!Het gewoon fibrpwéten "neefi h«c gehesle jaar door zeer sterk moeten
en kannen worden voortgezet.
Hoe de bevolking in hetzelve ook I» toegenomen en er dai ook voor de
eerste oitrusting heeft moeten worden gezorgden ook het hnirratd en de
gereedschappen van algemeen gebruik heeft moeten worden vermeerderd,
in alles is door eigen handen voorzien, even als de meerdere localen door
kolonisten-ambachtslieden zijn in orde gebragc.
De koffijzak-wevetlj heeft evenzoo, over de 600,000 itnks opgeleverd ïn
liet vooroitzigt, dat er voortaan niet zooveel meer zullen besteld worden,
beeft het Hoofd-Bestuur het denkbeeld opgevat, om een gedeelte van het
garen daartoe, hetwelk in Engeland machinaal gesponnen wordt, in de bede
laars etablissementen Dit de hard te doen spinnen, waarmede de eerste proe
ven ook met eenen nienwen hand-spinmolen teer wel voldoen; reeds is er
30.000 pond garen ontvangen onder weg naar de koloniën, om gedurende
den winter te worden verwerkt.
De katoen-weverü heeft over de 34,000 stukken opgebragc, van eene
meedere breedte dan men gewoon was voor de Indië te weven, voor welke
de bestellingen zeer verminderd waren, waarom men tot andere soorten van
doek heeft moeten worden overgaan, welke veranderingen onderscheidene be
zwaren en veel oponthoud veroorzaakt hebben. Hieraan ia het voornamelijk
toe te schrijven, dat er niet meer geweest is.
De katoen-spinnerij te Veer.huizen heeft ongeveer 56,000 pond garen af
geleverd, dat mede veel meer had kunnen zijn, had men geen bijzondere
beletselen gehad.
De koloniale bevolking is thans tot 10,814 zielen geklommen en neemt In
deze maand nog zoo zeer toe, dat het cijfer ofj het einde dei jaars wel 11,000
Worden kan en dar, 900 grooter zal zqn dan bij het begin.
De zorg voor het unaerwijs en de godsdienstige opleiding en versterking
wordt niet verzuimd. r»,
De scholen worden vlijtig wsargenomen en door den Adjonct-Dlrectenr
met naauwgezetheid bezocht. Ook de cstechnatiën worden door de vér
schillende geeraren gezet gehouden»
Een eigenaardig geschenk verdient nog vermelding:
Het Algemeen Armbestuur te Vlaardingen zond kortelings eene ton hsring
voor de kolonisten van die plaats; waarlijk een lief ïandenken, uit hartelijke
deelneming voor hunne elders overgeplaatste sttdgeuootenopenlijken dank
ontvangen deze gevers daarvoor.
De staat der bevolking in de koloniën is als volgt: Gewene Kdomin 2,645}
Ommerchan 12203, Keenhuiztn, lste gesticht 1,982, 2de gesticht 2,104,
3de gesticht 1,747; Wateren 96; ambtenaren en hunne buisgezinnen b|j de
Algemeene Directie 37; totaal 10,814.
De staat van het voorhanden zijnde vee In de gezamenlijke kolomen be
droeg 1 115 paarden, 1,049 koeijen, 31 sinks jongvee, 6 kalveren ea 1,74»
schapen.
Uit Gravenhage meldt men van den öden dezer:
Bij Koningli'k besluit is bepaald: i". dat, aanvang nemende met den isten
laousrlj, de tegenwoordige officieren deelgenooten aan de wedowen- en
weezen-kas voor de officieren van de landmagc, eene doorloopende contri
butie aan de weduwen- en weezen-kas zullen betalen van 2} ten honderd
van het, door hen, op dat tijdstip, of later genoten wordend trac ement of
pensioen, tot aan het overlijden hunnet echtgenootIndien er geene kinderen
beneden den ouderdom van achttien jaren, uit het huwelijk aanwezig zijn,
of tot het tijdstip, waarop het jongste kind dien ouderdom zal hebben be.
reikt; terwijl die officieren, welke nog gelden, wegens tien- en vijfjsrig
fournissement, aan genoemde kas verschuldigd zijn, het deswege verschul
digde nog daarenboven, op de gewone wijze, zullen moeten afbetalen; en
a' dat, indien een der tegenwoordige officiereo deelgenooten aan de wedn.
wén- en weezen-kas, niet genegeo mogt zijn, om de doorloopende Contri.
butle bij het bovenstaande omschreven, aan de kas te betalen, aan zijne
eventueel na te laten weduwe of kinderen slechts het drie vierde gedeelte
van het pensioen, of van onderstand-gelden, zal worden toegekend, waarop
znne tegenwoordige bijdrage aanspraak zoude kunnen maken.
Men verneemt, dat Hare Maj. de Koningin aan den ttlentvollen Hof-
mams- den heer C. van der Goes, heeft doen ter hand stellen eene prachtige
gouden* snuifdoos, als een bewijs vsn H. D. tevredenheid over de mede
werking van dien kunstenaar op eenige soirtes Musicales ten Hove.
2ijne Exc. de Minister vsn Financien heeft ter kennis vsn de belang
hebbenden gebtagt, dat de rentebetaling op de volgens de wet vsn 28 April
iRaa daargestelde schatkistbiljetten, na de verschijndagen in 1843 zal worden
gedaan op den voet zoo als dit over de vorige jaren heeft plaits gehad,
ge'iikook de opzegging, voor zoo veel de aflossing derzelven verlangd wordt,
op den vorigen voet, gedurende dit jaar zal kunnen geschieden er. deze aflos,
sing dien overeenkomstig zal worden bewerkstelligd.
jgaar men verneemt, is het Departement van Oorlog sedert eenigen
tijd bedacht geweest, om bij de corpsen infanterie proeven te doen nemen
ten einde eenige veranderingen te bewerkstelligen op het reglement op de
inwendige dienst, ten gevolge waarvan de werkzaamheden der officieren en
onderofficieren, belast met de dienst der Poltcie en orderweek, aanmerkelijk
zouden worden verminderd. Volgers de bepaling van voornoemd reglement
moeten deze een groot gedeelte vin den d«g in de kazerne doorbrengen
thans echter zou de dienst zoodadig onder hen worden verdeeld, dzt er in
den loop van den dag genoegzaam tijd zoude overblijven, om zich op het
wetenschappelijke gedeelte van het militaire vak toe te leggen. Algemeen
verlangt men dus, dat deze proeven, waarvan rapport aan het Departement
van Oorlog zal worden ingezonden, met een goeden uitslag mogen bekroond
Men verneemt, dat de Tweede Kamer der Staten-Oeneraal bijeenge
roepen is tegen Maandag, den idden dezer, des namiddtgs ten drie ure,
ien einde hare belangrijke werkzaamheden te hervatten.
Omtrent het Indienen vin hun ontslag door de leden der Commissie
van de Maatrchappij van Weldadigheid, wordt uit 's Gravenhage het vol
ReIn"d^'buUe'ngewone vergaderingen van de Commissie van Weldadigheid
van 28 en 29 December I. I. is overwogen het ingezonden ontwerp eener
overeenkomst, welke, ter regeling der zaken van de Maatachappij van Wel.
dad'gheid voor het vervolg, tussehen de regering en de Commiasie zoude
kunnen worden aangegaan; alsmede de mededeellng der verschillende
aanbiedingen door de Permanente Commissie officieus aan Zijne Exc. den
Minister van Binnenlandsche zaken gedaan, zoo tot overneming van de
goederen van de Maatschappij op den voet van het bepaalde, bij besluit
van 17 januarij 1836, als tot het opnemen, als leden, in de Commissie
van Weldadigheid, van eenige door de regering aan te wijzen peraoneo.
Na de herhaalde overweging van het ontwerp, is in aanmerking geno-
dat het aannemen van het aangeboden contract strijdig zoude zijn
met'de belangen van de schuldeischers van de Maatschappij} dat in
het ontwerp bepalingen voorkomen, onvereenigbaar met fle waardigheid der
Commissie} dat de bepalingen, welke men in plaats wil stellen van
het bes uit van 1836, niets bevatten, met betrekking tot de achterstallige
som van f öco.ooo, reeds sedert 1841 ingevolge dit besluit, verschol.
diod; dat het ontwerp nieuwe lasten, en zulk eene aanzienlijke ver
mindering van middelen inhoudt, dac het onmogelijk zoude zijn, om op
dien voet de zaken harer instelling aan den gang te houden} en dat de
Commissie, vermits de voorgestelde contractuele bepalingen, naar aanlei
ding van het laatst voorgedtagene ontwerp »to wet, allen voor wijzigingen
van ondergeschikt belang va baar zouden kunnen zijn, en hoezeer gezind,
„m aan de Regering alle mogelijke waarborgen toe te staan} buiten de
mogelijkheid is gesteld, om het beruur der zaken langer te bl(jvcu voeren.
Op grond dezer bedenkingen is, met eenparigheid van stemmen, beilo.
ten, dat de leden der Commissie de atngebodene overeenkomst niet knn
tien, noch mogen sannemendat zij hunne betrekki'g met den li'en
Janusrii 1843 znllen nederleggen, en dat, onder diededeeling der «rokken
sin de Commissie van toetigt, sin denzelve, als de leden der Maatschappij
vertegenwoordigende, zal worden overgelaten, hoedanig verder In het be-
stuur der Maatschappij zal kunnen woraen voorzien, of welke maatregelen
U'S verder zif vermeenen te moeten nemen.
Dit beslnit ia gen men door Z. K. H. prins Fréderlk der Nederltnden,
Baron van Pallandt van Ke/spelGraaf van den BoschFaber van Riemidjk
KolFabiusvan Nes, Ruitenschildzijnde de heeren Leesberg en Kinkerver
hinderd gewor- en, de vergaderingen bij té wonen.
Hetzelve besluit is rer kennisse van Z. E. den Mmlster van Binnenland,
sche Zaken gebragi, bij een brief, welke door de aanwezige leden der
■Commissie rs geteekend, en waarin onder anderen wordt aangemerkt, dat in
het aangeboden ontwerp bepalingen voorkomen, geheel onvereenigbaar raec
het denkbeeld van een bestuur, toevertrouwd aan et Commissie, voorge
zeten door een Koningltjk Vorst en zamengestald nlt leden, die, uitsluitend
met het doel, om het vaderland en hnnne (nede-burgeren nuttig te Zijn,
zich veelvuldige werkzaamheden jaren lang hebben laten welgevallendat
aan de Commissie de middelen niet worden verleend, die volstrekt vereisent
worden, om de zaken aan den gang te honden en het bestaan der Maat
schappij te verzekeren'} dat zij uit dien hoofde het contract, hetwelk
de regering in plaats verlangt te stellen van hare uit het beslnit vin 1836
voorrvioeijende verpligrmgenmet kan aannemen; dit evenmin, alt
men van haar zoude willen vergen, dat zq op zich zoude nemen, hetgeen
zij onuitvoerlijk acht, zij in den weg Wil staan in de verwezenlijking van
andere, van haar gevoelen veracnillende, denkbeelden, en alzoo, eenparig
het besluit heeft genomen, om met den isten Januarij 1843 hare betrek,
king bij de Maatschappij van Weldadigheid neder te leggen
De heer Kol heeft ten slotte zijn voornemen te kennen gegeven, om
van den Minister de gelden te vragen, welke de Maatschappij nog bij de
Regering te goed heeften einde geheel in staat te zjjn tot de rente
betaling op dén isten Januarij 1843, terwijl de Vergadering zich nog heeft
voorbehouden, om, op eene den 3isten te houden bijeenkomst, de ver.
dere maatregelen te nemen Welke hare aftreding noodig zoude kunnen
maken.
- De heer dePbudeul, die ala Secretaris van Legatie, de zaken ran
het Fransche Gezantscnap bij dit Hof zal waarnemen, gedurende de afwe
zigheid van den Baron de Bois Ie Comte, is alhier uit Londen sattgeltomen.
Genoemde Baron vertrekt waarschijnlijk heden naar Parijs.
Op Zaturdagden uiten dezer, zal door de Commissie vsn beheer
en toezlgt over de droogmaking vin het Haarlemmermeer, op het stadhnis
te Haarlem, worden aanbesteed: het stichten van een gebouw tot plaatsing
van een stoomwerktuig en deazelfs aanhoorigheden tot ontlasting van Rhijn
lands Boezem op het Y te Spaarndam, in verband tot de droogmaking van
het Haarlemmermeer. Het beitelt van aanbesteding ligt op de gewon*
plaatsen ter lezing.
Uit Rotterdam meldt men vso den 6den dezer:
Reeds ten tweedenmal* in dit pas aangevangen jaar heeft hier brand ge
woed, en wel gisteren nacht, ongeveer ten ëén ure, iti een hnls In het
Hang, nabij de Keizerstraat, waarvan bet benedengedeelte aan een slijter m
sterke dranken, het bovenste aan onderscheiden huisgezinnen of aftonder
Hike personen verhuurd weid. De btand, in het benedenhuis onts-aan, be
reikte weldra deze kamers, wier bewoners, waaronder h.joghejas'denei
hasuwernood, en sommigen niet dsn met hulp vsn welwillender, het leven
hebben geborgen, terwql hun inboedel geheel ver oren n geeaan. H huls
il uitgebrand, en de belendende hebben wel raerxeiijii ge ce as i' al -
mag echier dankbaar zijn dat in eene too enge straa en me hen, v <e
buurt de verwoesting zich niet nog verder heeft uitgebreid. Waren eb de
vlammen naar de andere zijde der atraat overgeslagen, de ge<t>l>.-n t
onberekenbaar zijn geweest. Op ntenw heeft men de goe.le na-vna 1 ir V h j
der orde thet genoegen opgemerkt.
BU dezen en den vorigen brand zijn, met den bes en u> sia-> wee -ie.
nieuwe, gemakkelijk ingerigte brandspuiten gebezigd geworden, welke in
den tijd van twee en vee tig seconden een okshoofd water ouwe pen,
Omirent het treffena ongeluk te Westzain op Nieuw jaarsdag voorge
vallen, verneemt men het volgende:
Reeda vroeger was er aan de fundamenten des torens ce iee (inwijking
bespeurd geworden; men had toen getraent den -oorgang van het Itwisd
te itremtiien, doot rondom dezelve een zwaar raam te slaan Dit raam schijnt
echter niet stevig genoeg geweest te zijn, om ventere atwuking -e verhoe
den. Reeds in het begin des vorigen jaars zag men Jen roren var, biven
meer en meer van de keik afwijken, vin ondeten aan .-ene zijde dieper in
den grond dnngen en, terwi.,1 een gedeelte der grunislagen stand hield en
eer. ander deel uitweek, het zwate gebouw op Itei eers-e a's het ware op
eene as draaijen. Het besiuur van Westzaan zag het gevaar in, en de her
stelling vin de fundamenten werd aanbesteed. Doen de Verzakking en if
wijking natn gedurende de voorbereidende werkzaamheden zigtoair toe, zoo.
dat reeds bq velen de vrees ontstond, dat hier geen heratel helpen konde.
De aannemer echter was vin een tegenovergesteld gevoelen en sloeg, om
zijne gerustheid te bewijzen, en ook aan anderen mede te deelen, zijne
woning vlak naast den toren op. Den laatsten dag van December was de
verzakking zoo sterk, dat in vier uren tijdi, volgens twee verschillende op.
metingen, de toren van den nok des kerljdsks ruim a strepen meer wis af
gewekenen aan de tegenovergestelde zijde tér breedte van anderhalve tteetl
dieper in den grond was gezonken. De vteei der dorpelingen was dan ook
in gelijke mate toegenomen, en leder schuwde, zich in de nabijheid de»
torent te wagen, zoodat op de Oadejaais-avond de dorpsherberg niet verre
van denzelven gelegen, bijna geheel ledig bleef. Men had ook de bewoner»
van het later verpletterde huis op het gevaar waarin zij verkeerden opmerk
zaam gemaakt, doch deze hadden om verschillende redenen geaarzeld 001
hunne woning te verlaten. De aarzeling kostte, hun hét leven. Den rsrea
Januari) des morgens terwijl de torenklok het .uur van half zes aankondigde,
hoorde ce opzigter.die de opborrelingen vanhet welwater uit de fon
damenten moest waarnemen, in den.toren een zonderling gedruisch; met
alle mogelijke sneihetd verwijdert hij zich en naauwelijks heeft hjj twin
tig schreden gedaan of met een dondetend geraas- stort het -gevaarte,
neder vermoizelt het ter zijne staande huis en perst -het geheel in den
weeken moerassigen grond, zoodat er. van .het geboot» niet het minste
spoor overblijft. Door den ontzettenflen. schok scheurt vsn het nabijgelegen
weeshuis een mniir in tweeën, een andere moor stort in grotzel neder*
Eene vaart van rotm 13 voeten breed, die langt het verpletteide hoi» liep,
is plotseling gedempt, eene schuit, .die daarin lig, over een hek henen
op het land geslingerd.
Zoo als reeds vermeld is, hebben 8 personen door deze ramp her leven
verloren. Nog slechts drie tijken heeft men met veel moeite van ondee
het puin kunnen te voorschijn brehgen. Men beeft den huttvider eh moe
der gevonden in elkanders armen liggende; hnnne gelaatstrekken wareo on.
kenbaar; overigens waren zii uiterlijk ongeschonden, doch waren de sporen
van sterke inwendige kneuzingen merkbaar.
De toren van Westzaan was een der merkwstrdigite gedenkteekenen uit
den ouden tjjd Het eigenlijke jaar zijner stichting is onbekenddoch de
ondetdom vsn het gebouw wordt door velen op duizend jaar geachat. Do
nabijstaande kerk was verschelden malen vernieuwd geworden, doch d*
stevige toren had alle aanvallen des tijd*alle geweld der menacheo we.
derttaiD. In den Spaamchen tijd hebben dc Spanjaarden it vergeeft go*
