LEYDSCHE
COURANT.
RIJD AG 11 SEPTEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BWNENLANDSCIIE BERIGTEN.
LEYDEN, 10 September.
Hel heeft Z. M. den Koning behaagd aan het Kabinet van Pleisterbeel
den, Prenten, Teekeningen enz. enz. bij onze Hoogcschool, ten geschenke
te geven een exemplaar van HD. portret, gravure door J. W. Kaiser, naar
de schilderij van N. Pieneman.
Aan den Heer Dr. W. II. de Vriese, Hoogleeraar in de Kruidkunde
alhier, is onlangs bij Koninklijk besluit, voor den tijd van 3 jaren, eene
zending naar Neêrl. Indië opgedragen in het belang van de cultures, bij
zonder op het eiland Java. Wij vernemen, dat dit besluit genomen is uit
overweging van de noodzakelijkheid, om een wetenschappelijk onderzoek
in te stellen naar den staal der cultures in Neêrl. Indië, bijzonder op het
genoemde eiland, en naar de middelen, welke geschikt zijn om deze, in
hel vereenigd belang van Nederland en zijne bezittingen in hel Oosten, te
ontwikkelen. Tevens zóu hem zijn aanbevolen, op te sporen en aan te
toonen welke op Java thans nog niet of niet algemeen ingevoerde pro
ducten aldaar met vrucht zouden kunnen worden geteeld. Deze zending,
hoezeer in haren aard minder uitgebreid, doet eenigzins denken aan die,
welke in 1815 aan den Hoogleeraar Reir.wardt werd opgedragen. Hel is
iulusschen te hopen, dat deze nieuwe zending voor onze O. I. bezittingen
en voor de wetenschap meer uitkomsten zal opleveren, dan met die vroe
gere het geval is geweest; en dit mag men met gerustheid verwachten,
zoowel omdat, naar ons bekend is, niemand meer dan de Heer de Vriese
zelf hel betreurt, dal de Heer Reinwardt nooit heeft kunnen besluiten, het
verslag zijner zending openbaar te maken, en zich beijvert, uit de nalaten
schap van zijn voormaligen leermeester aan het licht te brengen alles wat
nog van wetenschappelijk belang mag worden beschouwd; als omdat,
wanneer wij verder omtrent den inhoud van het besluit zijner benoeming
juist enderrigt zijn, hem bepaald zou zijn opgedragen om binnen den lijd
van 2 jaren na zijne terugkomst in Nederland een beredeneerd verslag zij
ner bevindingen in Neèrl. Indië aan de Regering aan te bieden, vergezeld
van zoodanige uitgewerkte voorstellen, als waartoe hij, in hetgeen hij tij
dens zijne zending zal hebben opgemerkt, aanleiding zal hebben gevonden.
(A. K en L. B
Rij het bovenstaande kunnen wij voegen dat de Heer de Vriese hel be
houd van het Hooglceraarambt alhier als voorwaarde van de aanneming dezer
missie heeft gesteld, en dat lleereu Curatoren door de Regering daarop ge
hoord en daarin berustende, hebben goedgevonden te bepalen, dat zijne
lessen zullen worden gegeven door Lr. W. F. II. Suringar, een der meest
uitstekende voormalige kweekelingen van deze Iloogeschooldat Zijn Hoog-
Gel. zijne reize zal doen met de ovcrland-mail in de tweede helft van Octo
ber, te gelijk met I)r. J. E. de Vrij benoemd Inspecteur voor scheikundig
onderzoek in Oost Indië; dat beide geleerden eenigen tijd op Ceylon zullen
vertoeven, alwaar, gelijk bekend is, onderscheidene lakken van kuituur den
hoogsten graad van ontwikkeling hebben verkregeneindelijk kunnen wij
ten aanzien van Reinwardts wetenschappelijke nalatenschap berigten, dal de
reize door de Molukken in 1821—22 door den lieer Reinwardt gedaan, door
den Heer de Vriese uit zijne nagelaten papieren voor de uitgave bewerkt,
ter boekdrukkerij van de Wed. La Lau geheel afgedrukt is en weldra door
den bockhandelaar Fredcrik Muller te Amsterdam zal worden uitgegeven,
voorzien van eene uitvoerige levensschets van den lieer Reinwardt en met
onderscheidene belangrijke bijlagen vermeerderd. Deze uitgaaf geschiedt op
kosten van het Kon. Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, te Delft.
Op den 8slcn dezer hield de hier gevestigde Rederijkerskamer Vondel
eene buitengewone vergadering met Damesin het locaal Zomerzorgnabij
deze stad. Hel programma bestond uit de navolgende stukken 1°. Fragmenten
uit de overwintering der Hollanders op Nova-Zembla, van U. Tollens Cz.
2. de Wachtende, van S. J.v. d. Bergh3. Fragment uit het dichtstuk de
Dochter van Herodias," van B. ter Haar, 4. Neen en Ja, var. W. J. van
Zeggelen; 5 een Proces in den Dop, blijspel in verzen, in twee afdeelin-
gendoor onzen stadgenoot J. M. E. Dercksen. De voordragt mogt uitste
kend genoemd wordenwaarvoor de declamatoren luide toejuichingen van
het Publiek verwierven en de talrijke opkomstondanks het zeer ongunstige
weder, bewees, dat Vondel zoo het zich wil doen hoorenaltijd belang
stellende ooren vindt. Ook den Heer Dercksen werd de welverdiende hulde
gebragt, en toen deze, gehoor gevende aan den wensch der aanwezigen, op
de estrade verscheenruischten onder daverend handgeklapde toonen der
fanfare van het muziek corps der Leydsche Schutterijdat zich vóór en na
de werkzaamheden, als ook in de pauze, op eene verdienstelijke wijze deed
liooren en medegewerkt heeft om het genoegen van den avond te verhoogen,
Wij wenschen èn de Kamer Vondel èn den schrijver geluk met liet
gunstig gevolg hunner werkzaamheden. Dat zij heide op den ingeslageu
weg voortgaan en het publiek op die wijze nog vele aangename oogenblik-
ken mogen verschaffen.
Naar men verneemt, moet bij de Regering het voornemen beslaan, de
gevangenis voor jeugdige veroordeelde meisjesthans te Amsterdam geves
tigd, over te brengen naar Montfoorl, alwaar een oud kasteel bestaat, daL
met weinige onkosten tot zoodanig gesticht is in te rigten. Voorts zou men
de criminele gevangenis te Woerden willen overbrengen naar Leeuwarden,
zoodal er maar eene strafgevangenis in het rijk zou bestaan, als een gevolg
van het nieuwe stelsel, in 1854 aangenomen. De gevangenis te Woerden
zou, in dat geval, worden ingerigt voor jeugdige veroordeelde jongens,
terwijl de gevangenis te Rotterdam alleen zou worden ingerigt lot een huis
van arrest.
In Augustus zijn op den IIoll. spoorweg vervoerd 135,913 personen
en is ontvangen ƒ130,198; op den Rijnspoorweg vervoerd 108,969 personen
en ontvangen ƒ195,505.
Dezer dagen zal te Haarlem worden gehouden eene tentoonstelling van
jong vee, varkens, pluimgedierte en voortbrengselen van land- en tuinbouw,
op de Stads-Doelen. Zij zal worden gehouden op Zondag middag 13 dezer,
van 12 lot 5 ure, en Maandag van 11 ure des voorraiddags tot 4j ure des
namiddags. De leden der Hoilandsche Maatschappij van Landbouw hebben,
op verloon van hun doorgaand bewijs, vrjjen toegang voor zich en eene Dame.
De inzenders hebbenop vertoon van een door den Secretaris kosteloos af te
geven persoonlijk bewijs, vrijen toegang. Elk ander betaalt 25 cents.
Voor de inzenders van vee en voortbrengselen van den land- en tuinbouw,
zijn de voorwaarden in het programma vermeld. Voor de voorwerpen wor
den 22 eerste en 22 tweede prijzen uitgeloofd. De hoogste der eerste prijzen
is van ƒ40 voor den best gekeurden pinkslier. De uitgeloofde prijs wordt
toegewezen al is er slechts c'e'n voorwerp ingezondenmits het der bekroo-
ning waardig worde gekeurd.
Te Amsterdam bevonden zich dezer dagen C jeugdige Egyptenaren
die te Parijs onder de leiding van den Heer Blanchel hunne opvoeding ont
vangen. Zij hebben de merkwaardigheden der stad in oogenschouw genomen.
Van Hellevoelsluis is naar de Kaap de Goede Doop vertrokken het
schip Admiraal de Winter, aan boord hebbende 39 handwerkslieden.
Te Monnickendam heeft Zondag 11. voor het eerst de straatverlichting
door gas plaats gehad.
Zondag 11. is te Utrecht in 72-jarigen ouderdom overleden de lieer Mr.
A. van Goudoever, rustend Hoogleeraar in de letteren aan de Uoogeschool
aldaar. Hij was in 1813 benoemd to! Lid van de Maatschappij der Nederl.
Letterkunde.
De papierfabrieken te Apeldoorn beleven thans eene in jaren niet ge
kende welvaart, naardien de aanvragen menigvuldig en de prijzen zeer ver
beterd zijn. Nu ook de prijzen der lijm sedert eenigen tijd bijzonder zijn
verhoogd, hebben ecnige fahriekanlenen dat met uitmuntend gevolg, be
proefd om door het koken van lijmvlcesch in deze behoefte te voorzien.
Het aldus gelijmde papier voldoet in elk opzigt aan de vereischtenzoodat
men thans het middel heeft gevondenom met aanwending van minder
kosten even goede uitkomsten te verkrijgen.
Te Koolwijk (Gelderland) is in de vorige week een persoondie zich
lijdens een onweder in het veld tegen eene houtmijt had geplaatst, door
den bliksem doodelijk getroffen.
Te Franeker had in de vorige week eene kaatspartij plaats lusschen
36 personen, van 's morgens 10 tot 's avonds 7 ure, onder afwisseling van
muziek. Drie gebroeders Boorsma, van Tjummarum, hebben den prijs, drie
zilveren doozen gewonnen, en drie gebroeders Felkens, van Wintum, als
premie, drie zilveren lepels.
Met het uitbakenen van den spoorweg van Zevenaar in de rigting naar
Rheine is men reeds gevorderd tot op ongeveer 6 uren afstands van eerst
genoemde plaats, en wel tot in de nabijheid van het dorp Ruurlo.
De krijgsoefeningen in het gerelranchcerde kamp Willem II nabij 's Her
togenbosch hebben Maandag 11. een aanvang genomen. Reeds op den
eersten dag hebben de troepen, groolendeels uit jeugdige militairen be
staande, veel lof ingeoogst, zoo door hunne houding als door hunne vaar
digheid in het behandelen der wapenen. De oefeningen zullen geregeld des
Maandags, Woensdags en Vrijdags plaats hebben.
Te Valkenburg (Limburg) heeft Zondag avond een hevige brand ge
woed. Drie huizen zijn daardoor vernield. Eij de blussching van dien
brand zagen de omstanders een vreemd voorval. Van onder de heele asch,
kwam een klokhen met hare kuikens te voorschijnwelke men onbescha
digd zag weg loopen.
