gebouwen voor de militairen ingerigt, gehuisvest. Men was bezig hel schip j
ip vlot water te brengen, hetgeen echter zeer moeijelijk viel, daar het lek
wds en grootendeels onder water zat.
AMSTERDAM, 11 Augustus,
lieden heeft de Minister voor de Zaken der Hervormde Eeredienst de 12de
Algeineene Kerkelijke Vergadering der Evang.-Luthersche Kerk geopend. Voor
zitter is Ds. Helper Scshrugger, Secretaris Ds. Uckermanbeiden alhier.
Wij vernemen met genoegendat door den Ed. A. Raad dezer stad beslo
ten is, niet alleen dat de kermis dit jaar korter van duur dan gewoonlijk
zijn zal, maar ook, dat alle publieke vermakelijkheden, spellen, herber
gen enz.des nachts ten 2 ure gesloten moeten zijn.
De vraag: kermis, of geen kermis? is tegenwoordig aan de orde van den
dag; niet velen zullen haar beantwoorden met den wensch om de kermissen
te behouden, gelijk zij nu zijn; maar iedereen zal moeten toegeven, dat het
groole bezwaren zou opleverende gebruikelijke kermissen plotseling geheel
af te schaften. Het zoude een verregaand en schadelijk puriteinisme verraden,
het volk alzoo zijn eenig openbaar vermaak te ontnemen. Maar men ga voort
op den weg, door den Voorzitter der Maatschappij: Tot Nut van 'l Algemeen
heden zoo schoon aangewezen men ontwennc het volk van zijne ruwe ker
mis-vermaken men gewenne het aan edeler, zuiverder en voor welvaart- en
zedelijkheid meer bevorderlijk genot.
Gisteren heeft alhier in een der lokalen van het nieuwe goederen-gebouw, 1
beoosten de Weesperpoort, plaats gehad de geadjourneerde Algemeene Verga
dering van Deelhebbers van de Nederlandsche Rijnspoorweg-Maatschappij. De
Vergadering werd gepresideerd door den Heer E. W. van Dam van Isselt.
Onder de tegenwoordig en merkte men op den Heer Mr. Fabcr van Riemsdijk
representerende Z. M. den Koning.
Uit het verslag van het Hoofdbestuur blijkt, dat het besluit van de jongste
Vergadering van Deelhebbers van den 30slen Junij goede gevolgen gehad beeft;
dat de plaatsing van bet slation te Rotterdam achter het Haringvliet eindelijk
was bepaald. De Koning had hij besluit de onteigening der terreinen tus-
schen Utrecht en Rotterdam bevolen, en de Gouverneurs van Zuid-Holland
eri Utrecht waren aangeschreven om deze aangelegenheid zooveel mogelijk te
bespoedigen. Door aankoop waren reeds 3/7 der gronden Verkregen. De on
derhandelingen met Pruisscn stonden op goeden voet. De Commissie tot nazien
der rekening brengt hulde aan de naauwkeurige wijze van boekhouding hij
de Maatschappij. De waardijen in kas bij de Maatschappij bedragen thans
ƒ4,421,000, waaronder ƒ3,771,000 aan gekochte obligaliën 4 j pCt.en
wordt voorgesteld, om die obligatiën te beleenenten einde de gelden te
vinden tot bet voortzetten der werken dat voorts jaarlijksvóór de Verga
dering van Deelhebbers, door twee aandeelhouders, te benoemen, noch uit
de Cominissaren noch uit de leden van het Hoofdbestuurde rekeningen der
Maatschappij zouden worden nagpzien.
Dit verslag wordt gesteld in handen van het Hoofdbestuur om aan de ge
dane voorstellen de uitvoering te geven welke hetzelve zoude vermecnen te
bchooren.
Daarop vatte de Heer C. Hollandnamens een groot aantal Engelsche aan-
-deidhouders het woord op, om zijne verbazing te kennen te geven over de
traagheidwaarmede de Maatschappij in het volbrengen barer laak voort
schreed, en nog meer over de houding van de Doorluchtige Personaadje, tot
welke men de schuld dezer vertraging deed opklimmen, in weerwil van de
stellige verbindtenis, welke te dien aanzien op dezen rustte. Hij had volko- j
inene zekerheid erlangd, dal geene schuld daaromtrent op het Hoofdbestuur
kleefde; dat het alleen had gestooten op moeijelijkheden van elders. Hij ein- I
digde met den Voorzitter te vragen of de Maatschappij, iri aanmerking ne- i
mende de wettelijke verpligtingdoor het Hoofd van den Staat aangegaan om
den verderen aanleg des spoorwegs door alle middelen te bevorderen, thans
niet bij bet schenden dezer verpligting, het regt had van den Koning te vra- i
gen vergoeding voor alle door deze vertraging geledene schade. De Voorzitter, i
den Heer Mr. S. P. Lipman, renen van de Ad volraten der Maatschappij, verzocht i
hebbende dit laatste punt te beantwoorden, werd door dezen een uitvoerig 1
advijs in de Engelsche taal uitgebragtwaarvan de slotsom was, dat volgens j
•zijn gevoelen de Maatschappij volkomen regt bad eene actie tot schadevcrgoe- j
ding wegens niet nakoming der aangegane verbindtenis, speciaal van art. 10
cn 31 der concessie, in te stellen.
Vervolgens werd algemeen aangenomeneen voorstel door gemelden Heer
Holland, namens zijne Engelsche mede-aandeelhouders gedaantot het be
noemen cener Commissie, met den last om te onderzoeken of en in hoeverre
bet raadzaam ware, wijzigingen in de statuten te brengen. Door de Verga
dering werden daartoe benoemd, de Heeren Mr. E. IV. van Dam van Isselt,
L. J. EnthovenMr. S. P. LipmanJohn Moss en George Reid.
Eindelijk is tot vervanging van de bestaande vacature in het bestuur, met
algemeene stemmen benoemd, de Heer H. J. Miinardière.
Nadat nog door een' der voornaamste Engelsche aandeelhouders bet vertrou
wen in bet Hoofdbestuur en de dank aan den Voorzitter voor de uitmuntende
leiding der Vergadering was betuigd, werd dezelve gesloten.
Gisteren morgen hield de Maatschappij: Tot nut van 't Algemeenhare
63stc Jaarlijksehe Vergadering, onder Voorzitting van den Heer Dr. J. P. Heye.
De Voorzitter opende de werkzaamheden inet eene voorafspraakover Volks
vermaak als middel van Volksgeluk.
De behoefte aan vermaak (zoo sprak hij), is diep geworteld in de mcnsehc-
lijke natuur. Het volk gevoelt die behoefte, en dringender nog, naar mate
de bevrediging zeldzamer is te midden van ontberingen, kommer cn ellende.
Toch wil het aan dien onweerslaanbaren drang gehoor gevencn doet het
thans onbewaakt cn onverzorgd, door toomelooze drift gejaagd, op eene wijze,
verderf aanbrengend voor zich zelf cn walging wekkend voor anderen.
De Spr. nam hieruit aanleiding om aan te loonen hoezeer het de roeping
der Maatschappij was, aan hel volk de vatbaarheid te verschaffen, om op eene
ineer edele wijze, de behoeften aan vermaak te bevredigen; en in de tweede
plaats, de gelegenheid daartoe te openen. Daarbij wilde bij gelet hebbpn op
de eigen natuur, op de gewoonten, aanleg, begaafdheden en neigingen van
het volk. Men moest trachten het vermaak, dat men aan het volk verschaf
fen wil, in overeenstemming te brengen met zijnen maatschappelijken toe
stand, en vooral het bevorderlijk te doen zijn aan zelfheerschappij over het
ligehaamveredeling van het gemoed en verheldering van het verstand.
Als onuitputtelijke hulpbronnen daartoe beschouwde de Redenaar kunstmatige
ligchaamsoeferiingen en het volksgezang beide tevens als meest geschikt voor
eene gezellige toepassing.
Ten slotte schetste hij in vlugtige trekken een paar taferéelen van Volk
feesten, zoo als bij meende, dat zou kunnen worden ingevoerd; terwijl hij
ter gelijker tijd nog eene reeks van middelen aan de hand gaf, die zonder
groote opofferingen, met goed gevolg zouden kunnen worden aangewend.
Daarna overhandigde de Vice-Voorzitter de Hooglec-raar I'. J. Velh, met
eene gepaste toespraak aan den Heer Heye de gouden medaille, in bet vorige
jaar hem toegewezen, voor zijne bekroonde Prijsverhandeling: Eene Verza
meling van Kindergedichten.
Vervolgens las de Secretaris het verslag. Het blijkt daaruit dat het aan
tal departementen is 280, bevattende 13,786 leden.
Het Hoofdbestuur is thans zamengesteld uit de Leden L. M. Schouwen
burg, P. J. Veth D. H. Wildschut, W. H. Suringar, H. BeijermanD. A.
Portielje, S. Muller, J. BoekeB. TidemanM. C. van Hall (Honorair Lid)
en W. J. E. Berg van Dussen Muilkerk; voorts als adviserende Leden: J. van
Gilsc, W. J. C'. van Hasselt, W. 11. Warnsinck Bz., J. P. Heye en P. M. G.
van Hees (Algcmeenen Secretaris).
Voor de leiding der Algemeene Vergadering in het volgend jaar is benoemd
de Ileer S. Muller.
De vervaardiging van een nieuw Natuurkundig Schoolboek heeft ander
maal vertraging ondergaan, door het overlijden van den uilstekenden Hoog
leeraar W. Wenckebach.
Het Hoofdbestuur heelt zich wederom beijverd, van de Regering te verkrij
gen, dat de Gymnastic bij het Lager Onderwijs inogt worden ingevoerd.
De pogingen om bij 's Lands Regering de afschalEng der Staats-lotcrij te
bewerken zijn voorshands om goede redenen uitgesteld gebleven. Niettemin
volhardt het Hoofdbestuur bij de vroeger uitgesproken meening, dat de ge
zegde instelling eene voor de zedelijkheid der Natie hoogst gevaarlijke, voor het
geluk van velen allcrnoodlottigstecn voor het Land, waar zij geduld wordt,
onteerende instelling is.
Tusschen de Maatschappij eri het Gouvernement zijn wederom brieven ge
wisseld over het verleenen van voorschotten op pensioenen.
Onderscheidene Cominissiënin bet afgeloopen jaar met cenigc taak be
last, zijn daarvoor werkzaam geweest en hebben het resultaat van hunnen
arbeid aan het Hoofdbestuur medegedeeld. Dien ten gevolge zullen de depar
tementen o. a. weldra ontvangen een ontwerp-reglement voor het houden van
spaarbanken, alsmede een hoogstbelangrijk rapport, omtrent de mogelijke en
hoogst waarschijnlijke verandering der bijzondere en openbare scholen.
Als blijkhoe zeer de werken der Maatschappij nog steeds op prijs worden
gesteld, dient, dat in bet afgeloopen jaar wederom verscheidene werken, bij
geheel verbruikten voorraad moesten herdrukt worden.
De Maatschappij vond wederom de aangename gelegenheid van aan 71 perso
nen, voor edelmoedige bedrijven, onderscheidingen of eereblijken toe te wijzen.
Uit de beriglen der departementen is van hunne bijzondere werkzaamheid en
van den gunstigen staat hunner verschillende instellingen gebleken.
In den afgeloopen winter is veler aandacht gevestigd geworden op den toe
stand der behoeftige volksklasse. Nimmer kan het de laak der maat
schappij zijn, door stoffelijke middelen in de nooddruft de verarmde volks
klasse geheel te voorzien. Maar des te meer is het welligt hare roeping, de
ware beginselen van armverzorging, de wegen tot wering of voorkoming van
armoede, op te sporen, en die beginselen gevonden hebbende, ze luide te ver
kondigen, krachtig aan te prijzen, en, zij hetjook op kleiner schaal, de toe
passing te beproevenwaar plaatselijke omstandigheden het gedoogen. Nu
reeds zegeviert de overtuiging, dat het geven van aalmoezen wel verre van
ile armoede te lenigen, de bedelarij slechts voedt en aanwakkert; nu reeds
wordt het vermoeden duidelijkdat de gelegenheid den behoeftigen ge
opendom door inspanning van eigen kracht het begeerde brood zeil te ver
dienen,. de waarde der geldelijke ondersteuning tienvoud overtreft: nn
reeds wordt de onomstootelijke waarheid meer en meer erkend, dat door ver-
eeniging van hulpmiddelen met belangrijk veel gunstiger gevolg tegen de
kwaal der armoede kan gestreden worden, dan door de eindelooze versnippering
van krachtendie zich nog op gecnerlei resultaat te beroemen heeft.
Deze en soortgelijke denkbeelden in den boezem onzer talrijke departemen
ten zorgvuldig aangekweekt, en allengs tot eene krachtige overtuiging bevor
derd zullen eenmaal vruchten dragen, weldadig niet alleen voor enkele onzer
verarmde medeburgersmaar onmisbaar tevens voor de rust en bet geluk van
het geheele vaderland.
De geldmiddelen zijn in een bloeijenden toestand, hierin ligt wel een reden
tot blijdschap, maar tevens eene ernstige waarschuwing. Wie zich verheugt
en beroemt krachtig en rijk te zijn, is nog tot iets meer dan tot bloote er-
