LEYDSCHE
COURAN
WOENSDAG MAART "fz"n^er^V^e nommers worden tegen 10
B1XXEXLAXDSCI1Ë BERIGTES.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zuturdag Avond
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar
Centen afgegeven.
LEYDEN, 1 Maart.
Gisteren werd alhier de 56s,e verjaardag van Z. R. IE Prins Frederik der
Nederlanden op de gebruikelijke wijze gevierd.
Men leest in de Rott. Cour., dat in de stedelijke werkinrigting alhier,
in het laatst des vorigen jaars opgerigt, van den IC16" Januarij tot den
•jgden dezer 12,470 personen, mannen, vrouwen en kinderen zijn opgeno
men, en men dan ook minder bedelaars langs de straten ziet dan vroeger,
ofschoon deze zich nog het minst lot opneming aanmelden.
Daar die opgave, zoo als ze daar staat, al ligt tot eenc verkeerde opvat
ting en overdreven denkbeeld omtrent de alhier plaats hebbende armoede en
werkeloosheid zou kunnen leiden, achten wij het niet ongepast die nader
toe te lichten.
liet werkhuis is alleen eene toevlugt gedurende den dag, en nu komen er
sedert hel meer onder de armen bekend werd, dagelijks 4 a 500 personen of
nog iets meer, die daar aan arbeid worden geholpen en verpleegd. liet ligt
in den aard der zaak, dat met geringe afwisseling het meerderdeel uit het
zelfde personeel bestaat, en alzoo bet getal der verpleegden ook niet veel
grooter is; maar door nu dit dagelijksch personeel gedurende ruim een maand
te zamen te tellen, bekomt men natuurlijk een getal van duizenden.
Dat de werkeloosheid en armoede des winters in eene fabriekstad van 38,000
zielen groot is, heeft helaas, niets bevreemdends, en dat men met het werk
huis alzoo een nuttig doel beoogt en het bij winterdag voor velen eene geschikte
toevlugt 'oplevert, is niet minder waar, als dat de Commissie van beheer
vooral bij hel nieuwe der inriglingeene in vele opzigten zeer moeijelijke taak
heeft, die zij echter met welberaden ijver en getrouwheid verrigt en allezins
den dank barer medeburgers daarvoor verdient; doch de instelling blijft des
niet te min uit haren aard toch wel lot de zulken behooren, wier aanwas
altijd bctreuringswaardig en bekommerend is, daar een groote toevloed
niet alleen een blijk van werkeloosheid ismaar ook in vele opzigten
zorg baart.
Wij mcencn alzoo dat er alle reden bestaat tot tevredenheid, als 't getal
niet hooger klimt, en bedoelen met dit artikel niets anders dan den verkeerden
indruk weg te nemen, die de opgave van zulk een getal bij velen zou kun
nen maken, die minder met onze stad bekend, zich deze niet veel beter zou
den voorstellen dan eene bedelaars-kolonie, terwijl er toch nog vele reden
bestaat om ons dankbaar te verheugen in de ontwikkeling der nijverheid en
welvaart die Leyden geniet, en er tol vermindering van het armengetal dat
inen in alle groote en vooral in fabrieksteden vindt,hetwelk door onkunde,
onzedelijkheid, ja als 't ware, verdierlijking, de schandvlek is der Christelijke
maatschappij, door onderwijs en opvoeding aanvankelijk veel gedaan wordt,
maar nog zoo oneindig veel te doen overblijft, dat men niet te zeer het be
lang kan inzien en voorstaantot vermenigvuldiging van gelegenheden tot
opvoedend onderwijs van het opkomend geslacht, waartoe wij wenschen dat
veler bemoeijingen en milde giften mogen blijven zamenwerken.
Dat zij die veel aan armen geven, bedenken mogen dat dit wel de ellende
lenigt, doch niet in den wortel aantast; maar dat al wat tot opvoedend on
derwijs van arme kinderen wordt gedaan de heilzaamste gevolgen moet heb
ben ter vermindering van het diep gezonken geslachtwaarop meer bevoor-
reglen vaak meer met maatschappelijke verachting, dan inet Christelijk mc-
dedoogennederzien.
Reeds voor eenige jaren stichtte de Regering eene uitnemend ingerigte
Bewaarschool voor behoeftigendie wel door 300 400 kinderen wordt be
zocht, en onlangs hebben eenige welwillende particuliere personen in een zeer
arme buurt eene School voor verwaarloosden opgerigt, die aanvankelijk goed
bezocht wordt. Mogten er nog meerdere zulke oprijzen, opdat in geene
buurt meerdoor grooten afstand der schoolverwaarloosde kinderen over
blijven, die tot eigen verderf, tot verwijt der hoogere klasse, tot ballast der
maatschappij opgroeijen.
De Staats-Cour. van 28 Februarij bevat eene oproeping voor hen die
als kweekelingcn op 's Rijks kweekschool voor de militaire geneeskunde, zoo
bij de Land- als Zeemagt en de Koloniën wenschen geplaatst te worden. De
verzoekschriften moeten voor 1 Mei ingedienden bevatten de namen en
voornamen van ouders of voogden, opgave van godsdienst; een verklaring van
het bestuur der woonplaats, enz. Het vergelijkend examen zal gehouden
worden op 6 Jnlij 1853. De oproeping vermeldt verder de vereischte be
wijsstukken de vakken van het examen en de voorwaarden van plaatsing na
4-jarigen leertijd.
Bij Kon. besluit van den 3<fcn Februarij is bepaald, dat door de prov.
Zuidholland, voor de nationale militie van 1853, als gewoon contigent, zul
len moeten geleverd worden 1559 manschappen, waarbij nog tot aanvulling,
als buitengewoon contingent komen 62 manschappen, dus te zamen 1621
manschappen. Daarvan zullen, blijkens resolutie van Gedep. Staten, moeten
geleverd worden: door Leyden 103.
De Regenten van het geneeskundig gpsticht van krankzinnigen te
Dordrecht doen aanvraag naar een' Medicinae Doctor, hetzij gehuwd of onge
huwd tot vasten Geneesheer in genoemd geslicht. Men moet zich vóór den
15dcn Maart bij den Rentmeester aanmelden.
Uit onderscheiden oorden ontvangt men berigt van den storm die in
den avond en nacht van den 23stcn gewoed heeft; in de bij Gouda gelegen
gemeente Broek zijn van onderscheiden bouwmanswoningen de daken afge
slagen. Te Goes woedde een hevig onwedcr, werden onderscheiden hoornen
door den bliksem getroffen, en aan den molen op het dorp Ellewoutsdijk
zooveel schade aangerigldat die bijna verbrijzeld isschoon er geen brand
ontstond. Te Zierikzee sloeg de bliksem in den stadhuistoren en veroor
zaakte brand, die echter eerst in den morgen ontdekt en gelukkig gebluscht
werd. Te Capelle in de Langstraat meent men schuddingen van aardbeving
gevoeld te hebben. Ook te Parijs woedde een hevige stormvan zwaren
hagel, onweder en bliksem vergezeld, welke laatste in het Ministerie van
van Buitenl. Zaken sloeg, zonder echter noemenswaardige schade aan te rig-
len. Uit Londen wordt gemeld dat nabij Shields een schooner is omge
slagen en de geheele bemanning verdronken.
Dezer dagen werd uit Delft berigt, dat een brievenbesteller met de
tasch brieven vermist werdthans wordt medegedeelddat de lasch wel is
gevonden, maar niet de gelden die er zich in moesten bevindenzoodat zeer
waarschijnlijk de brievenbestelder daarmede is doorgegaan.
Op den postweg van Haarlem naar Alkmaar wordt de sneeuw door
middel eener zoogenaamde A met een span paarden er voor weggevaagd en
de sneeuwbergen doorgestoken.
Deri 26sten Jan. 11. deelden wij bet berigt mede, dat het onderwijs in
de gymnastiek onder de vakken van onderrigt in de nieuwe wet op het open
baar lager onderwijs zou opgenomen wordenen dat er te Haarlem aan 's Rijks
kweekschool voor schoolonderwijzers een onderwijzer benoemd eri werkzaam
was, om de kweekelingcn daarin te onderwijzen. Thans vernemen wij, dat
op Woensdag den 9d,'n Maart e. k. het eerste examen in dat vak bij die in-
rigling zal plaats hebbenen dat aan hen, die toonen genoegzame ervaren
heid te bezitten, daarvan een bewijs zal worden afgegeven. [IIll.)
Te Harlingen wachten 80 a 90 personenom met de nieuw gebouw
de ijzeren stoomboot City of Norwich die den 26slcn in het Nieuwe Diep is
aangekomen en tusschen Harlingen cn Lowestoft (een haven in Suffolk aan de
oostkust van Engeland) varen zal, naar laatstgenoemde plaats en van daar
naar Liverpool en verder naar Amerika te vertrekken. Er bevindt zich een
rijk landeigenaar aan hun hoofd uit het dorp Kiinswerdwelke in Amerika
eene kolonie van dien naam wil stichten.
Volgens officiële opgaven bedroeg de feitelijke bevolking var. Nederland
op 31 December 1852: 3,119.160 zielen, als: 1,531,149 van hel mannelijk
eri 1,588.011 van het vrouwelijk geslacht.
Het getal geborenen in dat jaar bedroeg 113,036 (58,216 jongens, 54,820
meisjes), dat der overledenen 74,564 (37,898 van het mannelijk en 36,666
van het vrouwelijk geslacht).
Dr. Bleekrode heeft in het Weehblad voor alle Standen een statistiek
medegedeeld wegens het bezoek van vreemdelingen van het vaste land te Lon
denbij gelegenheid der groote tentoonstelling, welke statistiek eerst onlangs
met volkomen juistheid is kenbaar geworden. Het blijkt daaruit, dat in de
gewone jaren de aankomst van reizigers te Londen van 20,000 tot 28.000 is;
tijdens de tentoonstelling was dit 58,427. Men ziet voor Nederland uitgetrok
ken 2952 reizigers, hetgeen het meeste is naar de bevolking, te welen 9,43
op elke 10,000 der bevolking. Wanneer wij nu nagaan, zegt de Heer Bleek
rode, dat onder elke duizend inwoners er óén zijn kan, die de nijverheid en
