schipper C. Pronk Czn. Het herige verdient echter nog nadere bevestiging.
Door die ramp zonden acht menschen liet leven verloren hebben.
De Ncdcrlandscho Protestantsche Maatschappij, onder den titel van:
Maatschappy tot bevordering van welstand, voornamelijk onder landliedenheeft
op den 9 Junij Jl. hare algemeene bestuursvergadering gehouden te Dordrecht,
welke, behalve door de leden der permanente Commissie, door 23 bestuur
ders is bijgewoond. De maatschappij bedacht bij die gelegenheid het af.
sterven van haren stichter, Jacob van Heusden, Ridder der orde van den
Ned. Leenw, Ond-1'restdent van het Provinciaal Kerkbestuur van Noord-
Braband, en tastend Predikant van [Iilvarenbcekoverleden den 24 Febru
ary j|., 74 jaar ond. Deze achtenswaardige grijsaard, getroffen door de ge
dachte, dat zijne kleine gemeente van naauwelijks 50 hoofden, na zijn dood
vermoedelijk zonder herder gelaten en vernietigd zou worden, gelijk die
inet zoo vele kleine Protestantsche gemeenten in Noord-Braband, sedert
het laatst der vorige eeuw, had plaats gehad, en dat hetzelfde lot nog zoo
vele andere gemeenten dreigde, vormde, nu 20 jaar geleden, het plan tot
de oprigting eener maatschappijwelk, zonder godsdiensthaat of verwijde
ring van andersdenkenden aan te kweeken, zich het lot van achteruitgaande
en wegstervende gemeenten zou aantrekken, en tevens een werk van Christe-
lijke liefdadigheid zou volbrengen aan minvermogende Protesrantsche huis
gezinnen. Met onbeduidende hulpmiddelen aangevangen, Is deze maatschappij
thans in toenemenden bloei. Maar om haar doel geheel te bereiken, zal
zij nog aanmerkelijk ruimere bijdragen behoeven, waartoe zij de deelneming
van alle Protestanten Inroept. Eerst dan ook zal de wensch van velen kHn-
tien verwezenlijkt worden, dat de maatschappij nog op andere wijzen, dan
tot dus verre geschiedde, de belangen van liet Protescantismus bevordere:
welke wensch een onderwerp van eenige beraadslaging op de laatst gehou
den algemeene vergadering heeft uitgemaakt. Gelijk de maatschappij reeds
vroeger bij uiterste wilsbeschikkingen gunstig is bedacht gewordenzooont.
ving zij onlangs een legaat van 1000 van wijlen mevrouw de douarière
de Hochepied, geb. Gcrlacius.
Het Provinciaal Geregtshof van Vriesland heeft E. T. de IVith, ont
vanger der accijnsen te Dantumadeel schuldig verklaard aan raischheid in
het door hem gehouden register van veraccijnsing over 1840 en dies veroor
deeld tot geeseling, met den strop om den hals aan de galg vastgemaakt,
brandmerk en 5 jaren tuchthuisstraf.
Den i/den dezer heeft te 's Hertogenboschin de zaal van het Casino,
de jaarlijksche uitdeeling plaats gehad der prijzen aan de ieetlingen der Ko.
ninglijke school voor de nuttige en beeldende kunsten. De voorzitter van
het bestuur, de heer Mr. A. G. Verheijen, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaa! en Burgemeester dier stad, opende de plegilgheid met eene
redevoering: over den tvensch, als het behoeftigste en te gelijk als het voor
treffelijkste schepsel in dit ondcrmaansche.
Te Tilburg is den 24sten dezer de huizing en laken-fabrijk, benevens
de winkel van manifacturen en kruideniers waren, het meerendee! der meu
belen twee paarden enz. van den heer A. Tanhuys eene prooi der vlammen
geworden. Alle verbrande voorwerpen, de paarden uitgezonderd, waren,
voor brandschade verzekerd,
Den 23sten zijn HH. Excc. de Ministers van Financien en Binnenland,
aehe Zaken te Maastricht aangekomen.) Hun vertoef was op weinige dagen
bepaald.
De Belgische Kamer van Afgevaardigden heeft in hare zitting van den
25sten aangenomen de wetten omtrent den vrijen invoer van vreemde garsc,
het verbod tot uitvoer van aardappelende vermeerdering van het pensioen
van de weduwe Vessels van 2000 op 3500 ft., en de ratificatie van de tus-
schen de Regering en de stad Brussel geslotene overeenkomst.
AMERIKA.
De volgende officiële opgaven nopens den stand der bevolking van de
Vereenigdc Staten werden aan het Congres In deszelfs laatste zitting over
gelegd:
Vrije blanke bevolking: 14,189,108 zielen, waarvan 7,259,265 van het
mannelijk, en 6,939,842 van het vronwelijk geslacht. Vrije kleurlingen:
386,245waarvan 186,477 van het mannelijk, 199,768 van het vrouwelijk
geslacht. Slaven: 2,487,213, waarvan 1,246,408 van het mannelijk, 1,240,805
van het vronwelijk geslacht, zoodat de gezamemlyke bevolking 17,062,566
zielen bedraagt, of, met bijvoegsel der 6,100 soldaten op de Amerikaansche
vloot t 17,068,666 zielen.
Naar het beroep verdeelt zich dit getal als volgt: 15,207 personen leven
van de bergwerken; 3,717,756 van den landbouw; 107,775 van den handel;
731,545 van fabrijken of handwerken; 56,025 van scheepvaart op zee;33,067
van de binnenlandsche vaart; 65,236 wijden zich aan geleerde beroepsbe-
trekkingen; 20,797 trekken pensioenen wegens krijgsdienst. Het getal
der universiteiten en collegien bedraagt 173, dat der studerenden 16,233.
Akademien en grammatische scholen telt men 2,343 met '64,159 kweekelin.
gen; primaire en gemeente-scholen 47,209 met 1,845,244 kweekelingen.
Op staatskosten worden 468,264 schooilieren onderwezen. Van alle meer dan
ao jaren oude blanke inwoners der Vereenigde Staten kunnen er 549,693
niet lezen noch schrijven. Op de geheele blanke bevolking telt men 14,508
krankzinnigen en idioten, op de kleurlingen 3,926.
PORTUGAL.
Lissabon den 15 November. Berigten van deze dagteekening melden,
dat het budget van uitgaven door de beide Kamers was aangenomen; dezet-
ven zouden den volgenden dag door de Koningin geprorogeerd worden. De
buitengewone uitgaven van 500 conto's de reis zouden door de Bank gedekt
worden. De Commissiebelast met de zorg voor de betaling der buitenland
sche schuld, is gemagtigd om gelden te heffen op de toegestane middelen,
ten einde in de eerstvolgende rentebetaling te voorzign. Die middelen bestaan
in iopCt. van de coupons van binnenlandsche schuld, 10 pCt. van alle
salarissen, 6 tot 10 pCt. van den verkoop van onroerende goederen en
3 opcenten op den aanvoer over zee, als ook twee jaarlijksche dotatiën
van 100 en 340 conto's, respectivelijk door de tolkantoren van Oporto en
van Lissabon te verstrekken. Het handelstractaat met Engeland stond op
het punt van gesloten te worden De Portugesche Regering heeft gewei
gerd, de Spaansche vlugtelingen Oribe en Pezuela uit te leveren. Narvaez
was naar Malta vertrokken. Drie handelshuizen hadden te Lissabon opgenou
den te betalen dezelve zijn de firma's Roughton en Comp.Surges en Bastos.
SPANJE.
De Regent Espartero heeft den 10 November re Saragossa twee besluiten
genomen; bij liec eerste wordt de blokkade van al de kuiten van Cantabrie
opgeheven, bij het andere zal de tentoonstelling van de voortbrengselen der
nationale nijverheid te Madrid den ipden geopend worden; men meende,
dat op dien dag de Regent te Madrid zou terugwezen.
Brieven uit Perpignan overladen de gevlugte leden der Junta van Waak
zaamheid te Barcelona met bittere verwijtingen. In eendier brieven leest men:
„Van Halen had aan ieder dezer heeren,toc loon hunner genomene moeite,
een paar geweerkogels beloofd; zij hebben het niet raadzaam geacht, het
gevolg dier bedreiging af te wachten. Zijdie aan het hoofd van 15,000
lieden zonder hemd, het schuim der bevolking van Barcelona, stonden,
hebben aan 5,000 man linietroepen geenen tegenstand durven bieden. Zij
die Frankrijk hadden gehoond, komen de gastvrijheid van dat land afbedelen."
Incusschen schijnt het, dat men deze revolutionnairen ten onregte heeft
beschuldigd, van zich .met dc opbrengst der gedwongene geldheifing, die
*3 hadden uitgeschreven, te hebben verrijkt. In een der brieven uit Per
pignan leest men namelijk: Zoodra de aankomst der vlugtelingen bekend
was, hebben eenige Spanjaarden, die door de willekeurige maatregelen der
Junta gedwongen waren geworden eene wijkplaats In Frankrijk te zoeken,
zich bij den Prefect van het departement vervoegd. Zij klaagden van door
de Junta te zijn uitgeplunderden smeekten den Prefect van op de goederen
der leden, die ze hadden uitgemaakt, beslag te doen leggen, daar zij voor
nemens waren, hun een regtsgeding aan te doen. Het gerucht liep namelijk,
dat deze lieden aanzienlijke geldsommen hadden medegebragt. De Prefect
en de Procureur des Konings hebben, ten gevolge van dit aanzoek, eenen
Vrederegter en eenen Commissaris van Policie gelast, om zich naar liet
Httel de VEurope, in welke herberg de vlngteiingen eene wijkplaats hadden
gezocht, te begevenhunne goederen te onderzoeken en alles te verzegelen,
Het was toen acht ure des avonds. De leden der Junta zaten aan tafel, en
toonden zich uitermate verbitterd, toen de genoemde regterlijke beambte,
door vier gendarmes vergezeld, hun het doel van hun bezoek, en de aan.
klagt, dat zij aanzienlijke sommen, uit de gedwongene geldheifing voort-
vloeijendehadden ontvreemd, deden kennen. Inzonderheid toonden zij zicit
geraakt, dat men hun uitgewekenen noemde. Zij beriepen zich op hunne
passen, die werkelijk in orde waren en zoowel het visa der Franschen ets
Engelsche Coniu'sals van den burgerlijken gezagvoerder, droegen. In
weêrwil hunner vertoogen en vooral der hevige tegenstribbelingen van den
ichrijver van den Popular, werd het valies vau den heer Llinasden Voor.
zitter van de gewezene Junta en reeds een bejaard mangeopend. Men
vond daarin eenige kleedingstukkenmaar niet het minste voorwerp van
waarde. Deze heeren hebben vervolgens hunne portefeuilles en beurzen
moeten toonen, en in plaats der schatten, die men in hun bezit waande
heeft men slechts 22,000 fr. in goud bij hen gevonden. De penningmeester 1
der Junta, een zeer vermogend man, had alleen 15,000 fr. bij zichsommigei
andere waren slechts in het bezit van weinig geldstukken en dat niectegen.'
staande zij toe de rijkste famiiien van Katalonie behooren. Er is een proces,
verbaal opgemaakt. De heer de Llinas beeft gewild, dat zijn protest daaraan
gehecht wierd. Nadat echter de Prefect van den uitslag van dit onderzoek
onderrigt was, heeft hij de Spanjaarden, die de aanklagte hadden gedaan
overreed, om de leden der Junta niet verder te vervolgen. De zegels zijn
van hunne pakgoederen afgenomen. Binnen drie dagen zullen zjj Perpignan
moeten verlaten en dan naar Londen afreizen."
DUITSCHLAND.
Volgens bijzondere berigten uit Berlijn, 'zou er thans, zoo als dit In
Engeland plaats vindt, ook in Duitschland, eene zekere hervorming wor.
den voorbereid bij de aldaar wonende belijders der Israëlitische godsdienst.
De Joodsche gemeenten zouden, volgens die hervorming, zich scheiden in
Gereformeerden en Talmudisten; de eersten zouden het beginsel aannemen,
dat verschillende voorschriften van den Talmud, hedendaags als minder ge
schikt en niet meer van verbindend gezag te achten zijn.
Het Weener handelshuis van den Baron Ernstein heeft, te zamen met
onderscheiden Londensche kapitalisten, bet plan gevormd om de goudafvoe.
rende stroomen nnauwkeurig te onderzoeken en eene goudwassc'nerij op eene
groote schaal aan te leggen. Et zijn tot dat einde aanzienlijke sommen gelds
bijeengebragt, ;en men heeft reeds de noodige stappen gedaan, om te ver
krijgen, dat deze goudwasscherij worde vrijgegeven.
Het tegenwoordige jaar, hetwelk zich door schijnbare ongeregeldheid
van koude en warmte, droogte en vochtigheid zoo zeer gekenmerkt heeft,
en zoo vruchtbaar aan stormen, onweders, aardbevingen en andere natuur,
verschijnselen geweest is, onderscheidt zich bij den overgang van herfst
tot winter nog door gedurig wederkomende onweders. Ook de verhevelin.
gen, welke zich in de gedaante van vuurbollen vercoonen, zijn niet zeld.
zaam. Uit Frankrijk, Zwitserland, Duitschland heeft men daarvan velerlei
berigten gehad. Nu weder melden de Noord-Duitsche dagbladen onder
dagteekening uit Langensaiza van den i6den dezer, daarvan het volgende
opmerkelijke voorbeeld:
Gisteren avond ten 6 ure hadden wij hier het voorzeker opmerkelijke
schouwspel, dat een groote vuurbol, middenhoven de stad, in eene ma
tige hoogte van een berscte, en wel met een oatzettenden slag. Het we
der was den geheelen dag door stormachtig geweest, verenderde zich ver
volgens in digt nedervallende waterachtige sneeuw, waarbij de zuidweste.
wind aanhoudend sterk bleef waaijen. Op het hierboven vermelde tijdstip
verschrikte een blikserascraai van buitengewonen schictergloedop welken
oogenblikkelijk een slag als een kanonschot volgde, de inwoners der stad.
Een daarop volgend geratel duurde slechts kort. In het eerst hield men de
verschijning voor gewonen donder en meende dat dezelve ergens ingeslagen
zou hebben (ofschoon licht en slag iets eigenaardigs hadden)spoedig
nogtans vernam men, wac het verschijnsel inderdaad geweest was. Lie
den, die in de nabijheid geweest waren, verhaalden het gebeurde, tamelijk
overeenstemmend, in dier voege, dat zij plotseling een ontzettend grooten,
rooden vuurklomp gezien, en op hetzelfde oogenblik den oorverdoovenden
slag gehoord hadden. Te voren beweerden zij eene soort van beklemdheid
gevoeld te hebben; meer echter konden zij niets met juistheid opgeven,
omdat de te groote nabijheid der verheveiing hen voor bec oogenblik van
bezadenheid beroofd had. Anderen hadden zich toevalliger wijs aan (het
vensier bevonden en gezien hoe de vuurklomp plotseling boven de slot-
plaars verschenen en daar in duizend vonken vanëén gesprongen was. Aan
velen kwam het voor, alsof de vuurstralen meer bijzonder in een huis ge
drongen waren, en van alle kanten snelde men toe om te blussen, doch
vond volstrekt niets, noch eenige van het hemelvuur overgeblevene stof.
SiDe Regeringsraad van het kanton Genève heeft eindelijk toegegeven
aan de herhaaldelijk door aanzienlijke inwoners gedane voorstellen, om de
grondwet te herzien; deze grondwet, in 1814 gemaakt en sedert onafge
broken voortgeduurd hebbende, bevatte eenige bepalingen, welke met
den liberalen geest die thans in dat kanton heersebt, minder overeen
kwamen.
GROOT-BRIT ANNIE.
Lonpen den 24 November. Bij besluit van Hare Maj. de Koningin is
eene Commissie gevormd, om naar de beste middelen uit te zien ter be.
vordering der fraaije kunsten in het Koningrijkhaar Gemaal staat aan het
hoofd dier Commissie.
Bij gelegenheid van den eersten verjaardag van Prinses Victoria, op
den 2isten dezer, heeft Hare Maj. vele gelukwenschingen ontvangen.
De ziekte van de Koningin-weduwe verergert weder en men schijnt
zich mee geenen goeden uitslag derzelve te mogen vleijen.
Men klaagt in de bijzondere berigten veel over de toenemende werke.
loosheid en de daardoor oncstane armoede. Het getal der bedeeld moetende
worden was met een derde vermeerderd en de fondsen begonnen uitgeput te
worden.
Blijkens de nu publiek gemaakte uitvoerige tabellen, die den uitslag
der laatste volkstelling inhouden, bedraagt de gezamenlijke bevolking vas
Engeland en Wallis 15,911,725 zielen, namenlijk 7,773,411 personen van
het mannelijk en 8,138,314 van het vrouwelijk geslacht, en die van Schot,
land 2,628,957 zielen ',246,427 mannelijke en. 1,282,530vrouwelijke
personen ;S terwijl de eilanden in de Engelsche zeeën 57,598 personen van
het mannelijk en 66,481 van het vrouwelijk geslacht, te zamen 124,079 zie
len, bevatten. Alzoo bedroeg het totaal der bevolking van Groot-Britannie,
volgens de in 1841 geëindigde telling, 18,664,761 zielen, hetwelk gedurende
de laatste tien jaren eene aanwinst van 2,298,750 zielen oplevert. Het gehee
getal huizen, de nog in aanbouw zijnde daaronder begrepen, is 3,692,699.
