jaar op jaar, door duizenden van elders werd aangevuld, maar ook moest .j
aangevuld worden, om geene handen gebrek te licbben. Integendeel: 'tis r
beden hoogst natuurlijk en wijs, dat, uit een land gelijk 't onze, 't be-
volktste van den aardbodem, met eene oppervlakte, in alles, van omtrent
600 mijlen en eene bevolking van nagenoeg 3,000,000, alzoo van 5000
zielen per mijl, velen een goed heenkomen zoeken naar een land, waar tot
lieden nog geen 200 zielen per O mijl worden geteld.
2°. Kr bestaan bier te lande geene vervolgingen om de godsdienst. Het
beletten van bijeenkomsten van meer dan 20, moge al ol' niet bet uitvloeisel
zijn van Fransehe overweldiging: vast gaat bet, dat de afgescheidenen, die
daarin volharden, vervreemd zijn van den geest des Christendoms, en der
eerste Christengemeenten. Oji bun aanzoek kunnen ze erkend worden, zoodra
ze willen: maar ze schijnen twist en gerucht te verkiezen boven vrede. On
der den schijn van godsdienstvrijheid, willen zij zei ven heerschappij voeren
over de conseiéntiën hunner mede-ingezetenen. Ze willen, even als d' Ullra-
inontaneneerst 't burgerschoolwezen te niet doen, om zoo, langzamerhand,
al verder, kerkgezag te stellen, in plaats van staatsbewind; zij willen, even
gelijk d' ultra-Catholiekendon staat brengen onder Ac. kerk. Heden hebben
ze bezwaren tegen d' inenting; morgen kunnen ze bezwaren hebben tegen de
bliksemafleiders, legen 't afweren van de pest of gele koorts, 't Ongerijmdste
is mogelijk: misschien strijdt het eenmaal tegen hunne overtuiging, den dol
len hond te dooden. Schijnt de tijd niet reeds gekomen dat men zelfs ver
leiding en moorddadige aanslagen, met der daad, tot priesterlijke regten wil
verklaren, en door oproer der gerogtigheid 't zwaard ontrukkenGetroost
moet dan de rest der ingezetenen al die rampen, onheilen, gruwelen, dra
gen? God behoede 't land, waar zulke vorderingen, vrijheid van godsdienst
worden genoemd. Nederland d' oude Kepubliek, was twee eeuwen lang een
toonbeeld van verdraagzaamheid; eene toevlugt en wijkplaats voor alle gezind
heden. Als zoodanig is het aan de geheele wereld bekend. En waarin nu
bestond de godsdienstvrijheid dier dagen? Niemand werd om zijne godsdienst
vervolgd, d' eene gezindheid openlijk, d'andere oogluikend toegelaten: maar
allebehalve de Hervormden, uitgesloten van de Regering, van eer en
aanzien in den staat. Heden zijn, zonder uitzondering, alle bestaande ge
zindheden gelijk, worden des verkiezende, door den slaat gesteund: en nu
spreekt men van gebrek aan vrijheid van godsdienst. Is 'twel geoorloofd
zich te bezondigen aan 't eenvoudige mensehenverstand?
«Vrijheid, gelijkheid of de dood! klonk 't eenmaal door Europa: en de
Regeringen, de stille burger, sidderden. In onze eeuw roept de secten- en
priesterheerschappij aanhoudend: Alen moet Gode meer gehoorzamen dan
de menschen." De God, dien ze bedoelen, dat zijn zij en hun aanhang;
de menschen: 's lands wetten en instellingen, in zoo verre die anderen
regten verleenenze beschermen. En de vorsten en volken Ze sidderen
niet. Door den vromen en zalvenden toon belezen, gelijk d' onnoozelc vogel
door de giftige slang wordt betooverd, slaan beide met ongedekten hoofde, en
zien eerbiedig toe, hoe secten- en priesterheerschzuchtmet langzamer! inaar
vasten gang, 't staatsgebouw ondermijnen en tot den grond toe sloopen.
Op Java hadden d'afgescheidenen zich willen vestigen, die naar Amerika zijn
vertrokken, 'lis hun niet vergund: want wat zou nog wenschelijker zijn:
dat die bezittingen aan een anderen staat overgingendan dat zo het loo
ped werden van secten- en priesterheerschappij 't Eene gelijk 't andere zij
verre van ons! maar 't laatste was 't grootste ongeluk, omdat, van alle over-
heersching en geweld, die van secten en geestelijken de meest drukkende is.
Red u, Nederland! red u, ontruk u aan de ketenen van den sectendwang en
priesterheerschappij.
«Gewigtig blijft de vraag, afgescheiden van de zaak der onrustige snoten
en landberoerdersmaar in verband met de belangen des Vaderlands en der
overbevolking: wat partij is er te trekken, voor eene wijze kolonisatie van
de Nederlandsche Oost-Indische bezittingen?" [Drent. Cour.)
'sGRAVENHAGE, 13 Januarij.
Z. M. heeft tot zijnen buitengewonen Kamerheer benoemd, Jhr. Mr. W. F.
van Herzeele.
Heden nacht is in den hoogen ouderdom van 75 jaren overleden Me-
vrouwe de Gravin Douairière van VVassenaer, dame der oide van St. Catha-
rina 2C Klasse, Groot-Meesteresse van het Iluis van II. M. de Koningin, eene
vrouwwelke om hare voortreffelijke hoedanigheden algemeen bemind was;
en die zich door hare mensehlievendheid, door haren liefdadigen en hulpvaar
digen aard zeer onderscheidde. Haar overlijden rnag als een groot verlies voor
de armen dezer residentie aangemerkt worden en II. M. de Koningin verliest
in haar gewis eene harer getrouwste vriendinnen.
DELFT, 13 Januarij.
Woensdag, den 20sten dezer zal, ten voordeele der armen, alhier plaats
lebben eene voordragt van Lucifer, treurspel van J. van Vondel. Deze voor-
dragt zal des avonds ten half zeven ure een aanvang nemen.
ASSEN, 11 Januarij.
De Kerkeraad der Hervormde gemeente alhier beeft van het Collegie van
Kerkvoogden verzocht, dat in het in aanbouw zijnde kerkgebouw geene zoo
genaamde gedistingueerde zitplaatsen voor burgerlijke collegiën of autoriteiten
worden daargesteld. Naar aanleiding van dit verzoek maakt de Kerkelijke
Courant bedacht »om behoudens allen verschuldigden eerbied, zoo veel mo
gelijk uit de Godsgebouwen te verwijderen wat met de Christelijke gelijkheid
in het minst slechts mogt strijden."
Te Rolde is gisleren van Duuise op een' wagen stervende aangebragt en
weldra overleden, een hoogbejaard Israëliet, welbekend in deze omstreek
daar hij veelal rondzwierf, van giften levende en kleine diensten bier en daar
verrigtende. llij is gestorven ten gevolge van geledene koude, daar hij,
naar men ons verzekert, den vorigen nacht te Duurse, ondanks zijn hulp
roepenniet onder dak had kunnen komen.
ZEVENBERGEN, 11 Januarij.
De hier gevestigde Sophia-school is weder grootelijks verblijd door het aan
zienlijke geschenk van honderd guldens aan dezelvedoor H. K. H. Mevrouw
de Prinses van Oranje, als een bewijs van Hoogstderzelvcr belangstelling in
die Inrigting, naar haren naam genoemd, en goedkeuring over dezelve, toe
gezonden. Nadat er voor deze school gedurende eenige jaren eene woning' ge
huurd was, in een huis, waarvan de overlevering zegt, dat het vroeger door
de moeder van Erasmus bewoond geweest is, welke, volgens zijne getuigenis,
de dochter van een Zevenbergschen geneesheer was, en die van hiernaar
Gouda vertrok, is er nu voor deze Sophia-school, in het midden des dorps,
een eigen locaal gebouwd hetwelk op den verjaardag der Prinses, in tegen
woordigheid der plaatselijke autoriteiten, en vereerd met het bijzijn van twee
district-school opzienersfeestelijk is ingewijd, terwijl de ingenomenheid der
ingezetenen met deze inrigting bij voortduring toeneemt.
li U ITO LA i\ DSC li E BE BIC TE_\
RUiLillVD.
PETERSBURG, 31 December.
Den 25sten?November 11. is een Seminarium te Stawropol pleglig ingewijd,
welks oprigting Z. M. bevolen had, wegens de behoefte aan behoorlijk opge
leide geestelijken in dejprovineie van den Kaukasus. Behalve de gewone vak
ken van studie zullen ook de Kalmuksche, Tartaarsche en Ossetische talen
onderwezen worden.
DE1VEJ1ABHEN.
Een berigt uit Koppenhagen pleit weinig voor de toenemende ingetogenheid
der vrouwen uit den minderen stand in die hoofdstad. Van de 605 personen
welke gedurende het afgeloopen jaar aldaar wegens dronkenschap in verze
kerde bewaring genomen zijn, waren namelijk 180 vrouwen. In 1842 be
liep dit getal slechts 76; in 1843 was het reeds tot 36, in 1844 lot 160,
en in 1845 tott-157 geklommen.
00§TE1VRIJK.
WEENEN, 4 Januarij.
Dej Regering is voornemens eenen steerien brug over den Donau bij Weenen
te doen bouwen gelijk die te Pesth.
Te Triest zijn in 1846, 8,611 schepen aangekomen, melende 510,552
ton onder welke 36 uit Nederland met 6,410 ton.
KRAKAU, 4 Januarij.
Z. M. de Keizer heeft gelastdat de geregtelijke vervolging ter zake van
de jongste omwenteling, alleen zal voortgezet worden tegen de hoofdleiders
van denzelven degenen die vroeger wegens hoogverraad zijn vervolgd gewor
den en de openbare ambtenarende vervolging tegen andere personen zal
moeten worden gestaakt.
ZWITSEÏILAN».
BERN, 7 Januarij.
Het is in hel Kanton Freiburg tot eenen ojistand gekomen, die echter zijn
doel, namelijk de verandering der Begering, niet schijnt te zullen bereiken,
daar deze de noodige maatregelen genomen had, om de opstandelingen, die
ten getale van 700 uit Slallis tegen de stad Freiburg waren opgetrokken,
tegenstand te biedenzoodat deze reeds genoodzaakt geweest warenom na
eenige gevangenen verloren te hebben, af te trekken. De Regering van Bern,
die thans met het eedgenootschappelijk bewind belast is, heeft 4 compagniën
naar de grenzen gezonden, en het lslc bataillon onder de wapenen geroepen.
PRUISSEJf.
BERLIJN 9 Januarij.
De Regering heeft op den uitvoer van koren, peulvruchten en meel lot
nader bevel een regt van 25 pCt. gelegd.
De Koninklijke lijfarts von Wiebel, een man die door groote kunde
uitmuntte en nog lang in gezegend aandenken zal blijven, is hier in den
ouderdom van 80 jaren overleden.
De stedelijke Afgevaardigden hebben gisteren besloten, voor te dragen,
om de Joden in alle burgerlijke regten met de Christenen gelijk te stellen
onder voorwaarde, dat zij al die verpligtingen zullen vervullen, welke de wet
van Christenen eischt, onder anderen ook de acceptatie en betaling van wissels
op Zaturdag en het afleggen van een eed bij criminele regtsgediugeri.
De stedelijke Raad van Aken heeft met 27 tegen 2 stemmen beslo
ten tot de opheffing der accijns op het gemaal en de daardoor aan de ste
delijke kas ontvallen som van 11,000 thl. door een' omslag naar het vermo
gen aan te vullen.
In een Duitsch dagblad vindt men de volgende verklaring van den
naam Moffen, dien de Hollanders aan de Duitschcrs geven. Moffen heeten
de dikke pels-handschoenen, die de Westphaalsehe troepen droegen, met
welke de krijgszuchtige Bisschop van Munster, Barend van Galen, in de 17de
eeuw, in verband met Lodewijk XIV, de Hollanders aantastte. Toen de
