LEYDSCHE
COURANT.
1858.
VRIJDAG 20 AUGUSTUS.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vt ij dag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
Dc Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegeti 10
Centen afgegeven
BINNENLANDSGHE 8ERIGTEN.
LEÏDEN, 19 Augustus.
In den nacht van Dingsdag op Woensdag ontstond alhier een hevige brand
op de Hoogewoerd, om den hoek van de Rijnstraat, in een huis waarin
door W. J. Cuyle, voor rekening van den heer A. Stokhuyzen alhier, den
handel in kruidenierswaren werd uitgeoefend. Deze brand is gepaard ge
weest met eene noodlottige omstandigheid die ons gevoel pijnlijk aandoet.
Op de bovenverdieping, alwaar de kinderen sliepen, ontstaan, verkreeg hij
in weinige oogcnblikken eene zoo groote uitgebreidheid, dat niet alleen de
vernieling van het pand onvermijdelijk scheenmaar dat men ook voor het
behoud van het belendende perceel, de fabriek van den heer P. van Geer,
zeer beducht was. Niets was natuurlijker dan dat de bewoner terstond
zijne uiterste pogingen in 'twerk stelde om zijne kinderen te redden, het
geen in zoo verre mogt gelukken dat vijf hunner ongedeerd aan de vlammen
werden ontrukt; het zesde echter, een meisje van omstreeks 8 jaren, was
zoodanig misvormd en met brandwonden overdekt, dat hel bijna oogenblik-
kelijk den geest gaf, terwijl de vader, die zich in zijne wanhoop tot redding
van zijn kroost te ver had gewaagd, op verschillende plaatsen des ligchaams
deerlijk gebrand was. Inlusschen was de brandweer met den meest moge
lijken spoed opgekomen en door de werking van een aantal spuiten mogt
men er in slagen den brand zich niet verder dan het aangetaste perceel te
doen uitstrekken, waarvan echter slechts een zeer gering gedeelte is staande
gebleven. Aan allen die lot deze in den beginne van den brand niet te
verwachten uilkomst hebben medegewerkt, komt do hoogste lof toe voor
hunnen betoonden ijver, en niet minder aan de dienstdoende schutterij, de
troepen der bezetting en de policiedie door hel handhaven der goede orde
mede veel daartoe hebben bijgedragen.
De oorzaak van den brand wordt toegeschreven aan het vlam vatten der
gordijnen eener bedstede, die met het licht van een nachtlampje in aan
raking waren gekomen. Het gebouw was naar wij vernemen verzekerd.
Omtrent den toestand van den winkelier Cuyle vernemen wij dat er thans
allezins hoop is, dat de man voor zijn talrijk gezin zal gespaard blijven.
Wij kunnen niet anders dan onze goedkeuring schenken aan het plan
door eenige ingezetenen opgevat, om eene inteekening-lijst te doen rondgaan,
ten einde door vereenigde bijdragen den ongelukkïgen echtgenoot en vader,
die bij dit onheil bijna alles heeft verloreneene zoo hoog noodige onder
steuning te schenken. Ook voor hen, aan wie verzuimd mogt worden die
lijst ter teekening aan te biedenis daartoe de gelegenheid geopend ten
huize van den heer J. C. Dobbe, op den Nieuwen Rijn, en bij de boek
en kunsthandelaren Schreuder en van Baakop de Botermarkt.
De reünie van de afgevaardigden der Waalsche kerken in ons vader
land werd heden morgen door het houden eener godsdienstoefening in de
Waalsche kerk geopend. Ds. Perk, van Dordrecht, trad bij die gelegenheid
voor de gemeente op. lieden avond is aan de afgevaardigden de gelegenheid
aangeboden tot eene vriendschappelijke bijeenkomst op Zomerz.org.
Van het 14dc verslag van den toestand en de verrigtingen der Neder-
landsche vereeniging tot afschaffing van sterken drank, verscheen dezer
dagen een tweede druk, hetgeen als een verblijdend leeken des tijds mag
beschouwd worden, en een bewijs is, dat die zaak meer en meer de aan
dacht tol zich trekt. Wij onthouden ons van de mededeeling van bijzon
derheden omdat wij daaraan vroeger reeds een artikel hebben, gewijd.
Ieder, die maar eenigzins belang stelt in het goede doel dat de vereeniging
zieh voorstelt, zal, geloovcn wij dit geschrift niet onvoldaan uit de hand
leggen. Ditmaal toch is aan het verslag eene groote zorg besteed, en
heeft men, met afwijking van eene vroegere gewoonte, de voornaamste bc-
rigten van afdeelingen en correspondentennaar aanleiding van door het
hoofdbestuur voorgestelde vragenwoordelijk opgenomen. Men kan daar
door een juist oordeel vellen niet alleen over den vooruitgang der vereeni
ging in het algemeenmaar ook over den tegenstandwaarmede zij op
vele plaatsen heeft te worstelen. Onder vele bijzonderheden die verblij
dend zijnwordt menige beschamende omstandigheid ter onzer kennis ge-
'bragt. Moge het in deze bij sommigen eene pijnlijke aandoening verwek
ken de waarheid te hooren, op die wijze echter is alleen verbetering te
verwachten.
In de Dordrechtsche Courant leest men het volgende: «Het is ons
acngenaam te kunnen mededeelen dat de noodige maatregelen door het be
stuur van het Dordrechlsch museum zullen genomen wordenom de kunst
werken, waarin het door wijlen Ary Scheller aan dat museum gemaakte
legaat beslaat, ter bezigtiging te stellen voor allen, die bijdragen ter oprig-
ting van het gedenkteekendat ter eere van den grooten kunstenaar zal
■worden gesticht. Ook vernemen wij, dat, indien de bijdragen onzer stad-
genoolcnin verband met die uit andere steden van Nederland en hel bui
tenland, de verwezenlijking van hel beoogde doel mogelijk maken en er een
gedenkteekenden beroemden overledene waardig en hetwelk Dordrecht tot
eer verstrekt, wordt opgerigt, daarbij, ter blijvende herinnering, een album
zal worden vervaardigd, waarin de namen van alle deelnemers aan de op-
rigting zullen worden opgetcekend.
De C. deelt mede, dat in de hoofdstad eenige oudheidkundigen en
beminnaars van kunst en wetenschappen zich hebben aaneengesloteh tot
oprigting van een oudheidkundig genootschapdat thans reeds als gevestigd
kan worden beschouwd. Het stelt zich ten doel de kennis der oudheden
te bevorderen, inzonderheid als bronnen voor geschiedenis, kunst en nijver
heid. Tot bereiking van dat doel strekken de volgende middelena. het
bijeenbrengen en op nader te bepalen voorwaarden ter bezigtiging toegan
kelijk stellen van oudheden en al wat daartoe betrekking heeft; b. het
beoordeelen en bespreken daarvan in regelmatige bijeenkomsten. Dc ver
zameling, door het genootschap te vestigen, bestaat uit: a. Voorwerpen,
voornamelijk uit den grafelijken en stadhouderlijken tijd, door schenking,
ruil of koop verkregen, b. Voorwerpen, voor korteren of langeren tijd,
ter bewaring of beschouwing aan het genootschap toevertrouwd. Deze ver
zameling wordt in een geschikt lokaal bewaard en op nader te bepalen
wijze, dagen en uren voor het publiek toegankelijk gesteld. Bij opheffing
van het genootschap gaat deze verzameling in eigendom over aan de stad
Amsterdam om daar blijvend bewaard te worden.
Door wijlen den heer S. Crommelinin leven rustend pred. te Leeuwar
den en dezer dagen aldaar overleden, zijn aan onderscheidene godsdienstige
en nuttige instellingen legaten besproken. Daaronder bchooren de Ned.
herv. diaconiën van al de standplaatsen des overledenen, benevens die van
de evang.-luthersche gemeente te Leeuwarden het kerkgenootschap der
Ned. herv. gemeente, het stedelijk armbestuur, het stads- en burgerwees
huis, allen te Leeuwarden, het instituut voor doofstommen te Groningen,
de beide blindeninstituten te Amsterdam, do beide koloniën der maat
schappij van weldadigheid, Nederlandsch Mcüray, het asyl te Sleenbeek,
het gesticht te Moulfoort enz. enz.
Omtrent de uitwerking van het zware onweder dat Zaturdag II. over
de provinciën Overijssel en Drenthe heeft gewoed, worden nog nader zeer
treurige herigten ontvangen. Te Mander werd de woning van den landbou
wer Hanninck door den bliksem in vlam gezet. Binnen korten tijd was
het groote huis in de ascli gelegd, waarbij elf stuks vee omkwamen en de
geheele inboedel met het ingeoogste koren eene prooi der vlammen werd.
Te zelfder tijd sloeg de bliksem in bet huis van den landbouwer Dierike-
naer, in het aangrenzende Getelo, kerspel Ulzen, waarbij de dienstmeid
zoodanig getroffen werd dal zij het niet overleefde. Ook te Wooldc is
een wever, in het weefgetouw zittende, door den bliksem doodelijk getrof
fen. Te Lonnekrr sloeg dc bliksem in twee boerenhuizen, waarvan het
een drie woningen bevatte, waardoor de gebouwen met bijna al de huis
meubelen, den geheelen ingezamelden oogst, de bouwgereedschappen, eene
koe, enz. door de vlammen werden verteerd. Eene vrouw werd, voor ecu
der verbrande huizen staande, door den bliksem vrij ernstig gekwetst.
Te Terwolde sloeg de bliksem in de bouwmanswoning van den heer Elfrink
te Deventer; in e'e'n oogenblik was de woning met den geheelen inboedel,
ongeveer 80 vim rogge, eenige vimmen tarwe en eenige duizenden ponden
hooieene prooi der vlammende dienstboden hadden met opoffering van
eigen lijfstoebehooren naauwelijks den tijd de paarden en koeijen den stal
uit te drijven. Door den hagelslag, waarmede hel onweder vergezeld ging,
hebben de veldvruchten, vooral de tabak, veel geleden.
De gemeenteraden van Goes en Ylissingen, alsmede de kamer van
koophandel en fabrieken te Goes, zullen zich met adressen tot de regering
wenden tot ondersteuning der aanvraag om vergunning voor den Zeeuwsch-
Limburgschen spoorweg. De adressanten zien niet in, waarom Zeeland in
deze zaak bij andere provinciën zou moeten achterstaan, vooral daar de ver
schuiving van de uilvoering van dat werk voor de nijverheid en den handel
in Zeeland allernoodloltigsl kan worden.
Gelijk men weet had de vorige minister van justitie het noodig geacht
dat eenige der beste gevangenissen in het buitenland wierden onderzocht,
omdat de inrigting der cellulaire gevangenissen in ons vaderland, in de
laatste jaren gebouwd, in enkele opzigten bleek niet aan de verwachting te
voldoenen het dus van belang wasomwerd eenmaal ten voordeele van
dat stelsel beslist, voor eene goede inrigting der alsdan in ons vaderland
vrij talrijk op te rigteu nieuwe gebouwen te zorgen. Dit onderzoek werd
opgedragen aan de hoeren mr. P. W. Alstorphius Grevelink, inspecteur van
's rijks gevangenissen, boofd-ingenieur van 's rijks policie; J. A. II. Nel-
schcr, hoofdcommies bij het departement van justitie, en A. C. Pierson,
ingenieur voor den gevangenisbouw. Deze heeren hebben zich in den tijd
