LEYDSCHE
col ISA
MAANDAG, 24 NOVEMBER.
BIX A K XL AXI) SC HE BEIUGTËX.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zatrdag Avond
De Prijs der Courant is f\2> in het jaar;
de afzonderlijke nommcrs worden tegen 10
Centen afgegeven
LEA'DEN, 22 November.
Zitting van den Stedelijken Raad van heden.
Afwezig de Heeren M. G. ten SandeDr. C. AV. H. van Kaathoven
G. ll. Ysselsteyn en P. II. Taets van Amerongen.
De notulen der vorige vergadering worden voorgelezen en goedgekeurd.
De Voorzitter doet mededceling van eenige ingekomen stukkendie ter le
zing zullen worden nedergelcgd.
De beraadslagingen over bet reglement van orde worden voort gezet en de
artt. 19 tot 28 met eenige wijzigingen en bijvoegingen aangenomen.
De verdere beraadslagingen worden uitgesteld tot aanstaanden Maandag ten
twee ure.
De Amst. Cour. van beden bevat andermaal eene loffelijke vermelding
van de Leydsche dekens, die op de Tentoonstelling te Londen waren inge
zonden, van de fabrieken van de Heeren Hoogeboom Scbeltema van AVijk,
Zaalberg en Zoon en Zuurdeeg en Zoon, van welke den Heeren Zaalberg en
Zoon de medaille, en den Heeren Zuurdeeg en Zoon een loffelijke vermelding
voor hunne fabriekaten mogt te beurt vallen.
Het is aangenaam voor onze fabriekstad, dat het verdienstelijke Dagblad
der Hoofdstad Nederlands ingezetehen op die wijze op die zoo belangrijke fa
brieken opmerkzaam maakt en in haren lof uitweidt. Daar wij het vorige
stuk reeds hoofdzakelijk hebben medegedeeldbepalen wij ons hier bij de
vermelding van dit tweede uitvoerige verslag, hetwelk behalve den lof, die
in dé eerste plaats den bekroonden fabriekanten wordt toegebragtnog een
paar bijzonderheden omtrent de behoeften voor de verschillende markten en
bet zwavelen der dekens bevatwaaromtrent hoofdzakelijk het volgende
wordt gezegd:
De modellen voor de behoeften van verschillende markten worden bepaald
door grootte en kleur der dekens en ook door de strepenzoowel als door
qualiteital naar de gewoonte in zoodanig land, en het doel, waartoe de
dekens daar te lande worden gebruikt, medebrengt. Aan de eerstgenoemde
oorzaak mag bel welligt worden toegeschreven dat het ten toongestelde model
voor Frankrijk tweekleurige strepen vertoonde, terwijl de deken aan de eene
zijde geel en aan de andere zijde karmozijn was. Aan de andere oorzaak
het doel, waartoe zij worden gebezigd schrijven wij het toe, dat de mo
dellen voor China en Japaneensdeels wit met roode strepen en deels rood
met zwarte strepen waren. In China namelijk hebben de dames uit den ge
goeden stand de gewoonte, om in den wintertijd, bij maaltijden en bijeen
komsten op de eene deken te zitten en met de andere de voeten te dekken.
Het is welligt ook niet ongepasthier een oogenblik te spreken over bet
zwavelen; de Heeren Zaalberg hebben gezwavelde, en de Heeren Zuurdeeg
ongezwavelde dekens ingezonden.
De tegenstanders van bet zwavelengronden zich daaropdat 1°. men
daardoor de dekens bare natuurlijke witheid laat; 2°. zij zachter op het ge
voel zouden zijn; 3°. zij dé niet aangename lucht geheel missen, en 4°. in
het gebruik blanker zouden blijven dan de gezwavelde stoffen.
De voorstanders der zwavcling beschouwen dat juist als een bijdragè tot
de duurzaamheid van het fabrikaat. Verder beeft de zwavelachtige lucht
volstrekt niets hadeeligs voor de gezondheid en vervalt daardoor een be
zwaar, dat sommigen daartegen schijnen te willed opwerpen. En wat de
min aangename lucht betreft, deze verdwijnt vrij spoedig.
De werking der zwavel op de wol, maakt bet niet aannemelijk, dat de
van haluur gele wol door het zwavelen aanvankelijk wit gemaakt, in het
gebruik geel zöü wordennademaal de zuren (en dus ook hét zwavelig zuur)
de dierlijke kleuren verhoogt en de meeste plantaardige, en wel bepaald bet
rood, vernietigt. Vroeger verdroegen de dekens het zwavelen niet, om dat
de strepen met verfhout, en dus plantaardig, werden gekleurd. Toen nu,
omstreeks 10 of 11 jaren geleden, de Duitschers minder zachte dekens in
voerden, die om de fraaije kleur der strepen aftrek vonden, maakte men
hiertoe van eene dierlijke verfstof gebruik, welker helderheid door den in
vloed der zwaveling verhoogd, zich schitterender vertoonde dan men elders
heeft kunnen voortbrengen.
Voorts wordt door het zwavelen het fabrikaat langs den droogen of nat
ten weg bezwangerd met zwavelig zuur gas, dat, overgaande in zwavelwa-
terstofgas, de onaangename lucht oplevert aan de gezwavelde, nieuwe dekens
eigendoch diena een zeer kort gebruikgeheel verdwijntaangezien het
oxygeenof de zuurstof in den dampkring een onder-zwavelzuur daarstelt.
Daardoor worden de eijerendoor den motvlinder in de dekens gelegd
niet ontwikkeld, deze voor de mot beveiligd; ten gevolge van de meerdere
verwantschap van bet onder-zwavelzuur met den dampkring, werkt de eik
der bloot wol enz. nu door den invloed der atmosfeer niet op, en dit verhin
dert dus het geel doorslaan.
AA'at nu den reuk zeiven betreft, kan deze voor de gezondheid even wei
nig schadelijk zijn als dit met de zwavelbronnen het geval is.
Den 19 lcn heeft te 's Gravenhage, de tweede vergadering plaats gehad
van het genootschap ter bevordering van fabriehs- en handwerks-nijverheid.
De Heer Hermans, aldaar woonachtig, beeft de vergadering geopend met eene
toespraak, waarin bij heeft gewezen op het belang der nijverheid; de
vermoedelijke oorzakenwaarom deze hier te lande niet op gelijke hoogte
staat als elders; de vooroordeelen, waarmede men zoo dikwerf te kam
pen beeft, en de middelen om dezelve te overwinnen. Naar het inzien des
sprekerszoude eene vereenigingwaaraan geheel bet Land deel namkrach
tig tot dit doel der inrigting kunnen medewerkenin verband met instel
lingen om bekwame werklieden op te leidenhunnen ijver te bcloonen en
lien daardoor aan te moedigen.
Nadat de algemeene strekking van het ontwerp was goedgekeurd, heeft
zich een vijftig-tal der uit verschillende plaatsen zaamgekomen personen voor
dit Genootschap verbonden.
Vervolgens zijn de bijzonderheden der wet in overweging genomenen
met eenige wijzigingengoedgekeurd. Onder de middelenom bet doel
't welk men zich voorsteltte beter te bereikenis aangenomen het houden
van vergaderingen ten einde al zulke onderwérpen te besprekenals daartoe
kunnen leiden. Daarbij is genoegzaam geblekendat het geenszins in de be
doeling ligt, noch der Commissie, noch der vergadering, om medé te werken
tot het herstel der gildenals welke men onvereenigbaar beschouwde met
den tegenwoordigen tijd en den toestand der maatschappij. Daarentegen is
de vestiging en uitbreiding van industrie- of ambachts-scholen uls zeer wen-
schelijk voorgedragen.
De bijdrage voor het lidmaatschap is op 4 'sjaars bepaald. De Vereeni
ging zal uit afdeelingen bestaan, die hare huishoudelijke wetten kunnen heb
ben. Het Hoofdbestuur zal in 's Gravenhage gevestigd worden en uit 15
leden zijn zamengesteldals: 5 uit de genoemde residentie, en 10 uit de
andere deelen des Rijks. Den IS11611 Januarij zal de verkiezing der leden van
dit Hoofdbestuur plaats hebben.
Te Haarlem is den 14<len in het Bestedehuis der Doopsgezinden, in den
hoogen ouderdom van ruim 100 jaren overleden J. de Smeth weduwe
C. Mikkers. Zij genoot nog eene goede gezondheid en het gebruik van al
hare vermogens.
Den 19<len zijn van Amsterdam naar Londen overgebragt 916 schapen,
30 ossen en 14 koeijen.
Z. M. de Koning van Zweden heeft den Heer J. P. Schouwbcrg te
Utrecht, eersten stempelsnijder aan 's Rijks Munt, benoemd tot Ridder der
AVaza-Orde.
Het stedelijk bestuur van Arnhem heeft bet gevoelen der commissie
van geneeskundig toevoorzigt kenbaar gemaakt, ten aanzien van bet schade
lijke voor de gezondheid van het beplakken van het Sb Nikolaasgoed met
bladgoud omdat het koper bevat.
Curatoren van de Latijnsche scholen te Amersfoort hebben Litt. Doc
tores opgeroepenom te slaan naar de vacant wordende betrekking van
Rector aldaar, zich aantemehlen met franco brieven vóór den 30sten dezer.
Men verneemt, zegt de Nederlanderdat door bet Hoofdbestuur van
bet Onderwijzers-genootschap, op voorstel van den Heer M. van Berkel te
Montfoorteene correspondentie is aangeknoopt met Ds. Spijker van de
Kaapstad om de Ilollandsche bevolking van de Kaap haar de behoefte
die er bestaatvan bekwame en geschikte Onderwijzers uit Nederland te
voorzien.