LEYDSCHE
COURANT.
1850.
VRIJDAG 15 FEBRUARÏJ.
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag Avond.
/V -
Be Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke Nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
De ingezetenen worden herinnerd de verpligtingen van lien die herwaarts
hunne woonplaats overbrengen of die binnen deze gemeente verhuizen, voor
geschreven bij art. 1 en 4 der verordening omtrent de vestiging en de ver
andering van woonplaats binnen de gemeente.
Bij deze Courant behoort Bijblad 1%°.
BINNENLAADSCIIE BERKiTEN.
LEYDEN, 14 Febrnarij.
Bij Koninklijk besluit is aan Mr. C. R. E. van Rijckevorsel, eervol ont
slag verleend als 2,)e Luitenant bij de dienstdoende schutterij alhier, wegens
verandering van woonplaats, en in zijne plaats aangesteld, de fleer S. P. II.
Noordendorp, thans schutter.
Als eenc bijzonderheid kunnen wij onze lezers mededeclendat Jan
van Baarle, bediende bij den lieer J. II. Drayer te Delft, aanst. Donderdag
zijne 60-jarige dienst in die familie hoopt te gedenken. Op 14 Febr. 1796
als li-jarige knaap in dienst getreden bij den Heer B. Drayer, beleeft hij
thans bet 5de geslacht van dien naam. Onafgebroken was bij met voorbeel-
deloozen ijver en trouw werkzaamals vereenzelvigd met de zaak gaat haar
bloei hem thansop 71-jarigen ouderdomnog ter harte als of hij er deel
genoot in is. (D. C.)
Te Rotterdam is voor den tijd van 10 jaren verpacht het uitbaggeren
en schoonhouden van onderscheidene binnendijksche wateringenbet straat
vegen rcinhouden der waterbakkensneeuwruimen en besproeijcn van al
de straten, pleinen, kaden enz., en bet ophalen van de asclivuilnis en
alle andere wegwerpselenin die gemeente. De minste inschrijver wasjan
van Haaflenaannemer te Slicdrecht, voor ƒ12,500 per jaar.
Te Molenaarsgraaf kwam dezer dagen een ingezeten dier gemeente
zijn 26ste kind ter secretarie aangeven. Yan deze kinderenonder welke
nimmer twee- of drielingen zijn geweest, waren 13 zonen en 13 dochters;
13 zijn er overleden en 13 nog in leven; de vader telt 53 jaren.
Als een bewijs van den klimmenden prijs der landhuren wordt van
Uithoorn gemeld, dat 7j bunder land, in den omtrek van die plaats gele
gen, verhuurd is voor 605 per jaar, dus bijna 81 per bunder. In 1847
was de huurprijs ƒ200.
Onlangs is vermeld, dat een visscher van Blokzijl ecne vangst van
700 ffi baars had gedaan, thans is een ander nog gelukkiger geweest, als
hebbende 2400 ie baars aangebragt, die weder naar Amsterdam is gevoerd.
Bij het gymnasium te Nijmegen zal een Hulp-Onderwijzer in de Re
kenkunde worden aangesteldlevens belast met hel onderwijs in ée'ne van
de Nieuwe Talen (Franscb, Duitseh of Engelseh), op een jaarlijksch trac-
tement van ƒ600. Belanghebbenden (den tweeden rang bezittende) moeten
zich bij het Gemeentebestuur aanmelden voor 25 Febr. e. k.
Uit Dwingelo (Drenthe) wordt berigtdat aldaar 7 broeders en ecne
zuster den hoogen ouderdom van 84, 82, 77, 75, 73, 72, 70 en 68 jaren
hebben bereikt, totaal 601. Allen zijn welvarende en verrigten met ijver
hunne werkzaamheden.
Omtrent de toeneming der brievenverzending in Engeland deelt de
Occonomist de volgende opgave mede
In 1339 werden 76 tnillioen brieven verzonden. In 1854 443 millioen;
waarvan 103 millioen iii bet Loudensche arrondissement werden uitgegeven
en 210 millioen op het postkantoor aldaar werden behandeld.
In 1855 werden te Londen 53 millioen Couranten verzonden, ieder van
't gemiddeld gewigt van 112 wigijes, en 375,000 boeken van 320 wigtjes
gemiddeld. Yoorls zijn er in 1854 in Engeland 5,466,244 postwissels afge
geven, waarvan de gezamentlijke waarde 125 en ruim een half millioen
gulden bedraagt.
Te Zierikzee is de oprigling ecner gazfabriek door Burgemeester en
YVeihouders onderhands aanbesteed aan de Heeren L. J. Enthoven en C°. te
's Gravenhagevoor ƒ56,200; onder voorbehoud der goedkeuring van den
Koning en van Gedep. Staten, en is daarop besloten die goedkeuring aan
te vragen. De fabriek zal geplaatst worden even buiten de Noordhavenpoort.
Vervolg en Slot der beschrijving van de Hollandsche Vrijstaten, in
Africagetrokken uit de mededeelingen van Dr. Petermante Gotha. Zie
ons vorig nommer.
De Regering is zuiver Republikcinsch. Het volk geniet de hoogste staat
kundige vrijheid. De Volksraad bestaat uit 60 tot 70 mannendie door
schriftelijke keuze van alle meerderjarige blanken benoemd worden. Om
te besluiten, moeten er minstens 12 vergaderd zijn. De Raad komt vier
maal in het jaar met, afwisseling van plaats bijeenof meermalen als zulks
noodig wordt bevonden.
Iedere blanke heeft den vrijen toegang tot de vergadering. De Raad be
noemt het algemeen Opperhoofd of Kommandant-Generaalde Komman
danten, de Veldcornets, Landdrosten en Heemraden. De Landdrosten stel
len Boden aan. Andere autoriteiten zijn er niet.
De algemeene Opperhoofden zijn de aanvoerders in den oorlog. In 1852
waren er 4, van welke Potgieter en Prelorius de grootste districten had
den. De eerste overleed in het begin van 1853en werd opgevolgd door
zijn oudsten zoon. Preloriusde schrik der Kaffersstierf den 23stcn Julij 1353
in den ouderdom van 54 jaren. Alleen de Landdrosten en Boden worden
bezoldigd. De overige zijn eereambten, en hoe klein het personeel der Re
gering isis er nog geen krijgsmagt noodig geweest om baar te doen ge
hoorzamen daar de grootste eerbied voor de wet heerscht. Het Romeinscb
Hollandsch Regt, is de grondslag der wetten. Belastingen zijn er niet; de
geringe kosten van bestuur, worden door uitgifte van verlofbrieven aan
vreemde kooplieden gedekt.
Het land lelt tegenwoordig 5 gewesten. De hoofdplaats is Potchefüroom
of Vrijburgdigi bij de Mooiriviermet ruim 100 huizen en 6 a 700 in
woners. Rustenburg aan de Heksenrivier met een 40-tal huizen en eenc
kerk. Leydensburg met 20 huizen, een fort en een kapel. Brichstadmidden
tusschen 'l gebergte en Zoutpansberg zijn de noordelijkste grootere stichtin
gen van den Vrijstaat. Allen zijn regelmatig aangelegd met breede straten
en wel van loopend water voorzien. Eerst begint men de kerk te stichten
en dan verzamelen zich de woningen om haar heen.
In October 1852 telde men in den Staat ongeveer 40,000 blanken. Iedere
boer heeft zijne plaats. Zoo noemt men daar nog, als in Holland, het grond
bezit, die niet minder dan 3000 morgen groot is, en die bij met zijne
zonenook als die reeds gehuwd zijn en hunne bijzondere woning op de
plaats hebben bebouwd.
De volwassenen zijn allen nog aan de Kaap geboren, en de heerscliende
taal is Hollandseh met enkele vreemde uitdrukkingen vermengd. De boeren
zijn een groot, krachtig en tegen moeijelijkheden gehard menschensoort,
welberadeneenvoudiggodvruchtig en gastvrijmaar wantrouwend en vol
vooroordeelen legen vreemden, bijzonder tegen alles wat Engelseh beet. Herber
gen zijn er onbekend. De woningen zijn stevig gebouwdmaar bjj gebrek van
geschikte werklieden en bezaagd timmerhout, hoogst eenvoudig. Pretoritis
zelf woonde in een huis van klei van drie kamers, zonder zolders; zijue
papieren borg bij tusschen de sparrentol dat hij in 1853 door werklieden
uit Natal een geschikt woonhuis liet bouwen.
De veefokkerij en jagt is het voornaamste bedrijf der boeren, met een
weinig akker- en tuinbouw en handel op Natal. De om hel ivoor gezochte
olifanlenjagt staat ieder vrij. Jagten op wilde roofdieren worden slechts
ondernomen als deze de kudden te na komen. De veefokkerij is de hoofd
zaak. Er zijn vier soorten, de inlandsche koe, de Afrikaansche van de
Kaapeene soort door kruising dier rassen ontslaan en het ingevoerde
Friesche. Zoo ook telt men vier schaapsoorten. Die met vetstaarten houdt
men aan als slagtvee, de anderen om de wol, die echter hier niet zoo veel
oplevert als in de Oranjerivier Vrijstaat, waar in 1852 de uitvoer meer dan
2 millioen Ned. ffi bedroeg. Varkens worden er weinig gehouden en de
inboorlingen hebben er een afkeer van. Nergens wordt het gras gemaaid
en als hooi bewaard. Om nieuw gras te hebben, brandt men de weide
af. Boter wordt er veel en goed gemaakt, kaasbereiding is er onbekend.
De inboorlingen, een schoon en krachtig slag van volk, wonen in de hun
aangewezene omheinde plaatsen kralen genaamdwaar zij cenig mais en een
soort van gerst en suikerriet kweeken. Zij zijn van natuur goedaardig en
loonen eene goede behandeling met trouw en dienstijver, doch worden
hoofdzakelijk door het overwigt der blanken in ontzag gehouden. Van
godsdienst hebben ze geen begrip; de zendeling Inglis vertrok na 7 jaren
vcrgeefsche arbeid. Enkelen toonden zich bereid lezen en schrijven te
leeren, mits zij er voor betaald werden.
De zwarte bevolking die niet boven de 100,000 zielen bedraagt, is met
hare hoofden, den boeren onderworpen, die veel voordeel van hunne diens
ten trekken, daar zij vlijtig arbeiden en daarin nog al vlug van begrip zijn.
De meeslcn verstaan ook Hollandsch. Iedere blanke mag 5 of 6 zwarte
arbeiders op zijne plaats hebben.
De oppervlakte der bovengenoemde Stalen is als volgt:
Natal 1145 Duitsche mijlen Nederland en Belgie.
Oranjerivier Vrijstaat 2310 D. m. l Pruissen.
Transvaalsehe Republiek 3780 D. m. grooler dan Hongarije.
's GRAVENHAGE14 Februarij.
Door Z. M. is benoemd tot Ridder van de Orde van den Nederl. Leeuw,
de Heer D. Fabrizi, Geneesheer te Smyrna.
Z. M. heeft dezer dagen het Grootkruis van de Orde der Eikenkroon
geschonken aan den Heer Routier, Minister van Landbouw en Koophandel
