MENGELWERK.
Wy /.ullea niet ophouden met te herhalen dat het Duitschlands heilig-
slen pligt is, daerop nadrukkelyk aen te dringen, dat aen de Nederduitschers,
onze trouwe stambroeders in België, den invloed worde toegekend, dien zy
hebben moeten opdat België's onafhanklykheid en onzydigheid zou ophouden
een kinderachtig franschmans vertelseltje te zyn. Wat een spelleken er
ten huidigen dage met België gespeeld wordt, is voor elk verstandigen
Duitscher openbaer. Hiervan moeten wy het afhelpenal was 't maer om
zelve de loer in 'tspel niet te worden!"
Zyn nu de maetregelen van tolverhooging geschikt om hier middel in te
schaffendan willen wy se voor de vuist goedkeurenanders niet.
In alle geval stellen wy vertrouwen in Koning Leopoldwant te Londen
heeft hy in 1831 aen de Duitsche Gezanten zyn plegtig woord gegeven, dat
hy de regten der Nederduitschers zou beschermd hebben. En zyn Ko-
ninklyke woord zal hy zeker staende houden!"
Wy weten niet tot hoe verre de Kieler Zeitung geregtigd is om te bewe
ren dat Koning Leopold in 1831 aen de Duitsche Gezanten eene dergelyke
belofte zou gedaen hebben in dien tyd waren er nog geene algemeenc klag-
ten opgerezen. AVat er ook van zy, wy denken dat het Hoogduitsche blad
gelyk heeft met, als wy, een volle vertrouwen te stellen in onze geëerbiedig-
den Vorstdie nimmer verantwoordelyk kan gemaekt worden voor de strek
kingen en feilen zyner grondwettelyke Ministers. Wy welen en wat er
onlangs te Gent is voorgevallen is er nogmacls een openbaer en onwederspre-
kelyk bewys vanwy wetenzeggen wydat de Koning de Vlaemsche
beweging geheel anders beoordeeld dan de kortzigtige staetsmannen die zicli
sedert eenigen tyd in 't beheer van onze landzaken zyn opgevolgddat hy al
bare gewigtigheid inzieten dat de echtnationale strekking er van aen zyn
vluggen en scherpzienden blik niet ontsnapt is.
Het treffelyk en gansch Europa door geacht tydschrift Das Ausland be-
rigt ons dat het Nederduitsch in Japan de tael der geleerden is, en het is
dus niet overdreven te zeggen dat de Leeuw van Vlaenderen en het Burg
slot van Somergem daer aan het Keizerlyke hof kunnen gelezen worden.
Ook in Zuid-Afrika heeft zich het Nederduitsch verre verbreid. Niet alleen
wordt het van de witte inwoners der steden van de Kaep de Goede Hoop en
van die des vreyen Nederduilschen Staet van Zuid-Amerika gesproken
maer ook Negerstammen enonder anderen de zoogenaemde Bastwalén spre
ken goed Vlaemsch. De Zweedsche reiziger Wahlborg kwam reeds tamelyk
ver van Port-Natal en zelfs van Pietcr-Moritsburg in een Negerland aenhy
vernam naer den naem des hoofdmans en men kondigde hem aen dat
deze den naem van Wateiboer droeg. In die landstreek, zegt de reiziger,
spraken de zwarten zoo verstaenbaer Nederduitsch als de inwooners van Ant
werpen Amsterdam of Embden.
HAAHELSBERIGTEN.
Het volgende is eene opgave van de opbrengst van Koffij over de geheele
oppervlakte der aarde in 1813, volgens het Engelsch blad the Globe. Brazilië
heeft opgeleverd 170 millioen Engelsche ponden, Java 140 millioen, Cuba
45 millioenDomingo 88 millioenl'ortorico 36 millioen Engelsch West-
Indië 10millioen, Ceylon 7 millioen, Engelsch Oost-Indic en Moka 6 millioen,
de Fransche Koloniën 4 millioende Hollandsche W. I. Koloniën 3 millioen
totaal 450 millioen ponden.
UITVOER VAN JAVA, GEDURENDE 1843.
ARTIKELEN.
-13
C
ca
1
•"O
c
bO
G
H
G
cö
Koflijpik.
Suiker
Rijst
Peper
Notenmusc.
Araklcgg.
Huiden. lOOps.
Indigo10
Cochenille.
Tinpik.
757500
648550
1400 41200
42000
246600 77200
10000
1650
2125
76571
1655000
43900
30000
2350
70
30
19300
1600
2400
11000
1000
30600
7000
1550
g d
o fc-
3
a
•fj a i
9
0
ÈPS
1
co
S3
40200 400 3700
4100 25900 26800
2950 34600
275 4193
10
600
T3
s
871400
13200 7400
6100
i
100
1500 2300
7400 15500
500
300
30
40
-1)
8200
55600
g2700
220
4932
4000
160
2000
1) Deze gctaleD leveren, de pikol op 125 halve Wed. berekend, maar ruim 53i/a millioen
Wed. Het Engelsche pond bedraagt maar 0.454 Wtd. De opgegeven 140 mill, is dus bijna
70 Wed. ffi. De Globale opgave bevat alzoo ongeveer 16 millioen te veel.
STADS BERIGT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Stad Letden, brengen mits deze
ter kennisse van de belanghebbenden dat bij Hun Ed. Achtb. van den Heer
Controleur der Directe Belastingen is ontvangen het eerste gedeelte van het
Primitieve Kohier der Patenten, dienst welke op den 15den dezer
maand is executoir verklaard, en dat dezelve aan den Heer Ontvanger isverzonden.
Ley den den 25 Julij 1844. DU RIEU.
Ter ordonnantie van dezelve,
r. PUTTKAMMER.
AKADEJUIE-NTEIJWS
De Pruisische Minister van Onderwijs en Ecredienst, de Heer Eichhorn heelt
aan de verschillende faculteiten der Hoogescholen een circulaire gezonden
waarin hij als een der voornaamste gebreken der tegenwoordige inrigting der
Duitsche Hoogescholen het gebrek noemt aan innig verstandelijk verkeer tus-
schen leeraars en kweekelingen. Hij beveelt aan iedere faculteit, en aan ieder
Hoogleeraar in 't bijzonder aan om dien omgang vertrouwelijker te maken
door zamenkomsten te openen ter mededeeling omtrent onderwerpen hunner
studiën. De inrigting dier zamenkomsten wordt aan de belangstelling der
verschillende Hoogleeraren overgelaten gelijk het ook van den wil der Stu
denten zal afhangenal of niet gebruik te maken van de middelen die zij
zullen vinden om dieper in het vak hunner studie in te dringenwant de
voorgeslagene zamenkomsten kunnen niet bloeijen dan op den grondslag van
ware vrijheid van onderwijs.
Revue de Legislation et de Jurispr.)
JAYA. KOPEREN MUNT.
De Tijdgenoot van den 16den dezer deelt onder het rubriek Koloniën een
belangrijk stuk mede, haar op den 31stcn Januarij 11. uit Batavia toegezonden,
waarin de brochure van wijlen den Graaf van den Bosch, getiteld: «Onderzoek
naar de beginselenwaaraan de bezuinigingen en hoogere belastingen behoo-
ren getoetst te worden, en naar doelmatige middelen, die deze zouden kunnen
vervangen" naar 't schijnt met veel kennis van zaken wordt beoordeeld.
De schrijver beweert dat de koloniale baten wel voor vermeerdering vatbaar
zijn, maar door middelen die de Graaf niet heeft aangewezenen welke be
staan in:
1°. Eene regeling van den Indischen geldsomloopwelketen gevolge van
het door den Graaf van den Bosch ingevoerde, en door denzelven steeds uitge
breide kopergeldstelselin eenen staat verkeert, die alle geloof en beschrijving
te boven gaat, gelijk dit ook het geval is met. de gevolgen van dat stelsel,
zoowel voor het Gouvernement als voor de ingezetenen in het algemeen.
2°. Eene wijziging in de betaling en levering der kolfijsuiker en andere
produkten aan het Gouvernement.
3°. Eene herziening en regeling van het stelsel der landrenten.
»Het bezwaar," zegt die schrijver verder, «dat in het koperstelsel voor de
Javasche bevolking is gelegen, is al zeer groot. Honderd guldens wegen ruim
dertig Nederlandsche ponden. De duiten zijn besloten in zakken van 25 of
2,500 stuks duiten; zoo dikwerf die ontvangen of wederom uitgegeven wor
den, moet iedere zak worden nageteld, want wegen kan men niet, omdat er
halve, enkelde en dubbelde duiten zijn, en deze ook wederom in gewigt ver
schillen, daar dezelve op verschillende tijdperken, zoowel in Indië als in Neder
land, zijn gemaakt, en van onderscheidene soort van koper. Het Gouvernement
betaalt voor de produkten dertig millioen gulden koperen duiten 's jaars.
De Landrenten, die tien millioen bedragen, worden in duiten voldaan dit is
ook het geval met de opiumpacht, die negen millioenen 's jaars opbrengt; al
de overige indirecte middelen worden ook nagenoeg geheel in koper voldaan
voegt men daarbij de transactiën van particulieren, dan zal men toestemmen,
dat het tijd wordt, dat Java van dit geschenk van den Graaf van den Bosch
wordt verlostEen handelshuis te Socrabaya had onlangs in ééne maand drie
ton aan duiten in betaling ontvangen. De factorij der Handel-Maatsc'ahppij
heeft op dit oogenblik, zoo onder zich als in 's Lands kassen, gedeponeerd
wegens verkochte lijnwaden, acht millioen koperen duiten. Er is, wel is
waar, nog ruim drie en een half millioen koper vertegenwoordigend papier
onder de Gemeente, maar dit komt weinig in de circulatiedaar de Inlander
en Chinees het bij voorkeur bewaart; dit papier doet dan ook steeds eene agio."
Voorts zegt hij, dat hij meent wel onderrigt te zijn dat Z. Exc. dc Gouver
neur-Generaal Merkus eerdaags een voorstel zal doen aan den Minister van
Koloniën, die steeds een hevig tegenstander van het koperstelsel van den Graaf
van den Bosch is geweest, om het Indische munt- en gcldsomloopstelsel op
ware en zuivere beginselen van staatshuidhoudkundc te regelen.
Dat het tweede punt reeds bij den Gouverneur een onderwerp van overwe
ging uitmaakt.
En dat Z. Exc. omtrent het derde krachtdadige maatregelen zou nemen.
DE REGTEN VAN DE OUDERS, DE KERK EN DEN STAAT
OMTRENT HET ONDERWIJS.
De mensch is bestemd voor een maatschappelijk leven hier op aardevoor
een eeuwig leven hiernamaals.
Om die bestemming te doen bereiken zijn opvoeding en onderwijs noodig.
De ouders zijn verpligt te zorgendat den kinderen beide die schatten te
beurt vallen.
Gelukkig zij die in eene maatschappij levenwaar de Godsdienstleeraars
den weg der zaligheid vrijelijk aanwijzen; waar de Staat met naauwgezetheid
zorgt voor het maatschappelijk onderwijs, en waar de huisvader de lessen der
School en der Kerk door huisselijke opvoeding ondersteunt.
Uitgebreid is de verantwoording voor de ouderszij zijn verantwoordelijk
voor de huisselijke opvoeding, en dat de gelegenheid niet verzuimd worde,
die de Kerk en de Staat aanbiedt, om de kinderen tot geloovigen en tot
burgers te vormen.
Uitgebreid is de verantwoordingdie op de Kerkgenootschappen rustom
geloovigen, om burgers voor den hemel te vormen.
