeval de examinatoren zich daarin
genoegzaam verstaanbaar weten uit te drukken, en anders de Nederlandsche
of de Latijnsche taal, ter keuze van den examinandus. De kosten van het
examen bedragen ƒ150, waarvan een derde onder de examinatoren wordt
verdeeld, en het overige gestort in het akademisch fonds, ingesteld bij kon.
besluit van 13 Oct. 1836.
Bij eene dezer dagen door het ministerie van oorlog aan de militaire,
bevelhebbers gcrigte instructienopens te doene kortingen voor bet klecding-
en reparatie-fonds, zijn met klem herhaald de bepalingen: dat militairen,
die zich aan dronkenschap schuldig maken, het maximum der korting zul
len moeten ondergaanen ook niets uit vermeld fonds mogen ontvangen.
Jlen verneemt, dat aan de lieeren van Gend en Loos vergunning is
verleend, om met den ls,en dezer de passagiersvracht hunner diligence
ondernemingen met 5 pCt. per unr te verhoogen.
Te Woerden is Vrijdag 11. aan den conducteur ls,c kl.Matthijs Eekels,
van de artillerie, voor 50-jarige trouwe dienst, de gouden medaille uitge
reikt, hem dezer dagen door Z. M. met eene gift van ƒ100 verleend. De
genoemde persoon trad in 1803 in dienst als bombardier bij de Hollar.dsche
artillerie; in 1806 en 1807 nam hij een werkzaam deel aan de veldtogtcn in
Oostenrijk. In 1812 vond men hem bij het groote Fransche leger in Rus
land, alwaar bij in het volgende jaar, met wonden overdekt, te Smolcnsko
door de Russen gevangen werd genomen. Overgegaan in Russische dienst
streed hij tot in Februarij 1814 tegen de Franschen en keerde op dat tijd
stip in de gelederen van bet vaderlandsche leger terug. Van toen af deelde
hij, met slechts eene tusschenruimte van 3 jaren, al de moeijelijkheden
welke op verschillende tijdstippen van het leger zijr. gevorderd geworden.
In de afdeelingen van de tweede kamer der slaten-generaal heeft het
eindcijfer van hoofdstuk V. der slaatsbegrooting voor 1859 Binnenlzaken)
groot bezwaar ontmoet. Wijders zijn verschillende beschouwingen en be
denkingen van algemeenen of bijzonderen aard in t midden gebragt.
Er is aangedrongen op de indiening van een aantal wets-onlwerpen als:
1°. nopens de schutterijen2». tot regeling van het algemeen en bijzonder
bestuur van den waterstaat3». tot het stellen van regels voor het verleenen
van vergunning tot den aanleg van openbare werken of tot hel in werking
brengen van openbare middelen van vervoer; 4°. regelende de politie op de
wegen5°. aangaande het hooger en middelbaar onderwijs6°. op de
oclrooijcnen 7°. nopens den ijk der maten en gewiglen.
Verre de meeste leden loonden zich onaangenaam verrast door de gedane
aanvrage van twee ton voor de stichting van nieuwe gouvernementsgebouwen
te 's Gravcnhage. Wat de in het verleden jaar toegestane som van ƒ60,000
betreft voor het doen van opnemingen lot den aanleg van spoorwegendie
som is, naar men meent, niet in overeenstemming met de bedoeling der
kamer gebruikt.
Bij de 7de afdeeling Onderwijswordt in het verslag het volgende gezegd:
Enkele punten, lol de tegenwoordige inrigting van hel hooger onderwijs
betrekkelijk, werden besproken. Zoo verklaarde men zich in eene der af
deelingen voor liet invoeren van geslrenge, goed ingerigte examina, geschikt
om van de vorderingen der studenten bij elke stadie van hunne studie te
doen blijken; zonder dat men daarom de noodzakelijkheid van een staats
examen voor de toelating tot de hoogeschool aannam. In eene andere af
deeling weid oe wensehelijkheid betoogd der benoeming van lectoren op onze
hoogescholen in veel meer vakken van wetenschap dan tot nu toe hel geval
is. Daartegen werd echter aangemerkt, dat zulk eene diep ingrijpende'ver
andering in ons akademisch onderwijs niet anders dan bij de nieuwe wet
geving daaromtrent zou kunnen worden tot stand gebragt. Zij hangt met
het gcwigiig vraagstuk zamenof het aanmoedigen der optreding van
privaatdocenten niet betere vruchten belooft en minder ongerief na zich
slepen zou, dan eene aanmerkelijke vermeerdering van hel gclal bezoldigde
lectoren. Inlusschen werd dan toch de meening voorgestaan, dat iu ons
hooger onderwijs andere verbeteringen te brengen zijn, niet afhankelijk van
de nieuwe wet. Zoo bijv. de hooglecraren hier en daar een minder afdoen-
den invloed op de vorming der jongelieden oefenden scheen dit ook daaraan
toe te schrijven, dat sommigen hunner zich niet zoo uitsluitend aan hun
moeijelijk ambt wijdden, als men verwachten moest; hetzij, wat de pro
fessoren in de geneeskunde betreft, ten gevolge van uitoefening derpractijk,
hetzij, wat anderen aangaat, door hel waarnemen van aan hunne roeping
vreemde betrekkingen. Voor zoover zulke misbruiken werkelijk bestaan",
lag bet op den weg der regering of ook van de curatoren der hoogescholen
""kit'ff hme
Assen, van wiens cm v.,"«émuacll «czren, Oui ac hoogleeraar van
vangen aanzoek, zijne betrekking weder heelt'opgenomenomoax met mj
tijds in zijne vervanging was voorzien. Men begrijpt niet, waarom die
vervanging tot nu toe is vertraagd, te minder nog omdat het niet moeije
lijk zou vallen eene goede keus van een of meer opvolgers te doen. At
wierd thans een nieuw hoogleeraar benoemd, zou dit, nu het academiejaar
reeds gedeeltelijk is verstreken, voor den geregeldcn en goeden loop der
lessen in dat jaar weinig balen. De hoogeschool kan door zoodanige trage
voorziening niet anders dan lijden; hel geldt hier belangrijke vakken,
waarvoor de emeritus-professor alleen staat. Bij de Groninger hoogeschool
is niet lang geleden iels dergelijks voorgekomen. Men meent dan ook
ernstig in bedenking te moeten gevenom voortaan tegen zoodanig uitstel
der vervulling van opengevallen hoogleeraarsplaatsen te waken.
Er is gevraagd, boe hel slaat met de uitvoering der overeenkomst we
gens de stichting van een stadsziekenhuis te Leyden, dat levens als noso-
comium academicum dienen moest. De deswege gesloten overeenkomst is
reeds bij de wet van 7 December 1853 goedgekeurd, doch schijnt steeds
onuitgevoerd te blijven. Gaarne wist men waaraan dat uitstel is toe te
schrijven, en of hel waar is, dat de gemeente Leyden zich aan de aange
gane verpligingen tracht te onttrekken.
Nopens de Delfischc akademie zijn algemeen luide klaglcn gerezen over
den ongunstigen toestand dier akademie.
's GRAVENHAGE 2 November.
Z. M. heeft aan jhr. mr. F. L. W. de Koek, directeur van 'skonings
kabinet, vergunning verleend tot het aannemen der onderscheidingsteekenen
van ridder-grootkruis (zonder de Zwaarden) der Adolfsordc van Nassau en
van kominandenr, met de Ster, der orde van den Willen Valk, hem ge
schonken door den hertog van Nassau en den groothertog van Saksen-
Weimar-Eisenach.
Z. M. heeft den heer mr. J. B. L. Wenlholt, op zijn verzoek, eervol
ontslagen als schoolopziener in het 5dc schooldistrict in Zuidholland en in
zijne plaats benoemd den heer dr. A. A. Deenilc.
Tot majoor-kommandant der dienstdoende schutterij te Groningen is
benoemd mr. J. W. F. de Fremery, thans kapitein bij die schutterij.
Z. M. de koning en 11H. KK. 1111. de prins van Oranje en prins en
prinses Frcderik zijn allen in de residentie teruggekeerd.
Morgen zal er op de goederen van Z. K. II. prins Frcderik aan den
Leydsehen Straatweg door de leden van het Groot St. Hubert eene jaglpartij
plaats hebben, waaraan ook Z. K. II. de prins van Oranje zal deelnemen.
De minister voor de zaken der hervormde eeredienst enz. zal op Don
derdag aanst. geen gehoor verleenen. Ook door den minister van marine
zal op Vrijdag aanst. geen gehoor worden verleend.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
De Courant tvordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zafurdag Avond.