BUITEN LA JNDSC HE BERÏGTEN.
kisten Java cochenilleis alles verkocht, de indigo van 2,15 tot 4.20
en de cochenille van 2.25 tot 3.55.
AMSTERDAM25 April.
Z. M. zal aanstaanden Dingsdag alhier ten 10) ure audiëntie verlecnen aan
de militairen en ten 11 ure aan de autoriteiten en collegiën, en des avonds
den Franschen schouwburg bezoeken.
Dezer dagen is alhier voltooid geworden de Fabrijk van het Hallo-Gaz
gebouwd op stads grond, tegenover het Roet.ers-Eiland. Genoegzaam dag en
nacht is daaraan in den afgeloopen winter gearbeidonder onafgebroken beheer
van den kundigen Heer Hallo, onzen stadgenoot, die zoowel de metselwerken
als de machinerie, naar deszells bijzonder systema voor zijn gaz heeft ge
bouwd.
Ofschoon in het systema van den Heer Hallo niet ingewijd, valt evenwel eiken
deskundige, de kunstige zamerivoeging der werktuigenniet minder ook de
hechtheid der toestellen dadelijk in liet oog. Behalve den stoomketel bevinden
zich onder anderen in deze fabrijk twaalf cylinders en ketels, allen door
een groot getal positief en negatief werkende pijpenafsluitingen en doorgan
gen verbonden. Die Fabriek verdient daarom ook nog te meer opmerking
daar de Heer Hallo, die in persoon de ontleding der vochten en de bewerking
bestuurtdaarmede van vijf tot tienduizend kannen vloeibaar gaz op cenen
dag kan maken, als een product, dat een nieuw en merkwaardig lichtmiddel
daarstelt, hetwelk in de rij der brandstollen tot verlichting eene aanzienlijke
plaats bekleedt.
In de veiling van 413 heele en 4,619 halve en kwart kisten Java-
indigo, alsmede van 93 kisten Java-coclienille, door de Nederlandsche Han
delmaatschappij den 21steü dezer alhier gehouden, is alles verkocht; de
indigo van ƒ1.95 tot 4.65, en de cochenille van 2.20 tot 3.55.
In de vorige week is aan de Fabrijk van Stoom- en andere Werktuigen
onder het bestuur van de Heeren Paul van Vlissingen en Dudok van Heelop
Oostenburg alhier, met het best gevolg van stapel gelaten een ijzeren ligter,
hestemd voor de vaart op den Rhijn.
In den afgeloopen winter namelijk heeft het etablissement van genoemde g
Heeren wederom eene aanzienlijke uitbreiding ondergaan door den aanbouw
van eene overdekte werf tot het bouwen van ijzeren stoomschepen en andere
vaartuigen ingerigt. Men zal zich herinneren dat aan deze tabrijk is opgedra
gen de vervaardiging van de ijzeren stoomslepers en ligters welke door de twee
in het voorledene jaar te Frankfort en te Dusseldorp opgerigte Stoomsleepvaart-
Maatschappijen zullen worden in dienst gesteld. Alzoo worden hier thans
vervaardigd 4 ijzeren stoomslepers, elk van 160 paardenkracht en niet min-
der dan 28 ijzeren ligterschepen van 250 h 300 tonnen inhoud. De overdekte
wert bestaat uit een steenen gebouw met houten kapgedeeltelijk met pan
nen gedekt, waarin zich twintig smidsvuren, eene stoommachine met blaas-
werk voor die vurenbenevens verschillende gereedschappen en werktuigen
tot het knippen, drukken, verzinken, walzen en boren der platen en spanten
bevinden, en is op zoo groote schaal aangelegd dat drie vaartuigen achter
elkander op stapel kunnen worden gezet, terwijl nog bovendien in de open
lucht ruimte genoeg aanwezig is, om, des noodig, het dubbele getal te ge
lijker tijd op stapel te kunnen zetten. Met deze schepenvoor de Rhijnvaart
bestemd is in dezelfde Fabriek op dit oogenblik ook nog in aanbouw eene
ijzeren stoomboot voor de maatschappij Concordia te Embden. Terwijl men
overigens in de eigenlijk gezegde Fabriek zelve tegenwoordig bezig is, (buiten
en behalve aan een aantal werken van minder belang) aan de vervaardiging
van vijf paren stoomwerktuigen voor schepen, vier dito werktuigen voor ia-
brijken onderscheidene locomotieven voor den Rhijnspoorweg en een luchtle
dig suiker-kooktoestel voor Javavan zeer grooten omvang zijnde een gelijk
toestel voor Amsterdam kort te voren geplaatst, en een ander voor Milaan
weinige dagen vroeger derwaarts afgescheept.
In eenen tijd, waarin men zoo menig malen klagten hoort over den achter
uitgang van onze fabrijkindustrieover het moeijelijke om de mededinging
met den vreemdeling vol te houden, en over gebrek aan bescherming en on
dersleuning van de zijde der Regering, is het wel do moeite waard het oog
te vestigen op eenen tak van nijverheid, die eerst voor betrekkelijk korten
tijd hier te lande is ingevoerd maar zich tot cenen bewonderenswaardigen
trap van bloei heelt opgeheven, zonder bescherming te genieten, en zelfs on
der omstandigheden, welke de mededinging van het buitenland als schier
onoverwinnelijk moesten doen voorkomen. De plaats, welke deze fabrijk op
liet eiland Oostenburg beslaat, is die van een niet onaanzienlijk dorp; meer
dan zeshonderd werklieden vinden er zomer en winter arbeid en brood vier
onderscheidene stoommachines brengen door de vernuftigste inrigtingen en
zamenstellingen een aantal werktuigen in beweging, waarmede het fijnste
cn kunstigste bankwerk en de zwaarste smidswerken even gemakkelijk worden
vervaardigd.
MIDDELBURG, 23 April.
Laatstleden maandag-nacht is het schip van C. Adriaansen Beurtschipper
van deze stad op Delft's Gravenhage en Leydenliggende in de Reetenen
geladen met Tarwe en andere Koopmansgoederen gezonken. Bij het ophalen
van het anker moet het schip een lek hebben hekomenwaardoor het water
dadelijk met geweld naar binnen drong en het vaartuig oogenblikkelijk begon
te zinken, zoodat de ongelukkige schipper met zijne vrouw, zoon en dochter,
benevens twee passagiers, naauwelijks den tijd hadden zich te redden. De
gemelde schipper heeft alzoo bij dit droevig ongeluk zijn bestaan cn alles wat
aan boord was in een oogenblik verloren.
TURKTE.
KONSTANTINOPEL2 April.
Sir Stratford Canning heeft eene stoomboot naar Athene gezonden en laat
er een vertoog indienen omtrent de bewegingen tegen Turkije aldaar,
met aandrang om die te onderdrukken. In Epirus hebben 3,000 Albanezen
een Turksch Opperhoofd met een aantal soldaten ingesloten. Vóór eenige da
gen werden 3,500 soldaten ontslagen, en die zich zeer goed hadden gedragen,
ontvingen eene kleine gift tot aankoop van een stuk lands in hunne woonplaats.
Die vrijwillig weder in dienst treden, ontvangen soldij en worden eenen graad
bevorderd. Evenwel waren er slechts 200 die de caserne voor de vrijheid
wilden verwisselen.
Sedert lang zijn de Franken of vreemde Christenen alhier van de magt
der Turksche policie en regtspleging uitgezonderdthans wil men bij de
verbeterde inrigting daarvan zulks als noodeloos doen voorkomen en acht de
Porte het voor de betere orde zeer wenschelijkdit voorregt op te heffen en
de Turksche policie ook het opzigt over de Frankische logementen en wijn
huizen toe te vertrouwen. Maar als de vreemde Gezanten dit gedoogenzal
het leven voor de Franken hier ondragelijk worden.
Van Berlijn kwam hier onlangs eene bezending van geschenken van
groote waarde aan den Grooten Heer, bestaande uit porseleinen vazen, schoone
sabelseene pianoeen kunstig bearbeide kaptafel enz.
XWITÜEBLAID.
ZURICH20 April.
In de Zitting van den Landdag van gisteren is beslist gewordendat men de
Jesuiten-zaak tot de gewone jaarsvergadering van Julij zoude uitstellen.
Na deze beslissing heeft de Afgevaardigde van Lucern gevraagddat de
Landdag de officieren die aan de vrijcorpsen hebben deelgenomenonmid-
delijk van de kaders van het bondsleger zou schrappen, waarin niet is bewil
ligd. De Heer Briatte, Afgevaardigde van AVaadtland, heeft krachtig tegen
de Fransche nota's geprotesteerd, cn zijn protest is in het proces-verbaal opge
nomen. Eindelijk heeft de President van den Landdag nog kennis gegeven,
dat hij eenige diplomatieke mededeelingen had ontvangenop welke men ge
antwoord hadzoo als het aan de waardigheid en onafhankelijkheid van
Zwitserland betaamde.
De beroemde Natuurkundige de Saussure is dezer dagen te Genève in
den ouderdom van 77 jaren overleden.
ITALIË.
ROME, 12 April.
Gisteren is de Graaf Rossi in groot gala-optogt naar het Vaticaan gereden,
waar hij door den Paus in een plcgtig gehoor ontvangen is, om zijne geloofs
brieven als buitengewoon Gezant en gevolmagtigd Minister van Frankrijk te
overhandigen. Hij moet door den Paus zeer welwillend ontvangen zijn.
OOSTENRIJK.
AVEENEN, 8 April.
De meest beroemde geleerden en letterkundigenonder welke men er velen
opmerkt die hooge posten bekleeden zoo als de Kardinaal-Patriarch van Ve
netië de Graaf Ladislas van Pyrkesde Baron Hammer van Purgstallde
Baron van Zedlitz, de Baron van Munch-Bellinghausende Graaf Auersperg,
welke laatste twee hunne werken onder den verdichten naam van Joseph Halm
en Anastasius Grun hebben uitgegeven, hebben een verzoekschrift aan den
Keizer geteekendwaarin zij wijziging vragen van de verordeningen op de
censuur, zoodanig, dat de openharing der gedachten door de drukpers ontsla
gen worde van de talrijke hinderpalen, die haar thans in den weg staan.
Dit verzoekschrift is door den Vorst van Metternich aan den Keizer met bij
voeging van een gunstig advies overhandigden door Z. M. met de grootste
welwillendheid aangenomen door hem is het aan den Directeur-Generaal der
policie en het collegie der censuur te AVeenen gezondenom er hem rapport
op te doen.
HESSEN-DARJHSTADT.
DARMSTADT, 19 April
Het is Prof Liebig, den wereldberoemden scheikundige, die zich onlangs
voor korten tijd hier bevond, ten volle gelukt eene minerale mestspecie te
vinden, welke in verbinding met guano van uitstekend gunstige werking
moet zijn. Deze uitvinding zet aan de landbouwkundige scheikunde de kroon
op en opent het uitzigt op eene ontwikkeling van den landbouw, zoo als men
die tot heden nog niet kent. Naar wij vernemen was het om deze uitvin
ding te volmaken, dat de Heer Liehig onlangs te Londen is geweest, waar
zich reeds eene actiën-maatschappij met een kapitaal van 120,000 heeft
gevormd, tot het fabriceren dezer meststof. Mannen van hoogen stand en
groot vermogen hebben onmiddelijk deel genomen in deze onderneming, wier
omvang alleen hieruit is af te leidendat voor het drijven der fabriek eene
stoommachiene van 100 paardenkrachten zal worden gebruikt. Deze vermen
ging van mineralische meststof met guano moet, naar men wil, aan alle
vereischten voldoen. Terwijl de guano hoofdzakelijk de zaadvorming bevor
dert en den grond in weinige jaren uitmergelt, doet de andere specie haren
invloed voornamelijk tot de stam- en bladvorming geldenen blijft een voort
durend werkend middeldat den vruchtbaren grond niet uitzuigt.
