LEYDSCHE
COURANT.
N°. 69.
De Courant wordt MaandagWoensdag en
Vrijdag uitgegevenDie van Maandag komt
uit Zaturdag avond
WOENSDAG10 JUNIJ.
De Prijs der Courant is f 13 in het jaar
de afzonderlijke nommers worden tegen II)
Centen afgegeven.
BINNENLANDSCHE BER1GTEN.
LEYDEN9 Junij.
De Nedcrlandsche Vereeniging tot Afschaffing van sterken drank heeft be
sloten, door de zorg van het Hoofdbestuur eene Courant uit te geven, waarin
korte vertoogen, geschiedkundige en statistieke bijzonderheden, buiten- en
binncnlandsche berigten en correspondentie-artikelen, betrekkelijk het gebruik
van sterken drank, zijne nadeelen den toestand der afschaffingszaak in Ne
derland en elders, hare vruchten, de mid leien van haar te bevorderen enz.
zullen worden medegedeeld.
Dit blad zal tevens kunnen dienen tot een gemakkelijk middel van ge
meenschap en van onderlinge gedachtenwisseling tusschcn de afdeelingen en
Correspondenten der vereeniging in verschillende plaatsen van het vaderland
waaraan, bij de uitbreiding der vereeniging, steeds meerdere behoefte bestaat.
Het Hoofdbestuur zal mede in sommige gevallen van deze Courant gebruik
kunnen maken tot het doen van mededeelingen aan de Correspondenten en
leden der Vereeniging.
De Courant, in gewoon folio-formaat, onder den titel van de Volksvriend
Maandblad van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van sterken
drankzal eiken eersten Woensdag der maand worden uitgegeven en franco
per post voor ƒ1.20 's jaarsaan de geabbon neerden worden toegezonden,
wien de gelegenheid gegeven wordt tot den 28sten Junij aanstaande in te tee
kenen bij den algemeenen Secretaris, den Heer Lubach Med. Doet. te Haarlem.
Zullende tot inteekening ook hier ter stede gelegenheid worden aangeboden.
Uit verscheiden plaatsen wordt weder van min of meer hevige branden
melding gemaakt, onder anderen uit het naburig Noordwijkerhoutwaar
eene Bouwmanswoning geheel in de asch is gelegd, die voor ƒ5,000 was
verzekerden te Staphorstin Overijsselwaar twee woningen met roerend
goed en vee zijn vernield.
Men klaagt te Ossnegg (in Westphalen), den 24sten Mei:
Nadat ons eindelijk de natte en koude dagen van Mei verlaten hebben en
zich schoone lentedagen opdoen die de natuur met eene aangename warmte
doordringen, verschijnt ook dadelijk de landplaag van Westphalen, de veen-
damp. In 1823 berekende de Medicinaalraad Vincke, dat men jaarlijks on
geveer 23,000 morgen heide voor de Roekweitteelt afbrandde; zulks is echter
op de Oosl-Vriesche en Hollandsche grenzen, alsmede in het hertogdom Arem-
berg-Meppennu men er niet alleen boekweit maar ook andere zomer- en
zells wintervruchten op verbouwt, zoodanig toegenomen, dat men de heide
velden, die tegenwoordig jaarlijks afgebrand worden, wel op 00,000 morgen
kan rekenen. Bedenkt men, dat het veen uit opgeloste dierlijke en plantaar
dige zelfstandigheden bestaatzoo kan men zich een denkbeeld maken van
den stinkenden damp, die tegen alle volkenregt zich over de naburige landen
verspreidt, en er koude, schraalte en dorheid veroorzaakt. De schadelijke
invloed, dien de veendamp op den plantengroei uitoefent, kan niet ontkend
worden, daar licht en warmte de eerste behoeften voor het groeijen van
iedere plant zijn. Het ware dus te wenschen, dat de Hollandsche, Pruisische,
Hanoversche en Oldenburgsche Regeringen eindelijk eens middelen beraamden
om het afbranden der veencn te regelen. Deze damp verspreidt zich veel
verder dan sommigen mcenen in Westphalen kan hij dikwijls zoo erg wor
den, dat men naauwelijks de zon meer zien kan, en daar deze rook door
zijne zwaarte zelden hooger stcigt dan 1500 voet, zoo kan hij zich, naar
mate de wind istot Berlijn Bazel en Parijs uitstrekken. Op zijnen weg
daarheen legert hij zich als een Iigte blaauwe nevel om dc hoogten en heeft
aan de geleerden veel stof tot twisten gegeven over veendamp en over berg-
nevelhier in Westphalen behoeft men slechts zijnen neus mede te brengen
om zich te overtuigen dat het veendamp is, de kwaal van onze lente."
Met den tweeden Pinksterdag, toen de wind oostelijk geworden is, kwam
de beurt van klagen aan ons. De veendamp hulde den avond van dien vier
dag in zijn viezen en ongezonden walmen bedierf het genot van duizenden
en sedert gaat bij onafgebroken voort met onze schoone omstreken in eenen
bokkinghang te herscheppen. DagblOverijssel.)
ROTTERDAM, 8 Junij.
Bij gelegenheid van den wedstrijd der Koninklijke Nederlandsche Yacht-
Club op de Maas, door de stedelijke Regering dezer stad, is op morgen aan
HH. KK. HH. den Prins van Oranje, Prins Alexander en Prins Hendrik, een
prachtig dejeuné op het Raadhuis aangeboden, waarbij zullen tegenwoor
dig zijnde stedelijke Regering en de Raad der Koninklijke Nederlandsche
Yacht-Club hetwelk de Prinsen hebben aangenomen.
Des avonds zal niet alleen een prachtig vuurwerk op de rivier worden afge
stoken hetwelk langs de geheele uitgestrektheid der Boompjes en bet Nieuwe
Werk te zien zal zijnmaar ook de geheele overzijde door brandende teerton
nen verlicht wezen. Ook zullen verlichte ballons worden opgelaten terwijl
de hoornmuzijk der jagers zich in eene verlichte sloep zal doen booren.
Onderscheidene particuliere gezelschappenzullen insgelijks in met fakkels ver
lichte vaartuigen door muzijk en zang het hunne bijdragen tot opluistering
van dit feest, waaraan de illuminatie van vele openbare gebouwen als dat
der Sociëteit tot Nut der Zeevaart aan het Nieuwe Werk en van het hotel de
Pays-Bas mede luister zullen bijzetten.
AMSTERDAM, 6 Junij.
Gisteren avond is de nieuwe Bad-inrigting en Zwemschool aan het IJ alhier
pleglig ingewijd, met muzijk, gezang en eene openingsreden van den Heer
Mede-Commissaris W. II. Suringar. De gezangen waren door den Heer Mr. J.
van Lennep, gedicht. Uit de rede vernam men onder andere, dat het oor
spronkelijk zaamgebragt kapitaal ƒ35,000 bedroeg en naderhand tweemaal
met ƒ10.000 vermeerderd is. Het heerlijkste weder begunstigde dit feest.
ZWOLLE, 4 Junij.
De Handelmaatschappij heeft nu den geheelen voorraad calicots in Overijssel
en naburige fabrijkdistricten opgeruimd. De gedachte aan overproductie, door
genoemde Maatschappij gekoesterdis bij deze opruiming bewaarheid door de
aanzienlijke hoeveelheden, die er werden aangeboden, en op nieuw gaf daarom
de Maatschappij aan de fabrijkantenin bun welbegrepen belangden raad
eene vermindering van fabrikalie te beoogendewijl voor de behoeften in
Indië de voorraad reeds verre is overschreden. Tot een bewijs wat de Maat
schappij gedaan heeft, diene de volgende opgave: In de vier eerste maanden
van 1844 kocht zij in Overijssel en aangrenzende fabrijkdistricten 113,750
stukken calicots. In hetzelfde tijdsbestek van 1845, 204,050 en in 1846,
ook gedurende die maanden503,800 stuks. In weerwil echter van den
grooten voorraad, door den laatsten aanzienlijken inkoop voorhanden, wil de
Maatschappijhoewel op beperkten voetvoortgaan met hare bestellingen
en gaf daartoe voor de maanden Julij en October e. k. eene directe bestelling
namelijk eene zoodanige, waarin al de fabrijkanten, ten getale van ruim 100,
bun aandeel erlangen, terwijl er voor de maanden Augustus, November en
December e. k., eene inschrijving wordt geopend van 150,000 calicotseene
inschrijving, voor welker uitvoering zich de Maatschappij evenwel niet bepaald
kan verbinden. Mogt het na dit alles in het vervolg nog blijken, dat de
overproductie niet naar de behoefte vermindert, dan zullen de fabrijkanten
zeivenvoor het meerderedat dc Maatschappij niet kan plaatseneen uitweg
naar Indië of elders moeten zoeken.
De directie der Overijsselsche Vereeniging tot ontwikkeling van provinciale
welvaart, heeft aan de leden dier vereeniging en verdere beoefenaren van land
huishoudkunde en daarmede verwante wetenschappen, zoo in als buiten de pro
vincie Overijssel, uitgenoodigd om het congres van Vaderlandsche huishoudkun
digendat op den 11 dezer, des morgens ten 10 ure, in het Odéon alhier zal
gehouden worden, met hunne tegenwoordigheid te willen vereeren.
LEEUWARDEN, 4 Junij.
De werken tot indijking van een deel van den Dollard zijn reeds begon
nen. Het herhaalde onderzoek van wege de Hooge Regering gedaaneer zij
concessie verleendeheeft zooveel oponthoud veroorzaaktdat het werk in
1846 niet kan worden voltooid, zoodat men zich nu zal bepalen tot het leggen
van een slikdam van het N. W. naar het Z. O., waarop in 1847 zal worden
voortgewerkt.
Hel gerucht verbreidt zichdat eerlang verandering in de wetten op
het lager onderwijs te wachten is.
Er zijn er, die hieromtrent in het zekere meenen onderrigt te wezen.
Sommigen beweren zelfs, dat er bijna onbepaalde vrijheid te wachten is, en
duiden die hoogere magten in den staat aan, welke met zulke beginsels zou
den bezield zijn. De Afgescheidenen hebben gelijkelijk uit alle gemeenten
adressen aan Z. M. ingediendom vrijheid tot oprigting van afzonderlijke
scholen voor hunne gezindten.
