LEYDSGHE
COURANT.
VRIJDAG 22 MEI.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zat ar dag Avond.
De Prijs der Courant is 12 in het jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
Lij deze Courant behoort een Bijbladbehelzende eenige Verordeningen J
omtrent de Gemeente-belastingen't welk van wege de vervroegde uitgave 8
van dit Nommerbij het volgende zal tooiden gevoegd.
B!N'NKNLANDSCHE BBRIGTËN.9
LEYDEN, 20 Mei. J
De 27slc Verjaardag van H. K. H. Amelia van Saksen-Weimar-Eisenach t I
gemalin van Z. K. II. Prins Hendrik, werd heden door heL uitsteken van
vlaggen zoo van de openbare als van vele bijzondere gebouwen herdacht.
Uil het Jaarlijksch Verslag omtrent den toestand der Gemeente, door
Burgemeester en Wethouders aan den Gemeenteraad ingediend, deelen wij
de volgende hoofdbijzonderheden mede: (Vervolg en Slot).
Hoofdstuk XIV. Ambachls- en Fabrieksnijverheid. In een naauw ver- i
band hiermede staan de alhier gevestigde afdeelingen van de Nederl. Maat
schappij ter bevordering van Nijverheid en van de Nederl. Vereeniging ter
bevordering van fabrieks- en handvverksnijverheid. De eerste telt thans
118 leden en de tweede 40.
De lakenfabrieken hebben in 1856 voldoende werkzaamheden gehad. De i
vooruitzigten blijven gunstig. Voor de grijnfabriékeridie gedurende J
eenige jarenin cenen kwijnenden toestand verkeerden, zijn de vooruitzig-
ten verbeterd en hebben de Fabriekanten zich op nieuw door de orders van I
leverantie van polemielen op China van wege de llandcl-Maatschappij en
door die van wollen grijnen voor het Departement van Koloniën mogen ver- 1
heugenten gevolge waarvan wederom veel welvaart onder de arbeidende j
klasse wordt verspreid. De wollen en zijden damastfabriek blijft een ge-
regelden aftrek vinden. De vlaggedoekfabrieken ofschoon met buiten- j
landsche invoeren te wedijveren hebbende, behouden echter hun debiet, i
waartoe ook bijdragen de leveringen bij de Marine. De twee alhier ge
vestigd geweest zijnde zeildoekfabrickén bestaan niet meer. De dekenfa-
brieken blijven voortdurend druk werkzaam. De saaifabrieken die groo- j
tendeels hunne werkzaamheden vinden in de aannemingen bij de Marine,
en voor de inlandsche en O.-I. Artillerie, behouden denzelfdcn duurzamen
aftrek. 11e kousenfabrieken verschaffen wel aan vele behoeftigen veel
werkzaamheid, doch door de duurte der wollen genieten de Fabriekanten
voor hen zelve weinig voordeel. De loonspinnerijen waren over het geheel
steeds geregeld werkzaam. De kaloendrukkcrij cn Adrianopelroodvcrwerij j
heeft het geheele jaar doorgewerkten zoo wel voor het binnen- als buiten- j
laudsch fabrikaat een vermeerderden aftrek ondervonden. De vachtenbloterij
heeft meerdere werkzaamheid gehad dan in het vorige jaar. De zeemtou-
werijen hebben, niettegenstaande de belangrijke aanvoeren van zeemlappen
uit Engeland, om hunne betere hoedanigheid voortdurend debiet gehad.
De marokijn- en gekleurd leder fabrieken blijven een geregelden aftrek
genieten, terwijl de stoomkracht, bij een dezer dit jaar in werking ge
komen, eene merkelijke uitbreiding daaraan heeft gegeven. Leer-
looijerijen, lijmziederij en zeemlraankokerij hebben lot steeds klimmende
prijzen een voldoend debiet harer voortbrengselen gehad. De behangsel-
fabriek blijft haren gevesligden roem handhaven. De spiegel- en Iijslen-
fabriek doel zich meer en meer van ecue zeer gunstige zijde kennenen
Strekt ten bewijze dat, zoo men door niet te zeer aan het oude gehecht te
zijn, het goede wat buitenlands gewerkt wordt, met oordeel op den va-
derlandschen bodem overbrengt, de mededinging wel is vol te houden.
De meeste onzer meubelfabrieken ontvangen voor de groolere sleden in ons
land hunne bestellingenen hebben belangrijke afleveringen ten uitvoer ge-
bragl. De Koninkl. Nederl. grofsmederij heeft druk gewerkt, en dien
ten gevolge aan vele werklieden arbeid en brood verschaft. Onder de vele
en belangrijke werken zoo voor particulieren als hel buitenland door haar
vervaardigd, mag in hel bijzonder vermeld worden, een voor het gouverne
ment te Amsterdam vervaardigd ijzeren gebouw ter lengte van 100 Ned. ellen
bij eene breedte van 30 Ned. ellenen rustende op 156 kolommen moe
tende het onderste gedeelte dienen lot droogloods voor hout, terwijl het
bovenste bestemd is om de grootste schepen uit te slaan. De ruimte van
hel bovenste locaal beslaat 2000 Ned. ellen. De ijzergieterij is
druk werkzaam geweest en breidt zich steeds uit. De stedelijke gas
fabriek neemt zoodanig toe in verbruikers, zoo wel wat betreft de fabrie
ken cn trafieken, als winkeliers en particulieren, dat die inrigting eene
noodwendige uitbreiding zal moeten ondergaan. De rijstpellcrij heeft
door vermeerderde aanvoer van Java-rijst drukker dan het vorige jaar
doorgewerkt. De twee alhier gevestigde stokerijen van de eerste klasse,
waarvan de eerst opgerigte in andere handen is overgegaan, hebben door
gewerkt, kunnen aan de eischen van de wel, met goeden aftrek voldoen,
en vinden voor hunne kwaliteit geregeld debiet van hun fabriekaat.
Het verlier in de vier branderijen van de zesde klasse houdt stand.
De beide hier ter stede bestaande bierbrouwerijen, hoezeer zich niet uit
breidende, behouden hun debiet. De kuiperijen gaan goed. liet getal
vaatwerk aan den ijk gebragtovertreft het vorige jaar, als zijnde 872 4,
25,242 6515 j,ste zinnen 32,629 stuks, makende een verschil van circa
5100 stuks, doch er moet worden afgetrokken nagenoeg 3000 stuks, welke
wel is waar in hel arrondissement, maar niet in de gemeente vervaardigd
zijn. De toestand der zeepziederijen is niet ongunstig, maar die fabrie
ken blijven zich niet zonder reden beklagen over de belemmeringen, welke
de beslaande wet op den accijns veroorzaakt. Dc zoutziederij heeft, ten
gevolge van hel meerder verbruik van aardappelen en van de gunstige wer
king van het met llanover gesloten tractaat lot wering van den sluik
handel, meer debiet gehad. De seheepmakerijenofschoon op geen grootc
schaal werkende, kunnen echter zeer gced aan de behoeften voldoen.
Dc koffijslroopfabrick werkt geregeld door. De boek- en steendrukkerijen
werkten voldoende en over het algemeen is men te vrede. De hoedenfa-
brieken gaan vooruil, en de fabrickant mogt zich verheugen dat de voort
brengselen zijner nijverheid gewild zijn, ook voor Oost- en Wesl-Indië.
De wolhandel ging geregeld voort en de veemarkt blijft druk bezocht.
De turfmarkt was wederom belangrijk, er zijn in 1856 267 schepen aan
de markt geweest, de prijzen waren hooger dan in vorige jaren. De voor
het fabriekwezen ingeslagen steenkolen, onder genot van vrijdom, bedroe
gen 185,0641 mudden. In vijf jaren is het verbruik van steenkolen in
fabrieken ruim 55 pCt. toegenomen.
Hoofdstuk XV. Handel en scheepvaart. De kermis werd drukker dan
het vorige jaar bezocht; de aanvoer van granen en van aardappelen was
aanmerkelijk grooler dan het vorige jaar. De beestenmarkt behield haren
uitgebreiden handel en omtrent geen der overige markten werd vermindering
van vertier bespeurd. De opbrengst der marklgelden was ook in hel geheel
ruim 16 pCt. meer dan het vorige jaar.
In Hoofdstuk XVI, over zaken met het vorig Hoofdst. in verband staande,
wordt nog gezegdDe afschaffing der broodzetting heeft nog niet bestendig
zulke gunstige uitkomsten opgeleverd als men daarvan scheen te moeten
verwachten. De invoer van brood uit de omliggende gemeenten neemt toe
en deze omstandigheid zal zeker een gunsLigen invloed hebben op de hoe
danigheid en den prijs van liet alhier vervaardigde brood, omdat het een
bewijs is, dal het in die opzigten bij het elders verkrijgbaar brood ten
achteren is.
De Minister van Financiën heeft onlangs ter kennis van de belangheb
benden gebragt, dat lot en met den laalsten December 1858, ten kantore
van de Nederl. Bank, zal worden gevaceerd lot de verwisseling, van de
reeds verjaarde muntbillettcnuitgegeven krachlens de wetten van 18 Dec.
1845 en 17 Sept. 1849, dal deze muntbillettcn ook gedurende dien termijn
zullen worden aangenomen door 'sBijks Betaalmeesters, cn dat na den
laalsten Dec. 1858 geene gelegenheid lol verwisseling der muntbillettcn van
1845 en 1849 meer overblijft.
Door de Nederl. Handelmaatschappij zijn bevracht 32 schepente we
ten voor: Amsterdam 10, Rotterdam 13, Dordrecht 3, Middelburg 4 en
Schiedam 2 schepen.
Te Rotterdam had gisteren morgen in de zwaardvegers-werkplaals
van de firma Knoops, in de Iloofdsleeg, eene ontploffing van buskruid
plaats, waardoor in den winkel en in een aangrenzend vertrek eene groole
verwoesting werd aangerigt. Op het gerucht van brand snelde de brand
weer dadelijk te hulp, doch de ontploffing had geen verdere gevolgen, liet
schijnt dal buiten weten van den eigenaar, en, naar zij voorgeven, ook
buiten welen der werklieden, zich een blikken bus, van den vorm als
waarin doorgaans buskruid afgeleverd wordt, met kruid gevuld in de werk
plaats heeft bevonden. Op welke wijze dit kruid met vuur in aanraking
is gekomen, is nog niet bekend. Daar in het vertrek onder den winkel
met vuur gewerkt wordt, baart dit echter minder verwondering.
Te Wijk aan Duin is Maandag 11. eene groole hofstede, bewoond
door W. de Wildt Jr.afgebrand. Het grootste gedeelte van den inboedel
is gered. Hel gebouw was legen brandschade verzekerd.
In de Zwolsche Cour. leest men het volgende: Nadat de turfwerkers
te Zwartsluis en omstreken ettelijke dagen niet gearbeid hadden, hebben
eindelijk de veenbazen besloten aan den eisch dier lieden toe te gevenen
ze een merkelijk verhoogd loon te beloven. Hetzelve is alsnu tot den nooit
betaalden prijs van /1.02j- per korte sponturfroede opgevoerd; waardoor
twee werklieden, die dagelijks gemakkelijk 4 roede veen leggen, per hoofd-
een daggeld van ƒ2.05 kunnen maken.
Tusschcn Meppel en Zwartsluis is dezer dagen op een stuk land een
ci gevonden dat aldaar geheel vreemd is, zoo wegens zijne ongewone dikte
en zwaarte, daar hel ongeveer zoo groot is als 6 gewone hoendcrcijeren
