LEYDSCHE
c
OURANT.
WOENSDAG 21 MEI.
De Courant ivordt .MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
tO
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke Hommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
BINNENLAXDSCHE BERIGTEN.
LEYDEN, 20 Mei.
Heden werd alhier de 26s,(! verjaardag van H. K. H. Amelia van Saksen-
Weimar-Eisenachgemalin van Z. K. Iï. Prins Hendrik, herdacht.
LI. Zondag is de onlangs uit Breda beroepen Lecraar W. van Wetering,
in de H. dienst bevestigd door Ds. J. F. Kuyper, die tol tekst had, de eersle
woorden van II Cor. V: 20. Zoo zijn wij dan gezanten van Christus."
Des avonds deed de' bevestigde zijne intrede, daarbij lot tekst nemende de
de eerste woorden van 11 Cor. VII: 2. «Geeft ons plaats!"
Vergelijkende Staat van de zuivere opbrengst der opcenten en eigene
middelenten behoeve dezer gemeente gehevengedurende de maanden
April 1855 en 1856, alsmede van die opbrengst over de 4 eerste maanden
dier beide jaren.
MIDDELEN.
Gcslagt bij opcenten en invoer
Binnenl. Gedistilleerd {idem)
Itnitenl. Gedistilleerd [idem)
Likeuren {idem)
Gemaal eigen middel)
WijnFruit- cn Kunstwijn {idem)
Zuivere opbrengst over
de maand April.
1855
2100.53
3038.765
147.33
8082.78
1295.90
/1473L305
1850
1990.215
2533.97'
1571
0.77
4380.77
1306.50
ƒ10227.94:
Zuivere opbrengst over',
de 4 eersle maanden.
1855
ƒ7313.495
11347.22
792.83
30846.09»
4300.70
ƒ54600.34
1850
6959.22
10111.64
336.11s
1825
18570.705
3822.90
ƒ39818.83-
Vervolg van het jaarlijksch verslag gedaan door Burgemeester cn
Wethouders aan den Gemeenteraad van Leyden. Zie 011s nommer van den
2<i™ en 9dcn dezer.
Hoofdstuk X. Armwezen. Bij zulk een toestand van duurte, dien wij
in het afgeloopen jaar beleefden is het moeijelijk, zoo al niet hoogst ge
waagd over de werking eener wel lot regeling van liet armbestuur, die ge
lijk de onze nog van zoo jeugdigen leeftijd is, een billijk en afdoend oordeel
te vellen.
Onder de middelen, tol leniging en vermindering der armoede, inzonder
heid door onderwijs en werkverschaffing, verdienen wel ecne voorname
plaats de betnoeijingen der vereenigingen van bijzondere personen hier ter
stede gevestigd en werkzaam.
Die onder de spreuk: Tot heil der armen kwam reeds in 1837 lot stand
en heeft ten doel de bevordering van het huisbezoek ouder de mindere stan
dendie tot het Ncderduilsch ilerv. Kerkgenootschap behooren, ten einde
met vermaningen en goeden raadzedelijkheid en godsdienstigheid aan te
kweeken. 83 medewerkers die maandelijks vergaderen hebben gedurende
1855 ruim 1900 huisgezinnen meer of min geregeld bezocht. Ook zijn door
haar 38 godsdienstige scholen door de gansche stad voor bejaarden en kin
deren opengesteld met ruim 809 leerlingen.
Van gelijken aard is de vereeniging van den 11. Vincentius van Paulo
welke zich ook de stoffelijke en zedelijke verbetering van den behoefligen
natuurgenoot ten doelt stelt. Het getal gezinnendat door de leden wordt
bezocht, wordt op een doorloopend cijfer van 70 geraamd.
Door de besturen der instellingen tot bet verleenen van onderstand, ge
subsidieerd en niet gesubsidieerd, werd onderstand uitgereikt, als volgt:
Gesubsidieerde
Oud-Katholieke armen
Israëlitische armen
Niet Gesubsidieerde.
Diaconie der Walsche Hervormde Gemeente
Idem der llcmonstrantsche Gereformeerde Gemeente
Idem der Evang. Luihersehe Gemeente
Idem der Doopsgezinde Gemeente
Idem der Christelijke Afgescheidene Gemeente
ld. der Christelijke Afgescheidene Gereformeerde Gemeente
In het weeshuis zijn verpleegd gedurende 1855 471 kinderen. In het Ge
reformeerde oude mannen en vrouwenhuis 55 en in het minnehuis 320 oude
en gebrekkige lieden.
In het R. K. wees- en oudeliedenhuis 120 oude lieden en 143 kinderen.
In het Ev. Luthersche wees- en oudeliedenhuis 22 oude lieden en 22
kinderen.
In het Walsche wees- en oudeliedenhuis 3 oudelieden en 15 kinderen.
Doorg.
Tijdelijk.
1430
2750
1550
2400
19
5
78
167
33
17
13
83
32
3
3
56
67
28
45
In het Diaconiehuis der Christelijke Afgescheidene gemeente 3 oude lieden
cn 4 kinderen. Alleen de twee eerstgenoemde gestichten worden gesubsidieerd.
I11 het werkhuis werden gedurende liet jaar 1355 opgenomen 71092 vol
wassen personen en 29226 kinderen [men liotide in 't oog dat dagelijks
bijna hetzelfde personeel opkomt] aan wie, behalve voeding en verblijf ge
durende den dag voor loon werd gegeven de som vail ƒ1988.90.
Als opmerkelijk mag hier nog worden vermelddat terwijl in het jaar
1854 nog 224 bedelaars of Iandloopers hier ter stede zijn aangehouden, in
het afgeloopen jaar dit slechts met 78 heeft plaats gehad.
Tol de instellingen, om het getal armen te verminderen, worden gebragt
a. armscholenh. bijzondere scholen voor behoefligen bestemden c. werk
schoten, omtrent welken de opgave op afzonderlijke staten worden vermeld,
voor een uittreksel waaruit liet ons hier aan plaats ontbreekt.
In de koloniën der Maatschappij van weldadigheid, waren aan het einde
van 1854 voor rekening dezer gemeente aanwezig 15 weezen en verlatene
kinderen en 279 bedelaars. Op 31 December 1855 werden voor reke
ning dezer gemeente in die koloniën verpleegd16 weezen en verlatene
kinderen en 291 bedelaars.
Van de bank van leening bevat het verslag mede een uitvoerige label
naar welken wij de belangstellenden verwijzen. Hetzelfde doen wij omtrent
de spaarbank, de spaarkas, en de alhier bestaande ziekenbussen.
Voorts worden vermeld de volgende giften en legatenDoor J. du Croix
weduwe J. de Haan, werden besproken aan de Gereformeerde armen vier
certificaten W. S., rentende 2} pCt. ieder groot ƒ1000, aan het Gerefor
meerde weeshuis vier, cn aan het minnehuis drie certificaten: aan Regen-
lessen van voornoemd weeshuis een legaat, groot ƒ100, vrij van het regt
van successie. Door J. van Leeuwenoverleden te Amsterdameen legaat
van ée'n certificaat W. S., rentende 2} pCt. ƒ1000; aan de Geref. armen
alhier, onder den last van vruchtgebruik. Aan het R. K. weeshuis door
J. E. Krolinan500 aan kontantehA. J. Hoogenstraalenechtgenoot
van D. Wijsman, ƒ250; Anna Maria Hoelen ƒ200; Maria Francisca de
Martini, eerstelijk een legaat van ƒ15000 nominaal kapitaal inschrijving op
het Grootboek, rentende 3 pCt.met den last van levenslange üitkeering
van 7 's weeks aan Hendrika Pellen, en voorts den eigendom van een
huis op de Botermarkt voor het geheel en van een daarnevens gelegen huis
voor de helft, onder bepaling dat de helft der zuivere renten zal strekken
als beurs om daaruit een braaf jongeling, die daartoe inclinatie cn vocatie
beeft, voor den R. K. gecslelijken stand te laten studeren, cn door C. de
Bruinweduwe S. de Yries 250.
I11 het invalidenhuis werden verpleegd 76 personen. De kosten dezer in-
rigling bedroeg over 1854 ƒ22791.99. Vervolg cn Slot hierna.
De bekwame en ijverige Aardrijkskundige Dr. A. Petermann gaal voort
met de uitgave zijner mrdedcclingcn uit de geographische inrigling van den
lieer Justus Perthes te Gotha, over de wiglige nieuwe nasporingen nit het
gezamenlijke gebied der aardrijkskunde. Reeds verschenen er dit jaar drie
stukken. In het eersle vindt men o. a. eene keurig bewerkte kaart van
Oost- en Midden-Afrikavan de middaglijn tot op de 14° Z. breedte, op
welke een groote lol hiertoe onbekende binnenzee voorkomt, die door eene
uitgewerkte toelichting verzeld wordt, cn over dit lol hiertoe op de kaarten
zoo gebrekkig voorgestelde gedeelte van Afrika een nieuw licht doet opgaan.
Het tweede bevat 0. a. een natuurkundig-geographische schels van de
Krim en bare geschiktheid tot voortbrenging, uit de nieuwste bronnen
bijeengetrokkeniets over de ontdekkingen in de Poolzee en eenigc aan-
teekeningen over de natuurkundige aardrijksbeschrijving van Groenland, en
verplaatst ons dan weder in Zuid-Amerika. Verder bevatten de twee stuk
ken vele belangrijke kortere mededeelingen en aankondigingen van de
nieuwste wetenschappelijke reisbeschrijvingen en andere lot de aardrijks
kunde betrekkelijke boekwerken en kaarten.
Het derde stuk deelt belangrijke onderzoekingen mede, omtrent de laatste
aardbevingen in Midden Europa, met eene kaart; voorts verslagen van rei
zen in lndië tot 26 Febr. 11. door de Gebroeders Schlagintwert, en verschil
lende merkwaardige bijzonderheden omtrent handel, scheepvaart en natuur
kundige mededeelingen, die tot het gebied der aardrijkskunde, in haren
wijdsten omvang, kunnen geacht worden te behooren, alsmede aankondi
gingen van nieuwe aardrijkskundige werken en landkaarten. Uit alles blijkt
dat de loffelijk bekende uilgever en de geleerde bewerker beide er steeds
op uit zijnom hun werk de meeste belangrijkheid bij te zetten en zulks
met veel oordeel en smaak uitvoerenwaardoor deze Mittheilungen even
welkom als onmisbaar zijn, voor ieder die in de wetenschappelijke studie
der aardrijkskunde belang stelt.
De werkzaamheden van de algemeene Synodale Commissie der Ilerv.
kerk, welke op 29 April jl. begonnen zijn, in eene der zalen van het ge-
