LEYDSCHE
COURANT.
n°. us.
YR1JDAG, 30 NOVEMBER.
BIXNENLANDSCDE BERIGTEN.
i sr>?).
De Prijs der Courant is ƒ13 in het jaar
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
De Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
uit Zaturdug Avond.
MaandagWoensdag en
Die van Maandag komt
LEYDEN, 29 November.
De Wel-Eerw. Zeer Gel. Heer Dr. J. Prins, benoemd Hoogleeraar in de
Godgeleerdheid aan onze ïloogeschoolzal Zondag aanst. pleglig afscheid
nemen van de Rottcrdainsche gemeenteen op Vrijdag, 7 December aanst., des
middags ten 12 ure, zijne inwijdingsrede alhier houden.
AVij vernemen dat de zilveren beker, waarvan in bet verslag van de
feestviering van den Heer Hasebroek is melding gemaakt (zie ons vorig nommcr),
afkomstig is uit bet magazijn van den Heer E. J. Jongeneelalhier.
Uit Zijderveld beeft men ons het volgende ter plaatsing toegezonden
Zondag 11. werd bet orgel der Herv. gemeente alhier plegtig ingewijd. Onze
I,eeraar R. O. C. Aitton sprak bij deze gelegenheid over II Samuel VI21''.
Dit orgel is op verzoek des Predikanls, na voldoende inlichting eens deskun
dige ingewonnen te hebben, van de Rem. Geref. gemeente te Leyden, door de
kerkelijke administratie alhier gekocht. Aan den Heer N. Lobman, Orgelma
ker te Leyden, was de regeling van dit orgel opgedragen, die zich daarvan
op cene voor hem eervolle wijze heeft gekweten.
Van Vlaardingen wordt gemeld dat de haringvloot thans behouden is
binnengekomen, op een schip na, dat voor de dienst is afgekeurd.
In den avond van Maandag is te Zuid-Beijerlandgezegd den Hitzerl,
de hofstede van A. Blaak afgebrand. Daar men onmiddellijk toegesneld was,
had men reeds het groot aantal vee losgesneden, doch daar men zich onledig
hield met de vele waarde in het huis te hergen, deels op een speelwagen,
terwijl de rest specie in den regenput werd geworpen (behalve papier p. m.
ƒ80,000), konde men niet beletten dat veel vee in de vlam liep, zoodat be
halve den oogst 19 stuks rundvee en 6 paarden zijn verbrand. Men schat
het verbrande op ƒ20,000. Niets was verzekerd.
Te Haarlem is op den 24ste" dezer overleden de lieer \V. II. van Voorst
oud lid van de Tweede Kamer der Slaten-Generaalen Voorzitter van dc
Arr. Regtbank aldaar.
De Heer Mr. F. Corneli, oud lid van de Tweede Kamer. Ridder der
Orde van den Nederl. Leeuw, is II. Vrijdag te Glain in Belgie overleden.
De Staten der provincie Gelderland hebben een provinciaal subsidie van
ƒ100,000 voor de verbetering van de waterlozing der Geldersche vallei met
den aanleg van een kanaal voor praamvaart toegezegd. Die van Utrecht
willen ten zelfden einde ƒ150,000 geven.
De Kamer van Vertegenwoordigers in Luxemburg heeft het aanhangige
spoorwegverdrag goedgekeurd.
De Heer Rochussen heeft in eene uitvoerige memorie aan de leden van
de Tweede Kamer der Slaten-Generaal, de geopperde bedenkingen op zijn
voorstel tot het instellen van eene enquête omtrent het misbruik van sterken
drank beantwoord. In de eerste plaats betoogt hij daarin, dat het regt van
enquête in het naauwstc verband staat met dat van petitie, dat de toepassing
van dat regt trouwens slechts geringe bezwaren heeft, dat de te verkrijgen
uitkomsten liggen binnen de bevoegdheid der Wetgevende Maglen en dat de
uitkomst kan beantwoorden aan den omslag van het werk. Voor de gehccle
•enquête zullen misschien naauwelijks 100 personen behoeven te worden ge
hoord, terwijl de uilkomst wel in één jaar zou hekend wezen. De meening
<les voorstellers is trouwens niet aan te raden volstrekte verhodsmaatregelen
zoodanig als die in sommige der Vereenigde Stalen van Amerika genomen
zijn, en welker invoering hier te Lande hij noch doelmatig, noch voorzigtig,
noch zelfs billijk zou achten; maar wel zoodanige welberaamde zamenwer-
kende middelen, als waarvan men zich voor de toekomst eene toenemende
verbetering mag beloven, zonder dat die gepaard zou gaan met maatregelen
welke eenige botsing zouden geven of verkorting van iemands verkregen reg-
len na zich slepen. Om daartoe te geraken blijft hij in zijn voorstel vol
harden, hoe weinig steun hij ook in de Kamer heeft gevonden; mogt de
Regering echter verklaren in deze zaak het iniatiatief te willen nemen en dien
aangaande voorstellen te doen, dan zal hij gaarne zijn voorstel intrekken.
Van het eiland Curacao wordt gemeld dat den IT"1™ October 11. de
idiksem in de R. K. kerk der gemeente Santa Maria, gelegen in de midden
divisie van Curacao, is geslagen. Het ongeval had plaats op het oogenblik
dat dc Pastoor dier gemeente, de AVel-Eeerw. Heer B. Smit, zich met eenige
kinderen in dc sacristie bevond. De bliksem, die langs den ooslgcvel in de
kerk viel, verbrijzelde bijna alles wal op het altaar stond, ontstak eene der
kaarsen, deed eene andere smélten baande zich op twee of drie plaatsen een
doortogl door den muur in genoemde sacristie, wierp daar den Pastoor en
een der jongens schier bewusteloos ter aarde, verbrijzelde ook daar alles wat
hij ontmoette, en nam op twee plaatsen cenen uitweg door de zijmuren, die
even als de gevel vrij wat geleden hebben. De jongen werd ligtelijk aan
het hoofd gewond, terwijl de Pastoor door den gloed aan oogen en ooren
eenig letsel bekwam.
Eenige dagen geleden zag het licht het eerste rapport der Staats-com-
missie, benoemd bij Kon. besluit van 29 November 1853, tot het voorstellen
van maatregelen ten aanzien van de slaven in de Ned. koloniën. Dit rapport
betreft in de eerste plaats Suriname. Het ontwikkelt dc redenen, waarom de
Staats-commissie vermeent tot opheffing der slavernij te moeten adviseren. Zij
zet op den voorgrond den tegenwoordigen toestand der slaven-bevolkingea
stelt de volgende beginselen vast: 1°. eene emancipatie van Staatswege, zon
der voorafgaande schadeloosstelling; 2". teruggave zooveel doenlijk door de
gecmancipeerden aan den Staat, van dc kosten hunner vrijmaking en maat
schappelijke vestiging; 3". bevoegdheid van den wetgever om te bepalen, op
wal wijze aan die voorwaarde zal worden voldaan; en 4°. te zorgen dal de
opheffing der slavernij bevorderlijk zij aan de eischen van godsdienst, bescha
ving en stoffelijke welvaart, of, zoo men hier onteigening op Staatsgezag wil
zien, dat de onteigening werkelijk ten algemeene nutte strekke. De commissie
meent dat de slaven moeten geholpen worden om de vrijheid in raaatschappe-
1 ijken zin te leeren kennen, met al de verpligtingen die zij oplegt. De za-
menwoning der geëmancipeerden moet bevorderd en hun grondbezit geen
kweekschool worden voor luiheid, noch aanleiding geven om zich te ontslaan
van de heilzame banden van het beschaafde leven.
De commissie behandelt daarna de plaatselijke gesteldheid van Suriname,
in betrekking lol hel vraagstuk. Op 1 Jan. 1854 telde men aldaar 38,545
lijfeigenen, nagenoeg verdeeld voor een derde in mannen, een derde in vrouwen
(de meerderheid) en een derde in kinderen. Men telde daaronder omstreeks
15.000 landbouwers, 5,000 ambachtslieden, 4,500 huisbedienden en ruim
14,000 bejaarden en kinderen, die geen deel aan den arbeid nemen.
Dc commissie toetst al verder de ingeleverde emancipatie-ontwerpen. De
leden brengen drie nieuwe ontwerpen ter tafel, waarvan een wordt aangeno
men. Dit verlangt de onteigening niet slechts der slavenmaar ook der
plantages, vestiging der gewezen slaven in het gezondste en vruchtbaarste ge
deelte der kolonie, in gemeenten van 1,500 tot 2,000 zielen, bestuurd door
gouvernemenls-amhtenaren onder de medewerking van oudsten uit de gemeen
teleden. Ligchamelijke kastijdingen, als dagelijksch dwangmiddel, zouden wor
den afgeschaft; tegen willekeur en misbruik door gepaste reglsvormen gewaakt.
Voorts gezorgd voor verzachting en verbetering der zeden, door godsdienstig
onderwijs en maatschappelijke organisatie, bevordering van het Christelijk
huwelijk en van het familie-leven, opwekking tot het besef van burgerlijke
pligten. Aan de meesters wil het ontwerp eene matige, doch billijke schade
loosstelling, en aan den Staat de vergoeding zijner uitgaven verschaffen. De
emancipatie-kosten zouden, volgens het ontwerp, op 15 millioen gulden wor
den geschat. Hel rapport treedt in eene uitvoerige toelichting van dit plan
en getuigt van een even gemoedelijk als ijverig onderzoek van het vraagstuk,
's GRAVENHAGE, 29 November.
Bij Kon. besluit zijn benoemd: tot bewaarders van de hypotheken en
van hel kadaster, te Hoorn, de lleer J. J. M. Gordon, thans te Amersfoort;
te Amersfoort, de Heer G. E. C. Croiset, thans Ontvanger der registratie te
Woerden. Voorts tot Ontvangers der registratie en domeinen: te Woerden,
de Heer II. L. de Grave, thans te Helder; te Helder, de Heer W. W. L. van
Goudoever, thans Surnumerair, en tot Surnumerair der registratie en domei
nen, de Heer C. Bergsma te 's Gravcnhagc.
Bij den Minister van Finantiën is ontvangen ƒ40, door een R. K.
Priester, onder het postmerk Zevenaarter voldoening van aan het. rijk te
kort gedane gelden; en ƒ14 onder Lelt. A. L. postmerk Tilburg, ter voldoe
ning van te min betaalde successieregten.
Bij het Ministerie van Rinnenl. Zaken is ontvangen eene assignatie groot
ƒ293.50, ten behoeve van de slagloffers van den jongsten watersnood, in de
kolonie Suriname bijeenverzameld.
Men zegt dat de Minister van Binnenl. Zaken bedenkingen heeft ge
maakt op het voorstel van den Gemeenteraad alhier, betrekkelijk de heffing
ccner belasting op het gemaal.
