roemden naamheeft de Baron Fagel standvastig die overleveringen van regt-
schapcnheid en vaderlandsliefde bewaard en beoefend; zijn gansche leven is
aan het Huis van Oranje en aan Nederland gewijd geweest. In den oorlog
bad bij op bet slagveld van Wagram het leven gered aan zijnen Vorst, die
sedert Koning Willem I is geworden; te midden des vredes, heeft hij even
zoo nuttig als eervol gedienddoor bet onderhouden der gunstigste betrekkin
gen tusschen Frankrijk en Nederland.
Wij doen de opregtste wenscben voor den edelen grijsaard bij zijn vertrek.
Hij geniete nog lang in zijn vaderland die Europesche hulde die hij er als
den cenigen prijs van zijn veel jarigen arbeid medebrengt. (J. des Délats.)
De indirecte belastingen hebben in 1853 bijna 42j millioen fr. meer
dan in 1852 opgeleverd, namelijk bijna 847 millioen.
Er is bevel ontvangenom tot eene algemeene ligting onder de matrozen
ter koopvaardijten behoeve der oorlogsschepen over te gaanzij moeten van
20 tot 40 jaren oud zijn. Ook is er bevel gegeven tot bet aanwerven van een
groot getal scheepstimmerliedenzeilmakers en andere scheepswerklieden.
Het leger bevat 100 regementen voetvolk, 20 bataljons jagers, 6 batal
jons tirailleurs en ligt voetvolk in Afrika zoodat te velde kunnen trekken,
240,000 man; de ruiterij bestaat uit 12 regementen reserve, 20 van linie,
20 ligte ruiterij; ruim 33,000 man kunnen te velde trekken. De artillerie
bestaat uit 14 regementen a 16 batterijen; 1 regement pontonniers van 12
kompagnien, 13 kompagnien werklieden, 4 escadrons artillerietrein en 5 kom-
pagnien veteranen. Iedere veldbatterij heeft 6, 8 of 12 ponders, waarbij 2
houwitsers; de onmiddellijk te mobiliseren artillerie telt 28 a 30,000 man
en 360 stukken. De genie-troepen bestaan uit 3 regementen van 2 bataljons
of 6000 man. De geheele legermagt, welke op dit oogenblik gereed is om te
velde te trekken, telt nagenoeg 300,000, man en 60,000 paarden.
SARDINIË.
TURYN7 Januarij.
De Times schrijft van daar dat de kerkelijke quaestie thans waarschijnlijk
het hoofdonderwerp der beraadslagingen in de wetgevende zitting zal uitma
ken. Eene hervorming in de kerkelijke aangelegenheden, voor zoover zij
reglslreeks het staatsbestuur aangaanis volstrekt noodig. Er zijn 6 Aarts
bisschoppen 34 Bisschoppen312 Kanunniken die vruchtgebruik van kerke
lijke goederen hebben, 59 collegiale kerken, 741 collegiale Kanunniken en
7000 Priesters. Deze bezitten goederen ter waarde van omstreeks 350 mil
lioen francs en trekken daarvan een jaarlijks inkomen van omstreeks
12,000,000 fr.terwijl hun buitendien jaarlijks uit de schatkist eene som
van nagenoeg 1,000,000 fr. aan onderstand wordt betaald. Terwijl er nu
onder de Bisschoppen zijn die een jaarlijks inkomen van 100,000 fr. genie
ten, leven in de 4247 kerspelen, 3386 Geestelijken in groote armoede;
onder lien zijn er die een jaarlijks inkomen hebben van slechts 835 fr.
Verder zijn er 31 monnikenorden met 347 kloosters, en 23 orden van
nonnen met 141 kloosters. Van deze hebben 318 elk een gemiddeld jaar
lijks inkomen van omstreeks 15,000 fr.de overige 170 bestaan hoofdzakelijk
van bet bedelen. Het gezamenlijk vermogen dezer ordenzoover het bekend
is, wordt berekend op eene waarde van 119,350,000 fr. en brengt haar naar
raming meer dan 4,500,000 fr. in het jaar op. Doch men denkt dat de
kloosters veel meer bezitten in den vorm van geldswaardig papier betaalbaar
aan toonder en dat zij veel geld belegd hebben op den naam van een of
ander hunner leden. Er zijn in het geheel 6000 monniken (waaronder
2500 bedelmonniken) en 2500 nonnen.
De hervormingendie tot verbetering van dezen slaat van zaken door de
gematigde meerderheid in den lande verlangd worden, zijn: vermindering
van het aantal bisdommen; afschaffing der bedelende en werkelooze klooster
orden, met behoud alleen der liefdadige orden, zooals die welke hospitalen
bezoeken, zieken verplegen enz.; eene aanmerkelijke vermindering van ka
nunnikschappen benoeming eener commissie tot onderzoek naar de eigendoms
bewijzen der kerkelijke inkomsten en eene meer gelijkmatige verdeeling daarvan.
De hervorming zou een heilzame maatregel voor de kerk zijnstrekkende
om het gansche gebouw voor verval te behoeden. Niettemin is op bet bloote
gerucht er vandaartegen als tegen ean schreeuwend onregt geprotesteerd
door de ultramontaansche partij, ja zelfs daartegen de bescherming ingeroe
pen van vreemde Staten. Dit heeft de Regering genoopt zijnen vertegenwoor
diger Graaf Praiorino van Rome terug te roepen, om hem volledige instruc-
tien te geventen einde hij de bedoelingen van zijnen Souvercin onbewim
peld voor het Hoofd der kerk zou kunnen bloot leggen. Hij vertrekt nu
weder naar Rome met den rang van Gezanten het is in het belang der
godsdienst dezes lands te hopen, dat die echt conservative hervorming te Rome
ondersteuning zal vinden; want bij de krisis die klaarblijkelijk over Italië
komt, zou men bet aantal afvalligen door niets zoo zeer vermeerderen dan
door thans het oor te sluiten voor de reglmatige verlangen der lagere geeste
lijkheid, ondersteund door den bijval van de groote meerderheid der leeken.
Den 2ien dezer is door den Minister van Justitie een wels-ontwerp bij de
Kamer van Volksafgevaardigden ingediend, houdende strafbepalingen tegen
Geestelijken die het staatsbestuur aantasten. Verder vermindert de voorge
dragen wet de straf waarmede aanranding der godsdienst van Staat bedreigd
wordt, tot korte gevangenisstraf en zware geldboete, terwijl zij particuliere
bijeenkomsten tot godsdienstige doeleinden niet langer beschouwt als aan
randing der staats-godsdienstzoo brengt zij het strafwetboek in overeen
stemming met het door onze constitutie gehuldigde beginsel van godsdienstige
verdraagzaamheid. Ook dit zal zekerlijk door ultramonlaansch-gezinden wor
den gelaakt, maar het wordt door de meest verlichte Roomsclien van dezen
tijd, geestelijken en leeken, goedgekeurd.
TOSCANE.
Het schijnt dat de revolutionaire partij in Italië haren afkeer van Rusland
en hare hoop op eene storing van den Europeschen vrede door het Turksch-
Russiscbe geschil, zoo algemeen aan den dag legt dat al hetgeen aan Turkye
doet denken, het voorkomen eener revolutionaire leuze aanneemt. Uit Flo
rence wordt van den 6llen het volgende geschreven: «Allen die zich hier ten
gunste van Turkye uitlaten, worden door onze policie vervolgd. Eenige
dagen geleden zijn hier twee knapen in hechtenis genomen omdat zij elkan
der op Ooslersche wijze hadden gegroet door de armen over de borst te
kruisen en het hoofd te buigen. Op het uithangbord van het Turksche
kollljhuis is het woord Turksch uitgeschrapt. Nu loopen dikwerf gansche
scharen menschen voor dat huis te hoop en heffen een uitbundig gelach aan.
Verscheiden kinderen dragen eene halve maan voor de borst, ten einde de
politie te kwellen."
Volgens eene officiële opgave telde Rome aan het eind van het vorige
jaar 177,014 inwoners waaronder 31 Bisschoppen, 1288 Priesters, 2185
monniken en andere leden van geestelijke orden, 1788 kloosterzusters, 424
seminaristen, 488 Onroomschen; zijnde de Israëliten niet medegerekend. De
bevolking van Rome bedroeg 172,382 zielen in 1851, en 175,838 in 1852.
PRÜIiSEN.
Het Pruissisch leger bevat 465,000 man voetvolk, 68,400 man ruiterij en
60,000 man artillerie, te zamen 593,400 man met 1584 stukken.
De opbrengst van steenkolen in Pruissen neemt aanmerkelijk toe. Vroe
ger was zij minder dan die van België en Frankrijkthans overtreft zij die
van laatstgenoemd land. In 1853 leverden de Pruissische steenkolenmijnen
ongeveer 100 millioen centenaars. De rijkdom der mijnen is zoo groot, dat
zij nog voor 7000 jaren genoegzaam in voorraad hebben. In dit opzigt zijn
zij rijker dan de Engelsche mijnen, op dezen oogenblik althans, die nog
slechts zoo veel bezitten om gedurende 500 jaren in de behoefte te voorzien
op de wijze als thans geschiedt.
De landhuishoudkundige L. Vorster te Coesfeld in West falen meent niet
alleen de ware oorzaak der sedert eenige jaren heerschende aardappelziekte
en het middel tot hare voorkoming gevonden te hebbenmaar tevens een
middel om den aanstaanden aardappeloogst bijna te verdubbelen. Eene door
hem over dit onderwerp uitgegeven brochure vindt grooten aftrek.
TURKTE.
De Preuss. Corresp. deelt omtrent het op den 6dcn dezer bij Czelaty in
Wallachye voorgevallen gevecht, uit Bucharest van den 10den. het volgende
mede: Den 6dcn hadden de Turken met de aanzienlijke strijdkrachten van
15,000 man en 15 stnkken geschut, eenen uitval uit hunne verschanste le
gerplaats bij Kalafat gedaan en waren tot het 3 mijl van Kalafat verwij
derde Wallachische dorp Czetaty voortgerukt, waar eene Russische afdceling
onder den Overste Baumgarten, bestaande uit 3 bataillons van het regement
Tobolsk en 2 escadrons ruiterij met 6 stukkeneene positie ingenomen had
den. De Overste Baumgarten Jiield zich tegen de groote overmagt der Tur
ken staande, tot dat de Generaal Simonis, die 15 werst van daar stond,
met het regement Odessa en 6 stukken geschut te zijner ondersteuning
aanrukte, waarna de Turken naar hunne verschansingen terugtrokken, met
achterlating van onderscheiden veldstukken. Toen de Generaal Anrep met
10 escadrons ruiterij op het slagveld verscheen was de vijand reeds afgetrok
ken. De strijd schijnt zeer hardnekkig te zijn geweest. Het regement Odessa
heeft velen zijner Officieren verlorenen ook de Generaal Simonis moet
zwaar gekwetst zijn. Van het regement Tobolsk zouden 6 Officieren gesneu
veld en 27 gewond zijn. Over het geheel schatten de Russen hun verlies op
1000 dooden en 1000 gekwetsten. Het verlies der Turken wordt door hen op
het driedubbelde begrootook schijnt de bevelvoerende Pacha gesneuveld te zijn.
§TAD§ BERIGTEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEYDEN doen te weten, dat,
naar aanleiding der ingebragte vertoogen door de Kamers van Koophandel en
Fabrieken te Leyden en te Rotterdam, door den Raad van Administratie van
den Hollandschen Spoorweg, bij wijze van proef en tot wederopzeggens toe,
indien het blijkt dat daarvan geen zoodanig gebruik wordt gemaakt dat die
dienst voor algemeen belang van eenig gewigt kan worden geacht, een extra
dienst is ingesteld, die alléén des Maandags morgens zal loopen; vertrek
kende des ochtends ten 7 ure uit Leyden naar 's Hageom ten 8 ure van
laatstgemelde plaats door te gaan naar Rotterdam.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
Leiden19 Januarij 1854. VAN LIMBURG STIRUM.
De Secretaris v. PUTTKAMMER,
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEYDEN doen te weten, dat in
het jaar 1855 te Parijs eene algemeene Tentoonstelling zal worden gehouden
van voortbrengselen van Landbouw en Nijverheid en van Schoone Kunsten.
Zij wekken mitsdien, op ontvangen uitnoodiging van den Heer Commissaris
des Konings in deze Provincie, nu reede al de in deze gemeente aanwezige
industriëlen en Kunstenaars op, tot het inzenden van Voorwerpen naar die
Tentoonstelling, en om zich daartoe in tijds in staat te stellen.
In afwachting der nadere regeling van deze zaak, worden die belangheb
benden, welke eenige teregtwijzing of inlichting deswege mogten verlangen,
verwezen naar de Heeren C. J. Glayimans, te RotterdamDirecteur der
Nederlandsche Maatschappij ter bevordering van Nijverheid te Haarlem; Y. D. C.
Sueiïmondtte Utrecht en Mp. W. J. C. van Hasselt, te Amsterdamof
naar Bestuurders van het in deze gemeente gevestigde Departement der be
doelde Maatschappij, en naar de Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, 19 Januarij 1854. VAN LIMBURG STIRUM.
De Secretaris v. PUTTKAMMER.
