Z. M. heeft hepaald, dat de Hervormden te Houtrijk en Polanen, wan
neer er aan eenige bij het besluit gemaakte bepalingen zal zijn voldaan,
voortaan eene zelfstandige gemeente zullen uilmaken, terwijl in het tracle-
ment van den te beroepen leeraar gedeeltelijk zal worden voorzien door eene
Rijks-bijdrage en het overige van wege de gemeente moet worden verstrekt
waarvoor reeds het benoodigde kapitaal op het Grootboek is ingeschreven.
H. M. de Koningin-moeder heeft, hij gelegenheid van haren verjaardag,
aan alle harer bedienden, zonder onderscheid van rang uit aanmerking van
de dunrte der levensmiddelenhunne tractemcnlen gedurende deze maand
verdubbeld.
De Staats-Commissiebelast met het opmaken der grondslagen van de
reglerlijke organisatie, heeft, naar men verneemt, haar verslag aan den Mi
nister van Justitie ingediend die zich thans met het overwegen daar
van bezig houdt. Zoodra de Tweede Kamer weder zal vergaderd zijn en de
leden der Commissie zich in de residentie zullen bevindenzal de Minister
met de Commissie over de door haar voorgestelde grondslagen in overleg tre
den, ten einde dan de noodige ontwerpen met den meesten spoed in ge
reedheid te doen brengen. Een en ander beeft plaats gevonden en zal ge
schieden overeenkomstig het besluit van 24 September jl.waarbij de Com
missie is ingesteld, tot het beramen der grondslagen, welke bij de wet tot
regeling eener nieuwe regterlijke inrigting zullen worden gevolgd, en om na
met onzen Minister van Justitie daarover in overleg te zijn getreden en na
die grondslagen met hem te hebben vastgesteldovereenkomstig deze over te
gaan tot het ontwerpen eener wet op de zamenslelling der regterlijke magt
en het beleid der justitie, in verhand met verbeteringen zoowel in de bepa
lingen van het wetboek van burgerlijke regtsvordering als in die van het
wetboek van strafvordering, met hijvoeging van de vercischte memorie van
toelichting.
De Minister der Ilerv. Eeredienst enz. zal voortaan Donderdags ten 1 ure
gehoor verleenen.
Morgen zullen de zittingen van het Committé van defensie worden hervat.
In de residentie zijn aangekomen en aan het hotel de l'Europe afgestapt
de Generaal-Majoor Nepven en de Heer Homontoff, Secretaris van legatie bij
het Russische gezantschap.
In de zitting van den Iloogen Raad van 20 dezer, zijn de pleidooijen
gevoerd in zake A Hansentegen de mede-erfgenamen van wijlen Z. M.
Koning Willem II. Het gold hier alleen de vraag, of de eischer het regt
had te vorderen de afgifte van afschrift (expeditie) der uiterste wilsbeschik
king van wijlen Z. M. Willem I Graaf van Nassau. Mr. L. Metman voerde
voor den eisscher het woord, terwijl Mrs. G. Delprat en J. C. Faber van
Riemsdijk voor de erfgenamen optraden. De conclusie van het openbaar
Ministerie is bepaald op 3 Februarij.
HOORN, 22 Januarij.
Gepasseerde week had de nachlposlrijder van hier op Amsterdam een deer
lijk ongeluk. Naauwelijks de Westerpoort uitgereden, geraakte het paard
door het slaan van den spanstokdie stuk gebroken wasaan de hol en
wierp den postrijder over de leuning der vest, van eene aanzienlijke hoogte,
op het ijs. Het paard ging door met de beschadigde kar; de postillon die
deerlijk gekneusd was, wist zich, ofschoon in het holst van den nacht, van
het ijs op te rigten en eindelijk het paard te bereiken, en bragt met zijn
gekneusd ligchaain en beschadigde kar, met groote inspanning, de brieven
maal nog bij tijds over. Later hier gekomenmoest de man zich onder
geneeskundige behandeling begeven, en mag van geluk spreken, dat hij nog
zoo heelshuids van zulk een diepen val afgekomen is. Hdbl
BUITENLANDSCHE BERIGTEiY.
Rheine. Dc rigting zou zijn, van Ilarlingen over Leeuwarden naar Zwolle;
van daar over Almelo en Enschedé naar de Duitsche stad Rheine, van waar
de gemeenschap door spoorwegen met de Oostzee, of reeds gereed moet zijn
of zeer gemakkelijk te maken. Van hier naar Zwolle zou de rigting bijna
gelijk wezen met die van den straatweg.
Eene vrouw die zich 11. Zaturdag morgen in Groote L. V. Kerk te Ant
werpen bevond is daar, tot groote verbazing der omstanders, van een kind
bevallen en naar het Gasthuis overgebragt.
Vervolg van het Verslag omtrent de Overzeesche Koloniën, zie ons
nommer van 23 Januarij.
De slotsom van het verslag in Maart 1851 ingediend, omtrent de Protest,
eeredienst, is, dat hoezeer bier en daar gunstige teeltenen van leven en geest
redenen geven tot verblijding in het algemeen, de toestand der Protestantsche
kerk te wenscben overlaat, en nog veel tot verbetering en opwekking te
doen overblijft. Tot dusverre was men bij het verleenen van bijdragen uit
's Rijks schatkist voor kerkelijke inrigtingen niet naar een vast beginsel te
werk gegaan. Mitsdien werd in 1851 de volgende regel aangenomen, name
lijk dat op die plaatsen, waar van gouvernementswege blijvend Christelijke
geestelijken bescheiden zijn en bezoldigd wordenbij ongenoegzaamheid der
middelen van de gemeente om, bij een ordelijk beheer der geldmiddelen, in
de kosten van de openbare Christelijke eeredienst op eene betamelijke wijze
te voorzienvan gouvernementswege daartoevoor zooveel de omstandigheden
dit gedoogen, zal worden bijgedragen.
Omtrent de Roomsch-Katholieke eeredienst meldt het verslag, dat naar
aanleiding eener, in November 1851, gedane vraag, aan den Bisschop
te Batavia, werd te kennen gegeven, dat er geen bezwaar tegen zou be
staan, dat de geestelijke, die destijds, met goedkeuring van het Gouvernement,
eene kerkelijke bezoekreis zou ondernemen naar de Westkust van Romeo, al
daar een onderzoek deed naar de mogelijkheid om derwaarts een of meer
R. K. geestelijken als zendelingen te dirigerenmits deze zich onderwierpen
aan de bepalingen voor de Protestantsche zendelingen vastgesteld. Na beko-
mene toestemming der Regering, werden in den loop van 1851 door de
R. K. geestelijken drie kerkelijke reizen in de drie afdeelingen van Java on
dernomen eene naar de wester-afdeeling van Borneo; eene naar Celebes en
de Molukkenen eene naar Banka en Riouw. Uit het verslag over 1849
blijkt, dat bet een der R. K. geestelijken was gelukt, om, op Banka, eenige
Chinezen tot de R. K. leer te doen overgaan. Men telde in het laatst van
1849 op Banka 58 Chinezen die zich Christenen noemden. De Resident van
Banka heeft daaromtrent het volgende berigt: Onder de Chinezen op Banka
bevindt zich een honderdtal die het R. K. geloof hebben omhelsd. Mij is
niet gebleken van botsingen, ontstaande uit verschil van godsdienst tusschen
deze en de overige Chinezen op dit eiland."
De berigten omtrent het schoolwezen zijn niet ongunstig.
De Hoofdcommissie van Onderwijs stelt deswege een verslag over 185052
op, waarvan een exemplaar aan de Tweede Kamer zal worden overgelegd. Er
bestaat eene kweekschool voor onderwijzers, en in verschillende talen zijn
schoolboekjes uitgegeven.
Van wege de noodzakelijkheid, om voor sterrekundige plaatsbepaling in
Nederl.-Indië vaste grondslagen te leggen ter vervaardiging van kaarten, be
sloot het Opperbestuur tot de in-dienst-stelling van eenen geographischen
Ingenieur, den Heer S. H. de Lange, Luitenant ter zee 2de klasse, die zich
onder de leiding van den Hoogleeraar F. Kaiserte Leydenin de kennis van
de toegepaste sterrekunde had geoefend en tot die taak voldoende bekwaam
werd geacht. Hij kwam in Januarij 1851 in Indië aan, en hem werd toe
gevoegd zijn broeder de Luitenant ter zee der 2de klasse G. A. de Lange.
De Hoogleeraar Kaiser vervaardigde, na bet vertrek van den Ingenieur de
Lange, een verslag van zijne verrigtingen oin tot eene sterrekundige plaats
bepaling in den Indischen Archipel te geraken. Dat verslag had niet alleen
ten doelden oorsprong en de beteekenis van die plaatsbepaling in het ware
licht te stellen, maar ook haren goeden uitslag te verzekeren en degenen,
die met de waarnemingen ten deze belast waren of later mogten worden,
ten gids te verstrekken, van welk geschrift 500 exemplaren werden gedrukt,
welke gedeeltelijk in den handel werden gebragt en gedeeltelijk naar Indië
werden gezonden, om te worden uitgereikt niet alleen aan de personen
met de sterrekundige plaatsbepalingen belast, maar ook aan hen die geacht
konden worden door hunnen werkkring of hunne sterrekundige kennis aan de
bereiking van het oogmerk bevorderlijk te kunnen zijn.
In het jaar 1846 was door den Heer Gericke de laatste hand gelegd aan
een Javaansch-Nederduitsch woordenboek, en is dit in 1847, door den Hoog
leeraar Taco Roorda te Delft, in druk uitgegeven, daarbij gebruik makende
van de vele belangrijke bijdragen tot de kennis der Javasche taaldoor de
Heeren Winter en Wilkens geleverd. Een vijftigtal exemplaren is door het
Departement van Koloniën aangeschaft tot geschenken aan verdienstelijke re
genten op Java. Eenige leden van het in 1848 in Nederland opgerigt Ko
ninklijk Instituut van Ingenieurs naar Indië verplaatst, vestigden in het
jaar 1851 te Soerabaija eene Afdeeling, Oostelijk Java, van het Koninklijk
Instituut van Ingenieurs.
Door den Hortulanus J. E. Teysmann en zijn Adsistent S. Binnendijk is
een planten-catologus vervaardigd en ter Landsdrukkerij tot een getal van
350 exemplaren ter perse gelegd. Vervolg hierna).
'sGRAVENHAGE, 24 Januarij.
Z. M. heeft benoemd tot Ontvanger der directe belastingen te Joure den
lieer F. II. Ter Horst, thans te Lemmer.
ENGELANB,
LONDEN, 21 Januarij.
H. M. zal den 31sten de Parlementszitting in persoon openen.
De Admiraliteit heeft bekend gemaaktdat indien van de twee schepen
waarmede Sir J. Franklin vertrokken was, vóór ultimo Maart geen berigt in
kwam, die schepen zullen beschouwd worden als te zijn vergaan en de
officieren en manschappen als overleden, zoodat dan hunne soldij met dat
tijdstip zal ophouden.
De bevordering der Vlag-Officieren bij de Britsche Marine geschiedt alleen
naar anciënniteit. De limes betoogt wederom dat hierdoor de vloot minder
geschikte Bevelhebbers heeft, terwijl Officieren in de volle kracht des levens
den lande geen dienst kunnen doenmaar hun ouden dag afwachten moeten
alvorens tot de gewigtigste diensten geroepen te worden.
In 1853 is voor 260 millioen gulden aan specie uit ons land uitgevoerd,
van welke naar Rotterdam, België en Hamburg ruim 25 nnllioen.
Woensdag is Sir E. Bulwer Lytton, onlangs tot Voorzitter der vereeni-
gingen bij de Universiteit van Edinburg benoemd geïnstalleerdhij hield bij
die gelegenheid eene geleerde toespraak, in welke hij over de verdiensten der
genen welke het Hoogleeraarambt aldaar bekleed hebben, over de vereischten
eener grondige studie en over de kenmerken der Grieksehe en Latijnsche
Letterkunde uitwijdde. Deze vermaarde schrijver heeft onlangs eene overeen
komst met den Boekhandelaar Routledge gesloten, waarbij hem de som van
20,000 voor het kopijregt zijner prozawerken, wordt toegestaan, en dit
nog slechts gedurende 10 jaren, na verloop van welke Sir Bulwer Lytton
dat regt terug erlangt. Ook mag de Heer Routledge genoemde werken slechts
in twee formaten uitgeven, terwijl de schrijver de vrijheid behoudt om zulks
in prachtformaatten gebruike van openbare of bijzondere boekerijen te doen.
