LEYDSCHE
1846.
VRIJDAG, 27 FEBRUARIJ.
BINNEN LANDSCHE BERIGTEN.
Do Courant wordt Maandag, Woensdag en
Vrijdag uitgegeven. Die van Maandag komt
Zaterdag avond vit.
De Prijs dor Courant is f 12 in het jaar}
do afzonderlijke nommers worden tegen 10
Centen afgegeven
LEYDEN, 26 Februarij.
Bijzondere bcrigten nit Oost-Indië van den 25s,el1 December 11. per Overland-
Mail bij ons ontvangen, melden dat te Tjicandie Oediek in de residentie Ban
tam den 13d™ dier maand een veertigtal boosdoeners 'snachts, den Heer
P. J. Kamphuis, vrouw en vijf kinderen en nog vijf Europeanen hebben over
vallen en vermoord, de drie oudste kinderen door een welwillend Inlander ver
borgen, zijn het ontkomen. De Resident die er onverwijld na dit bcrigt met
20 Djagangsecars henen toog, vond het landhuis bezet met ongeveer 250
muiters die op hem afkwamenterwijl nog twee troepen ieder van nagenoeg
100 man hem trachtten te omsingelen.
De Resident trok daarop terug en toog er den 14<len 's morgens, met de
militaire magt van Serang weder heen. De muiters wier getal intusschen
was toegenomen deden een aanvaldoch ontvingen door het geschut- en ge
weervuur zulk een' schokdat zij met achterlating van 22 dooden en 2 ge
kwetsten terugwekenwaarop de onzen voorwaarts ruktendoch toen door
de muiters met zulk een geweld werden aangevallen, dat zij met achterlating
van het geschut moesten terug trekken, zich echter gereed makende tot een
nieuwen aanval, in welken hel hun gelukte het geschut te heroveren,
waarbij de wakkere Resident groot gevaar moet hebben geloopenhen terug te
drijven en de stelling van het landhuis weder in te nemen. Onder de ge
sneuvelden bevinden zich de voornaamste voorvechters120 zijn gevangen
genomen, onder welke de twee voornaamste hoofden van den opstand en
moord. Men meldt ons dat de oorzaak van dit noodlottig voorval drieledig
zou zijn:
1°. Ongenoegen tegen den Landheerwegens het in eens invoeren der Pad
jak, dat is: heffing van der producten in padie, (rijst) waartoe deze echter
het regt had.
2°. Oproerige geest van de familie van wijlen den vroegeren hoofdmuiteling
Maas Djakaria, en
3". Dweepzuchtdoor opruijing der Mahomedaansche Priesterswier blinde
godsdienstijver niet verdragen kan dat er menschen zijn die anders denken
dan zij.
De opstand die geenszins algemeen was, heeft zich niet verder uitgebreid
en de orde is zeer spoedig hersteld. Overigens heerscht onder de bevolking
in Bantam rust en tevredenheid, en het landhuis is bezet door twee compag-
niën infanterie, een detachement ruiterij en eenig geschut van Batavia der
waarts gezonden.
In den nacht tusschen den 24st™ en 25sl™ dezer is bij een brand te
Bandong in de Preanger regentschappen de Adsistent-Resident C. VV. A. Nagel
door een' moordenaar zoo zwaar aan het hoofd gewond dat hij den 27sten in
een hopeloozen toestand verkeerde. Ook zijn er nog 4 of 5 Inlanders bij die
gelegenheid zwaar gewond en de moordenaar is het ontvlugt. De Heer Nagel
was ongehuwd en had plan om eerstdaags naar Duitschland terug te keeren.
De Bisschop Groof heeft den Pastoor Grubc te Samarang in zijne bedie
ning gcschorscht, omdat bij te lang preekte. (Zouden er dan niet meer gees
telijken, ook «z'eZ-Roomsch-Katholijken, gevaar loopen, indien dit een alge-
meene reden tot schorsing ware?) De Regering heeft den Bisschop haar on
genoegen deswege te kennen gegevenen Z. H. Eerw. verboden zijne magt
te buiten te gaan, vermits de Pastoors door haar werden aangesteld, en zij
alleen bevoegd was, hen te schorsen in hunne bediening.
Te Batavia en elders heeft Z. II. Eerw. geweigerd eenige paren te trouwen
omdat de man of vrouw tot de Protcstantsche kerk behoorde. Men heeft
nogtans die huwelijken doen voltrekken. Z. II. Eerw. heeft zich dat een en
ander zeer aangetrokken en ligt thans ziek. Een der geestelijken die Z. 11,
Eerw. verzchlenis over land naar Rome vertrokken.
In ons nommer van 19 Januarij 11. deelden wij een verhaal mede van
cene ontmoeting met tijgers, hetwelk eindigde met een berigt dat er den
10<len cn Uilen October een groote jagt zou plaats hebben op Rhinocerosscn
wilde Stieren, Tijgers enz., in het district Lebak, omtrent welke jagt ons
nader berigt was toegezegd. Ten slotte van bovenvermelde tijdingen wordt
ons van die jagt nog medegedeeld, dat er eerst een troep van vijftien wilde
stieren en koeijen cn een groote tijger door de opjagers is heengebroken. Wat
vertier zou een troep van acht wilde stieren ook doorgebroken zijnindien ze
niet door het schieten van twee jagers weder binnen de gemaakte omheining
waren gedreven, waaruit zij gedurig meer opgejaagd aan het smalle einde
over een lage heining heen sprongen, en in een met bladeren bedekten kuil
van 17 voet diep neerkwamen, waarin ze werden doodgeschoten. De vangst
was twee wilde stierenvijl wilde koeijeneen kalf en een hert.
Eene loterij van Handwerken ten voordeele der Armente Sassenhcim
gehouden, heeft ƒ101 opgebragt. De voorwerpen van die loterij waren mee-
rcndccls vervaardigd door Dames in die gemeente woonachtig.
's GRAVENHAGE25 Februarij.
Z. M. heeft benoemd Jhr. Mr. E. J. C. M. de Kuyper en Mr. G. J. Mounicr
tot Regtcrs-Plaatsvervangers in de Arrond.-Regtbank te 's Hertogenbosch.
De Arrond.-Regtbank alhier heeft gisteren weder eenige getuigen gehoord
in de zaak van Nclck.
ROTTERDAM, 25 Februarij.
Alhier is door de Commissie tot het schoolonderwijs bij de Ev.-Luthcrschc
gemeente, op den zoo merkwaardigen 300jarigen gedenkdag van Luthers dood,
eene vereeniging opgerigttot het geven van onderwijs aan een grooter getal
kinderen van minvermogenden. Er is daartoe eene inschrijving geopend,
welke voor ieder a ƒ1 open staat.
GORINCHEM, 23 Februarij.
In het naburige Meerkerk vond zekere landbouwer lacob van Gendcrcn
dezer dagen bij het opruimen der mest uit het varkenshok eerst een en ver
volgens meerdere oude dukatons. Dit maakte zijne opmerkzaamheid gaande
en weldra bespeurde hijdat het varken eencn steen had losgewroet. Het
daardoor veroorzaakte gat nader onderzoekende, werden nog onderscheidene der-
gelijke geldstukken door hem ontdektzoodat de geheele gevonden schat on
geveer 100 dukatons bedraagt.
Te Streefkerk heeft een 64jarig landman, waarschijnlijk uit zwaarmoe
digheid wegens godsdienstige bezwaarpunten, zich van het leven beroofd, door
zich op den zolder, waar hij hennep-bundels in orde bragt, op te hangen;
reeds voorleden jaar had hij zich den hals willen afsnijden doch was toen
in de uitvoering verhinderd cn sedert geheel genezen. De ongelukkige heeft
vrouw en kinderen.
AMSTERDAM, 25 Februarij.
Maandag den 2(Jen Maartdes namiddags ten één urezal de Hooggeleerde
Heer F. A. G. Miquelin de groote gehoorzaal van de Doorluchte School al
hier ter aanvaarding van bet hem opgedragen Hoogleeraarschap in de gcnces-
en kruidkunde, eene plegtige redevoering houden.
Zondag avond 11. is alhier in den hoogen ouderdom van nagenoeg 78
jaren overleden, de Heer Carl Anthonij Fodor, lid van het Koninklijk Neder-
landsch Instituut en van onderscheidene Genootschappen. Een man niet
alleen wegens zijn uitstekend Musicaal talent, vooral in de behandeling van
de Forte-Pianojaren lang hier ten hoogste geroemdmaar ook wegens zijn
braaf en minzaam karakter algemeen geacht en wel gezien. Vijf en twintig
jaren lang heeft hij bij de Maatschappij Folios Meritis de plaats van Orchest-
meester bekleeden bij het Genootschap Eruditio Musicahetwelk hem
onder zijne oprigters telde, heeft hij diezelfde plaats insgelijks lang vervuld.
Op reeds vergevorderde jaren wijdde hij ook zijnen tijd en zijne gaven aan
den Amsterdamschen Schouwburg, voor welken hij het zangspel Numa com
poneerde. Bij de daarstelling van het Koninklijk Nederlandsch Instituut van
WetenschappenLetteren cn Schoone Kunstenzag hij zich ter regtmatige
erkenning zijner verdiensten, al dadelijk onder de eerste benoeming van leden
voor dit aanzienlijk ligchaam begrepen.
Heden heeft de Algemcene Vergadering van Aandeelhcbbcrs in de IIol-
landsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij plaats gehad, onder voorzitting van den
Heer Ingenieur-Directeur Conrad, welke heeft verslag gedaan omtrent het dienst
jaar 1845, alsmede omtrent de verrigtingen en den stand der werkzaamheden
over het afgeloopene jaar.
Daaruit blijkt dat de kosten van exploitatie in 1845 zijn geweest
ƒ351,804.89), en de ontvangsten ƒ643,985.58, zoodat de onkosten 54 pCt.
van de ontvangsten hebben bedragen.
Het aantal locomotieven voor de dienst tusschen Amsterdam en 's Graven-
hage bedraagt vijftien. Dit materieel is thans voor de aanstaande dienst der
IVde Sectic vermeerderd met vier nieuwe patent-machines van Stephenson.
