I, E Y P S O II E A'" A 1841. VRIJ HAG, b2. CÖÜRAN T; 9 JULIJ. NEDERLANDEN. Leyden, 8 julij. Heden passeerde om i uur alhier na alvorens van paarden verwisseld te hebben, Z. K. H. Prins AlexanderRomende van de Valkeujagt vau bet Loo, gaande naar 's Hage. Heden avond om 6 ure passeerde aan het Haagsche Schouw, van den Helder komende, Z. K. H. de Grootvorst Konstantijntweede Zoon van Zijne Maj. den Keizer van Rusland. Uit *s Gravenhage meldt men van den /den dezer: H. K H. Mevrouw de Prinses Frederik der Nederlanden heeft eenen goe- den nacht doorgebragt en bevindt zich zeer wel. De jonggeborene Prinses is welvarende. Huis te Paauw onder WassenaarWellenbergh. den /den Julij 1841. Mirandolle van Ghert, Med. Doctor* Men verneemt dat er onlangs, namens Zijne Maj., aan den Gouver neur der provincie Vriesland, op de door hem aan den Koning onderworpen vraag, of hij Gouverneur hec lidmaacschap van de Provinciale Staten van. het gewest, van wege de Ridderschap hem opgedragen, mogt of kon aan nemen, is te kennen gegeven, dac niets belette dat hij deze betrekking aanvaardde. Zijne Maj. heeft het bestaan van eene Christelijke afgescheidene ge meente te Zwijndrecht toegelaten. Heden is door Zijne Exc. den Baron van Zuylen van NyeveltMinis- ter van Staat, belast met de generale directie voor de zaken der Hervormde Kerk, enz., vergezeld van den Secretaris en Adviseur Janssende zes en tointigtte Vergadering van de Algemeene Synode der Nederlandsche Her- vormde Kerk geopend. J u Tot leden dezer Synode zijn benoemd de navolgende heeren, als: Dr. G, Benthem Reddingius, Predikant te Assen, President; G. van der Tuuk Predikant te Berlicutn, Vice-President; I. J. Dermout, Predikant te 's GravenhageSecretaris; J. J. RoozcboomPredicant te 's Gravenhage, Se- cundns-SecretatisC. L. van den Broek, Predikant te's Gravenhage, Se. cundus van den Vice-PresidentR. Scholten, te Amsterdam, Qnescor- Generaal; lV. A. van Hengel, Hoogleeraar te Leyden; li. E. Vinke, Hoog leeraar te Utrecht; P, Hofstede de Groot, Hoogleeraar te Groningen; J, Stecnmeijer, PrediKant te Arnhem; H. iVeijland, Predikant te Amsterdam; C. de Visser, PrediKant te Tholen A. Francken, Predikant te Utrecht; H. J. RomenijPredikant te Zwolle; M. Corstius, Predikanc te Beerta; C. IV. Paté, Predikant te Plensden; C. G. Merkus, Predikant te Amsterdam; J, W. Suringar, Predikant te Maastricht; A. Lens, Predikant te 'sGraven, ha'ge, en J. Plemper van Balen, Ouderling te Purraerend. Bij arrest van het Provinciaal Geregtshof van Holland, van den 25 Junij, iade persoon van Zeelenberg, gewezen agent van Policie te Delft, ter zake van eene in zijne voormalige betrekking van agent van Policie gepleegde willekeurige arrestatie, veroordeeld tot eerloosverklaring en tot betaling der proces-kosten. Blijkens het verslag nopens den staat derhooge-, middelbare-en lagere - V -4^ TlnAtr/tclinlom olctnAn ri» 'ffrn'riÏpfT (TArPO^'^ gezet; niet alleen is het gedrag der studenten over hec algemeen lofwaardig geweest, maar ook hunne vlijt om van de Akademische lessen een goed gebruik te maken wordt zeer geroemd. Hiertoe hebben echter ook veel bijgedragen de ijverige bemoeiingen der Hoogleeraren, die zich niet hebben vergenoegd met hunne collegien regelmatig te houden en daarop te laten responderen, maar ook, door het leiden van bijzondere disputatien en andere oefeningen, alsmede door raadgevingen aan de studenten tot het doelmatig inrigten en geregeld volbrengen hunner studiën, krachtig hebben medegewerkt om het verblijf hunner leerlingen aan de Hoogescholen de gewenschce vrueh. ten te doen dragen. Het getal studenten bij de verschillende faculteiten ingeschreven op den 31 December 1839 beliep: te Leiden 634,1e Utrecht 484, te Groningen 279, te zamen 1397, en zulks in de Godgeleerdheid323 Studenten. Regtsgeleerdheid502 Geneeskunde366 Wis- en Natuurkunde65 Bespiegelende Wijsbegeerte ei. Letteren 141 Wat aangaat de Gymnasten en Latijnsche Scholende bij de Gymnasien van 's Gravenhage en Leiden in 1838 aangevangette proeve ter uitbreiding en vermeerdering van de hulpmiddelen ter betere opleiding van de kweekelingen is in 1839 voortgezet, en, bij een opzettelijk onderzoek, na het einde van dat jaar, bevonden bevredigende uitkomsten op te leveren boven hetgeen van een zoo kort tijdsbestek konde verwacht worden. Onderlinge naijver bezielt de Leeraars der verschillende vakken van onderwijs, die eenen heilzamen invloed op dien der leerlingen uitoefent; terwijl dezelve het beste bewijs oplevert van de ongegrondheid van sommiger vrees, dat de ond-klassieke studiën schade zouden lijden, van wege de gelijktijdige beoefening der nieuwe talen en letteren. Door eene welberadene verdeeling der vakken, is zorg gedragen dat, voor de jongelingen die tot het Akademisch onderwijs worden voorbereid, de evengenoemde studiën hoofdzaak blijven, alsmede dat er geene overlading plaats grijpe. De Nederduitsche taal en letteren, waarin geen beschaafd Nederlander vreemdeling wezen mag, is uitdien hoofde, wel is waar, het voorwerp eener doorioopende behandeling gedurende den volledigen school-cursusdoch de beoefening der hedendaagsche vreemde talen wordt bij opvolging aangevangen, eerst de Fransche, daarna de Hoog- duitsche en tes laatste de Engelsche. In het sGravenhaagscht Gymnasium is de lust voor de wiskundige weten, schappen grootelijks aangewakkerd, en zijn dezelve bij de leerlingen, die voor de Militaire Akademie en het Instituut van Marine worden opgeleid, of die zulks buitendien verlangen, tot eene aanmerkelijke hoogte opgevoerd. Van de uitkomst eener gelijke proeve, zoo te Harderwijk als te Delft, in 1839 aangevangen, zal eerst in het volgende jaar berigt gegeven kunnen -orden, in Zutphen was, bij bet einde van dat jaar, het plan van zoodanige proeve fog niet tot volkomene rijpheid gekomen. In meerdere steden was hetzelve na? een punt van beraadslaging. De behoedzaamheid, waarmede het wordt overwogen, is geenszins te misprijzen; veranderingen toch bij instellingen, -eiker inrigting vastheid heeft verkregen, mogen wel vooraf aan eene naauw- êezette beraadslaging worden onderworpen, voornamelijk, wanneer het de vorming der jeugd tot hoogere beschaving geldt. Het is uit dien hoofde dan ook, dat de invoering van zoodanige veranderingen, als waarvan hier de rede is, voor alsnog ais eene proeve is te beschouwen, en dat het vaststel, len van algemeene maatregelen te dezen opzigte nog niet als raadzaam is toegeschenen. Dit zal eerst in aanmerking kunnen komen nadat de deug. delijkbeid der zaak, bij eene langere ondervinding, nader en ten volle zal gebleken zijn. Te Haarlem zijn beraadslagingen gevoerd om het Gymnasium geheel op den voet van het 's Gravcnnaagsche in te rigten. De overige Latijnsche scholen gaan inmiddels op den ingeslagen weg voort. Overal blijft het on. derwijs der oude talen hoofdzaak. Het getal leerlingen der Gymnasien en Latijnsche scholen beliep in 1834 1,244, I" '^35 1.255. '1 «836 «.241. 'n 1837 1,178, in 183S 1,193 en in 1839 1,186. I11 1838 telde men in Noord-Bra'oand 299, in Gelderland 127, in Zuid- Holland 207, in Noord-Holland 157, in Zeeland 31, in Uirechc 115, in Vriesland 73, in Overijssel 78, in Groningen 55 en in Drenthe 44 leerlingen. Wat aanbelangt de Lagere Scholen, voor zoo verre de tijdsomstandigheden zulks hebben toegelaten, is de Regering in 1839 op den ingeslagen weg voortgegaan, om bevorderlijk te zijn aan de verbetering en uitbreiding van het lager onderwijs. Wat de provincie Holland in het bijzonder betreft, leest men in het verslag: Het lager schoolwezen heefc niets bijzonders kenmerkends opgeleverd, doch hetzelve is blijven toenemen in verbetering. Het geial schoolgaande kinderen is over het geheel toenemende. In Zuid-tlolland werden de scholen bezocht door 56,952 leerlingen, in Noord-Holland door 52,056. Het aantal gewone scholen is als volgt: In Zuid-Hoiland openbare 243, bijzondere der iste klasse 32, idem der 2de klasse 150, te zamen 425. In Hoord-Hollandi openbare 263, bijzon, dere der iste klasse 32. ideui der 2de klasse 160, te zamen 455. Door de Commissien van onderwijs werden afgegeven de navolgende acten van algemeene toelating: In Zuid-Holland, als schoolonderwijzer van den 2den rang 16, van den 3den rang 26, van den 4den 32, schoolonderwijzeressen 11, huisonderwijzers 6. In Noord Hoiland, als schoolonderwijzer van den 2den rang n, idem van den 3den 41, van den 4den 48, schoolhouderessen 18, huisonderwijzers 2, huisonderwijzeressen 1. Aanzienlijk was wederom de schoolbouw, zoowel in Zuid- ais in Noord- Holland. Nernieuwd of verbeterd werden de schoollokalen van den Leydschendam, te Moerkapel, Goudriaan, Giessen, Ouderkerk, Hagestein, VianenMijns, heerenland, Middel-Harnis, Simonshaven, Overschie en de Lier, te Ursem, in de Beemster, te Nieuwendam en op Vlieland. In de hoofdstad werden de scads-armenscholen (dag- en avondscholen) gemiddeld door ongeveer 8,000 kinderen bezocht, en echter heeft men et uit gebrek aap plaatsing nog ruim tioo moeten afwijzen. Bij de te dier stede sints eenigen tijd bestaan hebbende drie welingerigte bewaarscholen, is in 1839 eene vierde gekomen, welke de Sophia-school --•O. in, -....iii-s wc liefderijke glfc, daarvoor uic handen van H. K. H. de Prinses van Oranje ontvangen. Eene vereeniging van weldadige personen heeft wijders een gebouw be stemd tot vestiging eener vijfde bewaarschool in hetzelve. Te Rotterdam is mede aan de bestaande bewaarschool eene nieuwe toe gevoegd, In Gelderland genoten 46.351, in Noord-Braband 38,999, in Zeeland 17,937, in Vriesland 35,087, In Overijssel 31,747, in Groningen 30,086 In Drenthe 13,369 leerlingen onderwijs. Naar men verneemt heeft Zijne Maj. de Koning der Franschen, ter gelegenheid van het bezoek van Hoogstdeszeifs derden zoon, den Prins ie Joinville, hier te lande, aan de volgende heeren het kruis van het legioen van eer verleend: van Ewyck, Gouverneur der provincie Noord-Holland; van den Bosch, Adjudant van Z. K. H. Prins Frederik-, den Generaal-Majoor Evers en den Colonel Royen, Provinciale Commandanten van Zuid-en Noord- Holland. De berde laatstgenoemden deze orde reeds bezittende, zullen tot Oflicier of Grootkruis benoemd zijn, De heer L. M. de Vasconcdlos, is erkend als Consnl-Generaal van Por tugal in de Nederlanden, om te Amsterdam verblijf ce houden. Van den 8 July. H. K. H. Mevrouw de Prinses Frederik der Neder landen heefc in den afgeloopen nacht eene goede rust genoten en is naat den tijd zeer wel. De jonggeborene Prinses is welvarende. Huis te Paauw onder WassenaarWellenbergh. den 8 Julij 1841. Mirandolle van Ghert. Med, Doctor. De Staten van Zuid-Holland hebben in hunne vergadering van heden, bij meerderheid van stemmen, toe leden van de Tweede Kamer der Scacen- Generaai gekozen, de heeren: 1°. Mr. P. Schooneveld, Advokaat bij den Hoogen Raad der Nederlanden, alhier, in de plaats van hec aftredend lid Jhr. Mr. M. IV. de Jonge van Campens Nieuwland-, 2°.Jhr. van Ryckevorssel President van de Kamer van Koophandel en Fabrijken te Rotterdam, in de plaats van het afcredende lid Jhr. Beelaerts van Blokland-, zijnde alzoo dit jaar beide aftredende leden der Tweede Kamer niet herkozen. De Staten der provincie hebben de heeren Jhr. Caan en van Dam van Noordeloos, als leden der Gedeputeerde Staten van dit gewesc, herkozen. Voorts hebtien zij opgemaakt eene lijst van drie Candidaten voor de open. gevallene betrekking van Griffier der Staten, en zijn daartoe gekozen de heeren Tot eersten Candidaat, bij de eerste stemming, met 50 stemmen, de heer ten Zeldam Ganssvijk, Chef ter Provinciale griffie van Zuid-Holland, eene keuze, die algemeen hec grootste genoegen geeft; tot tweeden Candiaaac, de heer Nederburgh; en tot derden Candidaacde heer Just de la Paisières. Morgen zullen de Staten weder vergaderen. Als eene bijzonderheid wordt uit Vlaardingen gemeld, dat op den eer sten jager, welke is binnengekomen, zich een persoon bevond, die meer dan 80 jaren van daar als visscher gevaren heeft, Uit Amsterdam meldt men van den 7den: Heden nacht, te half drie ure, ontstond er in de opkamer van het hnis N°. 32, op den Haarlemmerdijk, over de Heerenmarkt, bewoond door den tapper Pauleneen zware brand, welke zoo hevig woedde, dat binnen zeer korten tijd het geheeie gebouw inwendig uitgebrand en het daar achter gele.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1841 | | pagina 1