LEYDSCHE
COURANT
1846.
vrijdag, 3 april.
bijnjnejnlajndsche berigten.
De Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
Zaturdag avond vit.
De Prijs der Courant is f 12 in het jaar;
de afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven.
LEYDEN2 April.
Naar aanleiding der beschikkingen, waarvan in de Staats-Courant van
28 Januarij jl. is gewaagd, heeft het Ministerie van Binnenlandsche Zaken
getracht in het bezit te komen van goed aardappelen-zaad, en heeft dit dezer
dagen gezonden aan de onderscheidene Heercn Gouverneurs, ten einde, door
tusschenkomst der Provinciale Commissiën van Landbouwaan geschikte
landbouwers kosteloos te worden uitgedeeld.
Aan die uitdeeling zal echter de voorwaarde verbonden worden, dat van
de poters uit dat zaad zekere hoeveelheid om niet worde ter beschikking ge
steld van genoemde Commissiën van Landbouw, ten einde kosteloos te wor
den verdeeld onder min gegoedendie voor eigen gebruik aardappelen teelen
doch zich geene goede poot-aardappelen kunnen aanschaffen.
Volgens het berigt, bij het zaad ontvangen, worden de zaadkorrels half
April of in het begin van Mei, in goeden lossen grond, die in den vooraf-
gaanden herfst bemest is, in rijen van 1 palm en 5 strepen Ned. (of 4 daim
Rhijnl.) wijdte, dun uitgezaaid.
Gewoonlijk komt het zaad in 10 dagen op. De planten moeten steeds zui
ver van onkruid gehouden worden hetgeen door het zaaijen op rijen het ge
makkelijkst geschiedt. Hebben de planten eene hoogte van 1 palm 5 strepen,
tot 1 palm 3 duim Ned., of 4 tot 5 duim Rhijnl. bereikt, hetgeen binnen 8
weken het geval is, dan worden zij met eene spade uitgeligt op eenen goed
bewerkten akker in het veld, in de breedte op 4 palm 7 daim, of 18 duim
Rhijnl.en in de lengte op 1 palm 5 duim 7 strepen Ned.of 6 duim
Rhijnl., verplant.
Bij vervolg van tijd wordt de aarde om de planten los en schoon gehou
den, terwijl de planten later, gelijk de andere aardappelen, aangeaard
worden.
De gewonnen aardappelen verkrijgen in het eerste jaar hunne volledige
grootte niet: zij zijn waterachtig en oneetbaar; en ofschoon sommige ook de
grootte van een hoenderei hebbenblijft toch het grootste gedeelte klein
soms zelfs beneden de grootte eener hazelnoot; doch kunnen in het volgende jaar
tot poters gebezigd wordenterwijl zij in het tweede jaar eene volkomen
vrucht leveren.
Een hoofdvereischte blijft het echter, dat dergelijke poters 'swinters zorg
vuldig bewaard, alsmede tegen broeijing beveiligd worden, ten einde zij niet
inmiddels vóór het in den grond leggen uitspruiten. Ook behoort het poten
zoo vroegtijdig mogelijk te geschieden.
De berigtgever heeft nog gemeld dat wanneer het zaad in Februarij in
een warmen bak gezaaid wordtmen het zoover kan brengendat de aard
appelen bereids in het eerste jaar volkomen uitgroeijen hebbende hij op die
wijze, in 1844, aardappelen gewonnen, welke de grootte van een ganzenei
haddenen even meelrijk als andere warenen dat deze tot in December
1845toen hij zijn berigt schreef, nog niet door de ziekte waren aangetast.
Het schijnt te meer gepast, op deze bijzonderheid de aandacht van hen,
aan welke het zaad wordt uitgereikt, te vestigen, eensdeels dewijl sommige
zaakkundigen het denkbeeld verdedigendat in de teelt uit zaad een middel
kan liggenom de heerschende ziekte onder de aardappelen te overwinnen
anderdeels, dewijl tot dusver het lenteweder zoo gunstig geweest is, dat het
misschien niet te laat zal zijn, om nog in het thans loopende jaar eene proet
met de versnelde teelt te nemen.
Volgens opgaaf van eenen Duitschen landbouwer, die zich eenigc jaren met
de teelt uit zaad heeft onledig gehouden, bevat ieder lood ongeveer 21,000
korrelsen zet elke plant eene pol of stoelwaaraan ten minste 10 tot 14
en 15 pootaardappelenter grootte van een duivenei en meer, groeijen.
Nopens de pogingenwelke van Regeringswege met weinig goed gevolg
bereids zijn en alsnog worden aangewend om goede poot-aardappelen van bui
tens 'slands te bekomen, zal binnen kort mede eenig berigt in de Staats
courant worden geplaatst.
Men heeft dezer dagen ontwaard, dat sommige landbouwers niet genoeg
inzienvan hoe groot belang het isdat men geene andere dan gezonde
poters gebruike. Er zijn aardappelen geziendie kennelijk door de ziekte
aangetast geweest warenmaar waarbij na de rooijing de kwade plekken op
gedroogd waren, en uit het overgebleven half gezonde gedeelte kiemen ge
schoten hadden, deze werden als poters gebezigd, dewijl men meende, dat
het aanwezen van kiemkracht het afzijn van ziekte bewees. De voorzigtigheid
vordert, dat daar, waar geheel gave poters te bekomen zijn, men zich uit
sluitend van dezen bediene en niet, door het bezigen van slechte of twijfel
achtige, eene kans wage, die, bij mislukking, niet anders dan tot teleur
stelling en verlies en tot bevordering van den duur der ziekte kan leiden.
De ambtenaren van het Openbaar Ministerie hebben in den loop dezer
maand eene aanschrijving bekomen van het Departement van Justitie, betrek
kelijk de aan Nederlanders of aan vreemdelingen te verleenen vergunningen
tot vertrek naar Nederlandsch-Indiêinhoudende, dat alleen het Departement
van Koloniën de bevoegdheid bezit, om eene dergelijke vergunning te verlee
nen. Het visa van passen voor de reis naar Batavia kan dus dan alleen als
voldoende worden beschouwd, wanneer dit door het Departement van Koloniën
is geschied; zullende gezagvoerders van particuliere schepen, die personen in
Indië zouden aanbrengen, zonder van een in dier voege geviseerde pas voorzien
te zijnbeboet wordenen de personen zeiven gevaar loopenin Indië niet
te worden toegelaten. Wat de vereischte stukken tot vertrek naar Java be
treft deze bestaan
A. voor Nederlanders; 1°. in een certificaat van geheele voldoening aan de
verpligting der Nat. Militie, afgegeven door den Gouverneur der Prov., waarin
de belanghebbende woonachtig is of, bij nog niet of gedeeltelijke voldoening
daaraan, door een borgtogt; 2°. een bewijs van goed zedelijk gedrag; 3°. eene
verklaring van een of twee bekende solide personen, waaruit in redelijkheid
is af te leidendat de belanghebbende in Indië niet zal komen ten laste van
de koloniale geldmiddelenwaarvoor de declaranten zich in het onverhoopt
geval aansprakelijk moeten stellen.
B. Voor vreemdelingen1°. in het aan hen voor hun vertrek naar Neder
land uitgereikt buitenlandsch paspoort2°. in de hierbovensub 3° vermelde
verklaring.
's GRAVENHAGE1 April.
Z. M. heeft den Staatsraad Baron van Heeckeren van Keil, met het tijdstip
zijner aftreding als Gouverneur der Provincie Gelderlandden rang en titel
verleend van Minister van Staat.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal heeftin hare Zitting van heden
aangenomen: 1°. Het ontwerp van wet tot regeling van den accijns op de
Suiker; 2°. dat, tot het verstrekken eener buitengewone geldelijke bijdrage
aan de Maatschappij van Weldadigheiden 3°. dat tot overbrenging op de
begrooting van 1846 van gelden toegestaan voor 1845 voor de Munt.
Aan de Leden der Tweede Kamer is heden een aantal stukken medege
deeldde voorwaardelijke verhooging van regten en de burgerlijke pensioenen
betreffende.
Onder de eerstgenoemde behoort eene memorie van beantwoording, eene
nota van wijzigingen in het wetsontwerp en het gewijzigd ontwerp van wet;
de laatstgenoemden bestaan in eene memorie van beantwoordingeene nota
omtrent den stand der inschrijving van de pensioenen ten laste van het alge
meen burgerlijk pensioenfonds, op 1 Januarij 1846; eene bijlage tot de be
antwoording eene nota van wijzigingen in het wetsontwerphet gewijzigd
ontwerp van wet, en twee lijsten, inhoudende de namen en qualiteitcn der
gepensioneerden benevens het bedrag der pensioengelden.
Morgen ochtend zullen de Afdeelingen van de Tweede Kamer vergade
ren, om de antwoorden der Regering nopens het ontwerp van wet, ten aan
zien der pensioenennader te onderzoeken. Met de behandeling en afwerking
van die voordragt, zal thans de meeste spoed worden gemaakt.
AMSTERDAM, 1 April.
Z. M. heeft henoemd lot Raadsheer in het Provinciaal Geregtshof in Noord-
Holland, Mr. M. H. Godefroi, thans Substituut-Officier bij dc Arrondissements-
Regtbank alhier.
In de Amsterdamsche Courant leest men het volgende ingezonden stuk:
Als bewijs van den vooruitgang hier te lande in de Boekdrukkunsten de
pogingen, welke de lleeren A.Zweesaardt Zoon, Boekdrukkers te Amsterdam,
mede daartoe aanwenden, kan dienen, dat, van hunne Drukkerij als proeve
(niet in den handel), onlangs is verschenen, eene afbeelding van het Nieuwe
Beursgebouw bier ter Stede, te zamengesteld uit duizenden Typographischc
karakters, welke vcreenigd epne verrassende uitkomst en bevallige afbeelding
