LEYDSCHE
COURANT.
V1UJDAG 2 JANUARIJ.
1836-1857.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
Bij de intrede van eenen nieuwen jaarkring kan het zeker niet ongepast
genoemd worden, een blik te slaan op den locstand van het oogenblik,
ten einde ons die in korte trekken voor oogen te stellen, liet jaar dat
achter ons ligt, was zoowel voor ons Vaderland, als voor de mensehheid
in hel algemeen, te rijk in gebeurtenissen, dan dat het ons niet ecnige
oogenblikken zoude bezig houden. 15ij den aanvang waren aller gemoederen
met angstige bekommering vervuld, bij de gedachte aan den worstelstrijd,
die gedurende geruimen tijd de Enropesche Maglen had bezig gehoudenen
die zoo ligt eene groolere uitbreiding had kunnen verkrijgen; eenen strijd,
waarvan de onafscheidelijke gevolgen zwaar op Europa drukten. Welkom
was dan ook in hel laatst van Maart de lijding dat de vrede gesloten jj
was. Handel en nijverheid werden daardoor van de knellende banden be
vrijd die ze omsloten hielden, en traden een nieuw tijdperk van ontwikke
ling te gemoet. Ook voor ons Vaderland ontsproten daaruit heilrijke ge
volgendie, gevoegd bij de niet-wedcrverschijning van de vreeselijke ziekte,
die in vorige jaren zoovele slagtollers had geeischt, thans met dankbaar
heid op den afgeloopen weg doen nederzieu.
Maar bij de erkenning van dit vele goede, mogen wij de oogen niet
sluiten voor de zwarigheden, die zich zoo hier als elders nog voordoen. In
liet bestuur des lands deed zich eene omstandigheid op die veler gemoe
deren verontruste. De Raadslieden der Kroon verzochten en verkregen ont
slag uit hunne betrekkingen en een nieuw Ministerie trad aan 't hoofd van
's Lands Zaken op. Dit voorval maakte te meer indruk, omdat men ver
nam, dat de voorgestelde wet op hel onderwijsde hoofdaanleiding tot
deze verandering was. I)e nieuwe Ministers moglcn bij hun optreden in
in 's Lands Vergaderzaal het volle vertrouwen van de Vertegenwoordiging
des Volks niet verwerveniets dat niet anders dan nadeelig op den gang
des bestuurs kan werken. En hoewel door hunne verklaringen veel wan
trouwen werd weggenomen, blijven er nog altijd genoeg redenen beslaan
die ons terughouden om den staatkundigen gezigteinder van ons Vaderland
als helder af te malen. Moge het hen gelukken de leedere zaak van het
onderwijs, die levensquaeslie voor de natie, tot een gcwcnscht einde te
brengen, en het gemeen overleg lusschen de Regering en de Vertegenwoor
diging op nieuw op hechte grondslagen te vestigen, en hunne optreding
alzoo heilrijk zijn voor het Vaderland.
Wenden we ons oog naar het buitenland. Ook daar zijn na het sLiten
des vredes op nieuw donkere wolken aan den gezigteinder verschenen, liet
verdrag te Parijs gesloten, heeft in de uitvoering aanleiding gegeven tot
talrijke moeijelijkhedendie de bijeenrocping van een nieuw Congres nood
zakelijk heeft gemaakt. Engeland, in den laatsten oorlog niet dien roem
cn die voordeden behaald hebbendedie hel zich had voorgesteldnam
gretig elke gelegenheid te baat, om aan zijnen spijt, over het, volgens
hem, ontijdig sluiten van den vrede, lucht te geven en aan de volledige
uitvoering van hel verdrag hinderpalen in den weg te stellen. En hoewel
de aanhangige geschillen bij wederzijdschen goeden wil weinig beduidend
schijnen, behoort de gedachte aan eene ernstige wending der zaken, niet
lot de hersenschimmen; vooral daar Engeland thans vijandig tegenover
Perzie staal, en er slechts weinig noodig is om Rusland in die zaak mede
te slepen, waardoor de oude strijd in het Oosten op nieuw zou ontbranden.
In Midden-Europa heeft zich in de laatste dagen mede een onweder
zamcngclrokkendat zoo het mogt losbarstenvan niet te berekenen ge
volgen zou zijn. In een gedeelte van Zwitserland (Ncufehalel)op welks
bezit de Koning van Pruisscn billijken aanspraak meent te hebben, is door
zijne aanhangers eene omkeering van den tegenwoordigen slaat van zaken
beproefd, die bij eene dadelijke mislukking, de gevangènncming der hoofd
leiders heeft ten gevolge gehad. Reide partijen staan thans scherp tegen
over elkander. De een om de invrijheidstelling der gevangenen te eischen
de andere om zulks te weigerencn beide rusten zich toe om door de wa
penen kracht bij hunne vertoogen te zetten. Bij de grootc maglsonlwik-
keling waartoe Pruisscn in slaat is, cn bij de bekende dapperheid en
vaderlandsliefde der Zwitsers, zou een treffen vreesclijk zijn, en wie kan
de gevolgen overzien van het eerste kanonschot in het hart van Europa
gelost? Wensehelijk is hel daarom dat de onderlinge bevrediging, van
verschillende zijden beproefd, met eenen gunsligcn uitslag moge bekroond
worden.
Bij de beschouwing van deze gebeurtenissen treden de overige zaken in
Europa op den achtergrond. De geschillen in Italië, waar men een lol
behoud gezinden Koning lol een vrijzinniger regerings stelsel wil dwingen
cn de binnenlandsche aangelegenheden van het ongelukkige Spanje, dat in
weerwil van zijne rijke hulpbronnenmoer en meer door blinde dweepzucht
en laaghartige eigenbaat ten ondergang wordt gebragt, stippen wij slechts
aanals kunnende die op den gang der zaken in Europa dien overwegen
den invloed niet uitoefenendat zij de redenen tot bezorgdheid zouden
vermeerderen.
Ziedaar nu in korte trekken den toestand van het oogenblik. Bij veel
verblijdens, ook veel slof tot ernstig nadenken. Wij zullen niet trachten
vermetel den sluijer der toekomst op te heffen, wetende dat de sterveling
wikt, maar God beschikt. Wij willen slechts geloovig vertrouwen dat llij
die vroeger vaak het licht uit eenen slikdonkeren nacht te voorschijn
bragt, ook nu nog magtig is al die omstandigheden tot het waarachtig heil
des mcnschdoms dienstbaar te maken.
BlA'AKINLAIXDSCliK BKHIGTKN.
LEYDEN, 1 Januarij.
Ten gevolge van het op zijn verzoek eervol verleende ontslag aan den
lieer C. Oulshoorn, als ingenieur van den 11 oil. IJzeren Spoorweg, zijn,
naar wij vernemen, de vroeger door dien verdienstelijken hoofdambtenaar
waargenomen functiën opgedragen en onderling verdeeld aan den ingenieur
P. J. Moulhaan, belast met het bewaken van den weg en het onderhond
van alle werken aan weggebouwen cn loebchoorenvoorts aan den inge
nieur-werktuigkundige I'. K. Bakker Korff, bijgestaan door den adjunct
ingenieur-werktuigkundige J. W. II. Conrad, aan welke beide lleeren is
opgedragen het toezigt over de bewegingde locomotieven cn alles wat
daartoe behoort, voorts de rijtuigen, de werkplaats te Haarlem, de stations
en de stationsdienst, buiten het geldelijk beheer; dit alles daarenboven on
der de hoofdleiding van den Administrateur J. W. Bake. [A. C.)
De Rolt. C. deelt de volgende gebeurtenis mede, die Dingsdag avond
onder de gemeente Berkel heeft plaats gehad. Omstreeks II ure meldde
zich bij den landbouwer van Santen een persoon aan als vrouw gekleed,
welke voorgaf lot hem te zijn gezonden met een brief van eene zijner fa
miliebetrekkingen en daarop verzocht, aangezien het reeds zoo Iaat in den
avond was, den nacht in zijne woning te mogen doorbrengen; toen dit
haar geweigerd wasverzocht zij den bouwman haar den weg naar Bleis-
wijk te wijzen, waaraan deze voldeed en zich daartoe met de boodschapster
op eenigen afstand van zijne woning verwijderde. Eensklaps werd van
Santen door 4 mannen aangevallen, die hem onder allerlei bedreigin
gen bonden.en op eene mestvaalt wierpen, waarna zij de woning van den
landbouwer in brand staken, met. dit treurige gevolg dat die woning,
met stalling, schuur, koeijen, paarden, den oogst enz., groolendeels eene
prooi der vlammen werden. Toen de knecht van van Santen den brand
gewaar werd cn naar builen snelde om hulp te roepen, riep zijn meester
hem van de mestvaalt toe om hem te bevrijden, waarop hij terstond de
touwenwaarmede hij gebonden waslos sneed en het voorgevallene ver
nam. Het vreemdste van dit gcheele geval is dat van Santen na de blus-
scliing van den brand vermist werd.
Dezer dagen is door den Gemeenteraad van Haarlem een adres aan
den Koning gerigt, bij 'twelk Z. M. eerbiedig wordt verzocht, dat de ge
meente moge worden vrijgesteld van de belasting van het zegel voor den
Burgerlijken Stand, en wel ter zake van het bezwaar, 'twelk zich thans
bij de gemeente-besturen voordoet om de middelen te vindenten einde in
hunne behoeften te voorzien. Daarbij wordt o. a. gewezen op de aangeno-
mene beginselen, dat alles wat het Rijksbelang betreft, door het Rijk, cn
wat het provinciaal belang aangaat, door de provincie wordt bekostigd,
en betoogd, dat de Burgerlijke Stand zonder eenigen twijfel een Rijks
belang moet worden geacht; dat de gemeente op deze wijze den arbeid voor
den Staat verrigt; cn nog daarenboven voordien arbeid belasting betaalt.
Van wege den Raad zijn afschriften van dit adres aan andere gemeenten
medegedeeld, met verzoek om in dezen te worden ondersteund.
Door den Gemeenteraad te Zwolle is besloten, dat de kleinere stede
lijke Ambtenaren aldaar, als nachlwachts enz., geene Nieuwejaarswen-
schcn op den lstcn Januarij, mogen doen; aan hen zal echter ƒ10 per
hoofd, als gratificatie, worden toegelegd.
I11 de mededeeling van het berigt van Zr. M*. Consul Generaal te
Alexandrië, voorkomende in de St. C. van den 25slen dezer, ook door ons
medegedeeld, is eene onjuiste opgave ingeslopen. De afgebakende lijn,
waarvan het onderzoek aan den Heer Conrad is opgedragenis niet die
van het hoofdkanaal door de landengte van Suez, maar van een zij- of
zoetwater-kanaal, hetwelk den Nijl met het hoofdkanaal moet verbinden.
Volgens berigt uit O. Indien, moet 's Lands stoomschip Borneo, Be
velhebber d'Hamecourt, met volle vaart op eene klip gevaren en gezonken
zijn. Niemand moet daarbij hel leven hebben verloren.
Toy Iers Godgeleerd Genootschap heeft de volgende prijsvraag uitgeschreven
