Te Pietermauritzburg hebben den 4dfn en l4den Maart zware stormen
en onweders gewoed; den 4dl'n zijn verschillende huizen meerder of minder
beschadigd, en eenige menschen, hoewel niet doodelijk, getroffen. Den 2dcn
heeft de plaats zelve niet geleden, maar op drie mijlen alsland daarvan zijn
6 jongelieden, die zich op reis bevonden, op hunne bedden door den blik
sem getroffenvan welke 3 dadelijk dood warenterwijl de andere zwaar
werden gewond.
i ——bb—b—mm—b1
gTAB§ 113 B SI I Ci TT
BURGEMEESTER en WETHOUDERS bee Stad LEYDENbrengen bij
deze, ingevolge circulaires van den Heer Gouverneur der provincie Zuid-Hol
land, van den 5den en 15den dezer inaand ProvBI. n°. 51 en 54) ter bon
der belanghebbenden, dat ten gevolge eener Koninklijke beschikking van den
isten jUnij jl. n°. 167, de werkzaamheden betrekkelijk de Certificaten van
Nederlandschcn oorsprong, wegens goederen teri uitvoer naar IVeèrlands lndië
bestemd, te rekenen van den eersten Julij aanstaande, zullen overgaan bij
hot Departement van Koloniën, onder de navolgende bepalingen:
Dat de bedoelde Certificaten van dat tijdstip af, door de plaatselijke bestu
ren die dezelve hebben opgemaakt, met een geleidebriel regtstreeks naar dat
Departement moeten worden gezondenhetwelk deze stukken op den dag der
ontvangst, na van een doorloopend register-nominer en van den stempel des
Departements voorzien te zijn, aan de plaatselijke besturen, ter uitreiking
aan de belanghebbendenzal terugzenden.
Dat gemelde certificaten evenwel steeds zullen moeten vergezeld gaan van
een duplicaat, geschreven op post- of ander dun papier, ten einde de terug
zending der geviseerde originelen te bespoedigen; welke dnplicaten, voor
zoo ver zij vóór den 20sten van elke maand zijn ingeschreven, telkens met
den Overlandpost naar lndië zullen gezonden worden.
Dat aan de Plaatselijke Besturen de meestmogelijke zorg en naauwlettend-
heid is aanbevolen, om wel toe te zien, dat de certificaten niet dan volledig,
naar waarheid en alleen aan ben die daarop regtmatige aanspraken kunnen
maken afgegeven worden.
Leyden21 Junij 1849. DU 111 EU.
Ter ordonnantie van dezelve,
v. PUTTKAMMER.
AfiADllHIE-MEVWS.
PROMOTIE A AIM DE LEYDSCHE HOOGESCIIOOL.
Den 22sten Junij de Heer J. van Leeuwen, van Alkmaar, in de Medicijnen,
na verdediging zijner Dissertatie: de Scirrho Cardiae Ventriculiannexa
duabus Bistoriis Morborum.
Dienzelfden dag de fleer W. F. J. van Pallandt, van Rosendaal, (Prov.
Gelderland), in de Regten, met Theses.
Dienzelfden dito de Heeren .4. en S. C. H. Ne.lerburgh beide van 'sGra-
vesandein de Regtenmet Theses.
Den 23sten dito de Heer T. A. Lainbreehtsen uit Middelburgin de Reg
ten na verdediging van zijn Specimen de Societate Mutua.
Dienzelfden dag de Heer F. B. van Leeuwen, van Soerabaija, in de Reg
ten met Theses.
PROMOTIE AAN DE UTRECHTSCIIE HOOGESCIIOOL.
Den 20sleu Junij de Heer J. W. Foest, van Amsterdam, in de Reglen
met Theses.
Den 21sten dito de Heer N. C. Lambrecbtsenvan Middelburg, in de Reg
ten met Theses.
Wij ontleenen deze beschrijving met eenige verkorting uit eerie mededeeling
van den Amsterdamschen Hoogleeraar Vethin het Maandblad der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen.
I.
algemeene beschrijving.
Aan den Oostelijken uithoek van Azië, en als cene keten, die Achter lndië
aan Nieuw-Holland verbindt, en gedeeltelijk zich voortzet in de tallooze
kleine eilandengroepen, die tot het vijfde werelddeel gerekend worden, ligt
cene reeks van landen aaneengeschakeld, eenmaal waarschijnlijk lot een groot
vast land verbonden, maar thans in hunne oneindige verbrokkeling de spo
ren dragende van de vreesselijke krachtende verwoestende omwentelingen
der Natuur. Maar geen historisch tijdperk toont ons die landen in de ge
daante, die het oog van den natuurvorscher nog in hunne half uitgewischtc
omtrekken erkent of vermoedtzoo ver de berinnering der geschiedenis
reikt, vinden wij hier cene uitgestrekte eilanden-wereldbevolkt door eene
oneindige verscheidenheid van stammen, door zeden, taal en trap van be
schaving tot in het oneindige verschillend; terwijl slechts de zeeva irtkunst
sinds eeuwen het geliefkoosd bedrijf van de moedigste en krachtigste dier
stammen, de gemeenschap onderhield tusschen de afgelegenstc deelen van
dezen Archipel. Deze Oostersche eilanden-wereld begint met bet schiereiland
Malakka, dat, slechts met cene smalle landstrook aan het vaste land van
lndië verbonden, en ver te midden van den Archipel vooruitdringendedoor
de Natuur zelve bestemd schijnt om een deel daarvan uit te maken, gelijk
de geschiedenis het daarmede in lief en leed verbonden heeft. Eene smalle zee-
ëngte, zelve weder met eilanden als met stof bestrooid onder welke het kleine
Singapoera in de geschiedenis van den handel tegen koningrijken opweegt (de
Straat van Malakka), scheidt bet Maleiscbe schiereiland van bet uitgestrekte
Sumatra, dat, door de verscheidenheid zijner bevolking, in afkomst, talen,
zeden, regering, beschaving, de verscheidenheid zijner gronden en voort
brengselen in alle rijken der Natuur, de maatschappelijke en natuurlijke
gesteldheid van den ganschen Archipel als in een' verkleinspiegel terugkaatst.
Straat Sunda met bare Duizendeilanden, scheidt Sumatra van liet kleinere,
maar door den rijkdom der Natuur en den vruchtbaarmakenden arbeid der
menschen het ver overtreffende Java.
Bali, met het daaraan cijnsbare Lombok, de toevlugt der Hindoe-bescha
ving, die genoodzaakt werd van Java te vlugten, toen daar de volgers van
den Profeet van Mekka de leer van den Islam verkondigden, en de talrijke
groep der Sumbawa-eilanden de laatste schuilplaats van de eertijds zoo ge
duchte magt der Portugezen in deze streken waaronder SumbawaFloris
Tjindana of het Sandelhout-eiland, en het uitgestrekte Timor de voornaamste
zijn, eindelijk de nog zoo schaars bekende Wester-, Oosler- en Aroë-
eilanden, vormen de voortschakeling van deze keten, en verbinden Java met
het tot Australië gerekend land der Papoeasdat, wegens de gelijkheid
zijner Negerbevolking met die van Afrika, den naam van Nieuw-Guinca
draagt, en met zijn Westelijk schiereiland tot in den Indischen Archipel
vooruitdringt. Een vaarwater van slechts weinige uren breedte scheidt Timer
en de eilanden van het meer zuidwaarts gelegen Nieuw-Holland. Meer noord
waarts sluiten zich aan de Westkust van Nieuw-Guinea de ontelbare eilanden
van den Molukschen Archipel aan, waarin de aloude specerij-tuinen der Com
pagnie, Banda, Amboina en Ternate, wel is waar nog den naam
geven aan de drie Residentiënwaarin hij door het Neder!. Gonvernement is
gesplitstmaar in omvang oneindig onderdoen voor de uitgebreide gewesten
van Coram, Boeroe en Gilolo, die zij in roem zoo verre overtroffen. Eenige
kleine eilanden-groepen vormen de schakels, waardoor de Moluksche Archipel
aan dien der Manilla's of Philippijnsche eilanden verbonden wordt over
welke Spanje zich nog de heerschappij toeeigent, schoon inderdaad een groot
gedeelte der inboorlingen vrij cn onafhankelijk onder zijne eigene opperhoof
den leeft. Van Mindanao en Luqoii strekken zich de beide hoofdeilanden
dezer groep, en levens haar zuidelijk en noordelijk eindpunt, als twee armen
Zuid-westwaarts uit, die te zarnen de Mindorosche zee omsloten houden.
Zoowel de meer noordelijke arm, door Mindoro, de Calamianes en Paragoa, als
de Zuidelijke, door den Archipel van Solo gevormd, eindigen bij den Noord
oosthoek van Borneo, het grootste allee bekende eilanden, zoo gij Nieuw-Hol
land den naam van vast land des vijfden wcrelddeels waardig keurt,
Borneo, dat Frankrijk in omvang overtreft, maar zeker niet het tiende zijner
bevolking telt, Borneo, dat door zijne vruchtbaarheid, en vooral door
zijne rijke goud- en diamantmijnen, de begeerlijkheid der Chinezen zoowel
als der Europeanen gaande maakt: dat, naauwelijks nog op enkele pun
ten voor den invloed der Europcscbe beschaving openslaat. Midden tusschen
de genoemde eilanden, met de Sumbawa-groepten Zuiden, den Molukschen
Archipel ten Oosten, de Phiiippijnen ten Noorden, en Borneo op geringen
afstand ten Westen, ligt het zonderling gevormde Celebes, dat op drie plaat
sen den toegang aan diep indringende zeeboezems vergunt, en diensvolgens
uit vier smalle landtongen bestaat, die in een gemeenschappelijk middelpunt
zamenkomen. Celebes, voor handel en zeevaart als geschapen, telt onder
zijne veelsoortige bevolkingen dezulken die alle andere van den Archipel in
stoutheid en veerkracht van karakter te hoven streven, cnzeldzaam ver
schijnsel in het Oosten, zich tot eene mate van politieke vrijheid hebben
verheven, die zonderling afsteekt bij het eenvormig despotisme, dat alle
andere nog meer of min van Europesche magt onafhankelijke bevolkin
gen dezer gewesten onder zijnen looden schepter ter nederdrnkt. Eindelijk
rijgen zich aan de Zuidwestkust van Borneo de kleine Karimata-eilanden
Billiton en het tinrijke Banka, dat nog slechts door eene smalle zeeëngte
van Sumatra gescheiden is, terwijl zich Noordwaarts van daar, langs de Oost
kust van laatstgenoemd gewest, eene nieuwe keten van eilanden, van welke
Linga en Bintang of Riouw de voornaamste zijn, tot aan Singapoera vnort-
schakelt.
De hier in losse trekken geteekende gewesten, maken te zomen de grootste
eilanden-groep van den geheelen aardbol uit. Van het Westelijkste punt van
Sumatra, dat op 95° lengte gelegen is, tot aan het Oostelijkste der Aroë-
eilanden, dat zich juist onder den meridiaan van 135° bevindt, strekt hij
zich 40°, dat is, aan de Linie, 800 uren in de lengte uit. De Noordelijk
ste punt van Lu^on ligt op ruim 19° Noorder de Zuidelijkste van de Sum
bawa-groep op juist 11 graden Zuiderbreedte, hetgeen dus eene breedte van
van 30° of rnim 600 uren vormt. De gezainentlijke bevolking kan onmo
gelijk met eenige naauwkeurigheid bepaald worden. Die van Java alleen
bedraagt zeker ruim 9* tnillioen, en ofschoon dit eiland verreweg het meest-
bevolkte van alle is, zoodat bet veel grootere Sumatra slechts op 4) milliocn
inwoners geschat wordt, en men voor het uitgestrekte Borneo niet meer dan
2 a 3 millioen mag stellen, kan men wel aannemen, dat de gewone opgave,
die de bevolking van a! deze eilanden te zamen op cene ronde som van 20
millioenen brengteer beneden dan boven de waarheid is.
Ziedaar eene vlugtige schets van de rijke landen, die te zaïnen den Indi
schen Archipel uitmaken.
(Van het tweede Hoofdstuk over de Geschiedenis dier eilanden groepen
zullen wij nader een uittreksel ten vervolge op de bovenstaande beschrijving
medcdcelen.)
