LEYDSCHE
COURANT.
WOENSDAG, 10 OCTOBER.
te
BINNENLANDSCBE BERIGTEN.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
De Prijs der Courant is f\2 in het jaar;
dg afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN, 9 October.
Sedert de vorige opgave bedraagt het getal der door de Cholera aange
tasten 25, hersteld 2 en overleden 13; blijvende er alzoo qp heden nog in
behandeling 29 personen.
Te Rotterdam zijn in de maand September 83 personen aan de cholera
overleden, en te Deventer van de 34 aangetasten, 14. Te Groningen zijn
van 1 5 October aangegeven 42 gevallen., overleden 24.
De Vadeilandsche lettoren hebben een gevoelig verlies geleden door liet
overlijden van Dr. J. P. Arend., te Amsterdam, 'bekend door de uitgave zijner
Geschiedenis des Vaderlands, die nu onvoltooid is gebleven, llij was se
dert 1810 lid van de Maatschappij der Nedcrlandsche Letterkunde alhier.
Van regeringswege zijn aan de Kamers van Koophandel verzonden op
gaven wegens den in- en uitvoer van vreemde en koloniale waren, mitsga
ders van Britschc en Iersche voortbrengselen., en van de schepen in den
vreemden handel en in de kustvaart gebezigd; alles in Groot-Briltannië, ge
durende de maand, en dc acht maanden, geëindigd op den 31ston Aug. 1855.
Yan het Nieuwe Diep wordt van 5 dezer gemeld: Heden morgen ont
dekte men in het Westergat een schip in nood. De wind woei zoo hevig en
de zee was zoo verbolgen, dat men het in nood zijnde schip niet dan van
verre inet de loodsschuiten kon voorbijkomen. De equipage hecFt door zwem
men den loods-rinkelaar trachten te bereiken hetgeen vier hunner met schier
boven menschel ijke inspanning na bijna 20 minuten zwemmen in cene bran
dende zee is gelukt, terwijl twee hunner het vaartuig niet konden bereiken
en verdronken zijn. De equipage der loodsschuit beeft de schipbreukelingen,
die geheel naakt waren, van klecderen en warm drinken voorzien en aan
wal gebragt.
In het land van den Heer Goede te Landsmeer, in N. Hol!., heeft men
•erne daad van verregaande baldadigheid gepleegd. Twee kalfkoeijen heeft
ir.cn den hals afgesneden, terwijl aan eene vette koe cene wvonde in den buik
is toegebragt, waar de ingewanden uithingen en waardoor het beest door pijn
of bennauwdheid in den sloot is geraakt.
Op den Hit™ Julij zijn te Batavia, na eene door Ds. Bierhaus in de
Maleische taal gehouden leerrede, 3 bejaarde inlanders, belijders van het
Mahomedaansche geloof, tot leden der Hervormde kerk aangenomen. Zij zui
den als verkondigers des Evangelies onder hunne landgenooten worden uit
gezonden.
Uit de Memorie van Toelichting van het wets ontwerp houdende rege
ling van de Banken van Leening deelen wij dc volgende hoofdpunten mede:
De banken van leening zijn ontsproten uit de reeds in overoude lijden
gebleken behoefte aan middelen om den woeker tegen te gaan.
Bij die inrigtingen werden inlusschen van de beleende sommen renten ge
heven, die zeer hoog zijn.
De'billijkheid vordert, dat de lasten der banken worden bestreden uit dc
middelen die hare werking oplevert; want anders zonden zij., die hunne toe-
■vlugt er toe nemen, dit doen ten koste van anderen. Dit is dikwijls uit het
■oog verloren hij hen die dc banken ongunstig beoordeélen.
Bij de vroegere inrigting is echter niet altoos uitsluitend het belang der
[pandgevers in hel oog gehouden. De besturen van vele gemeenten hebben
■integendeel in die inrigtingen eene bron gevonden tot stijving van dc inkom
sten der gemeenten.
Van daar de helling' van zeer hooge renten, die in Nederland in 182G bij
-sommige banken zelfs 32 ja 34 pCt. bedroegen, behalve velerlei .onkosten
Daaruit is voortgevloeid het Koninklijk besluit van 31 October 1826, Ier
■gunste der pandgevers.
'Doch hoe heilzaam de invloed van het besluit van 1826 ook moge geweest
zijn, een belangrijke hinderpaal tegen meer krachtdadige vermindering der
dasten, voor de pandgevers is gebleven, namelijk dat, boven de kosten van
beheer der banken, uit die lasten ook moet worden voorzien in dn renten
der kapitalen voor de beleeningen en in de huur der localen.
Die hinderpaal kan slechts door één middel worden uit den weg geruimd;
dit namelijk, dal de winsten der banken, uitsluitend worden bestemd tot
aflossing der haar niet toebehoorende kapitalen waarmede zij werken, en tot
•liet verkrijgen van den eigendom der vereischtc gebouwen en meubelen.
Dit middel kan echter slechts langzaam werkendoch zijn eenmaal de
banken in het onbezwaard bezit barer kapitalen., gebouwen enz.dan verval
len de renten en huur., en kunnen dus de renten voor de pandgevers, melk
baar worden verminderd.
Hiertoe is het noodig, dat de banken door dc wet als op zich zelve staande
inrigtingen worden erkend.
Daartoe strekt in de eerste plaats het ontwerp, waarbij is gelet zoowel op
hetgeen de ondervinding bij het ten uitvoer leggen van het besluit van 1826
in onderscheiden opzigten als wenschelijk hec'ft leeren kennenals op de aan
merkingen door de besturen der bestaande banken van leening, die der ge
meenten., waar zij zijn gevestigd., en Gedeputeerde Stalen der onderscheiden
provinciën gemaakt op een vroeger vervaardigd ontwerp, waarover die allen
zijn gehoord.
Het is verdeeld in vier hoofdstukken. Het eerste betreft de banken door
of van wege het openbaar gezag beheerd; het tweede dc banken door en voor
rekening van bijzondere personen gehoudenhet derde bevat strafbepalingen
en het vierde cenige algerneene bepalingen.
's GRAVENHAGE, 9 October.
7.. M. heeft naar aanleiding van bet besluit van den 16<,cn Julij., waarbij
onderscheidingen zijn toegekend aan personen die bij den watersnood door
ijver, moed, beleid en zelfopoffering hebben uitgemunt; de zilveren medaille
geschonken aan Mr. J. Ran van Gameren, dijkgraaf van de Over-Beluvve;
11. J. Hcrhig, Kapitein bij het depót-bataillon van bet 7Jc reg. infanterie,
C. M. de Jong van Rodenburg!), lslc Luit. bij het depót-bataillon van het
1ste rCj. infanterie; Dr. 11. Menso, dijkgraaf van de Rhencnschc Nude en Ach-
terbcrgsche hooilanden, en de bronzen medaille, ingesteld bij besluit van den
31stcn Maart, aan W. van Koppcnhage, schoolonderwijzer te Liendcn, en
A. Rustenhoven, planter te Tienden.
Tot Ontvangers der directe belastingen zijn benoemd: te Hengnlo, de
Heer P. F. de Bruyn Tengbergen, en te Zijpe c. a.de Heer V. 11. Niemanlsverdriet.
Op voorstel van den Geneesheer aan de bad-iniigting te Scheveningen
is het badsaizoen gisteren gesloten.
Van den Heer John Bounce, Vice-Consul der Nederlanden te Lowestoff,
zijn dezer dagen te Scheveningen r.adcre beriglen ontvangenten aanzien van
de door de Engelsche tol-beamblen aangehouden pinken. De visschcrs heb
ben jl. Maandag voor den Magistraat te regt gestaan en zijnin verhouding
tot de hoeveelheid tabak, welke aan boord gevonden is, tot geldboeten en,
bij onvermogen., tot gevangenisstraffen veroordeeld, waarvan de duur niet
wordt opgegeven terwijl de vaartuigen zijn verbeurd verklaard ten behoeve
van de Kroon. Men vleit zich intusschen nog, dat, indien de onschuld der
reeders zal zijn aangetoond, de schuiten tegen betaling van eene zekere som,
zullen worden vrijgelaten; oin daartoe te geraken worden pogingen aangewend.
In de vorige week zijn door onderscheidene pinken te Scheveningen aan-
gpbragl 309;000 stuks haringen.
AMSTERDAM, 8 October.
De Letterkundige Afdceling der Koninklijke Akademie van Wetenschappen.,
hield lieden alhier cene gewone vergadering. Tegenwoordig waren van Leyden
dc lleeren: Bake, Dozy, de Vries, de Wal, Leemans, Janssen, Juynboll
en Kist.
De Hoeren van Assen en Cobet hebben schriftelijk kennis gegeven, verhin
derd te zijn.
De algerneene Secretaris doet mcdedecling van de aanbieding aan de Akade
mie door Mevr. de Wed. Klirikert, van de kostbare door wijlen haren Echt
genoot nagelaten verzameling boekwerken, handschriften, teekeningen enz.
van Mr. W. Rildcrdijk en Vrouwe K. W. Bilderdijk. De edelmoedige schen
king ten behoeve der bibliotheek der Akademie geschiedt met de voorwaar
den, dat de verzameling ongeschonden en onverdeeld zal blijven, en dat,
indien de Akademie onverhoopt niet meer mogt bestaan, de collectie in eigen
dom moet overgaan aan dc Maatschappij van Nederl. Letterk. te Leyden.
Ten aanzien van het voorstel des lleeren Bakhuizen van den Brink (ge
meenschappelijke bewerking ecner geschiedenis van den Nederlandschen Wa
terstaat), zijn de lleeren Delprat en Storm Buysing, bereid met twee leden
der zustcr-afdeeling het werk voor te beiciden, waartoe worden benoemd dc
Hccrcn Nijhoff en van den Bergh.
Voorts is ontvangen cene missive wegens het besluit, natuurkundige afdeeling,
op de incdedeeling, aangaande het voorstel van den Heer Cobet (wederinvoe-