A*. 1843.
LEYDSCHE /jPI
VRIJDAG, JsS
NEDERLANDEN.
Le yden, 19 Mei.
De verlichting door niec zaamgeperst-draagbaar gaz, In Nederland door
den beer J. Droinet ingevoerd, ia in onze scad gelukkig aangewend. Hec
Minnenhuis is ook thans daarmede voorzien. Donderdag II. werd het giz
in alle zalen van dit oitgebreid gesticht ontstoken, in tegenwoordigheid van
de Kegenten van hetzelve, aldaar zich vergaderd hebbende om over de
Oitwerking van dat rijke licht te oordeelen. Een allerbest gevolg heeft dat
onderzoek bekroond, en alle toestellen, te Legden vervaardigd dear inland-
tthe werklieden, die vitr eenige maanden nog geen denkbeeld van dat werk
hadden, zijn bevonden in de grootste regelmatigheid en geleidelijke werking
te verkeeren. Men moet zekerlijk lof toezwaaien aan de menschlievendheid
van de heeren Regenten, die, na een doordacht onderzoek der zaak, hnnne
grondbeginselen van spaarzaamheid hebben weten te vereenigen, met de
zorg voor de ongelnkkigen aan htin opzigc toevertrouwd. Door hen aldus te
doen deelen in de weldaden van eene zoowel gezonde als heldere verlich
ting, welke tot hiertoe slechts scheen bewaard te zijn voor de kinderen van
het geluk, hebben zij eene nieuwe proef gegeven, zoowel van de gevoe
lens, die hen bezielen, als van de goede directie aan hunne administratie
gegeven.
Wij wenschen opregt, dat alle inrigtlngen van dat soort weldra van de
voordeelen van die gemakkelijke verlichting partij trekken, welke drie voor
treffelijke hoedanigheden bezit, namenlijk, zuinigheid, veiligheidgezondheid.
Wij zijn verzocht te melden, dat de opbrengst van hec Diorama van
Parijs Woensdag II. voor de noodlijdenden door den brand te Hamburg,
door de Directie daartoe afgezonderd f 6, bedragen heeft.
De Staats-Courant van gisteren bevat het volgend Koniugiijk besluit:
Wij WILLEM II, enz.
Overwegende dat de stad Hamburg dezer dagen door eene verschrikkelijke
ramp getroffen is; willende te gemoet komen aan hec veelzijdig geuit ver
langen, om deze zoo zwaar geteisterde vriend-nabuurlijke stad, naar vermo.
gen, eenige leniging uit Nederland te verachaffen; gezien het Koningljjk
besluit van den 32 September 1823 (Staatsblad N°. 41,) hebben goedgevon
den en verstaan te bepalen:
I. Er zal, vóór den 10 Junij aanstaande, in alle steden en gemeenten
binnen dit Rijk, door de zorg der plaatselijke besturen, eene scbaal-collecte
aan de buizen worden gedaan.
2. De opbtengst daarvan zal bettemd zijn ter zoo veel mogelijke leni
ging van de ramp, welke de stad Hamburg getroffen heeft.
3. De ingezamelde gelden zullen door de zorg van de hoofden der
plaatselijke besturen, op de gebruikelijke wijze, in 's Rijks schatkist worden
«vergesiort.
J 4. De deswege te ontvangen qnitantlen van overstorting zullen, ten
spoedigste, aan den Gouverneur der provincie en door dezen aan Onzen
Minister van Binnenlandsche Zaken worden ingezonden.
S 5. Nadat het geheele bedrag der collecte van alle steden en gemeenten
bekend is, zal deswege eene volledige specifieke opgave, door middel der
Nederlandsche Staats-Courant plaats vinden.
6. Onze Minister van Binnenlandsche Zaken zal, met Onze Ministers
van Financien en van Buitenlandsche Zaken te rade gaan nopens de wijze om
de ingezamelde gelden naar Hamburg over te maken.
7. Onze Ministers van Staat, belast met de Directie der Zaken van de
Eerediensten, zullen zorg dragen, dat het plaats hebnen der bovenvermelde
schaal-collecte ook in de kerken en bedehuizen der onderscheidene gezind,
heden tijdig worde afgekondigd.
Onze Minister van Binnenlandsche Zaken is belast met de uitvoering dezes,
waarvan kennis zal worden gegeven aan Onze Ministers van Financien en
van Buitenlandsche Zaken, alsmede aan Onze Ministers van Staat, belast
met de Direccie der Zaken van de Eerediensten.
's Cravenhage17 Mei 1842.
WILLEM.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
SCHIMMELPENNINCK VAN OlJE.
Verder leest men in dat blad:
B(j Koninglijke besluiten van den 15 Mei 1842, N°. 6776, is door
Zijne Majesteit:
1*. Eervol ontslag verleend aan jhr. C. D. E. J. Bangeman Huijgens, tot
hiertoe Zr. Ms. buicengewonen Gezant en Gevolmagtigden Minister bij hec
Hof van Denemarken; aan den Baron H. R. IV. van Celtslein, tot hiertoe
Zr. Ms. Miniscer-Resident bij de Hanzesteden; mitsgaders aan den heer
J. A. d'Eck, tot hiertoe Zr- Ms. Minister-Resident bij hec Hof van Wür-
cemburg; onder dankbetuiging voor de veeljarige ijverige en getrouwe dien.
Aten, door hen respectiveljjk aan den lande bewezen.
2°. Benoemd tot Minister-Resident b(j de Hoven van Baden, Beljeren en
Würtemberg, de Baron A. A. Bentinck, tot hiertoe Raad van Zr Ms. Ge
xantschap bjj het Hof van Groot-Britannle; tot Zaakgelastigde bij het Hof
van Denemarken, Jbr. E. M. A. Martini, tot hiertoe Zr. Ms. Zaakgelastigde
Bjj de Vereenigde Staceo van Amerika; tot Zaakgelastigde bij hec gemeenebesc
der Vereenigde Staten van Amerika, den Graaf C. R. A. de Hemricourt, tot
hiertoe Zr. Ma. Zaakgelastigde bjj bet Hof van Zweden en Noorwegen; tot
Zaakgelastigde bij het Hof van Zweden en Noorwegen Jhr. J. C. Gevers,
tot hiertoe raad bjj Zjjner Majs. Gezantschap aan het Hof van Rusland;
tot Secretaris van Zijner Majs. Gezantschap bjj het Hof van Groot-Britan.
tde, Jhr. Mr. A. J. L. Stratenus, tot biertoe Secretaris van Legatie, werk
saam bjj het Departement van Buitenlandsche zaken; tot Secretaris van
Zr. Ma. Gezantschap bjj de Hoven van Baden, Bejjeren en Würtemberg.
jhr. Mr. L. P. J. van de Spiegel, tot hiertoe Secretaris van Legatie, werk.
saam bjj bet Departement van Buitenlandsche zaken; mitsgaders tot Secre.
tatls van Zr, Ms. Geiantschap bjj het Hof van Rusland, den Graaf C. M.
C. E. van Bjlaudt, tot hiertoe adjunct-commies bjj bet Departement van
Buitenlandsche Zaken.
Door Zjjne Maj. Is, bfj besluit van den 7 Mei 1843. N°.53, goedgekeurd
bet uitgebragt beroep van een Predikanc door den Kerkeraad der Hervormde
gemeente van Spijk, onder de classis van Dordrecht, op Philippus Bogers
wan Bunnen, Candtdaat bjj het provinciaal Kerkbestuur van Overijssel.
Bij beslnit van den I3den dezer, N°. 68, beefc Zjjne Maj. bepaald,
alat de drie Hoofd-Opzieners der jagt voortaan zullen vervangen worden
sloor eenen Inspectenr der Opperhoutvescerjjin welke betrekking aange-
at*ld ia A. H. Verstar van fVulverhorstHomvesier in bet iste jagidistrict
y. «0.
COURANT.
90 MEI.
In de provincie Znid-Holland. 7.'jnde tevens eervol ontslag uit de betrek
king van Hoofd-Opzieners der Jig. verleend san L. G. Berends, N, F.
Driebeek en F. Gevers.
Zijne Maj. heeft het verzoek om gratie van M. J. Rienksveroor.
deeld tof 2 jaren gevangenis, wegens een artikel in oen Tolk der Vsijheid,
gewezen van de hand.
-Zijne Maj. de Koning heeft de oprigting toegesraan van eene Verze.
kering-Maatschappij, onder de benaming van: de Geldersche en Amsterdam-
sche Zee-Assurantie-Maatschappijwelke de verzekering voor alle gevaren
te water en te land ten doel beeft. De Vennootschap zal voortduren tot
den laatsten December des jaars 1851. Het fonds zal bestaan in een kapi.
taal van f 100,000, verdeeld in 20 aandeelen, elk van f 5000. Tot Com
missarissen van deze Vennootschap zijn aangesteld de heeren J. D. Thuret en
C. E. de Bordes en tot Directeurende heeren B. Zurmuhlenen C. A.E. Quack.
Zijne Maj. Koning IVillem Frderik, Graaf van Nassau heefc aan de
Groninger Maatschappij Tot Nut van Algemeen, bijzonder ter bevordering
van het schoolgaan van minvermogende kinderenf 100 geschonken.
Uit Kampen meldt men, dat Zijne Maj. Koning IVillem Frederik,
Graaf van Nassau den 22Sten dezer op bet Loo zou komen, wordende
reeds voor zijne ontvangst toebereidselen gemaakt.
In een berigt omtrent eenen zwaren brand, welken vóór 4 eenwen
een groot gedeelte van 's Gravenhage verwoestte, wordt gemeld, dat een
zekere Adriaan Dankerts, in wiens woning de brand begonnen was en, door
denzelven alleen te willen smooren, aanleiding tot de voorezetting van den
zeiven gegeven had, veroordeeld werd, om voor eigen kosten 6 vierkante
roeden muur aan de stads vesc te laten bouwen.
Den I5den dezer is te Delfc, in den ouderdom van 48 jaren over
leden, de heer M. A. tVijnaendtsridder der orde van den Nederlandschen
Leeuw, sedert 1838 Lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal en
Wethouder der scad Delft; een man, die wegens zjjne kundigheden en
karakter algemeen geacht was.
Uit Amsterdam meldt men van den I7den:
Hadden wij het genoegen reeds in ons Nummer van den 6den dezer,
onze lezers mede te deelen, dat men eerlang het verleggen van het station
voor den spoorweg van hier naar Haarlem, tot meer nabij de Willemspoort
moge verwachten, zoo verwijzen wjj thans nader tot de aankondiging, he
den in ons blad te vinden omtrent de aanbesteding der hiertoe benoodigde
werken, waaruit blijkt, dat de Maatschappij van den Hollandschen IJzeren
Spoorweg, onder afwachting van de nadere goedkeuring der Hoogere Auto
riteiten van de met de Stad Amsterdam gesloten overeenkomstinmiddels
reeds allea voorbereide, om onmiddellijk daarna met kracht tot het voort,
zetten der werken te knnnen overgaan.
Ofschoon hec vroeg Invallen van den Pinkster, minder voordeelig
voor hec vervoer langs den Spoorweg van hier op Haarlem geweest Is, dan
het later komen daarvan ten verleden jare, zoo is dit vervoer evenwel
wederom zeer aanzienlijk geweest, hebbende over de beide dagen beloo.
pen een aantal van 6,704 passagiers. Het laatste convooi van gisteren heefc
moeten geschieden met niet minder dan 5 treinen, ieder van 10 tot 12
rijtuigen.
Nog meldt men nic Amsterdam:
Met genoegen vernemen wü, dat b(j de Commissie tot inzameling van
giften voor de hulpbehoevenden ten gevolge der ramp van den brand van
Hamburg, reedt is ingekomen eene somma van circa Zeven Duizend Vier
Honderd Gulden, builen en behalve de gifien bij het Handelsblad omvangen
(welke den i8den dezer beliepen 3739.93)en buiten reeds aan de hee
ren leden der Commissie aan nuis terugbezorgde bewijzen van deelneming,
waaronder ook aanzienlijke gifien zijn.
Te Alkmaar is de vermoedelijke dader van den moordgepleegd den 35
April op Anna Maria Pauwels, zijnde de korporaal van Os, van het reserve
bataljon 2de afdeeling infanteriegevangen genomen.
Te Arnhem is den igden, in den ouderdom van 73 jaren, overleden
de heer Mr. J. Weerts, Oud-Burgemeester dier stad, Lid van de Eeiste
Kamer der Staten-Generaal en Ridder der orde van den Nederlandschen
Leenw.
Uit Groenlo schrijft men van den töden dezer:
Gisteren morgen kwamen hier uit Zucpben twee officieren der genie, die
zich, gedurende eenen geruimen tijdop de wallen onzer oude vesting heb
ben opgehouden, en de aldaar nog aanwezige basiions en andere overblijf
selen dezer sierkte naauwkeurig hebben opgenomen. Men zegt, dat de
komtt dezer heeren in verband staat met een plan van het Ministerie van
Oorlog, om onze vestingwerken te herstellen, en verder langs de oostelijke
grenzen van bet vaderland eenige verscerkingen daar te stellen,
Ook te Groningen heeft zich eene Commissie gevormd tot inzameling
van liefdegiften ten behoeve van Hamburg. In een berigt, in de Provinciale
Groningsche Courant voorkomende tot aanspooring der ingezetenenom aan
deze uitnoodiglng spoedig en ruim deel te nemen, leest men onder anderen:
„En Groningen zal niec achter blijven, dat in het onvergetelijke jaar 1826,
toen de vreesseljjksce ziekte die stad teisterde, op eene schitterende wijze
ondervonden heeft de milddadige hulp ook van hec naburige Duitschland,
met name van Hamburgs ingezetenen, die aanzienlijke giften herwaarts zon.
den ter leniging van de ramp."
Den t2den dezer is te Franeker, in den ouderdom van ruim 63
jaren overleden, de Hooggeleerde heer Sicco Ens, Med. Dr., Hoogleeraar
in de Medicijnen aan het aldaar gevestigde Rijks Athenaeum.
Te Wjjhe in Overijssel is den i6den dezer een hevige brand ont«
staanwaardoor 4 huizen,door 6 gezinnen bewoond, in de asch zijn gelegd.
Het Provinciaal Hof van Drenthe heeft den I3den dezer K. H. Krol
wegens brandstichting, den 13 Februarij I. I. te Gasselter-Nijeveen ge.
pleegd, tot den dood veroordeeld. Bij aanhoudendheid worden er in
eenige atreken van Drenthe brandbrieven bezorgd. Onder anderen tweemaal
achtereen bij Ds. Fijnebuik ce Hoogeveen.
Uit Goes schrijft men het volgende:
De aanhoudende droogte begint ook in ons eiland nadeelig te werken. De
wintergewassen, die meer wortelvast zijn, lijden hierdoor niet zoozeer,
alt het in bet voorjaar uitgezaaide, waaronder voorai het vlas. Hoewel de
meeplant hier niet zoo ongunstig staat, alt in andere Zeeuwsche eilanden,
zoo wordt echter de planting der nieuwe belec. Ook het gras komt weinig
bij, terwijl hieraan grooce behoefte is, omdat de ttalvoeder-voorraad ver-
bruikt is. Eindelijk is zelfa het drinkwater reedt bier en daar schaars.
Den t4den heeft de Gouverneur der provincie Noord-Brsband de
