LEYDSCIIE
COURANT.
n°.
1852.
VRIJDAG, 10 SEPTEMBER.
BIMENLANDSCHE BERIGTEN.
Do Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdas Avond.
T'
i V
ie:
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN9 September.
Z. M. beeft op verzoek eervol ontslag verleend aan Mr. C. AV. Ilubrccbt
als l9ten Luitenant bij de dienstdoende Schutterij alhier, en benoemd tot
istcn Luitenant H. N. van Haansbergen, thans 2lle Luitenant en tot 2de
Luitenants Mr. C. Cock, Mr. A. J. Hoekwater en H. P. J. van AV'ensen
thans schutters.
LI. Zaturdag bad de openbare Promotie en Prijsuitdeeling onder de
Leerlingen van het Stedelijk Gymnasium plaats in de Stads-Gehoorzaal. De
plegtigheid werd geopend door den Rector Dr. AA7. H. D. Suringar, die een
A7erslag voorlas aangaande den Slaat van bet Gymnasium in den afgeloopen
cursus, waarin bij, als uitkomst der in Julij gehoudene Examina, mededeelde
welke leerlingen tot hoogere Klassen bevorderd waren en nu Prijzen zouden
ontvangen.
Bij de uitreiking dezer prijzen werd door den primus van iedere klasse
eene Gratiarum actio gereciteerd, en wel:
in de lc klasse door A. M. A'cnkerin de Hollandsche taal.
2° Afd. a. W. M. D.Suringar, Iloogduitsche
2e Afd, h. D. C. J. A. Ponse, Fransche
3e Afd. a. A. Kuyper, Engelsche
j) 5° L. de Ilartog, Latijnsche
In de 6e klasse was door HII. Curatoren aan de leerlingen F. J. P. de Sain
P. Hoogvliet en J. Bake, die met J. Rutgers eervol ontslagen werden na den
ganschcn cursus volbragt te hebben, toegestaan afscheid van bet Gymnasium
te mogen nemen met bet houden eener Oratiuncula over bet een of ander
letterkundig onderwerp.
De leerling Rake deelde in eene korte Latijnsche toespraak mede, dat hij
voornemens geweest was een Opstel gereed te maken over de Volks Sagen
[fabulae popularesdoch dat hij door eene buitenlandscbe reis, waarop hij
gedurende de gansche vaeantie zijnen vader vergezeld had, verhinderd was
geworden dit voornemen te volvoeren; weshalve bij zich bepaalde bij eene
hartelijke dankbetuiging aan Curatoren, voor zijne bevordering en de eer, die
hem toegestaan was: gelijk mede aan de Docenten, voor bet onderwijs, dat
hij gedurende zijn verblijf op bet Gymnasium van hen genoten had.
Gelijke dankbetuiging spraken ook de beide andere leerlingen uit: Hoog
vliet, nadat hij vooraf eene Latijnsche oratiuncula bad voorgedragen over
M. Aurelius Antoninusbijgenaamd Philosophusen de Sain, nadat bij
in de Hollandsche taal: De opkomst en de ontwikkeling van den Handel
der Nederlanderstot en met de oprigting der O. I. Compagnie ge
schetst bad.
Ten slotte wenschte de Rector de leerlingen geluk met hunne bevordering
en de door hen behaalde prijzen; en begroette ten laatste den Heer AI1". P. tl.
Berkhout als Secretaris van het Collegic van Curatorenen den lieer Prof. Rake
als Curator: die beide als zoodanig voor de eerste maal do Promotie bijwoonden.
Rij liet Examen van Toelating tot bet Stedelijk Gymnasium, gehouden op
den 6Jcn dezerzijn achttien leerlingen aangenomen.
Alen verneemt met zekerheid dat er alle verwachting bestaat dat onze
Schouwburg ook dit jaar wederom zal bespeeld worden, terwijl men zich
vleijen mag dat dezelfde Hoeren, welke zich ten vorigen jare zoo welwillend
met hel opzigt hebben willen belasten en die met een zoo gunstigen uilslag
zijn bekroond geworden, zulks ook wederom op zich zullen nemen.
De Mijdrechtsche droogmakerij, groot 900 bunders, is gekocht door
A. Mijnlieff Fz.Steenbakker te Kortenoord, onder Nieuwcrkerk aan den
IJssel, voor 203,000.
De Tentoonstelling te Arnhemdie Zondag is geslotenis in bet ge
heel door 71,243 personen bezocht.
Den 2l,cn is bij een hevig onweder de bliksem geslagen in den toren
en kerk der Protestantsche gemeente te Engelen bij 's Hertogenboschde toren
werd verbrijzeldaan bet orgel groote schade toegebragt en de Bijbel van den
Predikstoel geslagen. Te Maastricht sloeg den 5<>cn de bliksem in de S'. Jans-
kerk der Hervormden, juist toen Ds. Laatsman de namiddag-godsdienstoefening
bestuurde. De bliksem is langs de klokken gegaanheeft een zwaren eiken
balk in tweeën gespleten, een aantal leijen en een paar groole stukken mer
gelsteen naar beneden geworpen.
Uit de uittreksels uit de verslagen aangaande den toestand der onder
scheiden provinciën over het jaar 1851, door de Gedeputeerde Staten aan de
Staten hunner provincie in de gewone zomervergadering dezes jaars ingediend,
en in de Staats-Cour. medegedeeld, ontlccnen wij het volgende omtrent den
AA7aterstaat
Bijkans nergens hebben de werken tot afkeering van zee- of rivierwater
groole schade geledenaan de instandhouding en verbetering daarvan wordt
alle zorg besteed; en vooral tot verbetering der bestaande en aanleg van nieuwe
binnenlandsche waterwegen met kracht en aanvankelijk goeden uitslag gearbeid.
Uit Noordbrabant wordt nog zeer geklaagd over den staat der grootere en
kleinere waterwegen in de provincievooral uit het oogpunt der waterlossing.
De omstreken van 's Ilcrtogcnbosch zijn in de maand Januarij jl. weder
overstroomd. De Maas vereischt in verscheiden opzigtcn verbetering. De
rivier de Dieze, blijft voortdurend afnemen en verondiepen, ten gevolge vooral
van de stoomvaart. De andere binnenrivieren zijn mede alle min of meer
onderhevig aan aanslibbing.
In 1851 zijn echter reeds eenige verbeteringen aangebragt. Zoo is aan
den mond der Dieze een werk ondernomenom door meerdere stroomschuring
de verondieping der Maas aldaar voor te komen. Tegen eene cenigzins ver
ontrustende verdieping der rivier langs het hoofd van de AYillemstad wordt
een werk aangelegd; terwijl aldaar ook eene aanlegplaats voor de sloom- en
andere vaartuigen wordt daargesteld.
Andere verbeteringen worden beraamd. Hieronder beboort voornamelijk
bet plan tot daarstelling eener betere uitwatering voor de provincie en in
zonderheid voor de omstreken van 's Hertogen boscb. Er bestaan ontwerpen
lot afdamming van het A7olkenrakde rivier de Eendragt en de Ooster-
Schelde. die steeds aan opslibbing onderhevig zijn en wier digting eene be
langrijke aanwinst van land zoude opleveren.
De verbetering der groote rivieren, in 1850 ondernomen, is in 1851 voort
gezet. Bij de gehouden conferentie tusschen de inspecteurs van den water
staat en de .betrokken hoofdingenieursdie in Januarij jl. te Utrecht heeft
plaats gehadzijn onderscheiden werken tot verbetering van de rivier de Maas
ter sprake gebragt, waaromtrent de Hoofdingenieur van Gelderland en die
van Noordbrabant weder in overleg zullen treden om de ontwerpen deswege
aan het hooge bestuur op te zenden. AA7ij mogen ons dus vleijen, dat de
heilzame verbetering van de rivierendoor het hooge bestuur met kracht
doorgezet wordende, goede vruchten zal dragen.
A'eel is in 1851 in Gelderland tot de instandhouding van bestaande wer
ken op de rivieren of tot verbetering van onderscheiden riviervakken uit
gevoerd. Door het polderbestuur van den Erlccom is tot behoud van den
sterk door den stroom aangevallen wordende linker AA7aa!oever eene bleeslaag
gezonken, waarvan de kosten 20,000 hebben beloopen en waarin bet Rijk
uithoofde van bet algemeen rivierbelang ƒ10,000 heeft gedragen. De stroom
blijft dezen oever sterk aanvallen, zoodat in den loop van dit jaar vermoe
delijk nieuwe opofferingen zullen gevorderd worden.
Door het polderbestuur van de Over Betuwe is in 1851 een ontwerp inge
zonden tot het achteruilleggen van den bandijk aan het Gentschc veer, waar
door de slechte Kornmcrdijk door een goeden dijk vervangen wordt, terwijl
bij hoogen rivierstand daardoor tevens aan het afkomende water en ijs eene
grootere ruimte wordt gegeven. Dit, ook voolr het algemeen belang nuttige
ontwerp, waarvoor het Rijk een subsidie van ƒ10,000 heeft verleend, wordt
thans uitgevoerd.
De kosten, door het Rijk in 1851 tot onderhoud en verbetering van de
rivieren in Gelderland uitgegeven, bedragen als volgt1". Op den Boven-Rhijn
met inbegrip van den Oudcn-Rhijn ƒ12,545. 2°. Op de AA7aal ƒ42,910.
3°. Op den Neder-Rhijn en de Lek ƒ43000. 4". Op den IJssel ƒ21,085.
5°. Op de AI a as ƒ370, te zamen ƒ119,910.
Het aanleggen eener nieuwe schuil- of vlugthaven op de rivier beneden
Nijmegen waarvoor het Rijk een subsidie van 40,000 heeft toegestaanis
twee malen vruchteloos in openbare aanbesteding gebragt. Te Bommel is
een ontwerp tot het aanleggen eener nieuwe haven te Elburg een ontwerp
tot verbetering der haven, "door het gemeentebestuur gevormd.
In de gesteldheid der rivieren in Zuidholland heeft in 1851 over hel alge
meen geene verandering van eenig belang plaats gehad. Er waren middelen
ontworpen tot het wegnemen der ondiepten in de rivier de Merwcde den tot
