een'SiifffiïïiidS 5'! weisereu. Rusland zal nooit eene orde v«n zaken, die
"nne irUontstaan en door de kracht der bajonetten gevestigd >s, goed-
inogt dezelve ook de grootste voordeelen aanbieden. Al de
verdichtselen, welke In deze zaak ten aanzien van Rusland te berde
it bijretti
>P S het
)or ops'ön
&e ve
er 2|jnt zullen daardoor worden gefogebstraft.
tie vert
1 'fL
GR 00 T-BR1TANNIE.
Vtfëni mMNDEN den IS November. De staat der gezondheid van den jongen
en Z'ch is van Wallis is niét zoo gunstig Sis men dien wel zou wenschen; hij
Er n|daarom binnen kort naar "Brighton vertrekken, in de hoop dat de zee
i varennat voordeelig op zijn gestel werken zal.
ijne ad Hate M»j. heeft ter eere van den Hertog en de Hertogin van Ne.
n en oeliï welke ZaturdSg.in Engeland z'jn aangekomen, Maandag een groot
iestalt 'j* gegeven. Hun Verblijf zal waarschijnlijk tot het laast wau deze maand
'"dl'rtVii-De Hertog ren Bordeaux is meer noordwaarts gereisd; toén hij Alton
ran de trSè" verlaten had, om bij eenige edelen bezoeken af te leggen,
i uitloltl-*• Het regtsgeding van den heer V. (PConnell en zijne medebescholdi'g
ante ia tja^Wdl te Dublin (jSg'elij'ks met ijver voortgezet, en alle zittingen worden
tnocht'Ir eewg'enoeihde getrouwelijk bijgewoond, Intussehen heeft hu eergiste-
baar ia i in "e vergadering der Associatie tot herroeping der Unie, een nieuw
in hetbW'"et ï0'k van ie,'an<i do'eu goedkeuren, waarin het andermaal ten
proef e iiiililtk wordt aangemaand ovetal de orde en rüat te bewaren, zelfs geene
lubiikeishihde vergadering te boude dan ten gevolge eener publiekedoor eenige
dat S tn der geestelijkheid goedgekeurde oproeping, én ook dit nog niet dan
ozen ,cheen met het oogmerk om petitten aan de Koningin of het Parlement te
-de bepifrw^ |t> jjuid-Afrlkaansche kust zijn den atïsten Augnstns, door eenen
b'èlanswilireo s«>'®4 Engels'che schepen in de nahijneiJ van de Algoa-baai ge-
Wedt isd, wiirdoor eeu verlies van 3 a 400,600 is teweeggebiagf.
S&S1 frankrijk.
chap etane jvfaj. de Konjng heeft den jijden November op het kasteel van
etwellt Kci0ud een groot diner gegeven, waarbij onder anderen de heer Fagel,
eging bitnn der Nederlanden genuodigd was.
«apnea Zijne Maj. de Konin'g hééft dén Graaf Bresson tot Gezant benoemd bij
?entlijkl(5p,intche Hof, én den Graaf de Salvandj tot Gezant bij het Pruisslscfiê
tig Konn^ |p pigats van eerstgenoemde; laatstgenoemde was vroeger tot Gezant
bet otd:;|gIt Spisniche Hof aangesteld, doch was naar Parijs teruggekeerd, omdat
elegetr iiLm hem verhinderde zijne geloofsbrieven aan de Koningin in persoon
It zichgityt.fhanfllgen.
n, van ii. Tegen het begin van Janubrjj zou de Prins de Jóinvi/ie eene lange
i tot heiL, ondernemen en aan het hoofd eener scheepsdivisie staan welke van
jlon 10U vertrekken.
1 die stiii. Dezer dagen is de Koninglijke Bibliotheek te Parijs verrijkt geworden
agen vut Jeu «inkoop der kostbare Maleiscbe manuscripten van den heer Roorda
uningin, j[jsicga', Hoogleeraar in de Maleische en Javaanscbe talen aan de Ko-
g en bonjiijiie Militaire Akademie te Breda.
h onderlig. De opening der Kamera is op den aösten December bepaald,
missen, ii_ De Kisseho'p van Ch'èlons heeft aan een dagblad eener. brief van ver-
oende nji ging geschreven; waarin hij zich ten aanzien van het tegen hem genomeD
smartelti 111 van den Staatsraad (zie ons vorig nomnteraldus uitlaat: Men heeft
geoordeeld over eene daadzaak, 01e geheel ter mijner bevoegdheid staat
sen de atiitrtni welke het 'niemand toekomt, mij rekenschap af te vragen of mjj
tal fWarxÉle» voor te schrijven."
S- Op het voorbeeld van den Procureur-GeneraSI té Parijs, heeft dié
de kogel4het Hof van Aik, bij het hervatten der gewone bezigheden, zeer tegen
t, ofscbia bttttan en ae grondstellingen der Jesuiten gesprotten, tén gevolge van
au dactjtiHt (it genootschap in Frankrijk is verboden, en den leden daarvan net
tbljf in dat land ontzegd. Van den kant der regterlijké magi wordt
't zoo nii, 101 blijdschap der voorstanders van de Universiteitzeer aangedrongen
iwen, VAu handhaven der vrijheden van de Gallikaansche kerk.
;spaard,«— Te Parijs is ih de Kdntnglijke munt eene gouden medaille geslagen
herinner in gg aan liet bezoek van EngelandS Koningin aan Fiankrijks Ko.
geipintafc De eene zijde derzelve vertoont het borstbeeld van Fictoriaop dé
rschingliiljde Wordt de gelegenheidbij welke de medaille geslagen tsuit-
pi. V
te Algesiii— Men meent, dat Koningin Maria Christina spoedig naar Spanje zal
jtekkeude Spaabscbe Gezant aan bet FtansChe Hof houdt langdurige
bspoord pjkientien met haar.
tr gevanji—Eeo der Fraosche natuurkundigen, door het béstuur van het museum
hebben ai Fugs belast; om in Abyssinie onderzoekingen te doen, de heer Petit, ië
tenen krokodil, bij het overtrekken van een' der takken van den Blaau-
iflijl; aangevat, nair de dlepce gevoerd én heeft aldus op eene ellendige
1 zijn leven verlored.
[{deu den
dt, volgei
MENGELINGEN.
DE DOMKERK tË STRAATSBURG.
Ihonwknnde der middel-eetiwen levert ons geen schooner of verbazender
leren-vut!
en dien is
andere atj
eHka'dost"11 **an <'e Domkerk te Straatsburg. Het is onmogelijk ae zich
eer zoté^0"0'' "ellende toren met hare onbegrijpelijk schoon gebeeldhouwde
krielen te aanschouwen, zonder ih gedachte met dezelve naar èene
en gedut!" were'd vervoerd te worden. Daar staat zij reeds meer dan vijf
kooDwartit'1' l'et °P a"ea v,n '100dte naar beneden, terwijl alles om haar
oe nzfndcf ®*,t ver6aat> «"een, hoewel op de aarde staande, schijnt
lot de aarde te behooren, maar onwrikbaar te zijn als de hemel, tot
0 lij zich verheft, In alle opzigten trekt zij onze gedachten af van
zjj.j ijujlenwoordigezg herinnert ons aan de toekomst, is een gedenkteeken
evelen M- verledeneti tijd én, lil hare eerbiedwaardige oudheidde levende
*jj t eener lange reeks van omwentelingen en groote gebeurtenissen,
verhaal In de jaarboeken der geschiedenis nog tea huidigen dage onze
■n uevofsswékt;
„eeIig I'ooiste gedeelte der kerk is nog ouder dan de toren, en een gedeelte
te erkt* *',8lee'tent bfju' van deh eersten dageraad der nieuwere verlichting,
•tt toeiuni" overle*erlDgeri Zouden de Cellen, alvorens het land door de
id 00 zirttn<ler Romeinen was overheertchthunne godheid Ësiis, den god dei
rdiee no£,,l""'er eene0 boom aangebeden hebben, welke op de plaats groeide,
lUUDrovin-"" 'k Domkerk Staat. Dezen heiligen boom zouden de Romeinen
scbe DfO-lt''°1?wen en batrvoor eenen tempel gestjcht hebben, waar de inwo
kide ,e(, ^eriD»snschen Hercules aanbaden, dren zij tiruimanna (krijgsman)
te hou-"' ouc'e kerkeiyke laarhoeken verhalen, dat de eerste Christelijke
ïordcmedf!11 l'eIe Ie'^de P'"ts gesticht is door /imanJ, den eersten Bisschop
I jiii Elsss, omtrent het midden der vierde eenw. Nadat deze kerk
keo juseene eeuw gestaan had. Werd zij door Attila en zijne Hunnen
irdt'onze- 'an *'en cler verwoestingen van deze barbaren, bleef de stad
GriekeO'L en Ol>bewoond, tot uit zij, in deti beginne der zesde eeuw, door
ieié d j»;1"* Koning der {"ranken, werd hersteld, welke tevens de kerknaaT
MRS tea van tijd,- uit bont Weder opbouwde. Toen wa9 het ook,
lanoeu detL""' 'lafeD tegenwoordigen naam erlangdezjjnde te voren door de
de Keizet n Arscb'orztotn genoemd geneed,
nbeóoém 200 4,< 2d 'bans bestaat, werd, omtrent het nïitftfen der
jjne eeuwdoor den Franschen Koning Pepyn begonnen, en door zijiien
a k sn cpvolgerKaret den Groote, voltooid. De muren van het koor
zijn nog onveranderd dezelfde zoo als 211 door deze twee Vorsten opge igc
zijn. Het overige gedeelte der oude Domkerk werd ren jare tood. in den
oorlog, we ae op den dood van Keizer Ótto III volgde, vernietigd. De
Bisschop i/Periicr liet echtè'r van den jare 1015 tot aan zijnen dood, welke
In Ióa8 voorviel, ijverig aan de herstelling van het werk arbeiden. Omstreeks
honderd duizend menschen, zegt men, waren gedorende dien tijd daaraan
bezig velen hunner waren van vreetnae landen gekomen. Na den dood
van IVerwer verflaanwde evenwel de ijver, waarmede het vrome werk werd
voortgezet, en de geheele kerk was niet volrooid voor 1275omstreek 260 jaren
nadat men dezelve had begonnen.
Intussehen ontbrak aan dezelve nog het hoofdsieraad en het onderscheidend
teeken van Christentempel, namelijk Oe torèn. Er werdeh ters'ood loebe
reidselen gemaakt om in dit gebrek te voorzien. Den 25 Mei 1277 werd de
eerste steen van den tegenwoordigen torèn gelegd door den.B'sschop Koen-
raad vast Lichtenberg, De ontwerper en bouwmeester was Ercin van Stcin-
hack, welke, door dit gewrocht van zijnen geesc, bewezen heeft een der
grootste bouwkundige geesten te zijnwelke bestaan hebben. Ziih plan even
wel, zoo hls blijkt uit het oorspronkelijke, hetwelk nog in de Domkerk be-
Waard wordt, verschilde van datgene, herwelk uitgevoerd is geworden, daarin,
dat hij twee torens, een* boven elk uiteinde van den voorgevel aan de west
zijde, verlangde, terwijl alleen die naar het Noorden werd opgerigt, Érvin
von Steinbach stieif in 1318 en werd als bouwmeeste*- opgevolgd door zijnen
zoonja», welke het wetk int aan zijren dood (-339) bestuurde. De toren
werd niet voltooid vóór 1438 en waj atzoo liet werk van honderd en zestig
jaren. Het was de bouwtnees-er H'üln, onder wiens toezigt de laatste Ifand
daaraan werd gelegd, en welke zijn werk overleefde, om daarvan den roem
in te oogsten.
Zeer verschillend vindt men de hoogte van den toren der Srraacsburgef
Domkerk opgegeven; sommige berigten zijn deawege zelfs zoo overdreven,
dat zij de hoogte tot het dubbele vergroot hebben. Volgens een werk geti
teld: Description de 'la Cathidrale de Strasbourgin die srad in het jaaf
1817 uitgegeven, is de toren, naar de naauwkeurigste meting, 494 voet hoog,
zijnde 6lechts 30 voet lager dan de hoogste der Egyptische pyrarotden. Men
zegt, dat, volgens het oorspronkelijke plan van Steinbach, elk der torena,
welke hij voorstelde op te rigten, nog honderd voet hooger zoude worden
opgetrokken.
De eenige toren, welke het geBonw bezit, verheft zich, zoo als gezegd
is, op het noordelijke uiteinde der westzijde, en staat juist boven eene der
drie groote deuren, welke zfcb aan deze zijde vertoonen. Behalve zijne
ongewone hoogte, draagt dit gebouw al de kenteekehen van een volmaakc
werk. Men kan zich niets bewondèringswaardlger denken, dan de kunst,
waarmede de bouwmeester de grootste hechtheid niet de meeste sierlijkheid
heeft weten te 'paren. Het metselwerk vertoont aan het oog niet eené
vaste massa, inaar is bijna van beneden tot boven eene reeks van kolommen
en bogen, met openingen tusschen beiden, welke als ware het de eene uit
de andere opschieten. De otnttek van het geheel is van eene weêrgaloeze
schoonheid, en de gebeeldhouwde versierselen zijn zoo rijk en kunstig be
werkt, dat dezelve in aanzien altijd met kant zijn vergeleken geworden. „De
oude bouwkundigen, zegt de Fransche schrijver Langicr in zijn Essas sur
^architecturemuntten voornamelijk in het optrekken van torens uit. Zij
waren op eene verbazende wijze doordrongen van den geest van zoodanige
Soort van wetk. Ëij bezaten bet geheim om daarin ligtheid en sierlijkheid
van wetk met pracht van vorm te vereenigeo, en, zoowel het al te schrale
als het al té massieve vermijdende, wisten zij het juiste punt te treffen,
waarin de schoooheid van deze soort van gebonwen ligt. Niets van dezen
aard kan vergeleken worden met deh toren der Domkerk te Straatsburg. Dezè
prachtige pyramide is een meetterstuk van bekwaamheid; zij verrukt cna cog
te gelijkertijd door hare verbazende hoogte, door de Juistheid harer trapsge
wijze verminderende dikte, door de evenredigheid tttsschen hare verschillende
gedeelten, en door de ongetueene sierlijkheid en pracht der bewerking. Ié
geloof niet, dat immer een bouwmeester werk voortgebragt hebbe, zoo
stout ontworpen, zoo gelukkig beraamd en zoo «êl uitgevoerd. Er ia meer
knnst en- vernuft in dit enkele gebouw, dan in ai hetgeeh wij bet mees: in
de gewrochten der bouwkunde bewonderen."
De Domkerk te S raatSbbrg siaat op de zoegenaatnde Pidce du Db>r.è
welke de boogstliggende gronu ih 'de stad is en van dit pietn heeft men
een vrij volledig uitzjgt op het oostelijke gedeelte dér stad. De omliggende
huizen Siaah aan de andere zijden te algt San het gebonw, en zelfs ta het
gezigt der noord- en zuid-tijde bijna geheel bedekt door rijen met winkels,
welke in het laatste ged. elte der vorige eebw nog aan de kerk vast waren.
Zij bestaat ujt een schip, of ruim, en een koor. De geheele lengte van
binnen, vSn het oosien naar het westen, is omtrent 355 voet, én de hoogte
72. Het koor, hetwelk als gewoonlijk van het ruim door eene afscheiding
algezonderd is; ligt ook van 12 tot 15 voet hooger. Het riiini der kerk. ia
van de zijden afgésthelden door twee rijen, elk van negen zuilen, weiiïé
zoo groot zijn, dat de dikste fa voet in den omtrek heeft. De vehsters,
welke zith langs de muren oer noord- en zuid-zijde vertoonen, zt'n van
geschilderd glas, en boven den hoofdingang aan de westzijde; is een zoo-
genaamd roosvenster va 11 48 voet indooisnede, van eenen buitengewoner!
pracht en sfcnobnheid. De kostbaarheid van het binnenSie der kerk wordt
nog verhoogd door vele uitmuntende schilderstukken, welke de mureti be
dekken en alle voortbiCngselen der meest beroemde oude meesters zijn.
Een der wonderen dezer kerk is hare beroemde klok. Dit verbazende
voortbrengsel dSr werktuigkundehetwelk, toen het volledig was, elk
ander van dien aard bvértrolbevindt zich in een vertrek aan de zuidzijde
van het koor. De ontwerper van hetze've was Koenraad Dasipoditis, hoog.
leerMr in de wiskunde aan de univeriiteit vén Straatsburg, en onder zijn
opzigt was hetzelve 111 riura 3 jaren ttjds, van Mei 1571 tot 24 Juntj 1574;
voltooid geworden. Beiialven nat hei de uren aantoont, duidt het ook nog
op eenen ronddraaijtnden bol, de bewegingen der hemelaêhe Itgchamert
gedurende het gansche jaar, en nog vele andere zonderlinge nitkomsten
aan. Onder andere toebehooren was een automate haan. Welke tot de oude
in 1352 gemaakte klok der kerk behoorde, en, naar hetgeen deswege ver
haald wordt, een meesterstuk van werktuigkunde moei geweest zijn. Bij
bet slaan van eik uur bewoog hij zijne vleugels, stak den kop uit, éti
kraaide twee malen. Maar eersc in 1525, en naderhand in 1630 door dërt
bliksem getroffen zijnde, is hij, om de woorden van den schrijver van hec
hierboven aangehaalde Franache werk te bezigeo, alsmede bet oéerige ge.
deeltè der klok, thans geheel stom en dood.
DE TOÖVÈRKRACHT DER SLANGEN.
Men gèloofc vrij algemeen en 2elfs vele natuuronderzoekers hebben ztili's
bevestigd, dat er éenige soorten van slangen bestaan, welke de kracht heb
ben, vogels en kleine viervoetige dieren te betoovéren, door hard oogen op
hetzelve te vestigen, zoodat het arme dier éene prooi van,zijnen vreesseiijken-
vijand wordt. In het zuidelijke Afrika, waar men allerwegen slangen in
groote ménigte aantreft, is, naar de getuigenis van Barred, deze omstan
digheid zoo algemeen bekend,- dat tiaanwelijks iemand daar aan twijfelt..
Zekere soorten van slangen, bij voorbeeld de ratelslang (crotaius')bebbett
eene Zeer onaangename uitwasemingen menschenwe;ke zich lang In hare
nabijheid ophouden, worden gewoonlijk door hoofdpijn, duizelingen enz,,
aangeiasi. Of nu' deze uitwasemingen, of de starre blik der slangen, of
éene andere oorzaak, de dieren, welke in hare nabijheid komen, aantrekken
11 betoovrren, zooda't deze niet ontvlieden kunnen - maar de zekere buit
der Slangen wordendan wei of, doordien de slangen zich gewoonlijk op
boüBjen ujuiüudtn, waar de vogels hunne nesten hebben, deze toeschieten
