drukken van het leder eene geheel nieuwe industrie wezen welke zij eerst
sedert cenige maanden hier te lande gevestigd hebben en die nergens anders
bekend zoude zijn. Men hecl't altijd in Europa gedrukt leder vervaardigd,
zeggen zijdat tot voering van schoeisel enz. gebezigd wordtmaar de kleu-
ren voor dat drukken gebezigd, welke eveneens behandeld worden, als hij
het drukken van katoen, houden geen stand; de minste wrijving met voch
tigheid gepaard doet ze verdwijnen. Dit nu moet geenszins het geval zijn
met de voortbrengselen van de lleeren Smith en Comp.; bij hen zijn de kleu
ren op het Ieder bevestigd door eene werking hun alleen bekend en waarvan
een hunner de uitvinder is. De drukking geschiedt op de nog ruwe door
hen zelf gelooide vellen, waarna ze verder dezelfde bewerking ondergaan als
de gladde effen vellen, zonder dat de kleuren er iets door lijden; die inte
gendeel met meer kracht te voorschijn treden en zeer duurzaam moeten we
zen. Zij hebben zich hij voorkeur hier te lande gevestigdin de hoop dat
het gebruik van dit gedrukt leder in Indië, door den zeer matigen prijs be
vorderd, een ruim vertier aan hunne inrigting zal verschaffen.
Het Staafijzer in de Grofsmederij te Leyden uit oud ijzer vervaardigd en
waarvan eenige monsters waren ten toon gesteldwas van zeer goede hoeda
nigheid en slaat niet achter, zoo als ook de ondervinding van vele jaren reeds
getoond heeft bij eene der gewoonlijk voorkomende goede ijzersoorten. In
hoeverre het met het Engclsche ijzer, uit dezelfde grondstof vervaardigd, kan
wedijveren, weten wij niet, evenmin in welke verhouding de prijs tot die
van het buitenland staat.
De hezigtiging der voorwerpen van grof en fijn pottenbakkers aardewerk
van den Heer Nenhaus te Leyden deed betreuren, dat geen andere fabrikan
ten van deze voorwerpen, waarvan er meerdere in ons land aanwezig zijn,
tentoongesteld hadden, hetgeen eene vergelijking mogelijk had gemaakt, en
welligt waren dan heter algewerkte voorwerpen ingezonden geweest dan de
filtrecrinachine van dezen inzender, ofschoon andere stukken niet van goeden
smaak ontbloot waren.
Het touw door de lleeren van Beel'tingh en Comp. ingezonden trok vooral
onze aandacht, uithoofde zich daarbij bevonden monsters van touwdat door
hen concentriek gelijkdragtig geslagen genoemd wordt. De Heeren Barend
Visser en Zoon en L. A. Tromp, noemen zulk touwwerk patent-touw, onder
bijvoeging, dat het machinaal vervaardigd is. Ofschoon in benaming ver
schillend, en denkelijk ook eenigzins in de wijze van bewerking (althans wij
moeten dit afleiden uit de brochure door den Heer Cazaux in 1843 publiek
gemaakt, betrekkelijk het door hem verkregen octrooi op eene verbeterde
wijze om ^xzfezzMouwwcrk te slaan), zoo berust deze vervaardigingswijze ge
heel en al op het reeds door Duhamel voorgestelde denkbeeldom het touw
zoodanig te slaan, dat daarbij eene meerdere gelijkdragtigheid der garens ver
kregen wordt, die de strengen vormen. Dit beginsel is later in Engeland
bet eerst in toepassing gebragt, en deze veranderde wijze van touwslaan heeft
aanleiding gegeven tot de invoering van meer zamengestelde werktuigen, die
vervolgens door eiken fabrikant naar zijne eigene inzigten of denkbeelden ge
wijzigd zijn gewordenofschoon toch alles op het zoogenaamd leggen der ga
rens, waaruit de strengen heslaan, neerkomt, opdat zij gelijk dragen, of wat
betzelfde isaan hetzelfde vermogen gelijkmatig wederstand bieden.
Sints de laatste 25 tot 30 jaren is deze veranderde wijze van touwslaan
bier te lande bekend en ingevoerd, en werd dan ook bij 's Rijks lijnbanen
gevolgd. Men heeft ons medegedeelddat proevengenomen om de sterkte
van het in de lijnbaan van de lleeren van Beeftingh en Comp. vervaardigde
touwwerk te leeren kennen geen ongunstige uitkomsten hebben opgeleverd.
Wij kunnen ons niet onthouden een oogenblik stil te staan bij de rijke
verzameling van Behangselpapier, ingezonden door den Heer van den Berg
uit Leyden. Wij durven zelfs beweren, dat zij de bewondering van elk be
zoeker opwekte, terwijl wij dikwerf de echtheid van inlandseh fabrikaat hoor
den betwijfelen. Stellige ingewonnen herigten en eigtn overtuiging hebben
ons bewezen, dat dit Iraaije behangselpapier, dat in rijkdom van kleuren,
goeden smaak in de teekening en zuiverheid in de uitvoering met het beste
vreemde papier kan wedijveren in de werkplaatsen van onzen landgenoot en
uitsluitend door inlandsehe werklieden wordt vervaardigd terwijl het des te
meer mag geroemd worden, daar het niet alleen door schoonheid en door
goede qualiteit van het papier, dat insgelijks inlandseh fabrikaat ismaar
ook door de billijkheid zijner prijzen, elk vreemde mededinging kan doorstaan.
Van het gesmede ijzer leverde de Grofsmederij te Leydenonder directie
van ons medelid den lieer Wolters, de merkwaardigste stukkenvooral de
ankers, spilstanders en knieën, lieten niets te wenschen over. De ankers
zijn naar de modellen door onze Marine verstrektgesmeed, en, voor zoo
veel de gewone ankers aangaatonder het toezigt en naar de berekening van
ons medelid, den Hoofd-Ingenieur der Marine, Glavimans, vervaardigd; ter
wijl de zoogenaamde wortelankers gevolgd zijn naar de uit Engeland bekornene
modellen. Al deze ankers worden door de Marine op de anker- en kabel-
proef bank met hydraulische pers, beproefd, en voldoen zeer goed. De be
kendheid van hetgeen in de Grofsmederij te Leyden vervaardigd, en sints
jaren aan 's Rijks Marine geleverd en aldaar gebezigd isgeeft aanleiding de
voortbrengselen dezer fabriek goed te keuren, en wij aarzelen niet te verkla
ren, dat zoowel de ankers, als de spilstanders en knieën, niets te wenschen
overlaten. Men kan deze smederij thans op gelijke hoogte stellen met de
bnitenlandscheen indien de prijzen barer producten insgelijks gelijk aan die
van vreemden oorsprong waren, het zou der Directie der Grofsmederij tot des
te meer roem verstrekken.
Niet minder lof dan de ankers verdienen de andere grove voorwerpen van
deze fabriekwaaronder vooral de ketting-kabels niet moeten vergeten wor
den ofschoon hunne vervaardiging nog in de geboorte is. De gemaakte
proefeinden waren op 's Rijks proef bank onderzocht, en gaven alle aanleiding
ook het welslagen van dit fabrikaat als zeker te mogen stellen, terwijl het
gebezigde ijzer allezins voldoende werd beschouwd.
's GRAVENHAGE, 22 Januarij.
Z. M. heeft aan alle armen die zich tot hern om eenigen onderstand hebben
gewend, eene belangrijke ondersteuning in geld doen geworden.
HH. MM. en Z. K. H. Prins Frederik zijn van het kasteel Biljoen hier
teruggekeerd.
De Prov. Staten van Limburg hebben besloten om de District-Commis
sarissen op kosten der provincie niet te behouden.
Alhier is in hoogen ouderdom overleden de Heer C. J. Wenckebach
Ridder der Orde van den Ned. Leeuw, Oud-Secretaris Generaal bij Binnenl.
Zaken.
De Staats-Courant deelt mede de stukken eener alhier opgerigte ven
nootschap, die den naam voert van: ISederlandsche suiJcer-rajfinaderijHet
doel dier vennootschap is de voortzetting en verdere exploitatie van de suiker
raffinaderijen, door de drie eerste comparanten (C. H. de Bruijn, M. de Bruijn
Corrieliszoon en A. de Bruijn), te zamen uitgeoefend onder de firma van
C. de Bruijn en Zonen, met vermijding, zoo veel mogelijk, van allen daaraan
vreemden handel. De zetel der vennootschap is gevestigd te Amsterdam. Zij
zal eindigen met den laatsten December des jaars 1864. Het kapitaal wordt
bepaald op 2,800,000, verdeeld in 2800 aandeden, elk groot ƒ1000.
Onder de aandeelhouders treft men aan, deNederlandscheHandel Maatschappij
gevestigd te Amsterdam, voor 462, Goll en C0., te Amsterdam, voor 315;
Meijer en van Eisen te Amsterdam, voor 136; Fred. Hutli and Comp., te
Londen, voor 328; Siordet Meijer and Comp., te Londen, voor 114; P. en
C. van Notten and Comp., te Londen, voor 181; H. J. Merck en Comp., te
Hamburg, voor 138; voor C. H. de Bruijn, M. de Bruijn Cz. en A. de Bruijn,
allen te Amsterdam voor 143; enz.
Men verneemt dat onze Vaderlandsche Zanger, de Heer W. P. de C.
Vrucht besloten heeft zich weder in het openbaar te doen hooren.
ROTTERDAM, 21 Januarij.
In den nis des voorgevels van het beursgebouw alhier wil men een steencn
Mercuriusbeeld plaatsen, de vervaardiging daarvan zal aan den beeldhouwer
Strackee, alhier, worden opgedragen, die zich door het standbeeld van Ko
ning willem II, voor het huis van den Heer Udenzoo veel lof heeft ver
worven, De kosten van het Mercuriusbeeld zouden door inteekening gevonden
worden.
De Heer Holraad R. G. Kiesewetter, een der grootste en beroemdste
muziekgeleerden in Europa, Corresponderend Lid van het Nederlandsch Insti-
tunt van Wetenschappen te Amsterdam, Lid van verdienste der Maatschappij
tot bevordering der Toonkunst en Eerelid van een aantal vereenigingen in
Duitschland en elders, is kortelings op 77-jarigen leeftijd te Wcenen over
leden. Zijn dood is een zeer groot verlies voor de wetenschap. Eene uitge
breide hoogst belangrijke muziek-bibliotheek maakt een deel zijner nalaten
schap uit.
Te Harderwijk is voorleden week in den hoogen ouderdom van 100 ja
ren cn 7 maanden overleden Mejufv. de Wed. van Voorst.
LEEUWARDEN, 19 Januarij.
In dc Winteravond-Vergadering van het Friesch Genootschap voor geschied-,
oudheid- en taalkunde, van den l()',en dezer, droeg de Heer J. G. Ottema
eene chronologisch-hislorisehe verhandeling voor, over den waren tijd van do
Babylonische gevangenschap. De Heer Mr. J. Dirks deelde een viertal belang
rijke oorkonden mede uit de 13de eeuw, waaruit blijken kon, dat er toen
reeds aanzienlijke handelsbetrekkingen bestonden tusschen verschillende plaat
sen in Friesland en de Duilsche steden Hamburg en Lubeck. De Heer Eek-
hoff vertoonde een zeer fraai en eenig zegel van de stad Leeuwarden, in het
Archief door ZF.d. gevonden, met fraaije afteekening en verklaring.
ALMELO, 18 Januarij.
Eenige dagen geleden had in de fabriek van de Heeren Hofkes een droevig
ongeluk plaats, hetwelk wederom aan onvoorzigtigheid is te wijten. De
kleederen van een in de fabriek werkend meisje in aanraking gekomen met
eene as, die 155 maal in eene minuut omdraait, werd het meisje gedurende
twee minuten medegeslingerd en daardoor gedood.
BÜITEJN'LAÏNDSCHK BEKiGTfifl.
SSTS 4SÏ5 Ia A M
LONDEN, 19 Januarij.
II. M. heeft 1000 f£ en haar gemaal 500 geschonken voor het fonds
ten dienste der in 1851 alhier te houden tentoonstelling.
Te Killarney in Ierland is den 15den dezer een werkhuis verbrand en
wel zoo onverhoeds dat van de 126 bewoners 29 vrouwen bij den brand zijn
omgekomen.
Uil de haven van Glasgow op de westerkust van Schotland is de volks
verhuizing in de laatste jaren zoo toegenomen, dat terwijl er in 1846 en
vroeger 3 a 4000 landverhuizers van daar naar onderscheidene streken zijn
vertrokken, dit getal in 1847 7728; in 1348, 10,035, en in 1849,
14,986 heeft bedragen.
