LEYDSCHE
COURANT;
MAANDAG, 24 APRIL.
BMNENLANDSCHE BEÏIIGTEN.
De Courant wordt Maandag, Woensdag eti
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zuturdag Avond.
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN 22 April.
Onze stadgenoot W. F. F. van der AVoerd, zoon van F. T. van der AVoerd
horologiemaker op het Rapenburg heeft boven de huisdeur een w ijzerbord
geplaatstwaarvan de wijzers door middel van het eleelro-magnetismemet
een uurwerk in verband zijn gebragt, en door hetzelve rondgaan.
Het getal opgenomenen in het werkhuis gedurende de afgeloopcn
week is geweest als volgt:
16 April 184 volwassenen, 84 kinderen, te zamen 268.
17 183 j> 85 268.
18 195 77 B 272.
19 198 76 274.
20 193 74 267.
21 196 72 268.
22 188 77 265.
Vervolg van het Verslag gedaan door Burgemeester en Wethouders aan
den Gemeenteraad van Eevden. Zie ons vorig Nommer.
Hoofdstuk IX. Onderwijs, kunsten en wetenschappen. Het getal scholen is
als volgt: openbare scholen 4; bijzondere der lste kl. 6; bijzondere der 2ie
kl. voor jongens 5; bijzondere der 2<Ie kl. voor jongens en meisjes 7; bij
zondere der 2(le kl. voor meisjes 4.
Ten behoeve van het lager schoolwezen is verstrekt ƒ7,000 aan de plaat
selijke Schoolcommissie, die met het toezigt en bestuur der openbare scholen
is belast; dit subsidie, te zamen met de gelden, die uit de schoolbussen wor
den verkregen, en die ongeveer 5,000 bedragen, was genoegzaam om in de
behoeften der armenscholender school voor minvermogenden en der beide
stedelijke bewaarscholen te voorzien. De kosten der bijzondere scholen van
de lste kl. worden door die instellingen gedragen waaraan zij zijn verbon
den, met uitzondering der R. K. diaconieschool, die door eene bijzondere
Commissie wordt bestuurd, die tevens in hare behoefte voorziet, en de bij
zondere school door B. Cortsc. s. opgerigtwaarvan de onkosten door bij
dragen van particulieren worden gedekt.
De bewaarscholen zijn zes in getal, twee stedelijke, als eene voor rneer-
gegoeden, eene voor annen en minvermogenden, eene van de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen, voor de kinderen barer ledeneene R. Kath.eene
van Ds. D. Chanlepie de la Saussave, c. s.en eene van den Heer J. Ilar-
tevelt Az., c. s.
Onder de onderscheidene instellingen door de Maatschappij tot Nut van
't Algemeen opgerigt, moeten wij van hare kweekschool voor onderwijzers
gewagen waaraan uit de gemeentekas eene jaarlijksche bijdrage van ƒ200
is verleend, en die in het vorig jaar geopend werd.
De beide schoolonderwijzers-gezelschappen, als dat onder de zinspreuk
Onderlinge Beschaving, meer bepaaldelijk voor deze gemeente ingerigt, en
heigeen 19 leden telt, en dat onder den titel: Verlichting ons doel, hetwelk
ook tot dit schooldistrict behoort, en dat 22 leden heeft, bleven bij voort
during in stand.
Omtrent het stedelijk gymnasium wordt onder anderen vermeld, dat het
getal der leerlingen 58 bedroeg. Het onderwijs, het schoollocaalhet ma
terieel en de hulpmiddelen zijn alle voldoende, terwijl hier vermelding verdient
dat door bemiddeling van Curatoren in den loop dezes jaars een aanvang is
gemaakt met de oprigting van een kapitaal tot eene schoolbibliotheek, waar
uit boeken aan de leerlingen kosteloos zullen kunnen worden verstrekt.
Onder het onderdeel kunsten en wetenschappenkomt in de eerste plaats
voor, de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, die hier eene afdceling heeft
gevestigd. Reeds vele barer instellingen werden door ons vermeld hare
spaarbank en spaarkas zullen in het volgende Hoofdstuk Armwezen, hare
plaats vinden, en behalve deze bezit zij nog eene leesbibliotheek, die dient
vermeld te wordenen waarbij het aantal lezers toenamterwijl ook nog
hare Commissie tot de winkelkaartjes ijverig werkzaam bleef. Het getal
barer leden klom tot 280.
De Maatschappij van Nederl. Letterkunde, sedert den jare 1766 gevestigd,
telt 390 inlnndsche leden, waaronder 75 binnen deze gemeente; zij is in
het bezit eener belangrijke bibliotheek, die gestadig vermeerdert.
De afdeeling Leyden van dc IIoll. Maatschappij van Fraaije Kunsten en
Wetenschappen telde 54 gewone en 2 honoraire leden.
Ook de alhier gevestigde afdeeling der Maatschappij ter Bevordering van Nij
verheid, bleef in eenen bloeijenden toestand; hare leden zijn ten getale van 117.
De Schilder- en Tceken-Academie Ars Aemula Naturae, is in 1853 in bloei
toegenomen. De Heer B, van den Broeck, 94 jarenoud, verzocht zijn ontslag
als Directeur en werd eervol tot oud-Directeur benoemdwaarna in zijne plaats
de keuze op Mr. K. J. F. C. Kneppelhout vieldie zich deze liet welgevallen.
Bij het genootschap Mathesis Scientiarum Genilrix werd het onderwijs in
de verschillende vakken getrouw bijgewoond. Het aantal leerlingen bedroeg
172, waaronder 23 weezen uit de Godshuizen. Het getal leden bedraagt 176.
De Maatschappij voor Toonkunst houdt zich staande op de eervolle plaats
vroeger door haar ingenomen. Het getal barer leden bedraagt thans 131.
De lessen in het Ir.duslrie-Collegieonderwezen door den Hooglecraar
A. H. van der Boon Mesch, zijn door een groot aantal toehoorders getrouw
bijgewoond; terwijl het openbaar landhuishoudkundig onderwijs van denzelfden
Hoogleeraar, insgelijks een buitengewoon groot aantal toehoorders had. De
ruimte van het locaal is niet voldoende, zoodat niet zelden velen uit plaats
gebrek zich moesten verwijderen.
Aan onze Hoogeschool waren op den 31sten December 1853 ingeschreven
in de Godgelcerdh. 134, Regtsgeleerdh. 216, Geneesk. 89, Wijsbegeerte en
Letteren 29, AAris- en Natuurk. 19, te zamen 487 studenten, terwijl daar
enboven als op de Athenaea studerende in de rol der studenten waren inge
schreven: in de Godgeleerdh. 45, Regtsgeleerdh. 54, Geneesk. 45, AVijsbc-
geerte en Letteren 12, te zamen 156, uitmakende te zamen 643 studenten.
Gedurende 1853 hadden de navolgende promotien plaats, als: in de God
geleerdh. 2, Regtsgeleerdh. 24, Geneesk. 12, A'erlosk. 2, Heelk. 7, en in
de AVis- en Natuurk. 1.
Vier studenten werden bekroond voor hunne antwoorden op prijsvragen
ten vorigen jare aan de Hoogeschool te Utrecht uitgeschreven.
Vervolg in een volg. Nommer.
Door het hooger bestuur is beslist, dat de milicien-verlofgangers, bc-
hoorende tot de ligting van 1849niet aan de op handen zijnde inspectie
in de maand Mei aanst. zullen behoeven deel te nemen.
Men merkt in Delfland en ook in Rijnland op, dat de schapen van dit
jaar bijzonder vruchtbaar zijn. Zij werpen meestal 2 en 3 jongenenkelen
zijn er van 4. En die lammeren zijn doorgaans zeer gezond.
Uit Hardenbergh wordt van den 19<lcn gemeld dat er plotseling brand
ontstond bij den landbouwer J. Ymhoff, in het naburig AVielen. Het huis,
de gebeele inboedel, een aanzienlijke voorraad graan, en circa 30 stuks vee
zijn eene prooi der vlammen geworden.
Uit Gelderland wordt berigt, dat dezer dagen te Herveld een diefstal
van kerkelijke gelden, die in eene kast werden bewaard, gepleegd is. Naast
het slot hadden dc daders een gal gesneden zoo groot, dat men zonder moeite
er den geheelen inhoud kon uitligten.
Uit Groningen wordt gemeld, dat volgens een voorstel van Burgemeester
en AVcthouders in plaats van alle thans geheven wordende gemeentebelastin
gen, zullen worden geheven; 15 opcenten op de grondbelasting op de ge
bouwde eigendommen; 10 op de ongebouwde, 25 op de personele belasting,
100 op de rijks-accijns op wijn en gedistilleerd, en eene eigene belasting bij
invoer van elders veraccijnsden wijn en gedistilleerd, gelijkstaande met ge
melde 100 opcenten.
De berigten aangaande de ansjovisvangst uit llergen-op-Zoomen die
omtrent de bijenteelt in Overijssel zijn zeer gunstig.
Volgens eene medcdeeling van Z. AL Consul te Cette, van 4 dezer,
heeft dc ziekte van den wijnstok bekend onder den naam van oïdium tuc-
kerii, sedert den zomer van 1852, grootc vorderingen gemaakt, zoodat in
1853 in sommige streken van het zuiden van Frankrijk, de 9/10 van den
oogst bedorven zijn, en thans die ziekte nog algeineener dreigt te worden,
waaruit nadeelige gevolgen voor den handel te wachten zijn.
Zelfs andere planten zijn van de ziekte aangedaan, zoo als bijv. de klaver,
acanthus bladen, rozen enz., zoodat men weldra zal moeten trachten mid
delen tc vinden om niet alleen den wijnstokmaar ook het geheele planten
rijk tegen het schadelijk oïdium te beveiligen.
's GRAVENHAGE, 22 April.
Bij besluit van den 20stcn dezer heeft Z. AI. eervol ontslag verleend aan
C. A. L. Baron van Hugenpolh, als Burgemeester van Grocsbeek en aan I'. Are-
