LEYDSCHE
COURANT.
r. i
1854.
MAANDAG, 2 JANUARIJ.
BIXNENLANDSCIIE BERIGTEX.
/-%
Do Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uil Zuturdug Avond.
V.t?
E r? 1
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Denten afgegeven
LEYDEN 31 December.
Zooals uit rle Advertentie blijkt, is lieden bij den Boekhandelaar van
Immcrseel Mourner, de zevende jaargang van bet Jaar- en Adresboekje
■voor de Stad Legden, in het licht verschenen. Het bevat niet alleen, even
als in vorige jaren al wat ten aanzien der stad, voor den inwoner, zoowel
als voor den vreemdeling wetenswaardig is, maar is ook in vele opzigten ver
meerderd en verbeterd, zooals, om iels te noemen, wat betreft de Neder-
landsche Telegraaf-Maalschappij, den Rijkstelegraaf, de Sloombootdienst enz.
Ook treft men wederom van achteren een korten naauw keurigen kronijk
aan van hetgeen merkwaardigs in 1853 is voorgevallen. Het Jaar- en
Adresboekje beveelt zich zelf aan en de Uitgever zal zeker even als in vorige
jarenop een ruim debiet kunnen rekenen.
Gisteren morgen is eene vrouw in de Klaresteeg uitgegaan, haar jongste
kind medenemende en een kind van zes en een van vier jaren te huis latende,
met dat treurig gevolg dat beide kinderen in den brand zijn geraakt. Een
buurman den rook en brandlucht ontwarende, is gaan zien en heeft het
jongste nog gered dat weinig bezeerd ismaar het oudste is in hopeloozen
toestand naar het gasthuis vervoerd en ender hevige smarten 'snamiddags
gestorven.
Het getal opgenomenen in het werkhuis, in de twee laatste dagen, is
geweest als volgt:
30 December 705 volwassenen, 263 kinderen, te zamen 903.
31 042 242 884.
De Heer J. van der Welgrondeigenaar en landbouwer te Delftheeft
dezer dagen een eeregeschenk ontvangen, beslaande in eenen kostbaren gou
den ring met carolijnen steen bezet, van Z. Exe. den lieer Generaal J. von
Daehn, het hoofd der genie van het Russische Keizerrijk, voor de verzen
ding van eene uitnemende kudde Hollandsch hoornvee, op de landgoederen
van gemelden Generaal in hel Koningrijk Polen. Het doel van deze verzen
ding vee, welke aan den Heer van der Wel als hekend hekwaain landbouwer
werd opgedragen, is, om liet ras van het Hollandsehe hoornvee in Polen
over te planten. Handelsbl
In eene stalling nabij Rotterdam is den 28sten brand ontstaan en zijn
13 stuks vee omgekomen.
Woensdag avond werd te Rotterdam, door den Heer J. Stuart, gevol-
magtigde van den volksraad der Hollandsch-Afrikaansche Republiek, mede-
deeling gedaan van den toestandde belangrijkheid en de behoeften dier
republiek, bestaande uit Kaapsch-lloliandsche uitgewekenen benoorden de
Vaal-rivier, in Zuid-Afrika. Hij schetste eerst in vlugtige trekken hunne
geschiedenis sedert de laatste 30 jaren, en herinnerde, hoe de republiek in
1852, door het Engelsch gouvernement bij tractaat erkend, vrij en onaf
hankelijk verklaard was. Haar grondgebied, vijfmaal zoo groot als geheel
Nederlandis rijk en veelbelovendligt in een gezond en hoogst aangenaam
klimaatbevat reeds vijf dorpen of sleden en telde ten vorigen jare 6000
gezinnen. In het tweede gedeelte van zijn verslag trad de Heer Sluart
in eenige bijzonderhedenaangaande den aard der gronden en den rijkdom
vies bodems in de Republiek, de voorstellen van den volksraad, betreffende
den verkoop van domeingronden en den lasthem deswege opgedragen. De
Republiek heeft behoefte aau contanten en kennis. Haar vermogen bestaat
bijna uitsluitend in land en vee; hare producten worden zelden en dan nog
slechts voor een gedeelte met geld betaald; zij moet steeds goederen in be
taling aannemen, en daarentegen bare behoefte in geld voldoen. Daarbij
ontbreekt bet baar aan genoegzame kennisom haren Staat door w elgestelde
wetten te bevestigen, zelfs oin liet land wel te behouwen, daar zij meestal
uit veehouders bestaat. Zij verwacht van Nederland, dat het haar de hand
zal reiken, om haren nieuwen Staat te grondvesten en te besturen. De
volksraad heeft den Heer Stuart gemagtigd, ruim 300,000 morgen lands in
eens te verkoopen voor de som van 1.200.000, vrij van alle lasten, tc-
lïen Per morgen, waarvan de koopperiingen zullen worden gestort en
bewaard blijven in eene landsbank, in de Republiek te vestigen. Deze land
streek is dc schoonste, de rijkste én best gelegene der geheelc Rennbliek. -
Na deze mededeeling, stelde de spreker aan de vergadering voor, uit haar
midden eene commissie te benoemen, ten einde de zaak met de vercischle
stukken te onderzoeken en daaromtrent nader verslag van hare bevinding te
doenwelk voorstelondersteund door den Heer II. van Damwerd aan
genomen.
In de Zitting van den Gemeenteraad van Haarlemheeft de Burge
meester voorgesteld bij hel reglement van orde de volgende bepaling te voegen:
«Indien een lid, om welke reden dan ook, tot de orde geroepen, daaraan
niet voldoet, zal dc Voorzitter hem het stilzwijgen gelasten. Wanneer hij
niet dadelijk gehoorzaamt zal de Voorzitter hem gelasten de raadzaal en des
noods liet raadhuis, te verlaten, en hem de zitting in de vergadering van
dien dag ontzeggen. Bij het niet opvolgen van dezen last is de Voorzitter
verpligt, zijn gegeven bevel, door al de hem ten dienst slaande middelen
ten uitvoer te doen leggen." Dit voorstel is verzonden naar de Commissie,
belast met liet ontwerpen van het reglement van orde.
Te Amsterdam zijn door de Cholera, die nu aldaar opgehouden heeft,
801 personen aangetast en 550 overleden in 184:9 waren er 3,242 aangetast
en overleden er 2,144; in 1832, 1,497 aangetast en overleden 790.
Dezer dagen heeft zicli te Amsterdam op verschillende Concerten met
bijzonderen bijval doen hooren de Ileer J. A. W. Sjamaar, op een tot he
den als solo instrument nog onbekend blaas-bas instrument, le welen de
Bas-Tuba een instrument wat om zijne sclioonen en kraclitvollcn toon, zoo
wel, als om de kunstvaardigheid en smaakvolle voordragt van genoemden
Heer, de opmerkzaamheid der kunstkenners heeft tot zich getrokken.
De Polieie te Arnhem heeft liet verkoopen van sterken drank bij de
ijsvermaken verboden.
Uit Harderwijk zal in dc eerste dagen van Januarij weder een deta
chement suppletie troepen, sterk 50 man, naar Hellevoelsluis vertrekken,
om aldaar ingescheept en naar West-Indië overgevoerd le worden.
In het Ambt Ommen in Overijssel is den 28slcn eene weduwe overle
den, in den hoogen ouderdom van 103 jaren, eene talrijke nakomelingschap
nalatende. Tot kort vóór haren dood had zij eene volmaakte gezondheid en
buitengewone ligehaamskrachf.
Teylers tweede genootschap heeft voor 1854 de volgende prijsvraag
voorgesteld
«Het tweede genootschap van Teylers Stichting, in acht nemende de aan
zienlijke hoeveelheid goud, welke, gedurende de laatste jaren, in de onder
scheidene gewesten der aarde, in bergachtige landen en op bijzondere plaat
sen, in eigenaardige gronden, ontdekt is en bij voortduring wordt opgegra
ven, en overwegende, dat dit belangrijk onderwerp nog niet opzettelijk door
natuurkundig onderzoek is behandeld; verlangt: eene volledige geologische
verhandeling, behelzende de geschiedenis van het onderwerp, en zooveel mo
gelijk de beschrijving der goudvoeremle gronden, tot toelichting van de
vraag: wat men, op grond van waarneming en onderzoek, mag besluiten,
aangaande de afkomst, het ontstaan en het betrekkelijke geologische tijdperk
dezer gronden; in hoeverre men mag veronderstellen dat al verder soortge
lijke gronden elders zullen ontdekt worden, en wat, hij liet opsporen daar
van is in acht te nemen
De prijs voor de best gekeurde verhandeling, in antwoord op deze prijs
vraag, is eene gouden medaille, ter -innerlijke waarde van ƒ400; en de
verhandelingen in het NederduitschFransch, Engelsch of Hoogduitsch
goed en leesbaar met eene Nederduitsche letter, geschreven door eene andere
hand, dan die van den opsteller, moeten worden ingezonden vóór den lstett
April 1855 aan het Fundatie-huis van wijlen den Heer P. Teyler van der
Hulst, te Haarlem.
'sGRAVENHAGE, 31 December.
Bij besluit van den 29s,en heeft Z. M. aan Mr. H, J. Engelkens, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als Burgemeester der gemeente Winschoten,
en tot Burgemeester der gemeente Wijmbiitseradeel benoemd Mr. M. Bakker.
Bij besluit van den 18den heeft Z. M. de Hecren D. M. Ezecliiels, te
Rotterdam en Mr. A. de Pirito, te 's Gravenhage, bij voortduring benoemd
tot leden van de Hoofd-Commissie tot de zaken der Israëliten.
B:j Kouinkl. besluit van 24 dezer, is verleend een pensioen van ƒ600,
aan C. J. Jansen, geboren te Fritzlaar in Messen den 22s,en Januarij 1780,