De Luit.-Generaal de Mcrcx is alhier overleden. Hij was zijne loopbaan
in Oostenrijksche dienst begonnen. In 1814 tot het Nederl. leger overge
gaan, voerde hij bij Waterloo als Majoor het 2de reg. curassiers aan, en
bleef als Colonel aan het hoofd van genoemd regement tot in 1830, wan
neer hij met den rang van Generaal-Majoor in Belgische dienst trad.
De onwcdersdie in de vorige week hebben gewoedhebben allerwege
gi'oole verwoestingen aangerigtvooral in de omstreken van Doornik
Ondenaerde en Compiège. Te Tronchiennes is eene vrouw door den bliksem
gedood. Vele vogels en zelfs hazen heeft men stervende in het veld gevon
den. Boomen zijn uitgerukt, afgeknot en omgewaaid, daken afgerukt en
huizen verbrijzeld. Haver, tabak en peulvruchten hebben veel door den hagel
geleden. Op verschillende plaatsen is brand ontstaanenz. Ook te Namen
is het weder verschrikkelijk geweest.
Gisteren namiddag is er ook alhier een vreeselijk onweder uitgebroken
met hevige stortregens, dat eenige uren geduurd heeft, zoodat in de bene
denstad en lagere omstreken door het afstroomend water groote schade is
te weeg gebragt, onder anderen in de bierkelders.
Op den spoorweg van Antwerpen naar Gend, is op de hoogte van
Beveren, een vreeselijk ongeluk gebeurd, waaromtrent de juiste bijzonder
heden nog ontbreken. Waarschijnlijk heeft een rund op de sporen geloopen
waardoor de trein die van twee locomotieven (een voor en een achter) voor
zien was, hevig stootte, en de achter-locomotief op de wagens van den
trein werd gedreven. Eene schrikkelijke verwoesting moet hierdoor zijn
aangerigt, en de machinerie die, daar de machinist er was afgeworpen, aan
zich zeiven was overgelaten, is vaneen gesprongen.
In de fabriek van Couillet bij Charleroi, is verleden week een reus
achtige cylinder gegoten voor een stoommachine, ter uitpomping van water
uit de kolenmijnen van Agrape en Grisoeul. Deze cylinder weegt 35,000
Ned. 'ui en heeft een middellijn van 3 el en 3 palmen. Er is geen vlekje
aandat zeldzaam is voor zulk een in eens gegoten stuk. De cylinder
wordt vervoerd op een daartoe vervaardigde wagen die 10,000 Ned. ffi weegt,
en door 40 paarden wordt gelrokkenmet een wagen er achter met paar-
dcnvoer en hel noodige gereedschap tol herstel als er iets brak. De af
stand is ongeveer 10 uren gaans voor den gewonen weg; maar door de
omwegen die men nemen moetwordt die verdubbeld. Binnen weinige da
gen zal een tweede cylinder, die 40,000 Ned. ffi weegt, op dezelfde wijze
van daar worden vervoerd.
ANTWERPEN18 Augustus.
Vrijdag 11. is alhier het vijfde Nederlandsche Taal- en Letterkundig Con
gres geopend. De leden, op het stadhuis bijeengekomen, werden aldaar
door den Burgemeester hartelijk verwelkomdwelke toespraak door de Ilee-
ren Mr. J. van Lennep en Prudens van Duyse werd beantwoord. Daarna
begaven de leden zich naar de schouwburgzaal, die voor hunne werkzaam
heden was ingerigt.
De Heer Mertens, Voorzitter van de regelings-commissie stelde alstoen
voor drie Voorzitters te benoemen, en wel lot lsle" den Heer H. Conscience,
tot 2dcn den Heer Mr. J. van Lennep, en tot 3de" den Heer Dr. A. de Jager,
welk voorstel bij acclamatie werd aangenomen. Uithoofde er geene snel
schrijvers aanwezig waren, stelde hij voor vier Secretarissen te benoemen,
en wel de HH. Prof. Jonckbloet, Dr. A. de Jager, M. van der Voort en
J. van Beers. Ook dit voorstel werdt bij acclamatie aangenomen en al de
benoemden, uitgenomen de lleer Conscience, namen de hun opgedragen be
trekking aan, welke laatste door den Heer Dr. Matthjjsen werd vervangen.
De lleer Nolet gaf vervolgens berigt van een drietal stukken bij hem in
gekomen, als van den lleer Mr. II, J. Koenen een brief met een prachtig
gebonden werk [Graff, Alt. Iïochd. Sprach-Schatz in 9 deelen) hem voor
het congres toegezonden door den Koning van Pruissen; een eigenhandi-
gen Franschen brief van denzelfdenten geleide van een prachtig ingebonden
exemplaar van Heliand, oder das Lied rom Leben Jesu, roti Dr. Köne
alsmede van den Koning der Belgen, een rijk gebonden exempl. van van
Hcelu, de slag van Woeringenuitgegeven door de Staatscommissie.
Op voorstel van den lieer Nolet heeft de vergadering besloten, aan den
Koning, wegens laatstgenoemd geschenk, bij zijne komst te Antwerpen,
door eene Commissie, dank te betuigen.
Na eene kleine verschikking in de orde der voordraglen, hebben die vol
gender wijze plaats gehad.
M. van der Voort (Brussel), over het congres, het doel en de middelen.
J. van Rijswijck (Antwerpen), heeft de handhaving der Nederduitsche
taal- en letterkunde al of niet een staalkundig belang in de Nederlanden?
F. A. Boone (Gent)over de noodzakelijkheid van eene volkstelling en
grensbepaling des Nederlandschen stams in Europa, en van eenige opgaven
omtrent den toestand der Nederlandsch sprekenden in andere werelddeelen.
Dr. A. de Jager (Rotterdam), over het steeds blijvende belang van de
beoefening der middel-Nederlandsche geschriften voor eene grondige beoe
fening onzer moedertaal.
Prudens van Duyse (Gent), voordragt van: Bisschop Nikolaas Nieuwland,
15G8. Ballade.
Prof. J. David (Leuven), iets over de beschaafde uitspraak.
Prof. J. F. J. lleremans (Gent), Hollandsch en Vlaamsch.
Emm. Rosseels (Antwerpen), over eenige Vlaamsche belangen, en
J. M. Dautzenberg (Brussel), tegenstrijdige rigting der Hoog- en Neder
duitsche spraaklecraars.
Velen dier sprekers werden buitengemeen toegejuichd.
Zalurdag morgen heeft eene tweede bijeenkomst plaats gehadwaarin de
Heer E. van Driessche, uil Brussel, over het tooneel sprak, en daarvan het
hoogc belang loonde voor al de Nederlandsch sprekende gewesten, niet
alleen voor de taal, maar ook voor de zedelijkheid. Daarna vroeg de Heer
Mr. J. van J.ennep het woord, en betuigde, dat het met ons tooneel even
erbarmelijk, ja misschien nog erger was gesteld; dat men er woorden op
onhollandsche wijze hoorde uitspreken, en dat de Fransehe en andere uit-
heemsche producten voor een paar gulden met spoed vertaald werdendoor
personen, die de talen, waaruit en waarin vertaald werdeven weinig ver
stonden. De Heer Prudens van Duyse deelt mede, dat te dien aanzien te
Gent een stap ten goede was gedaan, door het vormen van een conserva
toire, waar het zingen en reciteren in het Vlaamsch werd onderwezen. De
lleer M. van der Bouck stelde voor eene commissie te benoementen
einde de verbetering van ons tooneel te bevorderen.
De Voorzitter stelt voordat het bureau eene algemeene commissie zal
benoemen, aan welke de behandeling van al de gedane en nog te doene
voorstellen zal worden opgedragen. Dit voorstel wordt aangenomen onder
de voorgestelde en ondersteunde wijziging, dat die algemeene commissie,
voor elk afzonderlijk voorsteleene afgescheidene subcommissie zal benoemen.
De Voorzitter geeft nu het woord aan den Hoogleeraar de Vries, tot het
voordragen van zijn verslag over het woordenboek. Daaruit blijkt, dat de
zaak een' belangrijken stap voorwaarts heeft gedaan, dat de redactie veel
medewerking had gehad van de Heeren C. Dee, N. A. Franehimont en J. van
Dijk te Leyden, en dat zij van beide Regeringen weder eene toelage heeft
verkregen. Wat de redactie betreft, was er reeds het een en ander gedaan;
niet alleen de geheele inhoud van Weiland was reeds voor het woordenboek
bearbeidmaar met de meeste der bestaande woordenboeken was dit even
zeer het geval, zoodat nog voor geen woordenboek zoo vele werken zijn
bearbeidom den woordenschat op te zamelenen met overleg te gebrui
ken. Een aantal uittreksels uit dichters en prozaschrijvers waren evenzeer
bearbeid, in den vorm voor hel geheel aangenomen. Zij mogt ook het be
rigt erlangendat er eene uitgebreide verzameling bestaat van taalkundige
uittreksels, vooral van schrijvers der 17de eeuw; behalve een paar doorscho
ten exemplaren van Kiliaanmet verstrooide aanteekeningen beschreven
bevat zij eene aanzienlijke hoeveelheid losse bladenin 24 bandenin vorm
en grootte juist overeenkomende met die, welke de commissie had aange
nomen en bevattende een' groolen voorraad van aanhalingen uit onderschei
dene dichters der 16de en 17dc eeuwenvooral uit Vondel. Uit dat verslag
bleek, dat de verzameling van bouwstofFen voor het woordenboek door
medewerking van velenmeer en meer zijne voliooijing naderde en aan den
toestand begon te grenzenwaarin met de eigenlijke bewerking kon wor
den begonnen. Aan het slot werd Dr. de Vries met daverende toe
juichingen en gelukwenschenden handdruk van velen begroet. De Voorzit
ter stelde daarop eene rustpoos in.
Bij het hervatten der werkzaamheden doet de Heer Ghert van Wijkop
een voorstel tot benoeming eener commissie van 6 leden3 in elk der
beide Koningrijken, welke in het aanstaande Congres, verslag harer werk
zaamheden zal inleveren en al zulke maatregelen zal voorstellen, als lot
het bereiken van het gemeenschappelijk doel de eenheid nuttig en
voordeelig zullen kunnen zijn.
De Heer J. S. van Dousselaere, sprak over den Vlaamsehen boekhandel;
verdedigde den nadruk van Hollandsche werkenniet bestemd om in Neder
land te worden ingesmokkeld. De Heer van Bockel vondt het eigendoms-
regt heiligde Heer van Beers keurde afdat de goede verhandeling van
den Heer van Dousselaere begint met eene verdediging van den nadruk; het
is een vergrijp aan eens anders eigendom. Het voorstel is verzonden aan
eene door het bureau te benoemen algemeene commissiedie voor de ver
schillende aangenomen voorstellen afzonderlijke sub-commissien zou benoemen.
Door den Heer van der Voort werdnamens het bureauvoorgesteldde
plaats voor het volgende Congres te bepalenen daartoe aangewezen de stad
's Gravenhage.
Door den Voorzitter werd alsnu voorgesteld de aftredende leden der vaste
commissie, de Heeren Hora Siecama en van Hees, voor Noord- en Prof.
David en Nolet voor Zuid-Nederland, te doen vervangen door de Heeren
Gevers Deynoot en S. J. van den Bergh, te 's GravenhagePrudens van
Duyse, te Gent, en van Beers, te Lier, hetgeen aangenomen werd.
De zitting is ten laatste op een vergevorderd uur geslotenwaarna de
leden zich aan eenen maaltijd vereenigden. Op dit feestmaalwerd de eerste
toast ingesteld aan den Koning der Belgen door den Heer Mr. J. van Len
nep als tweeden Voorzitter en daartoe als Nederlander gekozen. De eerste
Voorzitter, Dr. Malthijsensstelde daarop een feestdronk in op den Koning
der Nederlanden. Onder de vele feestdronken die toen volgden onderscheidden
zich bijzonder die van den Heer van Rijswijck op de volksontwikkeling, en
van Prof. de Vries op den bloei der gemeenschappelijke Duilsche taal in alle
hare vertakkingen.
EBÏGELAK».
LONDEN, 17 Augustus.
De Koningin is genoodzaakt geweest haar verblijf te Plymouth te verlen
gendaar zij ten gevolge van het hevig slingeren van het stoomjagt, zeeziek
was geworden. H. M. is gisteren op Osborne teruggekeerd.
De nalatenschap van den voornamen bankier S. Gurncy, onlangs in
Lombardslrecl alhier overleden, is op ongeveer 800,000 gewaardeerd, een
aantal landeigendommen daaronder niet begrepen.
Het wetenschappelijk genootschap van Cheltenham heeft besloten bij
de Regering aan te dringenom nogmaals eene expeditie ter opsporing van
Sir Franklin en zijne loglgenooten uit te zenden.
In eene kolenmijn van Glamorganshire zijnten gevolge van ontplof
fing, van 130 arbeiders 114 omgekomen. Dit ongeluk schijnt veroorzaakt
te zijn door de onachtzaamheid van de mijnwerkers zeiven, die de teekenen
van gevaar verwaarloosden en geene veiligheidslamp bezigden.
Volgens de Morn. Advert, is het geschil met de Vereenigde Stalen
zoo goed als beslecht. De stukken dienaangaande wachten nog slechts op
de ratification.
De stoomboot Persia heeft de reis van New-York naar Londen in 9
dagen afgelegd.
