LEYDSCHE
COURANT.
18 57*
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond,
^^4
'M
VRIJDAG 31 JULIJ.
De Prijs der Courant is ƒ12 in het jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN30 Julij.
Op het Raadhuis alhier bevindt zich ter raadzaal eene schilderijwelke
in 1642 door den vermaarden schilder Jan Lievensz voor een schoorsteen- j
stuk is vervaardigd, nadat een jaar te voren deze zaal geheel nieuw was
ingerigt.
Frans van Mieris deelt in zijne beschrijving der stad, 2dc deel hl. 375,
deswege 't volgende mede: uit de Thesauriers rekening van 1642 wordt
bekrachtigd dat aan den Konsl-Schilder Jan Lievensz. op den 19cn. Novem- i
her betaald is voor het Schildery op de Vroedschapskamer, verbeeldende
Scipio Africanus met de bruid van Carthago, vijftienhonderd guldens, en
kostte het zelve stuk van Antwerpen, daar die Meester toen woonde, naar
Leyden over te brengen, honderd en vijftig guldens. Hier en boven was
de gemelde Konstenaar Lievensz. door Burgermeestcren van Leydenvolgens
verdrag, nog beschonken met eene Goudc Medaille ter waarde van negen
en negentig guldens en zeventien stuivers."
Het doek dezer fraaije schilderij was door den tijd zoo zeer vergaan, dal
het de verw niet meer kon dragen, waarop door 't Gemeentebestuur, na
daarvan overgelegde proeven omtrent andere schilderijenaan den schilder
J. J. de Vink alhier is opgedragen om de verw van dit sluk op nieuw
doek over te brengen, in welke, zooveel kunstvaardigheid vorderende bewer
king, deze kunstenaar, blijkens de getuigenis van bevoegde personen uitne
mend is geslaagd; eene kunstbewerking die lot hiertoe, naar men zegt,
alleen in Engeland met goed gevolg werd aangewend.
Hij heeft namelijk niet liet oude doek op nieuw doek gebragt'Igeen
meermalen gedaan wordt; maar de verw er afgenomen en die op nieuw
doek gebragt, zijnde het oude nu naakte en versleten doek bij 't nieuwe
doek door hem terng gegeven, en alles zoo keurig bewerkt, dat kenners het
werk allezins prijzen; waarom wij ons verpligt gevoelden om van dezen
verdienstelijken arbeid van den Heer de Vink hier opentlijk melding te
maken en de welverdiende hulde te brengenopdat zijne kunst hier te
lande algemeen bekend worde, en hij alzoo in slaat gesteld nog menig
kunststuk van den ondergang te redden.
Omtrent den Schilder Lievens vinden wij vermeld, dat hij den 24sl,n Oct.
1607 binnen deze stad werd geboren, en reeds op zijn achtste jaar bij den
Schilder Joris Verschoten alhier, en op zijn tiende bij Pieter Lastman te
Amsterdam ter leering werd besteld. Zijne portretten vonden veel bijval.
Op zijn 24stc jaar slak hij over naar Engeland, waar hij 3 jaren vertoefde
en de afbeeldsels schilderde der Vorstelijke personen en vele aanzienlijken
waarna hij te Antwerpen huwde, zich daar nederzette, en vele kapitale
stukken vervaardigde. Zijn sterfjaar vinden we niet vermeld.
Men verneemt dat door lusschenkomst van Dr. II. Gehle, Predikant
bjj de Hcrv. Gemeente te Londen, ten behoeve van het Tollens Monument,
eene som van ƒ150 is ingezameld.
Door liet Gemeentebestuur van Gorinchem is een prijs van 500 uil-
geloofd voor het best gekeurde plan voor een nieuw Raadhuis.
Uit Oostzaan wordt gemelddat Zaturdag 11. een landmandie des
morgens gezond zijne woning had verlaten, om op hel land te arbeiden, in
eenen hevig ongeslelden toestand bij zijne bezigheden teruggevonden en naar
zijne woning is vervoerd, waar hij eenige uren later overleed. Ook de
overige huisgenooten van den landman zijn allen dien morgen in meerdere
of mindere male door dezelfde ongesteldheid overvallen en de oudste dochter
zelfs zoodanig, dat men in den beginne mede voor hel behoud van haar
leven bezorgd was. Men verneemt, dat dit huisgezin den vorigen avond
garnalen had genuttigd cn hieraan wordt de oorzaak der ongesteldheid
toegeschreven.
De Groenlandsvaarder Dirkje Adama is Zaturdag 11. te Harlingen te
ruggekeerd, met 1300 robben.
In het dorp Berlikum nabij de genoemde stad, heeft men in den nacht
van 21 op 22 dezer 8 horologien gestolen. Aan een daarvan bevond zich
een zilveren halsketting en een haarslculel met navolgend opschrift: »ler
gedachtenis van mijne zuster M. S. R., overleden tc Berlikum" De politie
heeft daaromtrent nog niets ontdekt.
In den nacht van Vrijdag op Zaturdag jl. werd bij den landbouwer
J. G. van der Zwaan, onder Aalsumprov. Friesland, een stoute diefstal
met braak gepleegd. Twee mannen, in blaauwe kielen vermomd, drongen
de woning binnen, begaven zich naar de slaapstede der eigenaars en nood
zaakten deze, onder verschrikkelijke bedreigingen, aan te wijzen waar hun
goud en zilver werd bewaard. Terwijl de een zich meester maakte van
het gouden oorijzer der huisvrouw, van een 3-tal kerkboeken met zilver,
alsmede van circa ƒ300 aan geld, hield de ander de verschrikte bewoners
opgeslotennadat hij eerst nog den man belangrijke wonden vooral aan
het hoofd, had toegebragt.
Het Friesch Weekblad bevat de tijding, die het verklaart uit eene
goed onderrigle bron te hebben ontvangen, dat het geheele kapitaal, voor
den Noorderspoonveg vcrcischt, zou zijn volgeteekend door 5 bankiers, zoo
uit Parijs als uit Londen, en wel voor het groote plan, namelijk met de
verbinding op Utrecht cn Arnhem, alsmede lot Kampen. Maandag zouden
zich allerwaarschijnlijkst reeds 2 bankiers met het waarborg-kapitaal naar
's Uage begeven.
Vrijdag 11. is er in dc Waalsche kerk te Zwolle een stoute diefstal
gepleegd. Een of meer personen hebbenterwijl dat gebouw voor de
lnchlverversching slechts door een traliehek was afgesloten, welen binnen
te dringen, het slct der consistorie-kamer en dat van dc kast in die kamer
opengebroken en daarna zich van de bussen meester gemaakt, welke zij
echter met verbroken sluiting hebben achtergelaten, onder medeneming van
hel daarin geborgen geld, omstieeks ƒ19 bedragende.
Bij liet militaire schijfschieten op de Geldersehe heide builen Breda,
is een recruut der 5jc afd. infanterie bij ongeluk in de borst getroffen. De
wond schijnt niet doodelijk te zijn, men hoopt nog op herstel.
De Arr.-Regtbank te 's Herlogenbosch heeft regtsingang, met bevel
van dagvaarding in persoon, verleend legen zekeren aannemer aldaar, die
door onachtzaamheid of onbedrevenheid een zoodanig slechten steiger heeft
laten maken, dat 3 werklieden, daarop bezig om het plafond cener kerk
schoon te maken, er door heen zijn gevallen, en 1 van hen is gedood en
2 zwaar verwond werden.
Uit Maastricht wordt gemeld dat men aldaar Maandag 11. schokken
eener aardbeving heeft waargenomen. De twee eerste, en wel de hevigste,
omstreeks 20 minuten na 11 ure; 15 minuten na 12 ure herhaalde zich de
schudding, hoewel zwakker, twee malen. In de woning van den berigt-
gever (aan de N. R. C.)werd een zwaar beladen meubelstuk eenigzins
opgeligt, daarop geplaatste kopjes geraakten zoodanig in beweging, dat zij
op het punt waren van naar beneden te vallende aan den wand hangende
schilderijen slingerden heen cn weder.
Kaar men verneemt heeft 's Lands stoomschip Gedeh, thans uitgezeild
naar Batavia, in last om Rio Janeiro aan te doen en de aldaar in bewa
ring zijnde soldalen cn zeeliedendie zich in der tijd aan oproer op het
barkschip Eli sa Susanna, hebben schuldig gemaakt, gevankelijk naar Ba
tavia over te voeren.
Uittreksel uil het verslag van Gedeputeerde Stalen aan de Staten der
provincie Zuidholland, over 1856. (Vervolg en Slot).
Hoofdstuk XIV. Jagt cn Visscherij. Het jaar 1856 werd door een zeer
gunstigen toestand van het jagtveld gekenmerkt. Klein wild (vooral hazen
en patrijzen) was bij de opening van den jagttijd over het algemeen over
vloedig aanwezig. De jagt op waterwild was niet gunstiger dan in het
voorgaande jaar, cn over hel algemeen heeft het kooibedrijf weinig voor
deden opgeleverd.
De verschharingvisscherijmet 108 schuiten van Scheveningcn34 van
Katwijk en 5 van Noordwijk, gezamentlijk bemand met 1176 koppen, kan,
in vergelijking met het jaar 1855, zoo wal betreft het aantal gevangen
haringen als de besomming, veel gunstiger genoemd worden. Er zijn aan-
gebragt ruim 36 mill, stuks haringen, waarvan bijkans 29 miii. te Seheve-
ningen. De beug- of hoekwantvisscherij is, uit hoofde van gebrek aan
rondvisch cn ter voorkoming van het daardoor tc vrcezen verlies der nog al
aanzienlijke kosten van uitrusting, ook weder dit jaar door de visschers uit
ScheveningenKatwijk en Noordwijk niet uitgeoefend.
Hoofdstuk XV. Ambachts- en fabrieknijverheid. In deze takken van
volksbestaan heerschle groote levendigheid en ruim vertier. De Kamers van
Koophandel en Fabrieken blijven hunne belangelooze zorgen aan handel- cn
fabriekwezen wijden. De meeste fabrieken en trafieken bevonden zich in
bloeijenden toestand. Het aantal stoomwerktuigenin 1856 in gebruik
bedroeg 134, gezamenlijk van 1761 paardenkrachten, terwijl hiertoe 161
ketels gebezigd werden. IIcl gezamenlijk getal arbeiders in de fabrieken
bedraagt 17,666.
Onder de zich meer en meer ontwikkelende nieuwe takken van industrie,
verdient vooral vermelding de vervaardiging van Smyrnasche tapijten in de
fabriek van den Heer Jan Heukensfeldt te Delft, waarin tevens een aantal
personenvrouwen en kinderen werk vinden in het spinnen en weven van
koehaar en hel vervaardigen van militaire uitrustingen voor Oost-Indi8n.
De fabriek der Nedcrl. Stoombootmaatschappij op Fijcnoord had het ge
heele jaar door ruim werk, zoodanig dat het getal harer arbeiders, even als
in 1855, gemiddeld 900 beliep. Behalve de vele herstellingen aldaar aan
stoombootcn en stoomwerktuigen verrigt, werden aan particulieren 5 machines