LEYDSCHE
COURAN
T RIJD AG, 13 SEPTEMBER.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag Avond
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
N'. 1 f2."
BliMEiVLANDSCHE BEiUG TEi\.
LEYDEN12 September.
Bij de herstemming tot verkiezing van één Lid voor de Tweede Kamer der
Staten-Generaal in het Hoofddistrict Leyden zijn van de 25G6 kiesgeregtigden
ingekomen 1970 stembriefjes, waarvan door het Bureau van sternopneming
zijn van onwaarde verklaard 20 briefjes, die niet of niet behoorlijk inge
vuld, onderteekend of van geen stempel voorzien waren. Van de overige
1950 wettige stemmen zijn uitgebragt op den Heer P. II. Baron Taets van Ame-
rongen 1083 en op den Heer J. A. de Fremery 867 stemmen, zoodat eerst
genoemde tot Lid der Tweede Kamer gekozen is.
Naar men ons uit 's Gravcnhage meldt, is de opening der Staten-Gene
raal, die, op aanstaanden Maandag was aangekondigd, door den Koning uit
gesteld tot Maandag, den 7ieD October aanstaande. Ten gevolge van de
ontbinding der Kamers, heeft de Koning, naar luid van art. 70 der Grond
wet het regtde nieuw verkozen Kamers te doen zamenkomen binnen twee
maanden na de ontbinding, waartoe den 20steD Augustus jl. is overgegaan.
De beroemde Engelsche Kruidkundige Robert Brown, bevindt zich se
dert eenige dagen in onze Academiestad.
Volgens het Handelsll. zou de aardschudding 11. Maandag aan eenige hui
zen te BloemendaalZandvoortVogelenzang en llillcgom min of meer schade
hebben gedaan en ook schoorsteenen omvergeworpen. Te Hillcgom zouden voor
werpen, die aan den wand hingen, afgeworpen en de huisschellen in beweging
zijn gebragthet water uit de sloten gesprongen en aan den huize Vogelen-
zang en op meer andere plaatsen de muren gescheurd zijn.
Op de Hofstede Veenenburgzoo als ons nader berigt isis Maandag
morgenongeveer een kwartier voor acht ure de aardschudding waargeno
men, vergezeld van vrij sterk rommelend geluid. Beide de beweging en het
geluid hebben slechts eenige seconden aangehoudendoch de eerste korter
dan het laatste.
Van de Bibliotheek van Grickschc schrijverswelke de Heeren Didot te
Parijs, met medewerking der beroemdste geleerden van Europa uitgeven,
een meesterstuk ook van drukkunstzijn laatstelijk weder twee deelen uitge
komen, waarvan het eene de geschriften bevat van Diogenes Laertius, uitge
geven door den Iloogleeraar Cobetnaar de handschriften van Florence
Venetië en Napels. (Ned.)
Te Brussel beeft een Pool eene machine uitgevonden om graan te
maaijendie door slechts één man bestuurd wordt en het werk van 15 men-
schen verrigt.
Dertiende vervolg der mededeeling betreffende al onze Overzeesche Bezit
tingen, door den Minister van Koloniën aan de Tweede Kamer. (Vervolg van
Suriname, zie N". 110, rubriek Eeredienst.)
De Israëlitische. De Israëlitische geloofsgenootenofschoon dezelfde leer
belijdende, zijn, even als in Nederland, gescheiden in twee gemeenten, als:
de Portugesche en de Hoogduitsche of Nederlandsche.
Iedere gemeente heeft eene eigene kerk, met kerkbestuur en armverzor-
gers -eerstgemelde heeft bovendien op de zoogenaamde Joden-savanna
ongeveer 20 uren van Paramaribo verwijderdeene hoofdsynagogewelke
echter in verval is.
Voor de vercenigde dienst in beide gemeenten is de bezoldiging toegestaan
van een Opper-Rabbijnwelk ambt echter thans niet vervuld is, terwijl aan
iedere gemeente een subsidie van Regeringswege is verleend.
De beide gemeenten tellen ongeveer 15,000 leden.
Het Onderwijs te Paramaribo staat onder toezigt eener van Regeringswege
benoemde commissie. Ilare taak is daarbij de Onderwijzers te examineren,
voor zoo verre die niet van eene Nederlandsche admissie-acte zijn voorzien
geregelde schoolbezoeken te doen de toelating tot het gratis onderwijs van
behoeftige kinderen te regelen en eens in het jaar aan de meest verdienste
lijke leerlingen eereprijzen uit te deelen.
Het koloniaal bestuur bevordert zooveel doenlijk het onderwijs en waakt
tegen de toelating van met lepra besmette kinderen op de openbare scholen.
Het Onderwijs voldoet vrij wel aan de behoefte der plaats. I ele kinderen
der gegoede klassen worden nogtans ter voltooijing hunner opvoeding naar
Europa gezonden.
Europesche kolonisatie. Omtrent do zaken der Europesche kolonisatieop
ultimo December 1848wordt door den Gouverneur het volgende opgegeven
Het bestuur bestond uit1 Bestuurder en Herder1 Genees-, Heel- en
Verloskundige 1 Onderwijzer1 dirigerende Opzigter bij het bouwwezen
tevens Adsistent bij de administratie des bestuurs; 1 Politie-beambte1 Ad-
sistent-Apotliekeren 1 Nopal-planter.
Voorts waren op het etablissement Groningen gevestigd 45 huisgezinnen
bestaande uit 103 van het mannelijke en 95 van het vrouwelijke geslacht
in het geheel 198 personen. Het getal der geboorten bedroeg 15 dat der
sterfgevallen 8en in dat jaar is één huwelijk gesloten.
De gezondheidstoestand op het etablissement was gunstig. Nogtans is de
kolonisatieom verschillende redenenniet tot den gewensclitcn bloei ge
komen.
Na 1848 zijn vele klagten van de kolonisten ingekomen en hebben een
aantal huisgezinnen het etablissement Groningen verlaten, die zich gedeelte
lijk te Paramariboen sommige ook in de binnenlandenhebben gevestigd.
Een persoonlijk onderzoek door den Gouverneur van Suriname onlangs op
nieuw en op verlangen van het opperbestuur, omtrent den staat der kolo
nisatie bewerkstelligdheeft de overtuiging versterktdat maatregelen
zullen moeten genomen worden om de aangelegenheden der kolonisatie in
Suriname op eenen meer doelmatigen voet te regelen, vermits het buiten
allen twijfel is, dat de genomene proeve niet aan het daarmede beoogde doel
heeft beantwoord; alleen dit resultaat is daardoor verkregen, dat het in Su
riname bestaande vooroordeelwaarvan hierboven reeds is gewag gemaakt,
dat namelijk de arbeid uitsluitend bet deel der slaven, de ledigheid daaren
tegen bet voorregt der vrije menschen zijn moet, aanmerkelijk is vermin
derd, en het denkbeeld van lieverlede veld wint, dat vrijheid den mensch
niet ontheft van de bestemming om door handenarbeid in zijne behoeften te
voorzien.
Finantiën. De finantiële crisis gedurende het jaar 1848 in Europa onder
vonden is niet buiten invloed gebleven op de kolonie Surinamede schok
ook aan den Nederlandschen handel toegebragt, en daaruit voortvloeijende
lage prijzen der koloniale producten, werkten nadeelig op het algemeen ver
tier, en indirect op de inkomsten der koloniale kas, welke, voor een gedeelte,
van het algemeen vertier en van de opbrengst van den landbouw afhankelijk zijn.
Voor de kosten der Europesche kolonisatie welke niet uit de gewone inkom
sten van Suriname kunnen worden bestredenis een afzonderlijk subsidie
toegestaan. Daarvoor is in 1848 beschikbaar gesteld ƒ38,000.00.
Voor de inwisseling van het Surinaamsch bankpapier zijnbehalve de in
1847 uitgezonden specie, krachtens het Koninklijk besluit van den 6llcn Fe
bruary 1847, uitgegeven schatkistbiljetten, ter waarde van ƒ1,000,000,
rentende 5 pCt. 'sjaars.
Ter voldoening dezer renten over het jaar 1848 zijn beschikbaar gesteld,
met inbegrip van kosten op de uitzending van specie ƒ52,500.00.
De aanzienlijke vermindering in hare slaven-bevolking geledenen ver
minderde prijzen voor hare voortbrengselenhebben de kolonie Suriname in
den toestand gebragt van onderstand te behoeven tot bestrijding der uitgaven
ten behoeve van het regtswezen, het burgerlijk beheer en de verdedigings
middelen.
Vermits echter daardoor de toevoer, naar het moederland, eener aanzien
lijke waarde mogelijk en in stand gehouden wordt, zoo wordt ook die gelde
lijke bijstand opgewogen door het vertier, 't welk het gevolg is van dien toevoer.
In het beheer zijn allengskens besparingen gebragt, waarmede, naar mate
de omstandigheden zulks gedoogen, wordt voortgegaan.
's GRAVENHAGE12 September.
Z. M. heeft bij besluit van den 5 'co dezerden Raadsheer in den Iloogen
Raad, Mr. T. Baron van Ilerzeele, op zijn verzoek eervol ontslagenzijn
ontslag zal 1". October ingaan.
Z. M. heeft den 2de" een besluit genomen tot regeling van den werk
kring van het Muntwezen.
Bij besluit van den 10,le" dezer, is aan den Minister van Staat J. J.
Rochussenop zijn verzoek eervol ontslag verleend als Gouverneur-Generaal
over Nedcrl. Indië, onder dankbetuiging voor de vele in die betrekking door
I hem aan den Lande bewezen belangrijke diensten terwijl bij besluit van
