Jn het Lager-Huis is een voorstel om een wets-ontwerp, wegens het getcnfi We voor Iden dié len dek. geweest am if ié beleedl. oe velen waarcoë zijnde, ag of dé rst. Dé et Gon. zijn nog tstogten, hetwelk ide scetrt Kamer, mJ, eert ;rondwet et hoofd e Verga. :ning del kunnert nadeelig tie io de Congrei. i aan die oerc men jezegden die die s zij die ie zamen ïoort het och doof de parle. Chaam te verschil, eworden, ren naam tutie, ed eheel aae citutie ii onarchie, i vrijheid re ontne. beleedj. derleggen tschap te fc willet n zuivet de manl. voor de ngen dar- oogenblil ikenoi rijn open. e onbaiti Ie wettei enie niet; meestei het vaste i van Ja enschbtl n leven, srlands n wanner van lik Itheid n wikkelen' die otals ic dienen, die ondz et afk» en? Rei institute, degenhti g™*' ale garde, hulpiail onheiln n met-' in er zitl iming ut ke de p ige de;! I d ezels der harte en aan it maart weibel oldaai i tuien. Maar Jd mannen der beweging Hebben te Cardoni hnlp gèfbebt Ik opstand li gelukt. Het halve bataljonhetwelk het kasteel bezette, Lft bet voorbeeld der garnizoenen van Figueras en Cordova gevolgd, fro zuiden van de Manchaaan de overzijde der Sierra Morenahóeft ,1, «et Uitzondering Van Malaga, Aimer la en Grenada, geene stad in het gjlooirën dé> Schlereilinds voor dé insurrectie verklaard. De afgezonderde ulng dezer drie steden belet dezelve, wegens hare geografische ligging, Uien Invloed op het ovërigé Andaloslè tilt te oefenen; maar binnen der. liter muren houdt de insurrectie zich' Staande. g| de havens.aatj de Midtfellahdschb Zee hebben zlèh voor den opstand erklaard. Èurbano is den léden tè Barcelona met zijne afdeèlihg bin. ..«kómen. m DUITSCHLAND.," I, K. H. Prins Albert van Prnissen is den 3osten April te Jeruzalem in lelittnd aangekomen. Hij had den i2.hevorens Kalro verlaten. j Jn een dorp bij Frankfort, tot het,gebied dier stad behoorende, had arm man eenige daalders in sfehatkist—biljetten geleend en dezelve op de ifel gólègd5 eenige oogenbltkken uit. het vertrek gegaan zijnde, vindt hij «zijne terugkomst een zijner kinderen bezig dezelve aan stukjes te scheu* zo- olt woede hierover brengt hij het kind een hevlgen slag toe, die het aoS ter aarde doet vallen; uit wanhoop hierover begeeft hij zich naar z|jn tolder en verhangt zich de moeder eenigen tjjd daarna terugkeerendewórdt ijl het vernemen vati het gebeurde door zulk eenen schrik aangetast, dat zij gne beroerte krijgt en den geest geeft; er zijn nog 5 kinderen Over. Den géén Juoij z|jn de rampzalige ouders met hun kind begraven. GROOT-BRITANNIE. Londen den al JonljDe Hertog van Wellington heeft den a8]arlgen gè. ienkdag van den slag van Waterloo wederóm als naar gewoonte met een prachtig feestintal gevierd, waarbij behalve Prins AiberiGemaal dér Ko- ilngin, meer dan 8o'ofiiclèren tegewoofdlg waren. Jjog gedurig worden er door het Gouvernement óótlogschepen naar jeritod gezonden. De Schout-Mj-Nacht Soviet heeft z|jDe vlag op de Ma* foor van 74 stukke» geheschen. O'Connell gaat In terland nog stééds vóórt, volksvergaderingen te nou- jen. Den ïöden dezer deed hij eenen plegtigen intogt te Claré, waar h|J zulk eene vergaderiSg z'ou bijwonen; hij werd door meer dan 400,000 men» Zchen begeleid, In die vergadering Is besloten een adres aan de Koningin té doen toekomen, waarin de grieven van Ierland worden ontwikkeld en op de herttelling van een Parlement voor dat land wordt aangedrongen. 0"Connell jniuu zijne volgelingen gedu'rfg aan, zich van alle geweld te onthoudenzoo die niet door eenen aanval vin den anderen kant gewettigd wordt. («men en dragen van wapenen In Ierland aan eene bijzonder Commissie Irt binden te geveh, met 076 tegen 121 stemmen verworpen; verder zijn de beriitliligingeh ovèr dat ontwerp voortgezet. Een ander voorstgl .pm de duur van de Parlementen tot een of drie jaVen te bepalenis met 46 tegen 23 stemmen verworpen. Uit opgemaakte staten blijkt, dat sedert de troonbeklimming vaU Ko ting George HI, tènjire 1760', vierduizend zeshonderd acht en negentig per. ionen zitting In het Holt der Gemeenten gehad hebben, slechts édnvau welke Kd VI» vijftien verschillende Parlementen geweest Is. Tweehonderd en veertien van het genóenid getal zijn rot de waardigheid van Paid verheven terwijl tweehonderd acht en tachtig anderen die erfelijk Verkregen hebben, FRANK R Ij K. Mén meeiif eehlge verandering te bespeuren in de Staatkunde van bét KibWw omtrent Spanje', daar, terwijl tot heden toe het journal iet Débatt Vtéi over de uitgebreidheid van den opstand en de welbige kanswelke Êsparieri had om1 zich ataSnde te houden, had gesproken, hetzelve plotse, ling van toon is veranderd en thans opgeeft de middelen, die hem ten dienste staan om den opstand te beteugelen én' zijne magt te handhaven. Omtrent het lager onderwijn in Frankrijk wordt de volgende ittcisclek Bvdegedeeldt Volgens de laatste ambtelijke telling bedraagt het getal der elementaire, af volkiicholen In Frankrijk 55,342 op 37,295 gemeentenhetwelk eene verhonding geeft van 1.48 op elke gemeente; zoodat zich In de meeste gtutéehten meer dan eene school bevindt, voorat daar er tegenwoordig nog 1604 gemeenten zijn, welke, uit hoofde van armoede, volstrekt géén volks, school onderhouden kunnen. Vermits de bevolking van Frankrijk gesteld wordt op 88,540,950 zielen op eene oppervlakte van 52,768,619 bunders, zoo is de verhouding van het guilder volksscholen tot de bevolking 1,65 voor elke duizend zielen, en s op elke lö vlerkante Fransche mijlen. Deze 55,342 scholen z|jn of gemeente- of particuliere scholen, en ver» deelen zich als volgt z I. Gemeente scholen. Voor jongen j, meisjes f, belde geslachten vereenigd II. Partikuliere scholen. Voor jongens meisjes beide geslachten vereenigd 12,486. 6,000. 18,299. 5.108, 9,802. 3.507. t over» hó»«l 'scheid» d, witill ene Jor> Ie Aaó makt!' luropti' zamel! ito sul' voorti» nstisVi' j plllll' fcelijttó, geboü* relke t# Ié kis" Ige SM rbatio61 Te zamen 55,342. Öp 100 scholen z|jn er 66.57 gemeente-inrigtingen 33.43 vsn bijzondere personen. Het getal der kweekelingen, welke gedurende den Winter de volksscholen bezoeken, kan geschat worden op 2,881,679, waarvan 1,641,407 jongens eo 1,240,272 meisjes. Des zomert neemt dit getal merkelijk af. Zoo bezochten in bét jaar 1841 gedurende het schoone jaargetijde slechts 1,668,642 kinderen de volks* scholen,'waarvan 933,190 jongens en 734,852 meisjes. De verhouding van het getal dér meisjes totdat der jongéns itsat dés Winter» als t tot 1.3aen des zomers als 1 tot 1,26. De 2,208,217 kinderen, welke des winters de scholen bezoeken; verdee. ka zichvolgen» de onderscheidene geslachten, in dezer voegei jongens scholen 756,999 kweekelingen» Meisjes scholen425,896 Gemengde scholen. Jongens ..at.... 614,589 Meisjes 4i°»733 ss Te zsmen 2,208,217 kweekelingen. i Hieronder zijn ér 1,503,676, welke schoolgeld betalen, en we! 931,933 longen eo 571,743 meisjes. Kosteloos onderwijs wofdc genoten uoor 489,655 jongens en 264,886 meisjes, te Zsmen 704,541 kweekelingen. Öe •erbooding van de met betalende kweekelingen staat als i tot 2,13 voor beide gestichten 1 van 1 tot 2.II voor jongens en van 1 tot 2.15 voor de belijei. Gemiddeld zijn er op 100 niét betalende kweekelingen 62.41 jon. gen» en 37,59 meisjes. Naardien de bevolking van Frankrijk 33,540,910 Inwoners bedraagt en ender 100 inwoners 14 kinde.ren worden geteld, Hetwelk gelp staat met het levende gedeelte der bevolking, zoo blijkt, dat de kinderen In Frankrijk, Welke vatbaar zijn ter school te worden gezonden, geschat kunnen worden ®P 4,695,727. Doth gelijk wü gezien hebben, is het getal der kinderen, iSfeibe werkelijk de volksscholen bezoekenslechts 2,881,679, cfa's iJeAt1 Irtt eirde in plaats vsn het zevende gedeelte der bevolking. Het is waar" hierbij moeren 300,000 jongens èn meisjes van 6 tót 13 jaren geteld worden welke in de collegfën, klelnè seminariên, bijzondere intigtingen. enz I tot de hoogere voorbereidende studiën wórdèn opgeleid, hetwelk liet ge zamenlijk getal der schoolgaande kinderen tot 3,181.679 zonde opvoeren. Msir aesnfettemin blijven er nóg altijd 1,514,048 kinderen, bijna een detdè gedeelte van diegenen-, welke vatbaar zijn de school te bezoeken, zonder eenigerigl onderrigc; zoo dat slechts ongeveer het tiende gedeelte der be volking de sèholen bezoekt. Men mbg hóóp vóedèndat dit nadeel in hec vervolg vin tfld zal verdwijnen; want van het jaar 1838 tot het jaar 1841 heeft zich het getal der tinderen, weTke Je volksscholen bezoeken, met 200,988 vermeerderd. PRÖpTIEN aan dk .LEYDSCHE HOÓGESCHOOL. D/" 19 de i^eer A. Siewertz van Reesemd Jrvan Rotterdam, in de Reveil; na de verdediging zijner dissertatie de vi coanoscimenti quoad merci urn possessionem* Dienselfden .dag, de Heer fj. F.T. van Schaekvan Bergen in Henccouwen, met Theses* Den Juny de Heer J. van flootehvan Kampen, in de Theologie, na de verde* diging zijner dissertatie: conti neus V\qua"stionum Paülin'arum caput unum. Dienzelfden dagde Heer F. C. T. Dcelefnanvan Amsterdam, met Theses. Den 2i Jiinijde^ Heer J. Post van Vlaardingen, in de Medicijnen na de verdedi ging zyner dissertatiede sighis ex lingua petendis. Den 23 Jünij, de Heer P. van der Meer Mohrvan Goes met Theses. Den 24 Juni,de Heer P. F Ottenvan Haarlem, in de Medicijnen, na dc verdedt- ging zijner dissertatiede angina membranecea. V :D1ier.lfdl:n-dlf'»lle Hecr C Laci:' van Wildervankin de Mciicnnenna 8e verdediging zyner dissertatie, cohtinens: observations nbnnullds. MENGELINGEN. vfr E D fe N E N NÓORWËGËN; IN ÖE 19e EEUW. (yetvolg en Slot van N". 73.) floèWel dé Zweedsche boeren hét voorrêgt hebben veïtegenwóordlgèrs 'aan den Sust fe geven, en van de feodaliteit, zoo ais die in buicschland Polen en Rosland bestaat, bevrijd zijn, worden zij echter door het Gonvernemenc aan zekere leendiensten onderworpen. Een der vreemdste eï schadelijkste Is de verpligtiug van postpaarden aan de reizigers te verschaffentegen de belagchelijke vergoeding van circa 17 centen per nur per paard, een derde minder dan hetgeen men in Noorwegen voor denzelf'den afstand betaalt. Blijkbaar is het, dat deze geringe som den eigenaar voor verlies van zijnen tijd en het werk zflner paarden niet kan schadeloosstellen, vooral In de drié maandenwelke tnsschen het zaaijen en den oogst verloopen. De weigering wordt door eene Sterke boete gestraft, Eene meer voordeelige instelling verbetert den toestand der boerenhec ls de indelta. Men noemt aldus het reserve leger In landelijke koloniën verdeeld. Deze instelling dagteekent van Gustaaf Adolfdie er in 1626, In LIjBandde proef van nam. Weinig tijds daarna, vroegen eenige districten der Erfstaten, om van de gedwongene ligting en van de oorlogsbelasting bevrijd te zijn, onder voorwaarde, van een bepaald contingent te leveren en te onderhouden, en aan eiken soldaat eene woning en eene hoeveelheid gronds af te staan, met regc van brandstoffen in de bosschen te halen, en zich op de naburige hoeven van bouwgereedschappen en paarden tè voorzien. KareiXI paste dit systema in 1680 op geheel Zweden toe, enjzljne opvolgers hebben het tot de cavalerie en de marine uitgestrekt. De' matrozen hebben hunne koloniën op de kusten der Baltische zee. Allé Zondagen Inspecteert de onder-of&cier het peloton van zijn Kerspel elke maand vereenigt de Kapitein zijne compagnie In de hoofdplaats van hec kanton, en alle jaren, op hec einde van den zomer, vormt de indelta een eXercitie-katbp. Te Westeras zagen WQ een dezer compagnie, uit om streeks 106 man bestaande, volkomen uitgerust, met witte buizen, geelè epauletten en blaauwe broek; zij vereenigden zich *savonds vOor de deur Van den Kapltelh. Na het appel en de inspectie, trad een der soldaten uit het gelid, én telde blootshoofd en met luider stem het avondgebed op. Hij eindigde hetzelve met eenen lofzang aan te heffen, wélke door al zgnè makkers, In koor, werd opgevat. Hetzelfde had *smorgens plaats. De toestand en het karakter der boeren verschillen naar gelang del pro vinciën. tn het zuidelijk gedeelte verzekeren het koren, vlas, de hennip; iSrdappelen, overvloedige welden, vischrijke meeren, de nabijheid der BaL tlaChe Zee op haar handèldrijvendstevrij goéde wegen, drie belangrijka kaUalén, hUn een goed bestaan en veel meer welvaart dan aan de bevol king der provinciën van het Dosten en tloorden. Wanneer nen van Stokholm de Bothnische golf tot Umea opvaarc vindt men op dé kust eene bevolking van de vischvangst levende, en ervaren genoeg in den scheepsbouw, om brikken en sloepen aan de vreemde reé- ders te verkoopen. De stad Geile is eene der fraaiste welke men er one- moer, dezelve biedt vöor het gezigt een schilderachtig amphiteater vart tuinen en huizen aan. Daar Is eike inwoner landbouwer, maar zijné voor naamste nijverheid bestaat in de vangst en het zouten van den Scrounning, een uitmuntend vischje van de grootte eener sprot, waarvan de uitvoer naar Finland en Rusland aanziehlijk is, In al de kleine steden dezer itust ztjti de straten goed geplaveid; dé hulzen zijn er ruim en goed verdeeld en zinde lijk. Men ziet gordijnen aan bijna alle ramen, bloempotten op de balkons; de logementeh zijn er redelijk. Te Umea, eene Stad van lioo inwoners, 157 uren van de hoofdstad, zijn er twee boekvetkoopers goed gesorteerd iti nieuwe boeken; men zoude bijna vergeten dat men in Lapland was. Bij hec eten werd ons dit echter hetlnherd. Wij zagen namelijk in hec logement éax laX (raauwe Zalm) eten, wij proefden er ook van, en met eene goedé hoeveelheid olie, azijn eh piment was het een kostje Waaraan men ziclt mét den tijd Zoude gewennen. De stoom-scheepvaarc is eene onmetelijke weldaad voor deze streken geweesc. De zeilschepen deden voorheen slechcS drié reizen 'sjaars vah Umea naar de Baltische zee, de stoomboot doet er thans eeU alle veertien dagen. Sedert eënige jaren zijn de bewoners vatt het zuidelijk Zweden, de bosschen en velden van Lapland In menigte komen koloniseren. Zij fabriceren er salpeter, welke zij aan liét Gouver nement iü bétaling Hunner belastingen zenden; potasch, teer, zeer belangrijk ércikel, zoo de beperkingen, welke op den buicenlandschen handel drnkkeng gewijzigd werden, en zoo nieuwe middelen van gemeenschap deze kostbare nijverheid begunstigded, waarop dë winst bijna op niets neerkomc; uithoofde dér ikoeijelijkheden en trausporc-kolten van nlc de dennebosschen tót aan de handelhavens. Bijna alle hoeven telen hennipen vlaS, en iflen weeft dëzelvé la elk gezin tot gebruik van hec hult. Zoo is hec iu het geheel hec land} men koopt alleen hec noodzakelijke; wanneer men het Zelf niet vervaardigen kan. Dit is nog een dér resultaten van de privilegiën. De ellendigste kolo nisten na hec weinigje rogge, haver etl meel vsn hunnen oogsc afkomstig uicgepiic te hebben, zjjn genoodzaakt van pljnboodten schors té leven. Z|J hebben nog bovendien kleine koetjen, welke niettegenstaande hnn tenger aanzien, uitmuntende melk géven. Het Gouvernemenc staat aan deze kolo nisten landen op zeer zachte voorwaarden af, maar het land zal arm blijven zoo lang de nijverheid onderworpen zal blijven aan de bandea, welke haar belemmeren. Bewonderenswaardig Is het, dat het lager onderwijs sederc lang even zoo verspreid is in deze noordelijke streken als in de rijkste van het Rijk. Een der welsprekendste zendelingen van het laad, Peter Laestadiusbehóórde toe een dezer kaloulstcn-familien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1843 | | pagina 3