LEYDSCHE
COURANT
1856.
WOENSDAG 1 OCTOBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
N". 118.
De Prijs der Courant is f\ï in liet jaar
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 30 September.
Uit de onlangs aan de leden der Tweede Kamer medegedeelde hoofd
stukken der begrooting voor 1857 blijkt, dat daarbij de navolgende sommen
zijn voorgesteld: Hoofdstuk II. llooge Collegiën van Slaat en het Kabinet
des Konings)ƒ554,504. Hoofdstuk III. {Buitml. Zaken), ƒ493,013.
Hoofdstuk IV. {Justitie), ƒ2,648,388.60. Hoofdstuk V. {Binw.nl. Zaken),
ƒ5,778,334.02. Hoofdstuk VI. {llerv. Eeredienst enz 1,719,114.31
Hoofdstuk VII. {li. K. Eeredienst) ƒ615,911.68}. Hoofdstuk V is ver
hoogd met eene som van ƒ40,000, ter voorziening, zoo veel 1857 betreft,
in de kosten eener slerrewacht bij de Hoogesehool alhier, geraamd op eene
uilgaaf van hoogstens 120,000. Laar het werk in 3 jaren zal worden uitge
voerd, zal deze uitgaaf over een gelijk getal jaren worden verdeeld. Daarbij
wordt tot toelichting het volgende gezegd:
Van vele zijden is bij de Regering aangedrongen op het slichten eener
nieuwe sterrewacht, ter vervanging van de tegenwoordige, die nimmer aan
de eischen van zoodanige inrigting zelfs in de verte heeft beantwoord, dage
lijks minder bruikbaar wordt, en alleen, dank aan de buitengewone inspan
ning en opoffering van hendie met het onderwijs in de sterrekunde en
het doen van waarnemingen belast waren, voor de wetenschap niet onvrucht
baar is geweest. Ten einde aan dien drang meer klem hij te zeilenhebben
talrijke belangstellende personen geldelijke bijdragen, waaronder zeer aan
zienlijke, aangeboden, welke gezamentlijk ongeveer 23,000 beloopen. Naar
inzien der Regering mag dus niet langer geaarzeld worden lot bet stichten
van een nieuw, hoewel eenvoudig, toch behoorlijk ingerigl observatorium
over te gaan. De redenen die daartoe nopen zijn overigens reeds meerma
len in openbare geschriften uiteengezet en te zeer bekend, dan dat hel
noodig wezen zou ze thans op nieuw aan te voeren. Uit de geraamde som
van 120,000 zal in al de uitgaven kunnen worden voorzien, dus in die
van den aankoop van terrein, de stichting van bet gebouw en de aanschaf
fing van nog ontbrekende instrumenten; daarentegen zou de som van onge
veer ƒ23,000, door belangstellende bijeengebragl, in 's rijks schatkist dienen
te worden gestort en dus in mindering komen der uitgaaf, te dezer zake
door liet rijk te doen.
Ook blijkt nog uit genoemde begrooling dat de Buitengewone Hoogleeraren
aan onze Hoogesehool, de Ileeren Simon Thomas, Halbertsma en Dozy, tot
Gewone Iloogleeraren zullen worden benoemd; omdat beide cerstgenoemden
hunne betrekking reeds gedurende 8 jaren en de laatste gedurende 7 jaren
met den meesen ijver en op eene loffelijke wijze hebben waargenomen, en
er dus gegronde reden voor die bevordering beslaat.
Betrekkelijk het YIdc Hoofdstuk wordt ter toelichting het volgende ge
zegd: De som, voor het Yldc Hoofdstuk toegestaan voor 1856, beloopt
ruim ƒ1,694,000. Hetzelfde cijfer zou ook voor 1857 toereikend hebben
kunnen worden geacht, ware het niet, dat inzonderheid gelet had moeten
worden op dringende behoefte aan subsidie voor kerkgebouwenen meer
nog op den zorgelijken toestand van vele Predikantenwier lage tracte-
menten wegens de in de laatste jaren zoo zeer verhoogde prijzen van meest
alle levensnoodwendigheden niet meer in evenredigheid slaan tot hunne be
hoeften. Er zijn vele Predikanten, wier inkomen nog geen 800 bedraagt;
niet gering is het getal der Leeraars, wier jaarwedden slechts 700 of
ƒ600 beloopt; ja daar zijn er, wier tractement de som van ƒ500 nog niet
bereikt. Het lol van vele Predikanten is dan zeer zorgelijk en beklagens
waardig. Zulks heeft aanleiding gegeven tot talrijke adressen uit alle oor
den des lands, waarbij die toestand met levendige kleuren wordt afgemaald.
Ook de Algemeene Synode der Nederlandsch-tlerv. kerk, heeft zich te de
zer zake met dringend aanzoek en herhaaldelijk toL de Regering gewend.
Om in de behoefte te gemoet te komenis art. 11tot verbetering van
lage Predikantstractementen met 15,000 verhoogd.
De krijgsoefeningen in de vlakte van Waalsdorp zijn Vrijdag II. ge
sloten. De Generaal Dnycker, heeft aan de Officieren, rondom hem verza
meld, zijne tevredenheid betuigd over de wijze waarop zij zich van hunne
laak hadden gekweten, waardoor het voorgestelde doel ten volle was bereikt.
Onder Stellendam is des nachts een schaap uil de weide gestolen. Het
is de policie gelukt den dader te ontdekken, maar bij gedaan onderzoek
in zijne woning heeft men bevonden dal het schaap reeds geslagt, gebraden
en gedeeltelijk verbruikt was.
Zaturdag middag is de goederen-trein die ten 3 uur van Utrecht naar
Arnhem was vertrokken en waarmede eenige weinige reizigers werden ver
voerd, tegen de draaibrug aan de Jcremie, welke men bezig was te sluiten,
aangeloopen, waardoor de locomotief en tender in hel water zijn geraakt
en de gezegde brug dermate is gehavend, dat zij gedurende eenigen tijd
onbruikbaar zal zijn. De machinist en stoker, die zich op de locomotief
bevonden zijn mede in hel water gevallen, doch dadelijk gered. Geen der
reizigers, of der bij den trein dienstdoende beambten, heeft eenig letsel
bekomen.
De Utr. Cour. beval hieromtrent nog het volgende: De reilen van dit
ongeluk, ligt, naar men verzekert, daarin, dat de brugwachter, toen de
passagierslrein naar Arnhem vertrokken was, die ten gevolge van eenig
gebrek aan een locomotief, 1} uur te laat van Amsterdam is gekomen, de
toen voor de brug liggende schepen heeft doorgelatenna alvorens voorzor
gen genomen te hebben, om de seinen in orde te brengen. Reeds was hij
bezig met de brug weder over de vaart te brengentoen hij den goederen
trein zag naderen. Of men nu verzuimd heeft op het sein te lettenof
wat de oorzaak zijde trein kwam aanrolde door tot op de half geopende
brug, waarna de locomotief en tender op den kant der brug glijdende, de
planken brak, de brug uil zijn verband rukte, die eveneens op vele plaat
sen brak, en op zijde in het water stortte. Dit alles geschiedde echter zoo
snel, dat de machinist geen lijd had zich te redden, even als de stoker en
conducteurdie nog in tijds van den trein zijn afgesprongenen inct de
locomotief in het water geraakte, waaruil hij spoedig werd geholpen. De
directie is thans met alle kracht in de weer, om de verbrijzelde brug af te
breken, en er zal geen oponthoud in de geregelde dienst plaats hebben.
In de geldleening ten behoeve der gemeente Arnhem, op ƒ100,000
bepaald, is zeer spoedig voor ƒ125,000 ingeschreven, waaronder door som
migen boven pari.
De llerv. Diaconie van Driebergen heeft 2000 en hel Kerkbestuur
aldaar 1000 ontvangenvolgens de uiterste wilsbeschikking van Mevr. de
YVed. van der Meiden van Maarseveen.
Bij de collecte in de prov. Gelderland gehouden, ten behoeve van die
gemeenten die door den orkaan van 11 Augustus jl. zijn geteisterd, is in
de bus te Geldermalsen een briefje gevondeno. a. het volgende inhou
dende: Er zijn nog aanzienlijke sommen beschikbaar, spruitende uit
de liefdegiften, fn 1855 voor de noodlijdenden door den watervloed, door
inlanders en vreemden gegeven. Die gelden zijn aan de, in het besluit ge
noemde gemeenten, onthouden, hoewel hun regt daarop onbetwistbaar is.
Werden de voorhanden zijnde sommen, alsnog aan de regthebbenden uil-
gekeerd, dan was eene collecte aan de huizen minder noodzakelijk, welligt
geheel onnoodig. Redenen waarom de ondergeleekende zich van het geven
van eenigen onderstand ten deze onthoudt. (Get. W. E. van Dam van Issell.)
Uit Friesland wordt gemeld, dat de boonen aldaar dit jaar zoo over
vloedig zijn als bij menscben geheugen niet heeft plaats gehad, lellende
men aan een boomstronk van 50 tot 80 peulen. Bij den landbouwer D. D.
Westerland, te lliaure, vindt men thans een boomstronk met 78 peulen,
bevattende 205 boonengevende alzoo meer dan eene 200-voudige vrucht.
Te Deventer maakt men toebereidselen om den Heer Duymaer van
Twist, gewezen Gouv.-Generaal van Ned.-Indië luisterrijk te ontvangen.
De Generaal Baron Nepveu en zijn zoon hebben in de voorgaande
week op twee dagen te Vecnhnizen gescholen 18 hazen en 40 patrijzenen
in de geheele week, daar en elders, 23 hazen en 100 stuks patrijzen.
'sGRAVENIIAGE 30 September.
Door Z. M. is benoemd tot Ridder van de Orde van den Nedcrl. Leeuw,
de Heer B. GoudswaardDirecteur der Nederl. Handel-maatschappij.
Bij Kon. besluit zijn benoemdtot Procureur-Generaal bij het Prov.
Geregtshof in Noordbrabant Mr. J. C. F. Baron d' AuInis de Bourouillthans
Officier van Jus'ilie bij de Arr.-Reglbank te Groningen, en tot Substiluut-
Olficier bij de Arr.-Regtbank le Appingadam Mr. C. B van ïïanswijkAdv.
te llertogenbosch.
Zaturdag namiddag heeft de Heer Bosch van Lrakeslein, benoemd
Commissaris des Konings in Noordbrabanl, de gevorderde eeden in handen
van Z. M. afgelegd en is daarop naar 's Herlogenbosch vertrokken.
Gisteren heeft de Koning den Spaanschen Gezant in een bijzonder ge
hoor ontvangen, die aan Z. M. een eigenhandigen brief van zijne Souvereine
heeft overhandigd, ter kennisgeving van hel huwelijk van eene der Infantes
van Spanje met een Prins van Beijeren.
Z. M. de Koning zal zich in de laatste dagen dezer week (waarschijn
lijk Vrijdag) naar het Loo begeven.
Z. K. II. de Prins van Oranje wordt in den loop dezer week van
Slultgardt terugverwacht.
Naar men verneemt vertrekt Z. K. II. Prins Frederik lieden uit
Petersburg. Z. K. II. zal op zijne doorreizc nog een bezoek brengen aan
het Hof van Prnissen.
Men verneemt dal Prinses Marianne spoedig herwaarts zal terugkeeren.
Naar men verneemt zal de Commissie uit de Tweede Kamer der Sta-
