F R A N K R IJ K,
MENGELINGEN.
TnhbcTtc ifiadrfen err. rurtig re blijven en da; zij zouden.weigeren om aan alle
beweging deel ra nemen.
Aan den Infant Don Francisco de Paula, welke reeds op Spasnscnen
bodem was aangekomen, toen het bevel van den Regent kwam, dat nij nog
in Frankrijk zou blijven vertoeven, is thans,Saragossa voorloopig tot ver.
bl'jfplaats aangewezen.
Uit Bordeaux wordt gemeld, dat de Cortes tegen den 19 November
zouden worden bijeengeroepen, om alzoo de werking der revolutionnarrc
Junta's te Barcelona en elders tegen te gaan, Er zou ook een algemeene
amnestie voor de Carlisten uitgevaardigd worden, omdat diegenen hunner,
welke reeds in Spanje zün, bij den jongsten opstand, znik een vaderlands.
Bevend gedrag hadden ten toongespreid.
Door bijzondere brieven uit Barcelona wordt een treurig tooneel opge.
hangen van de gesteldheid in die stad en de willekeurige handelwijze der Junta
van veiligheid. De buitengewone heffing van een uiillioen harde piasters, die
zii heeft uitgeschrevenis ever 300 der rijkste kooplieden of andere inge
zetenen van de partij der gematigden omgeslagen. Er zijn daaronder,
die 10,000 15,000 en 25,000 Nederlandsch betalen moeten. Voor zoo
verre de uicgewekenen, die aan deze heffing onderworpen 2ijn, niet binnen
4 of 8 dagen in de stad terngkeeren, zullen hunne goederen verbeurd ver.
klaard worden. De overgeblevene rijken te Barcelona vreesden niet slechts
voor hunne bezittingen, maar voor hun leven. De stad was door een cordon
van nationale gardes en ruiters omringd, om het verder ontvlugten te
ten. Zes bataljons nationale militie, met eenige geregelde troepen vereenigd,
stonden uit Barcelona naar de stad Vich uitgezonden te worden, om tiaar de
bevolking, waaronder zich veel gematigden en Carlisten bevinden, te ont
wapenen. Men hield het niet vcor onmogelijk, dat de stad, die versterkt is,
tegenstand zou bieden. Onder de maatregelen der Junta behoort het openen
van al de brieven, die op het postkantoor werden ontvangen, en een besluit,
waarbij aan alle te Rome geordende Priesters bevel gegeven wordt om zich
aan te meloen, ten einde passen te ontvangen en onmiddellijk het Koningrijk
te verlaten.
DUÏTSCHLAND,
Uit Weenen wordt van den i8den gemeld, dat de Sardinische Gezant in
een plegtig gehoor bij den Keizer, namens zijnen Koning, om de hand van
de Aartshertogin Adelhcid voor de Kroonprins van Sardinië gevraagd had),
en deze vraag was aangenomen. De Aartshertogin ontving daarop het por.
trait van baren bruidegom uit banden van den Gezant.
Den 1 November zou inde operazaal te Berlijn een concert van buiten
wonen en belangrijken aard worden gegeven, dat in de berigcen een histo.
risen concert genoemd wordt, dewijl het zal zijn zamengesteld uit tnuzijk.
stukken van Duitsche meesters sedert 1741 tot 1841, in chronologische volg.
erde, Het eerste eeuwfeest der Inwijding van genoemde zaal moet namelijk
alsdan geopend worden met eene ouverture van Fcederik den Grootcn, in
1741 vervaardigd; dan volgen Graan (1751), HSndel (1761), liane en
Wei',se 0770» GtÜfk (1781)» Mozart O79O» en zo° vervolgens, tot op
de tijdgenooten von WeberMendelssohn en Meijerbeer.
Uit Berlijn mcldr men van den 21 October, dat aan het paleis van Zijne
Maj. Koning Willem frcdcrikGraaf van Nassau, toebereidselen werden
gemaakt tot zijne ontvangst in het begin van November. Zijue Maj. zou
den winter te Berlijn doorbrengen.
GROOT-B RITANN IE,
Uit Londen wordt aan een Duicsch blad, onder dagteekenitig van 13
October, het volgende geschreven:
Er bestaat gegronde hoop, dat alle Christelijke gemeenten in het Oosten
voortaan eene krachtdadiger bescherming zullen genieten, en dat dezelve
zich ook toe diegenen zal uitstrekken, welke tot nog toe geheel daarvan
verstoken waren en zelfs niet erkend werden. In dat geval bevond zich tot
dusverre de Protestantsche kerk. Het eerste denkbeeld om daarin re voorzien
behoort, zoo wij wel onderrigc zijn, aan eenen Koning, wiens naam hier
niet voor de eerste maal als Innig met de belangen der Christelijke kerk
verbonden, voorkomt: aan Fiederik Wilhelm W van Pruissen. Uitgaande
van de daadzaak, dat de Engelsche. Kerk zich in het heilige land reeds in
het genot der vrije godsdienstoefening en zelfs, door het tot haar benoo.
rende zendeling-genootschap voor de Israëliten, in het bezit van een stuk
gronds op den berg Sion bevindt, waar eene kerk, eene school en een hos'
pitaal gebouwd worden, heeft genoemde Vorst, naar wij vernemen, aan die
kerk het voorstel gedaan, om hare bemceijingen aldaar op uitgestrekter ker'
kelijkc grondslagen te vestigen, en te Jerusalem een bisdom voor Palestina
te slichten, waaraan alle overige Evangelische Christenen zich zouden kun
nen aansluiten ter verkrijging van gemeenschappelijke besctierming, maar
zonder inbreuk op hunne nationale onafhankelijkheid in taal, gebruiken,
godsdienstleer en kerkelijke tucht. De Engelsche kerk heeft di: voorstel
met vreugde aangenomenbij eene in de laatste zitting van het Parlement
vastgestelde wet wordt aan de aartsbisschoppen het regt verleendom
bisschoppen voor vreemde landen te wijden, en geeft tevens aar. die bis.
schoppen oen last en de bevoegdheid, om andere protestantsche gemeenten
onder hunne bescherming te.nemen, terwij! de kerk het aangehaalde begin
sel erkent, dat hare beschermelingen derzelver nationaliteit zullen behouden.
Van de kosten voor de inrigting van dat bisdom heefc de grootmoedige Ko».
jiiug op zich genomen de heift te znllen dragen; de wijding zal waarschijn
lijk nog iu deze maand plaats hebben. Als bisschop noemt men den heer
AlexanderHoogieeraar der Hebreeuwsche en Rabbijnsche letterkunde, van
Joodsche afkomst en een geboren Pruissisch onderdaan, die zich echter
sinds lang in Engeland gevestigd heeft en voor verschelden jaren tot de
bisschoppelijke kerk is overgegaan. Eenige godgeleerden, die door ge.
Jeerdheid en vroomheid uitmunten, zullen hem vergezellen. Zoo zal tian
ook de Evangelische kerk in het heilige land zich in betrekking tot de
Regering als een gesloten ligchaam kunnen doen gelden, en de onderhan.
delingen van Engeland en Pruissen welke hare erkenning als zoodanig ten
doel hebben, zullen tevens een gunstigen invloed op den toestand van alle
Christenen aldaar uitoefenen,
Parijs den 29 October. Er zijn reeds in de zaak van Quenisset over de
Co gevangennemingen geschied, doch reeds zijn er 30 personen losgelaten;
ijna lederen dag wordt de een of ander gevangengenomen, ook in de
departementen,
De gewezen Koningin-Regentes van Spanje heeft den laatsten brief,
haar door den Spaanschén Gezant toegezonden, ongeopend terug laten bezor
gen en tevens doen weten, dat zij vérder geene brieven meer van hem zou
aannemen, dan die van hare dochters door zijn intermediair aan haar werden
overgemaakt.
Uit Caen wordt bet volgende geschreven:
In deze onze goede stad van Caenheeft zich eene nieuwe Godsdienst-
secte opgedaan. Een diveeper in den smaak van St, Simon en van Mat tin,
heeft in de Jacobijnen straat eene kerk geopend, waar alle Zondagen eenige
ligtgeloovigen bijeenkomen. De stichter van deze nieuwe kerk heeft zich
200 men zegt, een groot kruis, hetwelk hij zijne volgelingen en leerlingen
laat kusschen, op de borst laten prikken. Hij spreekt orakels uit op al de
vragen, die men hem onderwerpt. De aartselgel Michael is zijn patroon en
tevens de engel die hem' ten dienste staat. Nog laatstelijk is een arm vrouwtje
hem, tot genezing van ik weet niet welke kwaal, om eenig linnen, waarin
een hostie gewikkeld zou zijn geweest, komen smeken. Zijn antwoord is
geweestdat hij dadelijk den aartsengel zou raadplegendaarop is hij be
goancneen lapje(hij heeft er steeds, voor zoodanige gelegenhedenvenen
vorrstd bij zich), tnsschen zijne vingers "te dfaafi'en eri rê icèafèti. 2o8
er zich drie druppels Moed op dat lapje vertoonen, is het een teelten dit de
aartsengel ïüne bescherming en zijne hulp belooft. Bij geluk, zoo versc'ne.
non po <:e drf'e druppels en het 'oude wijfje betaalt den nieuwen apostel
tnildc'ijlt voor de drie spelden prikken, die hij zich gewillig gegeven heeft.
Voor eenigen :iid is de aartsengel aan den leeraar van de Jacobijnen straat
verschenende ongel hield in zijne hand een groeten lelietakbovenop
welker. de Koning der Franschen in persoon gezeten was. Aanvankelijk
kwam er eene groote schare die den vorst daar af wilde stoten, maar al da
pogingen dier menigte waren vruchteloos; later verscheen er een enkel rei.
ziger, zijne kleederen waren doornat van den regen en met modder bespat,
als hadde hij eene lange reis te voet afgelegd. Dadelijk op de koinst vati
dezen raar. ontruimde Lodevi/k Filips zijnen zetel. Die reiziger was 'niemand
anders dan Lcdewijk XFII, cie zich tot op dit oogenbllk in strikt incognito
in Engeland onthoudt, maar die eerlang zijne aanspraak op den troon moec
komen doen gelden.
Het is met deze en soortgelijke zotheden, dat de leeraar zjjne volgelingen
bezig houdt, tot zoo lange dat, welk oogenbiik welligt niet ver meer af
is, de Procureur des Konings goed zal vinden een eind daaraan te maken.
PROMOTIE aan de LEYDSCHE HOOGESCHOOL.
Den 23 October, de Heer J. J. A. van den Aardweg, van Lcyden, in de Rcjjten
na de verdediging zijner Dissertatie: de Legibus Frumentariisin Pri/xls Rcspcctu Arri-
culturaeConsidcTatis.
EENE DRUKKERIJ in LONDEN, 1» 1839.
QFervolg.')
Gaan wij voort met hem in dit Sisyphus-werk te volgen. Met een klelti
ijzer liniaaltje gewapend, dat naar willekeur verlengd of verkort kan wor
den, en gemaakt om de letters van eenen regel te bevatten, neemt hij
regts, links, beneden, boven, met de snelheid des bliksems, elke leuer,
welke door de kopij wordt gevorderd, waarover zijnen blik glijdt. Naau.
welijks door de regterhand opgevat, gaan de letters plaat3 nemen in het kleino
liniaal, welke de linkerhand ondersteunt. Allen het hoofd naar boven bieden
zich regelmatig gelijk in slag geschaarde soldaten aan. Een vrij diepe kerf
op den rug dtagende doen zij zich dadelijk aan de vingers van den zetter
kennen, die alle kerven aan dezelfde zijde plaatst en alzoo de grove fouten,
welke uit de rigting der letters ten ondersten boven zonden kunnen voort
spruiten, vermijdt. Op elk woord volgt eene tusschenruimteklein stuk
lood dat korter isen alzoo het papier niet kan raken. De composing-stid
of het ijzeren liniaal, gevuld zijnde door het voltooien van den regel,
wordt deze regel in eene houten lijst geplaatst en van de vorige afgescheiden
door een blad dun lood dat de regels te zamen houdt en afzondert. Wan*
neer al de regels van een blad eenmaal gezet zijn, wordt het blad zelf In
eene groote ijzeren lijst geplaatst, welke er iö voor een ln 8°., 8 voor een
4°.4 voor een folio, 24 voor een 120. bevat, houten punten vestigen de
talrijke deelen van deze zwakke zamenstelling, en deze gedwongene zamen.
hang van een duizendtal kleine stukjes lood, bestemd om mogelijk twee
duizend maal de drukking van een magtig werktuig te ondergaanis niet een
der minste wonderen van deze kunst. Aldus gevestigd wordt de vorm op
het marmer gelegd tot dac de drukking er eene eerste proef van heeft gei
trokken, welke men vervolgens aan den corrector onderwerpt,
is;'De zetter heeft fouten begaan, welke hem door de proef wórden aange
wezen hij moet zich zeiven corrigeren. Eene even onaangename en ver»
maeijende bezigheid in de boekdrukkunst als in zedekunde. Voorover op
de marmeren tafel gebogen, gewapend met geduld en eene goede stift»
keert hij de verkeerd geplaatste letters om, verandert de valsche letters,
verbetert de dubbelden of herhalingen van worden, en trekt eene tweede
pruef, welke op hare beurt de correctie van een schrijver moet ondergaan.
Daar kom: de geessel van den zetter. Dikwijls is hij verpligc al wat hij
te zamen heeft gesteld weder te vernietigen. Een bevel van den schrijver
doet deze fraaije schikking uiteengaan; een regel zal tot een woord wor.
den verminderd; eene paragraaf wordt eene bladzijde; dertig bijnamen zul.
len worden Ingetrokken geheele zinsneden zullen worden bijgevoegd.
Deze periode, welke eene gestoorde spijsvertering den schrijver ingaf,ver
staat hij bij bet nalezen niet, hij verandert dezelve geheel of laat ze weg.
Wie kent het verdriet van den werkman, die, met onbeschrijfelijke moeite,
een onleesbaar handschrift heeft ontcijferd, en zich daarna genoodzaakt
ziet zijn werk naar de alc-ratiën, codicillen en amendementen van den
schrijver re veranderen. Hoevele verwenschingen worden er tegen de slechte
kopij en de met correction overladene proeven gebraakt. Sommige zijti
zoodanig me: renrooijensterretjes, kruisjes, dubbele kruisjes en hiero.
giyphen overladen, Pat de ceksr onder dezen zondvloed van veranderingen:
verdwijnt. Dm werpt de wanhopige zetter, opgevende om dit heisch ge»
k inhei te ontcijferen, het voltooide werk in pastei, en begint eene nieuwer
zetting.
Latei: wij nu eenen blik werpen Jïn de cel van den proeven-corrector»
in Engeland lezer genaamd, de eenige eenzame werkman van deze grooto
inrigting.
Tot de groorste en voortdurendsre oplettendheid veroordeeldin kunde
boven allen staande die hem omringen ontvangt de corrector geene enkele
aanmoediging van het publiek, maar wel verwijten. Erasmus was proeven-
corrector; die arme Goldsmith corrigeeerde de proeven van den drukker
Richardson die Ciarisse schreef. Gij ziet daar dien onmisbaren man op zijn:
krukje, even als een galeiboef aan zijnen ketting geboeid. Nevens hem
staat een kleine jongen, die de kopy leest, op eenzelfden toon poëzy of
proza, eenen roman en eene preek opdreunende, midden in de volzinnen;
adym halende, en even vreemd aan den zin der periodes, welke hjj voor
leest, als de marmeren beelden onzer tuinen onverschillig zijn aan die»
cenwigdarenden waterval, welke uit hunne monden en hunne armen loopt.
Bc corrector vestigt geheel zijne aandacht op het blad dat voor hem
ligt. Niets bestaat voor hem dan eene bladzijde. Wil men hiem uit deze
afgetrokkens beschouwing rukken, dan is het zwijgen van het kind alleetR
daartoe in scaat. Gebenrt dit, dan houdt het mechanismns van het werk.
tnig opde corrector, verwonderd van zjj'ne onmisbare hulp-oogen te ver
liezen, beurt het vermoeide hoofd op, slaakt eenen zucht, strijkt de hand.
o«er het bleeke voorhoofd, en ontvangt den bezoeker met beleefdheid.
Zelden is de corrector niet een dier misplaatste mannen,die beter zoudem
kunnen doen,en waarran de maatschappij het verstandelijk en zedelijk ver»?
mogen niet weet te gebruiken. Met een microscopisch oog begaafd, goed
taalkundige,mo t hij niet alleen den zin en de spelling, maar ook de even»
redige waarde der woorden kennen; de vreemde talen en de technische:
woorden der kunsten en wetenschappen moeten hem geene zwarigheid in
den weg leggen. Niet alleen corrigeert hij de pers, maar ook den schrijver.'
E»ng herhaling van woordeo, eene valsche bewering, een barbarismus»
eene onvoegzame overdrijving mogen hem niet omgaan. Hij past het her»
steliings-middel niet toe, maar wijst de noodzakelijkheid der verbetering
aan. Man van verstand zijnde, zoo is hij ook werkman; geheel hét mate.
naai gedeelte der zetting en van het drukken is hem bekend. Veelal uti de
massa der knndigste weiklieden, welke wij zoo even hebben beschouwd,
getrokkenis het nier vreemd hem zien achtereenvolgende tot den stand
