LEYDSCHE
COUR
WOENSDAG, 29 OCTOBER.
MYYEYLANDSCÏIE BERIGTEY.
Do Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
De Prijs der Courant is f\2 in het jaar
de afzonderlijke nummers worden tegen 1(J
Centen afgegeven
LEYDEN28 October.
Uit Zwolle schrijft men: Wij vernemen, dat van liet 2tic deel der
reis naar het Heilige Land van wijlen Dr. van Scndcn4 vellen zijn afge
drukt en dat het 5Je en 6lle in proef is.
Men hoopt altijd, dat er iemand zal gevonden worden, die lust en kracht
heeft, om uit den gewis rijken schat van aanteekeningendoor van Senden
voor zijn reisverhaal bijeenverzamelddat werk te voltooijen. Men zou er
steeds in ontdekkendat het niet de pen van hem isdie dat alles zag en
gevoeldemaar de wetenschap zou er toch veel hij winnen.
De Stunts-Courant van heden bevat een Verslag van de reis van 14
werklieden en bazen, naar de Tentoonstelling tc Londen, door de geleiders
dier werklieden de Heeren Prof. P. L. Rijke van hier en Dr. AV. C. II.
Staring van Zutphen waarvan wij in ons Rlad uit hoofde der uitgebreidheid
in dit en in de eerst volgende nommers een uittreksel mededeelen.
Bij de aankomst te Londen op den 10<le" Septemberbestond het gezel
schap uit 34 personen, als: C. A. Teulings, rijtuig- en zadelmaker te
's HertogenboschII. Peek, koperslager en brandspuitmaker, te Middelburg;
II. Deutgen, instrument- en uurwerkmaker te Groningen; A. Micheels, werk
tuigkundige in de papierfabriek van de Heeren Lhoest Weustenraad en C°.
te Maastricht; G. D. Nierman, timmerman te Enschedé; C. II. Nozhold,
wever te Enschede; C. Koert, landbouwer te AVilhelmina-dorp; N. van Wct-
teren, smid en werktuigmaker te Haarlem; J. B. Faes, meester in de ka-
toenfabriek van de Firma de Heyder en Comp. te Leyden; P. de Jong, werk
zaam in de fabriek van de Firma P. Clos en Leembruggen te Leyden; AV.
F. Broersgoud- en zilverwerker in de fabriek van den Iieer van Kempen te
Utrecht; J. Bosse, Directeur in de fabriek van den Heer Previnaire te Haar- j
lomA. P. Kruiterwerktuigkundige te BellingwoldeJ. Bolwerkzaam in
de fabriek van de Nederl. stoomboot-maatschappij. Aangewezen door den
Minister van Binnen!. Zaken.
A'erder hadden zich de volgende personen aangesloten:
Dr. van Bceck Vollenhoven, koopman te Amsterdam; A. Cremer, land
eigenaar te Driel; G. C. van der Hoeflf, landbouwer te OegstgecstL. Jan
sen, lector in de natuurkunde te Middelburg; D1'. van Kercklioff, hoogleeraar
tc Groningen; Maas Geesleranus, civiel ingenieur te Amsterdam; Martini van
Geffen, landeigenaar te 's HertogenbosehMeinesz, student te Amsterdam
II. Nicuwcrkerk, P. Nieuwerkerk, S. Pauwels, AV. Pauwels, fabrikanten te
's Ilage; R. Rauws, landbouwer bij den Briel B. Reinders, instrumentma-
ker van de landbouwschool te Groningen; van Son, fabrikant te Dordrecht;
S. F. Storm van 's Gravesandelandeigenaar te Vorden S. Tak landbouwer
te Aliddelburg; L. A'erweijmolenmaker te Liendcn. AVaarbij zich later
nog voegden, A. AV.G. van Riemsdijk, betaalmeester te Maastricht; en J. van
Ileukelomfabrikant te Poederoijen.
Bij de aankomst werd het gezelschap afgewacht door den Nederl. Consul
den lieer May, die voor de huisvesting der werklieden had zorg gedragen
cn verdere diensten bewezen beeft.
Door de tusschcnkomst van den Nederlandscben agent hij de Tentoon
stelling, den Deer Goossens, Wiens voorkomende dienstvaardigheid ook bij
andere gelegenheden, de verslaggevers bijzonder roemen, zijn zij in staat
gesteld, de Tentoonstelling alle dagen vroegtijdig te bezoeken voordat
het groote publiek werd toegelaten. Ongelukkig werden die voorwer
pen welke men 's nachts overdekt hield en hun getal was nog al aan
zienlijk, eerst tusschen 9 en 10 ure ontbloot. Ook de in werking zijnde
werktuigen werden niet eerder in beweging gebragt. In die vroegere uren
moest men zich bij bepaalde klassen van voorwerpen bepalen.
Dr. Staring had zich belast met al wat met den landbouw in betrekking
stond de Heer Rijke zoo veel mogelijk met het overige.
Laatstgenoemde heeft de Tentoonstelling dertien malen bezocht. Hij heeft
elk der werklieden de zaken aangewezendie betrekking hadden op hun vak
en later met hen al die voorwerpen nader in oogcnschouw genomenen be
sproken. Hij is ook herhaaldelijk met hen gaan zien werktuigendie wel
niet tot hun vak betrekking hadden maar die zich onderscheidden door dc
aanwending van bijzondere mechanische kunstgrepenwaarvan de kennis elk
•die zich met nijverheid bezig houdt, te pas kan komen, llij heeft verder
hunne aandacht gevestigd oji de werktuigen die merkwaardig waren als op
lossingen van mocijelijke mechanische vraagstukken. Op sommige, zoo als
de druk-machine voor de Illustrated London Neivs do werktuigen voor
het maken van brieven-omslagen, werden zij van zelf opmerkzaam gemaakt
door den toevloed van aanschouwersmaar andere zouden zij misschien zon
der ze op te merken zijn voorbijgegaan. Daartoe behooren onder andere de
balans van den Baron Séquicr, voor het wegen en van elkander, scheiden van
muntspeciën.
AVanneer werktuigen in den laatsten tijd eene grootero rol waren gaan
vervullenof tot andere einden dan vroeger begonnen gebezigd te worden
heeft men dit doen opmerken. Zoo werd er gewezen op die middenpunts-
vliedende wasch- en droogmachinesdie in Engeland schier overal worden
gebruikt, en op de twee hydraulische persen. De eerste had gediend om de
reusachtige kokers der Britannia-brugmeer dan 1000 Engelscbe tonnen we
gende, 100 voet hoog op te halen; de andere om de zekerheid te geven,
dat elk stuk ijzer, dat in de Tentoonstelling iets te dragen had, daartoe meer
dan de noodige sterkte bezat.
Onder de voorwerpendie buiten 's lands algemeen beginnen gebruikt te
worden, doch bij ons minder of niet bekend zijn, behooren de holle gebak
ken steenen, die, om van andere voordeden niet te spreken, het metselwerk
veel ligter maken iets dat niet genoeg te waarderen is in een land zoo als
het onzewaar de funderingen voor groote gebouwen zulke aanzienlijke som
men vereischen. In de Tentoonstelling waren verscheidene werktuigen ter
vervaardiging van die steenen voorhandenwaaronder dat van de Heeren
Boricen een ander van den lieer Claytonde opmerkzaamheid bijzonder
tot zich trokken. Vervolg in het volg. Nommer).
'sGRAVENHAGE, 28 October.
Bij Zr. M». Besluit van den 1 dezer is het Ministerie van Koloniën
gemagtigdom ter voorziening in de onvoltalligheid van het leger in Oost-
lndie, nog dit jaar zoo vele manschappen derwaarts tc zenden als de werving
zal opleveren, welk getal strekken zal in mindering van het, voor het jaar
1852, voor de koloniale dienst te bepalen contingent.
Z. K. 11. Prins Frederikvergezeld van zijne Adjudant den Graaf van der
Duyn, is gisteren in den namiddag in goeden welstand van Londen, in de
residentie aangekomen, van waar Z. K. II. dadelijk naar het Huis dc Pauw
is vertrokken.
II. K. II. Mevr. de Erfgroothertogin van Saksen-AVeimar Eisenach heeft
aan de Commissie tot inzameling van liefdegiftenten behoeve van de na
gelaten betrekkingen van de met de pink Schevenings AVelvaren veronge
lukte visschers, eene som van vijftig gulden doen toekomen.
Ingevolge, art. 64 der Provinciale wet, zullen de Staten der onderschei
dene provinciën hunne tweede gewone vergadering van dit jaar, aanvangen
op Dingsdag4 November aanstaande.
De Minister van Finantien heeft ter kennis van de daarbij belang heb
benden gebragt, dat, ten gevolge der uitbreiding van de pakketbootendienst
tusschen Engeland eu Noord-Amerikade gelegenheid is geopend om door
middel dier pakketbooten, behalve in den zomertijd, ook gedurende de win
termaanden wekelijks brieven uit de Nederlanden naar de Vereenigdc Staten
cn naar de Brilsche bezittingen in Noord-Amerika over Engeland te verzenden.
Heden zullen de Afdeelingen van dc Tweede Kamer der Staten Generaal
zich bezig houden met het onderzoek van de ontwerpen van wetals
1°. Omtrent de jagt cn visscharij. 2°. Houdende bepalingen omtrent het
bouwen planten enz. binnen zekeren afstand van vestingwerken.
Tot aflossing van schuld in 1851, waarvoor reeds 300,000 voor de
3J pCt. schuldbrieven op de begrooting zijn gebragt, wordt nog voorgesteld,
een kapitaal van 3,200,000 aan te wenden te vinden uit hel fonds van
de prijzen der verkochte domeinen. Naar luid der voordragt, zouden daar
mede worden gekweten de geldleeningen voor de straatwegen van Maastricht
naar Gelderland, van Zeist naar AVoudenburgcn van Amsterdam naar
Naarden, ten gezanten! ijken bedrage van ƒ1,133,500. A'oor het overschie
tende zouden worden ingekocht en vernietigd 2J, 3 en 4 pCt. gevestigde
schuld, of Si pCt. schuldbrieven. Men rekent., daarbij eene rente-besparing
van ƒ150,000 tc zullen kunnen verkrijgen.
In de memorie van toelichting verklaart de Minister van Finantiëndat
bij het stellen van regelen ter amortisatie van schuldtwee beginselen het