LEYDSGHE
COURAN^.
1849.
WOENSDAG, 20 JUNIJ.
N0/ 74.
j
BINNENLANDSCUE BEBIGTEN.
Ue Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdag avond.
.-O"
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar;^^fj-
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN19 Junij.
AVij vernemen dat er bij de alhier gevestigde Sub-Commissie tot oprigting
van een standbeeld voor wijlen Z. M. Koning Willem II, te 's Gravenbage
bereids als bijdrage ontvangen is, na aftrek van kosten, de som van zeven
honderd en vijf gulden en zestig cents, waaronder van de gemeenten Katwijk
ƒ21, Socterwoude ƒ20 en Valkenburg ƒ2.
Sedert de cholera zich weder binnen deze stad heeft geopenbaard, zijn
daarvan volgens opgave aangetast 100 personen, waarvan 41 overleden,
16 hersteld en 43 in behandeling.
Curatoren van het Stolpiaansch Legaat aan de Hoogeschool alhier, heb
ben besloten de volgende vraag nit te schrijven:
Argumentum teleologicum pro existentia Dei suhjiciatur diligentissimae
dijudicationid. i. Men vraagt eene grondige beoordeeling van het teleo
logisch argument voor liet bestaan van God.
De prijs voor het antwoord, der bekrooning waardig gekeurd, is eene gou
den medaille, ter waarde van twee honderd en vijftig guldens, benevens
honderd guldens aan geld, ook kan men, des verkiezende alles in geld be
komen.
De antwoorden moeten in het Latijn of Nederduitsch geschreven, met eene
spreuk geleckcnd en met bijvoeging van een gesloten billet, hetwelk van bui
ten dezelfde spreuk en van binnen den naam en de woonplaats des Schrijvers
bevat, voor den lsten October 1850 vrachtvrij gezonden worden aan den
Hoogleeraar A. Rutgers, thans Secretaris van bovengemeld Legaat.
Onder de verschillende maaijerswedstrijden in dit gewest, door de Maat
schappij van Landbouw gehouden, werd te Leksmond de hoogste prijs toe
gekend aan B. van Ieperendie in 45 minuten 774 ellen hooiland af
maaide.
Uit hel laatste berigt omtrent den staat der Koloniën van VA'eldadig-
lieid van den IS110" April, ontleenen wij het volgende:
Op den lston Maart II. zijn tot liet houden eencr buitengewone vergadering
bijeengekomen de leden der Commissie van Weldadigheid, onder het voorzit
terschap van Z. K. H. Prins Frederik.
Het in de vorige vergadering nieuw benoemde Lid, de Heer Mr. J. J. Uyt-
werf Sterling, thans voor liet eerst zitting genomen hebbende, werd door
Z. K. II. welkom geheeten.
A'an de gift door haar medelid Jhr. F. W. T. F. Baron van Pallandt van
Koppel, ter somma van ƒ1,000, ten behoeve der Maatschappij, is reeds af
zonderlijke melding gemaakt. Voorts is door wijle Mejufv. C. M. Loopuyt,
te Schiedam, eene som van ƒ1,000, aan de Maatschappij gelegateerd.
Wij erkennen steeds dankbaar de giften van zoo vele ware vrienden der
menschheid, ten behoeve van verarmde natuurgenoolen aan de Maatschappij
gedaanen ook van deze edelmoedige geefster zal de nagedachtenis in hooge
eere worden gehouden.
De toeneming der bevolking beloopt over de eerste drie maanden dezes jaars
63 personen, en de geheele sterkte op den lste" April 11,922.
In het voorgaande verslag nog niet de uitkomst van den geheelen oogst
van 1848 hebbende kunnen opgeven, zoo volgt hier eene algemeene opgave
daarvan
796 bund, winterrogge 16983 inud of 21 van het bunder.
74 zomergarst 2037 28
112 haver 4314 39
122 boekweit 1465 18
rouue'r «erst- en haverslroo 4740 voer, van 5000 ffi 5
333 bund, hooi 1137 3£
523 aardappelen 61946 mud of 117
40 tuinvruchten en bremzaad voorƒ15901.
447 zuivel van 788 melkkoeijen voor-48926.
447 opbrengst van aanfokkerij, vetmesterij en geschoren wol - 6944.
Te Zamen 2452 bunders.
De fabriekmatige werkzaamheden zijn den afgcloopen winter sterk voortge-
gezetzoodat de magazijnen van eigen klcedings- en leggingssloflen ruiin
voorzien zijn.
Het onderrigt in het breijenstoppen en naaijen, des winters in het wrezen-
d 1)
gesticht te Veenhuizen, heeft wederom gezet plaats gehad, even als de naai
en breischoJen in de gewone Koloniën worden aangehouden.
En aantal weezen vondelingen en verlaten kinderen hebben dezer dagen de
koloniën met ontslag verlaten, terwijl andere met verlof zijn gegaan, om
eerst naar eene plaatsing om te zien. Dat dit niet aan allen gereedelijk ge
lukt, wien zal zulks verwonderen, die weet hoe moeijelijk het is eigene kin
deren, met veel meer hulp en aanbeveling, geplaatst te krijgen.
Het koffijzakweven in de bedelaars-gestichten heeft dit voorjaar, tot nu
toe, mede steik kunnen worden doorgezet.
Het weven van katoenen lijnwaad in de gewone koloniën ondervindt weinig
of geene moeijelijkheid meer. De bestaande voorraad laat toe dat weldra
eenige van de grootste en sterkste wevers voor den akkerbouw kunnen worden
gebezigd.
De katoenspinnerij te A'eenhuizen blijft die weverij steeds van garens voor
zien en daarenboven eenige ter verkoop vervaardigen. Die inrigting gaat bij
voortduring uitnemend goed, even als de daarbij behoorende twijnerij en ster-
kerij en de aan dezelve nog toegevoegde smederij en blikslagerij, welke laatste
vooral de koloniën in de behoefte aan blikwerk voorziet.
Ook de overige verschillende handwerken blijven, in verhouding tot de be
hoefte, goed doorwerken, met aanwending van alle kleine uitbreidingen en
verbeteringen die er van tijd tot tijd nog aan kunnen gegeven worden.
Het schoolonderwijs blijft in 12 scholen gezet gegeven worden. Het getal
leerlingen bedroeg bij den aanvang dezes jaars riiet minder dan 2039 dagscho
lieren en 1728 avondscholieren.
Even zorgvuldig heeft het godsdienstig onderwijs bij alle gezindheden plaats
en worden de openbare godsdienstoefeningen gezet gehouden. Het Paaschfeest
zag wederom eene aanzienlijke schare tot de Christelijke Gemeenten toetreden.
De avond-godsdienst, in de school van Kolonie N°. 2 te Frederiksoordwordt,
hoe bekrompen het locaal ook zij, druk bezocht. In de zalen der gestichten
wordt, onder liet middagmaal, in den bijbel of andere stichtelijke boeken ge
lezen dat hier en daar ook 's avonds plaats vindt. Vele godsdienstige
tractaatjes worden onder de Kolonisten verspreid en door de meesten met
graagte aangenomen.
Al het vermelde is op de plaats na te gaan of waar te nemen, en wordt
dan ook door alle welgezinde bezoekers met levendig genoegen erkend.
Mogt het getal menschenvriendendie deze inrigtingen waarlijk verlangen
te kennen en te bevorderenslechts meerder worden.
'sGRAVENHAGE, 19 Junij.
Z. M. beeft brnoemd tot Ridder der Orde van den Ned. Leeuw, den diri-
gerenden Officier van Gezondheid der 2dc kl. in Ned. Indië, S. L. Heyman.
In de zitting der Tweede Kamer van gisteren is ontvangen eene mis
sive van den Minister van Finantiën, daarbij inzendende eene afgeslotene re
kening wegens den achterstand van 1840 en vroeger. Deze rekenin" zal
worden in handen gesteld cener Commissie van vijf leden, waartoe door den
A'oorzitler worden benoemd de Hceren: van Kyckevorsel, Smith, Lotsy, AA'in-
terberg en Bachiene.
Eenige ingediende adressen worden aan de Commissie voor de verzoekschrif
ten verzonden.
Is ingekomen een verzoekschrift van den Heer Air. J. N. D. A. Baron Hu-
genpoth van Aerdt, vroeger Advokaat en Notaris te Arnhem, thans te Utrecht
woonachtig, verzoekende, om bij de te doene nominatie voor den Hoogen Raad
in aanmerking te komenaangenomen voor kennisgeving.
De llecren Sevenstern en Geradls, op de lijst van aanbeveling door den
Hoogen Raad geplaatst, verzoeken niet in aanmerking te komen. Voor
kennisgeving aangenomen.
Aan de orde is het opmaken cener nominatie voor den Hoogen Raad be
staande uit vijf Candidaten om, ingevolge art. 158 der Grondwet, den
Koning te worden aangeboden.
De A'oorzitter benoemt tot stemopnemersde HeerenSchooneveld, van
Randwyck van der Linden en W'intgens. Er zijn 60 leden trgenwoordig.
Bij de benoeming voor den eersten Candidaat heeft de Heer Nlclort bij eene
eerste stemming 28 stemmen op zich vercenigd, de Heeren Luyben 15,
Everts 5, Jespers 4, Heerkens 3, van Rappard 2, van Romunde, Meeussen
en Ipey elk 1 slem. Niemand de volstrekte meerderheid hebbende erlangd,
wordt tot eene tweede vrije stemming overgegaan. Daarbij verkrijgen d
