COURANT.
LEYDSCHE
X". r<»3. tëg
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar;
de afzonderlijke nummers worden tegen 10
Centen afgegeven.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt MAANDAG, 28 AUGUSTUS.
uit Zaturdag avond.
LEYDEN, 26 Augustus.
Omtrent liet inslaan van het vreeselijk onweder 11. Donderdag morgen, in
de huizing van het buitenverblijf van den lieer Kleynenberghaan den Rijn
buiten de Alorschpoortvernemen wij de volgende bijzonderheden:
De bliksem sloeg in een benedenkamer aan den Rijn en tevens of van
daar, in een bovenvertrek. De juiste gang is niet wel naar te sporen, zoo
alsook de werking, gelijk doorgaans in die gevallen, hoogst zonderling is
geweest. Er zijn 46 groote glasruiten gebroken en de blinden open en stuk
geslagen. In de neteldoeksche gordijnen zijn hier en daar gaten gebrand,
en eene lijst van een spiegel die overigens ongeschonden is, gedeeltelijk ver
brand; welk vuur echter, schoon daar toen niemand bij was, geen voortgang
heeft gemaakt. Van eene trumeaux is de spiegel vergruisdterwijl al het
daar op staand porselein ongedeerd is bevonden. Een piano door een kleed
gedekt, is uiterlijk slechts aan een hoek beschadigdhet binnenwerk gan-
schelijk vernield. Het gehcele huis was met een dikken rook vervuld. De
bewoners hebben gelukkig geen letsel bekomen. De schade aan de huizing en
meubelen is op ruim ƒ600 begroot.
Uit een berigt van Dr. Junius te Wassenaar aan het Handelsbladwe
gens de ongesteldheid der stalbedienden van Z. K. II. Prins Frederik, blijkt
dat een scheikundig onderzoek door den Hooglecraar v. d. Roon Mesch bewe
zen had, dat er geene vergiftigende zelfstandigheid in de spijzen te vinden
wasdoch de oorzaak waarschijnlijk zat in ranzig of oud Teldat op nieuw
opgebraden als een vergif voor de maag is. Ook Prof. v. d. Boon Mesch had
eens dergelijke verschijnselen waargenomen bij een huisgezin dat snijboonen
met vet had gegeten.
Wij deelen hier incde met hoeveel stemmen de onderscheiden Hoofd
stukken der nieuwe Grondwet door de Tweede Kamer zijn aangenomen
I. Rijk en zijne inwoners aangen. met 48 tegen 8 stemmen.
II. Koning 47 9
IJl. Staten-Generaal41 15
IV. Prov. Stat. en Gem.-besturen 39 7
V. Justitiealgemeen.
VI. Godsdiensta 42 a 14 a
VII. Finantiënalgemeen.
VIII. Defensiea 50 a 6 a
IX. Waterstaata a 47 a 9 a
X. Onderwijs en Armbestuur a a 52 a 4 a
XI. Veranderingen en bijvoegingen a a 54 a 1 a
XII. Add. art. en voorl. kiesreglem. a a 40 a 16 a
(Zie omtrent de laatste artikelen de berigten onder 's Gravcnhage).
'sGRAVENllAGE, 26 Augustus.
Bij besluit van 23 Augustus heeft Z. M. den Heer M. Piepers, lid der
Eerste Kamerbenoemd tot lid der commissie voor het onderzoeken der reke
ning van de koloniale remisesin plaats van den Baron A. W. van Rricncn
van de Groote Lindt, uithoofde van ongesteldheid, op zijn verzoek, ontslagen.
Z. M. is gisteren avond per specialen trein uit deze residentie vertrok
ken, ten einde bij II. M. de Koningin een bezoek af te leggen. Z. M. zoude
reeds aanstaanden Maandag hier worden terug verwacht.
De toestand der gezondheid van Z. K. II. Prins Frederik is veel ver
beterd.
De vijf nieuw benoemde leden van de Eerste Kamer zijn gisteren door
den Koning beëedigd: zoodal die Ilecren terstond zitting nemen.
De Eerste Kamer heeft gisteren zitting gehouden.
Men verzekert dat, bijaldien de Eerste Kamer der Statcngeueraal de
ontwerpen der herziening mogt aannemen, de gewone zitting van 1847^1848,
tegen het einde der volgende week zal worden gesloten dat onmiddelijli
de Prov. Staten zullen worden bijeengeroepen om de 58 buitengewone leden
voor de Tweede Karncr, in dubbelen getale, te verkiezen en dat de bui'
tengewone vergadering der Staten-Generaalde Tweede Kamer, in dubbelen
getale, alsdan zal worden bijeengeroepen tegen Maandag-, den 11 I'm Septem
ber, om de ontwerpen lol herziening, in nadere overweging te nemen.
Bij de nieuwe voordragt tot verhooging van de begrooting voor liet de
partement van oorlog, wordt eene som van 1,458,782 (dal is ƒ370,238
minder dan in het dezer dagen door de Tweede Kamer verworpene ontwerp)
aangevraagd.
In de memorie van toelichting verklaart de Regering, dat zij nog niet
kan of mag afzien, om des noods over buitengewone middelen van de
fensie, ook tot handhaving van rust en orde, te kunnen beschikken, dat zij
echter heeft besloten, de ligting der militie van 1845 in de eerste dagen
der volgende maand met verlof terug te zenden, en de uitgaven, inzonderheid
die der genie, aanmerkelijk te verminderen, ten gevolge waarvan de petitie
van 1,829,028 op 1,458,782 is teruggebragt.
Daarentegen zijn de kosten voor de ligting van 1847 (waarvoor op de
gewone begrooling slechts tot 10 November aanstaande de noodige gelden
voorhanden zijn) alsnu tot ultimo December dezes jaars berekend, wanneer
de omstandigheden het voortdurend onder de wapenen houden dier ligting,
en van die van 1846, mogten vereischen.
Niemand kan vooruit zien tot welke diensten 's Rijks rnagt kan worden
geroepen; maar zeker is het, dat de dienst des winters meer voorziening
vordert; dat de aanvragen om beveiliging, om adsislenlie van het burgerlijk
bestuur, dan menigvuldiger wordenen dat er onderscheidene redenen zijn
bij te brengenom zulks nader te beloogen.
De Regering acht het bovenstaande genoegzaam tot aanwijzing van hare
vcrpligting, en vertrouwt, op medewerking der wetgeving.
Zitting der Tweede Kamer van Donderdag 24 Augustus.
De beraadslagingen zijn aangevangen over Hoofdstuk X [van het Onder
wijs en het Armbestuur[Zie onze vorige.]
De Heer van Rijckevorsel acht dat de wet op het onderwijs van 1806
zeer veel nnt heeft gesticht, beschaving, verdraagzaamheid, godsdienstigheid
en zedelijkheid, eerbied voor de Regering, afkeer voor onrust en beroering
en vatbaarheid voor vrijzinnige instellingen heeft ontwikkeld. Die wet zal
den naam van Ruiger Jan Schimmelpenninck in zegening doen blijven. Hij
geeft lof en eer aan den achtingwaardigen onderwijzersstand. Hij hoopt dat
bij het vrije onderwijs het goede zal blijven bestaan, waartoe"de voorschrif
ten nu in de Grondwet opgenomen dat het openbaar onderwijs een voor
werp is van de aanhoudende zorg der Regeringen dat er overal van over
heidswege voldoend openbaar lager onderwijs zal gegeven worden, hem waar
borgen aanbieden, die hem zijne toestemming aan de wet doen geven. Er
zullen daaruit uitgaven voor den Staat voortvloeijenhet onderwijs van Staats
wege moet voldoende zijn. Met den meesten ernst drukt hij het 's Konings
Ministers en aan de toekomstige Vertegenwoordiging plegtig op het hart, om
het toezigt op het onderwijs dat de Grondwet voorschrijft, naauwlettend op
het oog te houden. Het toekomstig geslacht zal hen daarvoor ter verant-
ding roepen.
De Ilcer van Leeuwen spreekt in gelijken geest als de Heer Rijckevorsel.
De Heer Mackay zegt, dat hij in het artikel nopens het armbestuur, waarin
voorgeschreven wordt dat het armbestuur een onderwerp van aanhoudende
zorg der Regering isliever had gezien dat hier eenvoudig van openbaar
armbestuur melding ware gemaakt. Hij toch wil diaconiën en andere der
gelijke armbesturen vrij laten in hunne werking, en niet begrepen hebben
onder het armbestuur, dat blijkens dit grondwettelijk voorschrift aan de
Regering is onderworpen.
Wat nu aangaat het onderwijs, behandelt Spreker twee punten. Bij het
eerste somt hij de 'gronden opdie voor het vrij onderwijs pleitenen hij het
tweede tracht hij de bezwaren daartegen op te heffen. Het vrije onderwijs
is een regt en eene behoefte. Ook in bet verslag van den Heer Thiers over
het onderwijs in Frankrijk wordt gezegddat er geene vrijheid van onderwijs
bestaat, wanneer het aan cenige vergunning is onderworpen. Die vader is.,
weet welk regt hij op zijne kinderen mag uitoefenen. Dat de Staal belang
stelt in het lot der jeugd is wel maar, dat mijne kinderen kinderen zijn
van den Staat, mag Spreker niet toegeven; ik houd ze, zegt hij, liever
voor dc mijne. Alen heeft gezegd dat de wet van 1806 wordt miskend.
Maar door wie? Die wet verleent alle vrijheid, welke nu wordt verlangd.
Dc Raadpensionaris Schimmelpenninck heeft zich, zeide men, hoogst ver
dienstelijk gemaakt door die wet.
