LEYDSCHE
COURANT.
MAANDAG, 3 JANUARIJ.
BINNENLANDSCHE BERIGTEN.
B I EEN LAN DSC HE BE 111 GTEN
De Cmrant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
uit Zaturdug avond.
De Prijs der Courant is f 12 in liet jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN, 1 Januarij.
Onlangs gaven wij bcrigt van het Besluit van het Nederlandsch Bijbelge
nootschap, om Geleerden naar Oost-Indië te zenden, welke zich in de Ma-
cassaarschc en Boeginesehe talen op Celèbes, en in die der Batta's op Sumatra
zouden oefenenten einde de vertaling der II. Schrift in die talen voor te
bereiden en zoodra mogelijk aan te vangen. Bij die gelegenheid hebben wij
de benoeming van den Heer B. F. Matthes voor Celèbes vermeld. Tbans ver
nemen wij, dat ook de lieer If. Neubronner van der Tank, vroeger kweeke-
ling der Groningsche, later van deze Hoogeschool, tbans te Delft, als Afgevaar
digde van dit Genootschap is aangesteld, aan wien de eervolle, doch rnoeije-
lijke taak is opgedragen van het schrijven eener Spraakkunst en van een
Woordenboek van de taal der Batta's, om daarna de vertaling des Bijbels in
deze taal aan te vangen.
De Staats-Cour. bevat een Koninklijk besluit, waarbij »de handel en
vaart op de kolonie Suriname is opengesteld voor alle volken, welke met
het Koningrijk der Nederlanden in vriendschap leven."
Daaruit zoude men kunnen opmaken, dat het berigt voor eenige dagen
door de N. R. C.nopens dit onderwerp gegevende buitengewone belang
stelling waardig was, waarmede dat blad het scheen ontvangen te hebben.
Maar de aankondiging des Ministers van Koloniën, die te gelijk in het
olliciëele blad voorkomt, geeft nieuwen grond aan onze waarschuwing om
niet te veel van deze openstelling te verwachten.
Volgens die aankondiging zal de openstelling vnn de vaart op Suriname
gepaard gaan met de invoering van een nieuw tarief van inkomende en uit
gaande regtendat zal rusten op den grondslag eener belasting van vreemde
schepen, met het dubbele der regten voor Nederlandsche bepaald.
In het voorbijgaen zij hier aangemerkt, dat er nog niet van de verhouding
der belasting der goederen met Nederlandscbe of vreemde schepen aange
voerd wordt gesproken.
Maar welligt kunnen wij aannemen, dat ook de regten op de goederen
begrepen zijrr onder de regten voor de schepen aangekondigd.
Nu hangt alles daarvan af, welke de aard zal zijn van liet tarief voor de
Nederlandsshe schepenen welke bijzondere bepalingen er nog zullen worden
ingelascht als uilzonderingen op den regel.
Maar dit is zeker, dat het tarief voor de Nederlandsche vlag al zeer laag
gesteld moet zijn, indien niet de verdubbeling daarvan voor de vreemde
vaart gelijk zal staan met eene vermomde uitsluiting.
Bij de wijze waarop hier te lande de koloniale zaken behandeld en geregeld
worden, is het moeijelijk eene grondige discussie over het doelmatigste tarief
in het leven te roepen. Over de belangen van de ingezetenen der koloniën
en van de plantagie-eigenaren en handelaren en reeders in het moederland
wordt bij besluiten beschikt, bij besluiten, die geheim blijven, tot zij on
herroepelijk zijn vastgesteld. En noch de vertegenwoordiging des volks is in
de gelegenheid, om voor die belangen te waken, noch de belanghebbenden
zelve kunnen als deskundigen hunne stem doen hooren.
Wij zullen dus geduldig moeten afwachten, wat er van de openstelling
der vaart op Suriname zal worden. Wat ons betreft, wij zullen ons ver
heugen wanneer die zoo ruim mogelijk zal zijn. Wij hebben in menig arti
kel getracht aan te toonen, dat de verheffing dezer kolonie uit het diepe
vervalwaarin zij verkeertdat het grondig en duurzaam herstel der geld
circulatie aldaar alleen te verkrijgen is door er den handel zoo veel mogelijk
vrij te maken. Ligt dit denkbeeld ook ten grondslag aan het tbans afgekon
digde Koninklijk besluit, dan inderdaad gelooven wij de kolonie en het moe
derland geluk te mogen wenschen met de aanstaande openstelling van den
handel en de vaart op Suriname. AmstCour.)
Men verneemtdat men te Nijmegen bezig is met het inschepen van
een aantal metalen geschut, hetwelk zoo van hier als uit andere vestingen
derwaarts is overgebragt en door bet Ministerie van Oorlog aan hel Fransche
Gouvernement voor eene aanzienlijke som is verkocht.
's GRAVENIIAGE 31 December.
Heden avond ten 8 ure is er in de Kapel van het palcis van Z. M. eene
godsdienstoefening gehouden welke door het gansche Koninkl. gezin is bijge
woond, alsmede door de Ministers, de leden van het corps diplomatique en een
aantal aanzienlijken, onder het gehoor van Ds. van den Broek. Morgen och
tend ten 11 ure, zal er, gelijke godsdienstoefening in de gemelde Kapel
Plaats hebben.
AMSTERDAM, 31 December.
Heden komt ons een gerucht ter oore, waaraan wij, om de bron, waaruit
wij het ontvangeneenig gewigt hechten. De heer Rochussengouverneur-
generaal van Nederl. Oost-Indie, zoude teruggeroepen worden of reeds terug
geroepen zijn. Den naam van den staatsman, die bestemd is, orn hem in
die betrekking op te volgen, zullen wij eerst na het bekomen van nadere
inlichting mededeelen. Handelsblad
weken heeft het aantaal dooden bedragen: 1677, 2434, 2416, 1046. Vol
gens de sterfte gedurende de 5 laatste herfslen (in aanmerking genomen de
vermeerdering der bevolking) zou het getal der overledenen wekelijks niet
meer dan 1046 hebben moeten zijn. De minder ongunstige uitkomst van
MAROKKO.
Abd-el-Kader heeft in den nacht van 11 op 12 December de Marokkaan-
sche legerplaats aangetast. Hij had zijne infanterie doen oprukken kort
daarop in persoon aan de spits van zijne ruiterij volgende. Om den Marok
kanen schrik aan te jagen liet hij zijne benden voorafgaan door met teer en
pik ingesmeerde kameelenwelke arme dieren men bij het naderen der
vijandelijke legerplaats in brand moest steken.
Maar deze onmenschelijke list was door nog listiger spionnen der Marokkanen
ontdekt, waardoor de zonen van MuIei-Abd-cr-Rharnan zich in staat hadden
gezien, hunne tegenmaatregelen te nemen.
Tot aan de legerplaats gekomen vond Abd-el-Kader die geheel verlaten
en zich waarschijnlijk verbeeldende dat zijne vijanden hem niet hadden dur
ven afwachten gaf hij zijne bende verlof tot plundering van het kamphet
voortzetten van zijnen togt tot den volgenden dag uitstellende; maar legen
den morgenstond zag hij zich door geheel de Marokkaansche magt omsingeld
en allen uitweg afgesneden.
Nu wierp hij zich moedig aan het hoofd zijner ruiterij op den vijand in.
Het gelukte hein, zich den doortogt te banen, maar omstreeks 250 zijner
dapperste ruiters bleven op het slagveld. Met de grootste moeite en met
slechts eene handvol volks bereikte hij dc boorden van de Moulaja.
Men verzekert, dat zijne deira geplunterd en gedeeltelijk krijgsgevangen
gemaakt is. Zijn broeder Sidi Mustapha beeft bij den Generaal Lamoricière
aanzoek laten doen, dat hem eene plaats inogt worden aangewezen, waar hij
zijne dagen rustig zou kunnen slijten. Men zegt, dat deze heeft geantwoord
dat hij zich slechts in het Fransche kamp had te begeven dat de Fransche
grootmoedigheid hem, hetzij in Algerië, hetzij in Frankrijkeen eervol be
staan zon verzekeren, of, indien hij dit liever wenschte, de middelen ver
schaffen om zich te Mekka te vestigen.
Zijn andere broeder, Sidi-IIaéd, die in de deira verbleven was, zou zijne
onderwerping schriftelijk aan de Fransche overheden hebben ingezonden. Alles
doet alzoo ten duidelijkste blijken, dat Abd-el-Kader onherstelbaar geval
len is.
ZWITSERLAND.
Neufchatel heeft nu de oorlogscontributie van ƒ300,000 fr. in baar geld
voldaan. Met uitzondering van dit kanton en dal van Ob- en Neder-Walden,
hebben tot heden geen der overige, tot het Afzonderlijk Verbond behoord heb
bende kantons de hunne betaald, zoodat deze nog steeds door de bondgenoot
schappelijke troepen bezet blijven.
In de Kantons van het voormalig Afzonderlijk Verbond tracht een ge
deelte der geestelijkheid het volk weder in beweging te brengen, zoodat de
bisschoppen het raadzaam hebben geoordeeld tusschen beiden te treden en aan
dezen kwalijk geplaatsten ijver paal en perk te stellen. In het kanton Zug
is een geestelijke, met name Niedermeijer, die het volk en de soldaten tegen
de Regering zocht op te hitsen, tot 4-jarige verbanning veroordeeld.
ENdELAN».
LONDEN, 26 December.
De sterfte is hier in de laatst verloopen week weder minder geweest dan
in de voorgaande, maar nog altijd buitengewoon groot. In de vier laatste