denen er was zelfs gebrek aan geneeskundige hulp. De schade aan ge
houwen wordt op meer dan een milliocn begroot. Toevallig waren eerst
onlangs 600 centenaren kruid uit Mainz naar elders overgebragt. Zonder
dit gelukkige toeval, zou thans de geheele stad een puinhoop zijn, onder
welke eene bevolking van 30 a 40,000 menschen haar graf gevonden zou
hebben. De oorzaak van het gebeurde wil men aan zelfontbranding toe
schrijven, daar er op dien dag in het magazijn niet was gewerkt.
Dc Mainzer Zeit. zegt dat het onheil met onderwerping wordt gedra
gen en drukL de hoop uit dat de Duilsche Bond niet zal dralen om de
onverdiende ellende te lenigen. Men heeft te lang gewacht ten einde het
kruidmagazijn op eenen behoorlijken afstand van de vesting te verplaatsen.
Moge nu deze les heilzaam werken.
Later ontvangen berigten melden omtrent die ramp nog het volgende:
Er heeft zich eene commissie gevormd, ten einde liefdegiften in te zamelen
voor de ongelukkige inwoners; die commissie drukt den wensch uit dat
geheel Duitschland aan hare oproeping zal gehoor geven. Het getal der
totaal vernielde huizen is 57, en dat der zwaar beschadigde 64. Overigens
is er niet ée'n huis in de stad dat onbeschadigd is gebleven. Men telde op
Vrijdag 28 doodenwaaronder 11 Pruissische militairen. Het getal der ge
kwetste militairen is nog niet naauwkeurig bekendmen zegt 80 a 90. De
burgerij lelt cenige honderde gekwetsten. De pogingen tot redding moesten
met beleid geschieden. Meestal vond men slechts verminkte ledematen, maar
tusschen beide nog enkele ongelukkigen die nog leefden. Zoo vond men
eene vrouw op eenen stoel gezeten die door een hoop balken werd beschermd;
hare redding vereischte een arbeid van 8 uren. Een inwoner van de stad
die afwezig was, heeft van zijn talrijk gezin niets dan lijken wedergezien.
Een jongeling die bij de pogingen tot redding blijken gaf van eenen aan
wanhoop grenzenden moed, mogt slechts de lijken van twee zijner broeders
en van zijnen vader uit het puin opdelven. Het is een geluk geweest dat
de bommen en granaten in het onderste gedeelte van het gebouw werden
bewaard en aldaar zijn gesmoord, want anders zou de stad misschien aan
alle kanten in vlam zijn gezet. Ook in een nabijgelegen onderaarsch gewelf
werden 600 bommen bewaard, maar hoewel dc deur opensloeg hebben die
voorwerpen geen vuur gevat. Ook mag men de redding van 200 Oosten-
rijksche Officieren niet voorbij ziendie op dien dag in de onmiddellijke
nabijheid van den kruidtoren een militair feest zouden vieren, maar dat
door toevallige oorzaken was uitgesteld.
Uit het kantoor van een fabriekant le Mainz werd dezer dagen door
inbraak 20,000 11. gestolen. Voor het ontdekken van den dader is 1000 11.
uitgeloofd.
RV8LA1SD.
Uit Petersburg zullen geregeld meteorologische waarnemingen aan de
Academie le Parijs worden gezonden. De Grootvorst Constanlijn heeft zelf
dien arbeid als correspondent op zich genomen.
In den avond van 8 Nov. is het stoomschip Cinawdienst doende
tusschen Petersburg en Schusselburg, op de Newa legen het stoomschip
Constanlijn gestoomd, dat oogenblikkelijk zonk. 49 personen zijn gered
en 11 verdronken. Onder deze laatsten was de Luth. Leeraar Moritz.
De berigten omtrent de krijgsverriglingen in den Kaukasus luiden bij
voortduring gunstig. De Russische troepen hebben weder eenige voordeelen
behaald, die de onderwerping van verschillende stammen ten gevolge heb
ben gehad. De onderlinge verdeeldheid en vijandschap der stammen draagt
hiertoe veel bij.
TURK ÏE.
Te Konstantinopel is de duurte der levensmiddelen ongehoord. Daar
entegen is de handel in buskruid en wapenen zeer levendig. Over 't alge
meen is men over de toekomst des lands zeer bezorgd.
Volgens berigt uit Belgrado heeft de Vorst van Servie aan de Raads-
heeren, betrokken in de onlangs ontdekte zamenzwering tegen zijn leven,
en die uit dien hoofde ter dood veroordeeld waren, lijfsbehoud geschon
ken en hun de straf van levenslange gevangenis opgelegd.
UITTREKSEL UIT EE.NE Ni BKIEE UIT K.-AMERIKA.
II.
Wanneer ik met de stages (diligences) reisde, was ik dikwerf in groot
levensgevaar, vooral wanneer de met 14 personen geladene topzware wagen
over krakende losliggende planken van ellendige bruggen reed, die onder ons
bogen, 's Nachts is het hier woedend koud en had ik eens het voorregt op
een open wagen overgepakt te worden. Des morgens le 4 ure kwamen wij
in eene ellendige herberg aanwaar mij een kamer met 4 gebroken glas-
ruilen, zonder gordijn noch blinden, vlak voor mijne ongelukkige rustplaats,
aangewezen werd, terwijl ook de deur onmogelijk gesloten kon worden,
zoodat alles in de kamer zich door den geweldigen togt bewoog. Op een
anderen keer erlangde ik een dergelijk salonwaarvan de deur aan de straal
uitkwam. Niettegenstaande alle inspanning was ook die met geene moge
lijkheid te sluiten. Ik wilde er daarom een stoel voor plaatsen, toen ik
bemerkte dat er geen enkele in dat prachtige paleis voorhanden was, en
voor al dat comfort betaalt men toch nog dagelijks 2 a 3 doll, (ƒ5 a ƒ7)).
Intusschen behoeft men volstrekt niet bevreesd te zijn met opene deuren in
eenige ongelegenheid te geraken. Een Amerikaan zoude zich niet vermelen
daar misbruik van te maken, terwijl de goede trouw en eerlijkheid zoo
groot zijn dat men dikwerf in groote steden (o. a. te Washington) met
opene huisdeuren aan de straat zich allen gerust te bed begeeft. Te Chicago
had Ds. Ferris een thermometer buiten zijne voordeur hangen, en er zelfs
nooit aan gedacht dat die gestolen konde worden. Werklieden laten bijna
altijd hun gereedschap op de straat of den weg liggenals zij gaan eten.
Zulke voorwerpen te stelen is veel te min voor eenen Amerikaan; maar als
zij een fiksch bankroet kunnen slaan, dikwerf zeer frauduleus, dat is beter
der moeite waardig, of om met eene wel voorziene kas op den loop te gaan
of om bankpapier uil brieven te kapen, enz. Zulke dingen worden meestal
door huichelaars gedaan, die den vorigen Zondag met een cfFen gezigt drie
malen ter kerke waren en nog daarenboven twee godsdienstige vereenigingen
in de week bijwoonden; die u voor een aartsketter zouden uitmaken als zij
hoorden dat gij op den Sabbath een uitstapje wildet maken of iels anders
verrigten dan ter kerke te gaan en verder met de handen over elkander te
zitten. De zedelijkheid der Amerikanen moet ookvolgens de getuigenis
der geneeskundigen, alles behalve op een hoog standpunt staan, bij al de
groote uiterlijke welvoegelijkheid. Eene Amerikaansche schoone zoude blo
zen als men de eenvoudigste gewone uitdrukkingen, waaraan men zich bij
ons niet in 't minst ergert, in gezelschap bezigde; maar om in het ge
heim zich schandelijk onzedig te gedragen, dat is minder, als zulks voor
het publiek maar verborgen gehouden wordt. Zelfs ten platten lande is er
veel op dc zeden aan te merkenen hoort men daar van dingendie men
eerder te Parijs, Londen, Hamburg, Berlijn of Weenen dan bij de vrome
Amerikanen verwacht zoude hebben.
Wat de onzedelijkheid in de Unie betreft, moet ik intusschen zeggen dat
ik het slechts door mededeelingen van anderen en door de Couranten ver
nam, en dat ik, behalve in Nieuw-Orleansnergens sluitende onzedelijkheid
in het openbaar bemerkt heb. Daar evenwel gingen getrouwde vrouwen
en moeders van talrijke gezinnen op de onbeschaamdste wijze gedecolleteerd
met hunne beaux zoo schandelijk familiaar omdat ik regt blijde was toen
ik die wulpsche stad achter den rug had, waar het gansch niet vreemd is
om menschen op de straat vermoord te zien liggen. De Amerikanen ver
vallen bijna in alles in uitersten. Terwijl in Nieuw-Orleans op Zondag de
grootste markt gehouden wordt, loterijbriefjes verkocht, Jan Klaassen of
Polichinelle spelen met pauken en trompetten vertoond worden en pleizier-
treinen der spoorwegen overal heen rijden, vervalt men in het Noorden vol
komen in een ander uiterste; bijna nergens kan men des Zondags vertrek
ken noch brieven erlangen; alles, behalve de kerken, blijft gesloten, en
het is voor de vreemde reizigers, die dikwerf, bij slecht weder, zonder ken
nissen, op hunne kamer kunnen zitten, allerakeligst. Niet ieder reiziger
toch verkeert in de regie stemming om eenen geheelen Zondag in eene
vreemde plaats, onder vreemde menschen in de kerk te zijn. Ik maakte
er later eene studie van om mijne reisplannen zoodanig in te riglen, dat ik
op eenen Zondag daar ter plaatse aanlandde, waar ik aanbevelingen had;
kon ik daaronder een Duilscher vindendan was ik bijna zeker om na
kerktijd tot een rij toertje in Gods prachtige schepping, buiten de steen
klompen der steden, uitgenoodigd te worden, want de Duitschers zijn niet
zoo overdreven vroom als de Amerikanen van Engelsch bloed, die zoo iets
hoogst zeldzaam doen, hoewel ik er toch twee toe overhaalde, eens een
aan den Hudson en andermaal een op het Alleghany-gebergle. Zij deden
het uit overgroote beleefdheid voor mij, doch eigenlijk contre coeur-, mis
schien nog wel bevreesd, dat anderen zich aan de verschrikkelijke zonde,
die zij bedrevenergeren zouden.
Met groote verontwaardiging heb ik het nieuwe plan van Lord Palmerston
gelezen tot invoering van een gemodernizeerden slavenhandel onder eene
andere benaming1). De vcrfoeijelijke Engelsche staatkunde zal zich nu toe
leggen om de wilde Afrikaansehe volken, zoo veel mogelijk legen elkander
op le hitsenopdat er vele gevangenen kunnen komendie de Engelschen
dan zoogenaamd vrijwillig voor eenige jaren in dienst zullen nemen en
zich tot arbeid in hunne Koloniën zullen laten verbinden. Die ongelukkigen
gaaneven als dc beklagenswaardige Koelies (de Chinezen op Cuba) een veel
treuriger lot dan dat der slaven te gemoet, terwijl de meesters der laatsten,
even als voor hunne andere bezittingen, zoo veel in hun vermogen is, zorg
dragen om ze door eene goede en menschelijke behandeling, door verple
ging bij ziekte, zoo lang mogelijk te behouden, zullen de overwonnen
Afrikanen onder den fraai klinkenden titel van vrije huurlingengedurende
den verbonden diensttijd half worden doodgewerkt; niemand zal er zich
cm bekommeren of zij dien ten gevolge hun leven verkorten of later lot
allen arbeid volkomen ongeschikt zijn; niemand zal ze, evenmin als de
ongelukkige Koelies, met liefde verplegen als ze ziek zijn; in dat geval
wordt door gewetenlooze Blanken hun tractement ingehouden en zij moeten
maar naar een goed heenkomen zoeken. Neen die maatregel der Engelsche
Regering is veel schandelijker dan de slavenhandel zelve, 't Is het even
beeld van de Amerikaansche bankroetiers, die driemalen des Zondags ter
kerk verschijnen! Hel is eene afschuwelijke huichelarij! Ik lees liever
boeken als dat van de opregte Miss Murray, die loyaal genoeg is, om,
legen de publieke opinie inhare gevoelens bloot le leggen en veel liever
hare betrekking als Hofdame wilde verliezendan hare innige overtuiging
prijs te geven. Er zal niemand die wel denkt, gevonden worden, of hij
zal erkennen dat de slavernij een groot kwaad is en dat alle landen geluk
kig kunnen wordenwaar het mogelijk is slaven te ontberen. Maar er
moeten regtvaardige en billijke middelen daartoe aangewend worden. Als
alle weidenkenden de handen in eensloegen om vrije blanken in eenen sla
venstaat te brengen, waar de zwarten ontbeerd kunnen worden, d. i. waar
het klimaat ïjjet te vcrschroeijend heet is zooals b. v. in den Amerikaan-
schen Staat Tennessee, dan zal er nog nimmer zulk een krachtige maat
regel genomen zijn, die de hartader der slavernij treft, zonder verlies,
zonder strijd en zonder partijschappen, gebaseerd op aller welvaart en ge
luk. Ik sla geene plannen voor als onze Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen om de slavenhouders zonder compensatie van hun reglmatig
eigendom le berooven, op grond dat het ongeoorloofd is. Het is jammer
dat die Maatschappij niet al de jenever in onze Hollandsche branderijen
eigendunkelijk in beslag kan nemen, omdat dat vocht, bij le veelvuldig ge
bruik, schadelijk voor het algemeen konde worden.
1De Auteur van den brief schijnt de handelwijze der Engelschen met die der
Franschen te verwarren; wij lezen toch dat deze laatste zoogenaamde vrije arbeiders
onder de Negers willen werven: iets wal den Engelschen gansch niet welgevallig is,
daar die het le regt als een vermomde slavenhandel beschouwen.
