COURANT/^
LEYDSCHE
N°. 133.
VRIJDAG, 6 NOVEMBER.
BI NNENL A N DSCHE BE RIG TEN.
8 tt/TÏ'
l id a is iwraoUwoitó/ 31
De Prijs der Courant is ƒ13 in het jam
de afzonderlijke nommers worden tegen II»
Centen afgegeven.
Be Courant wordt
Vrijdag uitgegeven,
vit Zaturdag avond.
MaandagWoensdag en
Die van Maandag komt
LEYDEN, 5 November.
Tot Conrector van liet Gymnasium alhier is benoemd de lieer YV. Pluygers,
Lilt. Hum. et Phil. Th. Dr.
Het Journal de la Jlaije berigt dat bij de proefneming met de Leegh-
water de verschillende deelen zeer regelmatig en ach tereen lolgens hebben
gewerkt. De elf pompen gaven bij iederen zuigerslag 66 ellen wa
ter. Hoewel bij iedere opheffing van zulk een massa water het werk
tuig aan cene drukking van 200,000 Ned. was onderworpen ontwaarde
men in bet gebouw naauwlijks cenige schudding en geen ander geraas dan
dat van het ncderstorteride water. Het getal der slagen was ongeveer 7
in de minuut; het water werd 1.30 tot 1.50 ellen opgestuwd en de drukking
van den stoom in de ketel was ongeveer 15 Ned. ffi. Zoo men ter gcheele
uilmaling het water uit eene grootere diepte dan thans zou moeten ophalen
zou men die stoomdrukking veilig tot 30 Ned. mogen brengen en daardoor
du snelheid der pompen vermeerderen. Thans, de werking nemende zoo als
die den lsteD October plaats had, kan de Leegbwater, na aftrek van hetgeen
verloren gaat, 450 ellen in de minuut of 648,000 in 24 uren, dat is
ongeveer 45 millioen gewone emmers water oppompen. De kracht van den
Leeghwater wordt geschat op die van 300 paarden. De ondervinding heeft
reeds doen ziendat men geen 2 Ncd. "ffi steenkolen in het uur noodig had
om de kracht van één paard te verkrijgen; terwijl men bij het stoomwerktuig
in de Zuidpias daartoe 7 Ned. ffi behoefde. Nogtans zal de Leeghwater, hoeveel
minder brandstof die ook in evenredigheid behoeft, dagelijks ongeveer 15,000
Ncd. IÉ kolen noodig hebben, om tot de verwachte uitkomst te geraken.
Ook alhier is de vermeerderde uitvoer van rundvee zeer merkbaar. Bij
voortduring trekt een menigte rundvee door deze stad ter Koepoort uit, over
de dorpen naar Botterdam. Zoo werden er alleen 11. Dingsdag en YVoensdag
652 stuks doorgedreven.
Eergisteren en gisteren zijn te Katwijk wederom aangekomen eene bom
schuit van den Recder F. E. Meerburg, met 54,000, een van den Reeder
I'lokkermet 44,000 en een van de Reeders Taat en Cazaux, met 66,000
stuks bokkingen.
Sedert den 31stcn October tot heden zijn te Schevcningen elf pinken van
de steurharingvisscherij aangekomenwelke gezamenlijk ongeveer 560,000
stuks geleverd hebben. Van de 53 vaartuigen, waaruit de vloot dit jaar be
staatzijn er nu reeds 21 aan wal geweest; terwijl als een bijzonderheid ver
meld mag worden dat cene pinkdie eerst zes dagen geleden voor de tweede
maal was afgevaren den 3dcn dezer weder met eene lading van 22,000 stuks
is aangekomen.
Staat, aanwijzende het aantal Reizigers, benevens de Opbrengsten, ge
durende de maand October 1846 op den Hollandschen IJzeren Spoorweg.
Opbrengsten van
Vertrek van Aantal Reizigers.
Reizigers en Goederen.
18,180.18
-
95.25
-
6,277.51
-
429.85
-
30.30
-
451.56
-
393.39
-
225.15
-
5,755.77
-
275.65
Nieuw Oost-Einde
107
-
101.30
's Gravenhage
10,925
-
14,239.61
Vervoer van Rijt., Paard., Slagtvee,
enz.
-
632.25
Totaal
45,953
47,087.77
Bedrag der vorige opgave
493,653
-
499,361.98
Totaal Generaal
539,606
546,449.75
Door de Nedcrl. Handel-Maalschappij zijn bevracht de volgende schepen
Voor Amsterdam: Zeemanshoop, Kapt. Teensma Anna en Elise, Kapt. Jaski;
'sHerlogenbosch, Kapt. Matthijsen, en Broedertrouw Kapt. Brouwer; de beide
laatste van Dordrecht. Voor Rotterdam: Mercator, Kapt. Korteland Celebes,
Kapt. Bijl, en Margaretha, Kapt. Kramer. Voor Dordrecht: Marie Julie,
Kapt. Marke. Voor Middelburg: Phoenix, Kapt. Kasse.
Op Donderdag den 19Jcn dezer zal te Gorinchem worden aanbesteed het
bouwen van een nieuw Huis van Arrest, met de leverantie van alle bouw
stoffen.
Het aantal brieven, hetwelk met 'sLands stoomschip Vesuvius den
27sten Julij van Batavia naar Singapore vertrokken was, om van daar met de
Overland-post naar Europa verzonden te worden, bedroeg 1,492. Bovendien
waren met die gelegenheid 250 brieven voor Singapore, 231 voor Banka
191 voor Palembang en 94 voor Riouw, te zaraen 766 brieven voor Indische
plaatsen afgezonden. De Vesuvius was in den morgen van 14 Aug. op de
reede van Batavia teruggekeerd, medebrengende de brieven en Nederlandsche
bladen tot 23 Juriij.
'sGRAVENHAGE, 4 November.
Z. M. vertrekt morgen naar Tilburgom zoo men verneemtvervolgens
de reis naar Limburg aan te nemen, waar Z. M. Zondag zou aankomen.
Z. K. II. de Prins van Oranje is eergisteren hier uit Stuttgart weder
gekeerd.
Den 16den dezer zal alhier aan het Ministerie van Binnenl. Zaken worden
aanbesteed, de leverantie van 500,000 Ned. IB steenkolen, ten behoeve van
het stoomwerktuig te Spaarndam.
Men verneemt dat Z. Exe. de Minister van Finantiën dagelijks in be
terschap toeneemt.
In de Zitting van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van heden is
beraadslaagd over de voordragt, betreffende het koloniaal batig slot over 1845.
De Heer de Monchy is niet voor het tegenwoordig ontwerp, omdat naar art.
59 der Grondwet aan het wezenlijk voorschrift niet is voldaan. Eerst dan
kan men het batig slot bepalen als werkelijk de staten van ontvangsten en
uitgaven zijn ingekomen. Thans geschiedt cene dubbele aanwijzing. Eerst
heeft men eene raming bij de wet op de middelen der staatsbegrootingen
nu zal men ten tweeden male ramen. De Spreker doet hierna nog eenige
vragen betrekkelijk de firiantiële operatiën in Indië. Hij keurt de uitgifte
van wissels af als eene vergcefschc kostbare opoffering, en wijst de noodza
kelijkheid van verbetering der geldswaarde aan.
De lieer van Rijckevorscl spreekt nagenoeg in denzelfden zin, en weidt
verder uit over de wederregtclijke bezetting der Engelschen van Borneo-Proper,
waaromtrent hij van den Minister inlichting verlangt. Voorts wenscht hij dat
het tijdstip genaderd is, dal de Overzeesche Bezittingen, van zoo onschatbaar
gewigt voor het welzijn des Moederlands, door trapswijze veredeling en be
schaving, meer aan ons mogen worden verbonden. Het gebeurde te Bali
strekt gelijkelijk tot eere van de krijgsmagt te land en der marine van den
Opperbevelhebber en den Gouverneur-Generaal.
Ten slotte betreurt de Spreker dat, bij de ophanden zijnde schorsing der
Zitting, de hernieuwing van de tijdelijke wet op de levensmiddelen en de
regeling van het batig slot, al zal zijn wat de Vertegenwoordiging voor het
einde dezes jaars nog zal kunnen tot stand brengen.
De Heer Luzac zegt dat hij tot »de verstokten" behoort, die nooit hebben
kunnen gelooven dat het autocratisch stelsel onder art. 59 der Grondwet
moet worden verstaan, liet heeft hem daarom leed gedaan dat de Kamer de
vroegere wetten op dit stuk heeft aangenomen, en daardoor geacht zou kun
nen worden tot liet stelsel des Ministers toe te tredenhij zou ook gewenscht
hebben dat de leden der Kamer, die in de Staats-Commissie hebben gezeten,
tegen dergelijke uitlegging van wege den Minister, waren opgekomen. Het is
duidelijk dal de overgelegde berekeningenstaten en mededeelingen niet in
staal zijn om U Ed. Mog. op de hoogte te brengen. Men kan zonderling met
cijfers omgaan dit is weder gebleken uit de laatste stukken die aan de Ka
mer zijn medegedeeld. Het is spreker te binnen gekomen wat de Minister
vroeger eens gezegd heeft, dat hij zich steeds zou beijveren zijne administratie
te kunnen doen plaatsen in een glazen huis. Maar, zegt spreker, dat glazen
huis heeft nog wel eens den schijn van mat glas, waardoor men niet zien
kan. Men vragc nog zoo vele staten en berekeningen, zoo lang als men art.
59 op den tegenwoordigen voet uitlegt, zal er veel duisterheid overblijven.
Spreker wenschtc het glazen huis wel g.iarnc af te breken, ten einde die
woning open te zetten, gelijk aan die van alle andere van des Ministers ambt-
genoolen. Spreker gaat nu meer in de bijzonderheden de antwoorden der
