d«c de dorpen, die thans binnen de vestingwerken zullen begrepen worden,
riet in de stadsbelasting van Parijs zullen deelen. Onderscheiden eigenaars
-van kleine landgoederen verzetten zich zeer tegen de onteigening.
Volgens een berigt over Brussel zou de Minister Thiers zijn ontslag
hebben aangeboden.
In een bijzonder berigt uit Parijs van i October wordt gezegd, dat
inen groote werkzaamheid in de Ministerien bespeurde, en er een gerucht
liep, dat er eene groote gebeurtenis wordt voorbereid, die den diepsten
indruk zal maken.
Er zijn thans stellige bevelen van het Gouvernement ontvangen, dat er
bp de oostelijke grenzen, bij Belfort, eeu kamp van 15,000 man zai wof.
den opgerigt.
Er was een sterk transport Mecklenburgsche paarden over de Belgische
grenzen in Frankrijk gevoerd.
Met veel spoed doch niet veel belangstelling der Parijssche bevolking
wordt het proees van Lodewyk Napoleon voortgezet. Hetgeen reeds bekend
Was, is slechts nog meer in bijzonderheden door de verklaringen der getuigen
aan het licht gebragt. Den 3osten September heeft Het openbaar Ministerie
ijjne eor.clusien voorgedragen, strekkende, dat dé aangeklaagden zonden
Schuldig verklaard worden aan de hun ten lastè gelegde feiten en volgens
de gestrengheid der wetten worden gestraft. De verdedigingen duurden de»
fcden October nog voort.
MENGELINGEN.
De JEUGD VAN HENDRIK MI vak ENGELAND (1).
Hendrik de achtste werd den 28 Junij 1490 geboren. Hij was een zoon
van Hendrik den zevenden, Koning van Engeland, en der Koningin Elisa.
lelh, die dochter van Eduard den vierden en erfgename van het huis van
York was, en had alzoo het voordeel in zijn persoon, het bioed van twee
groote en vijandige geslachten te vereenigen, wier tegenstrijdige vorderin
gen Engeland in zulke groote onheilen dompelden (2).
Bij levensbeschrijvingen van merkwaardige personen, Is het altoos belang,
rijk de geschiedenis hunner jeugd na te gaan; dit is vooral van toepassing in
ons geval, daar hec aan geenen twijfel onderhevig is, dat de opvoeding
welke de jonge Hendrik genoot, en de gebeurtenissen tusschen zijne geboorte
en zjjne troonsbestijging, eenen belangrijken iovlocd op de vorming zijns
karakters uitgeoefend hebben.
Hendrik waszoo als bekend istweede zoon. Zijn oudere broeder z/r-
ihurPrins van Wallis, werd in 1485 geboren, en huwde, in den ouderdom
van vijftien jaren de Prinses Catharina van Spanjeterwijl hij, zoo veel men
menschelijkerwijze vooruit zien kon, bestemd was, oin den croon te bestij.
genen denzelven door zijne beminnenswaardige hoedanigheden tot sieraad
te verstrekken.
De beide Prinsen werden door hunnen vader onder streng toevoorzigt ge
houdenen hij verzuimde niets om hen tegen de gevaarlijke verleidingen van
het hof te beschermen, en tot alle nuttige studiën aan te moedigen (33.
Terwijl de eerstgeborene als vermoedelijke troonopvolger, de hoop en toe
genegenheid van geheel het Rijk tot zich trok, werd Hendrikzoo als men
zich uitdrukte, voor de kerk bestemd, en ontving ten dien einde, daar de
vader aan zijne verheffing tot primaat In Engeland dacht, eene zoo geleerde
opvoeding, als voor dien tijd mogelijk was. Men vermoedt, dit Hendrik M,
in dit een en ander door den invloed zijner moeder, de Gravin van Richmond,
geleid werd, wier denkbeelden hij gewoonlijk huldigde, en wier beminnens.
waardige eigenschappen zeker op hare klein-kinderen indruk moesten maken.
Zij was waarlijk eene uitstekende vronw, zoo als ook haar met eerbied en
liefde jegens haar vervulde biograaph, de Bisschop Fisher, die tevens haar
Biechtvader was, ons verhaalt. Hare vroomheid, haar Christelijke ootmoed
waren groot. Ten 5 ure 's ochtends Stond zij op en bragt dan tot op het
middag-uur harer tijd in vrome werken door. In haar huis had zij gedurig
twaalf armen om zich heen, welke zij van voedsel en kleeding voorzag; ja
zij was, hoewel moeder eens Konings, zoo ijverig in haar streven, dat men
haar dikwijls de wonden der minste bedelaars zag verbinden, terwijl zij de.
zelve door hare geneeskundige bekwaamheden herstelde. Zij was de moeder
aller studerenden en de beschermster aller geleerden van Engeland. Twee
opentlijke voorlezingen over Godsdienstige onderwerpen werden door haar,
de eene ie Oxford, de andere te Cambridge daargesteld; doch deze édele
inrigtingen werden nóg ver overtroffen door hare laatste en edelste stichtin
gen, w(j meenen de collegien Christi en St. Johannes aan laatstgenoemde
Akademie. Eene zóo weldadige beschermster der wetenschappen was waar
dig, door een grafschrift van Erasmus verheerlijkt te worden (4).
Zonder twijfel hadden de raadgevingen en het voorbeeld dezer zeldzame
vrouw eenen belangrijken invloed op de leiding der opvoeding van de Ko.
singlijke telgenen aan haren invloed kan men de vroege liefde voor weten,
schappen toeschrijven, welke zich in den jongen Hendrik openbaarde. De
groote Erasmusdie zich toen in Engeland ophield, beschrijft de Koninglijke
Schoolkamer volgenderwijzeTerwijl ik all gast op Montjoy's landgoed
verwijlde, overreedde mij Thomas Morusdie mij daar een bezoek bragt,.
èene wandeling naar hec naasce dorp ce maken. Daar werden, met niczon.
dering van Arthur die reeds de schooljaren ontwassen was, de kinderen des
Konings opgevoed. Bij onze intrede in de zaal was de geheele familie ver.
zameld. In het midden stond Hendrik, toen negen jaren oud, met waarlijk
Koninglijke houding, daar hij met het indrukwekkend kenmerk zijner hooge
afkomst de grootste beleefdheid vereenigde. Regis stond Prinses Margaretha
teen een elfjarig meisje, later met Jacob IF van Schotland gehuwd. Links
speelde de vierjarige Maria, terwijl Edmond, die nog op de armen gedragen
werd de groap besloot. Nadat Morus met onzen vriend Arnold den jongen
Hendrik gecomplimenteerd had, gaf hij hem iets, van zijne hand geschreven,
ik weet niet meer wat, over. Daar ik op zulk eene ontmoeting niec voor.
bereid was, en dus nieta van dien aard bij mij had, bleef mij niets over,dan
te beloven, dit ik zoo spoedig mogelijk den Prins mijne hulde op gelijke
wijze zonde betoonen." In eenige verdere aanmerkingen van Erasmus
betreffende deZe ontmoeting, vinden wij, dat Hendrikhoewel nog in zijne
teederste jeugd, eene briefwisseling met bem begeerde, een bewijs, dat hij
reeds op die jaren eerbied voor de geleerdheid had. Toen Richard Pace
een der beschaafdste menschen van zijnen tijdErasmus inFerrara ontmoetce,
ham de lattice nit een klein zakje dac hij bij zich droeg, eenen Lacijnschen
brrdf van Hendrik Ml, welke hjj in zijne kindsche jaren geschreven had.
(1) Uit Tytler's life of King Henry the eight, Edimb. 1839. De schrijver heeft zich
reeds door eene andere levensbeschrijving van Walter Raleigh, waarmede hij eene
gewigtige bijdrage tot de geschiedenis der Koningin Elisabeth gegeven heeft, zeer
gunstig békend gemaakt. In de voorrede tot dit nieuwe werkwaarvan wij den
aanvang ais proeve mededeelen, verklaart de schrijver voornamelijk den^ invloed
te hebben gadegeslagen, welke door de herleving der klassische studiën in Enge.
land is voortgebragt geworden. Het verdient nog opmerking, dat het gebruikder
in 1830 door de Koninglijke Engelsche Commissioners for the publication of State-
Papers uitgegevene oorspronkelijke briefwisseling van Hendrik VIII, van 1518
toe zijnen dood en andere ongedrukte authographenbet gedachte boek eene bij
zondere waarde bijzetten. Voornamelijk zijn de wederzijdsche betrekkingen met
Schotland in een geheel nieuw daglicht gesteld.
(2) -De schrijver meent den burgër-ooriog der twee rozen, welke tusschen de huizen
van York froode roos) en Lancaster f witte roos) van 1452 tot 1485 met even
groote verbittering als bloedvergieten werd gevoerd. De dood des beruchten Ri
chard III, in den slag by Bosworth, welke Hendrik VII op den Engelschcn troon
bragt, maakte een einde aan dezen gruwelïjken strijd, waarin niet minder dan
veertien leden van bet Koninglijke Huis en de helft des Adels gevallen waren.
(3) Baca'sHistory of King Henry the seventh worksvol. V. pag, 163. Edition 1819,
(v Jonen's life of Erasmus. Vol. I. pa'g. 34;
Hij wees het schrijven ais klassische merkwaardigheid Sab; en zijii vtiend
voegt er bij dat het in den stijl der zuiverste latiniteit gesteld was (5).
Het tijdperk waarover Wij thans spreken, de laatste tijd der regering vnn
Hendrik VU, is door de invoering der Grieksche en Romeinsclie letterkunde
in Engeland, na eenen langen nacht van onwetendheid en bijgeloof, bijzon,
der merkwaardig; het werd opgeluisterd door eenige mannen van groote na
tuurlijke bekwaamheden, die met geestvervoering zich aan de geleerdheid
wijdden, en juist van toen af aan, zien wij de vlam eerst spaarzaam en
zwak; dan met langzamen maar zekeren en onophoudelijken wasdom, in
Italië hare sterkte leenen en eindelijk in vollen glans schitteren, rot dat zij
dë duisternis der middeleeuwen geheel verbande. Erasmus hield zich coen in
Engeland op; zijne vrienden Linacre, Grocyn en Latimer hadden uit de diepte
der klassische bronhen van Italië gepuc, zij ivaren meesters in den stijl der
reinste latiniteit, en zelfs niet de Grieksche taal bekend geworden, waarvan
men toen in hun vaderland niets verstond. Dean Colet, stichter der Sr. Psu.
iusschool, het eerste openbaar seminarium in Engeland, waarin het Grieksch
geleerd werd, had op hét vaste land gestudeerd, en ging nog op zijne hooge
jaren met jeugdig vuur aan het leeren dier schoone taal. De geestvervoering
van Thomat Morus voor eiken tak van menschelijke wetenschap is bekend,
eo Prins Hendrik wedijverde met de eerste geleerden van zijnen tijdvooial
legde hij zich met kracht op de letterkunde toe.
In 1502 werd Prins Arthur te Budlow-castle, waar hij zijn hof hield,
door eene ziekte aangegrepen, welke hem snel een grave sleepte. Zijn
broeder, de toen vermoedelijke erfgenaam van den troonwerd nu liet voor
werp der vleijerijen Van al de hovelingen. Intnsschen bleef zoolang zijn
vader nog leefde het gevaar afgewend; hij vervolgde zijne studiën mee on.
Verzwakten ijver, en maakte snelle voortgangen in alle takken van besclia.
ving van dien tijd. Lord Herbert (6) zegt van hem: „Hij was een lie.
kwaam latinist, philosoof en theoloog, en, hetgeen bij eenen Koning nog
meer verwondert, een knap toonkunstenaar, gelijk twee door hem gecoin.
poneerde missen, welke dikwijls in zijne kapel gezongen werden, overvloe.
dig getuigen." Hij sprak en schreef de Fransche, Duitsche en Latijnsche
talen zoo gemakkelijk en vioeijend ,als of elk zijne moedertaal was; de .ijver,
waarmede hij-in vroegere jaren de werken van Erasmus bestudeerdemaakte
hem dien fraaijen stijl jjijzonder eigen. Wanneer wij nu hier nog bijvoe.
gen, dat hij b(j deze gaven des geestes eene goede bonding, een welgemaakt
en bijzonder sterk ligchaam en een innemend voorkomen paarde, waarin de
gelukkigste vereeniging en zachtheid en majesteit lag, dah staat de beeidte.
nis van den jongen Prinsen in zjjn geheel voor ons.
Den eesten April 1508 stierf Hendrik Mde troonsbestijging van zijnen
zoon, die toen 18 jaren telde, werd door her volk met algemeene en op-
regte vreugde begroet. Zijn vader, hoewel bekwaam, was toch in geenen
deele een bij hec volk bemind Vorst geweest; gedurende zijne azjarige rege-
ring had hij tot beginsel aangenomen, zoo min mogelijk gemeenschap met
zijne onderdanen, zelfs niet met den adel te hebben. In zijn karakter toont
zich weinig hartelijkheid en volstrekt geene geestdrift. Al deze eigenschap,
pen, welke Baco in zijne lofrede op hem, deugden genoemd heeft, staan
met de regels der wijsheid in zoo naauw verband, dat wij aarzelen hun dien
naam toe te kennen. Zijne lust cot vrede ontstond meer uit vrees voor in.
wendige onlusten, dan uit een hooger gezigtspunt; zijne vroomheid was
meer een werk der staatkunde, dan van godsdienst; hij was eigenbelang,
zuchtig, argwanig, jegens niemand openhartig en vriendelijk; zijne gemalin
veronachtzaamde hij (7); zijne raadgevers spoorde hij aan, hem hunne ge.
heimsie denkbeelden ce openbaren, terwijl hij zelf bij uitstek geheimzinnig
was en zijne staatkundige combinatiën voor een ieder verborg. Onmogelijk
kon zulk een karakcer gehechtheid van anderen verwachten. Wanneer men
bij deze terugstoocende eigenschappen, ook nog in zijne laatste jaren de
gierigheid voegt, zoodac hij zicli niet ontzag zijn volk met hooge, ja druk
kende uitgaven te belasten, dan kan hec ons niet verwonderen, dac hem zijne
laatste ziekte door geene dcêlheming verligt werd, en dat zijn sterven meer
als eene verlossing begroet, dan als een ongeluk betreurd werd.
Daarom was deze gebeurtenis niet zoodra bekend geworden, of elk oog
keerde zich met genoegen naar den Troonopvolger. De jonge Monarch zag
zich met eenen vloed van lage vleijerijen overstroomd, welke toereikend
geweest was om eene nog sterkere natuur te ontwapenen. Een geestige
geschiedschrijver van den nieuweren tijd heefc eenige der bij zijne troons
beklimming aan Hendrik gerigte brieven aangevoerd, om daarmede de grootte
van zijnen geest en de voortreffelijkheid van zijnen aanleg te bewijzen. In.
tusschen kunnen deze alleen als lompe vleijerij en wierook gelden, welke
uitgestrooid werd, om den jongen Vorst door ijdelheid re bedwelmen. Het
is waar, Hendrik was een beschaafd en veelbelovend jongeling, hij toon
de bijzondere liefde voor de wetenschappen, maar wanneer Montioy hem
„goddelijk" noemc, wonneer de Venetiaansche Gezant zijn uiterlijk we
zen bij ApoHo vergelijkt, en zijne majestueuse borst, bij hec torso van
Mars, wanneer Morisois de verhevene majesteit van geheel hec ligchaam
in opgeblazen toon bezingt, en in zijn hoog voorhoofd, den zetel der
goedheid ziet, wanneer Erasmus zijne scherpe redenering, zijn geluk in
hec uitvinden, zijn grondig oordeel, zijne gemoedelijkheid, zijne gees,
cigheid, vrolijkheid, kuischheid en vroomheid prijst, dan kan men te regt
aan de waarheid hunner gezegden twijfelen. Bij zulke lompe vleijerij, is
hec nog te verwonderen, dat haar verderfelijke invloed zich niet vroeger
heeft doen gevoelen,
(5) Jdrten's Erasmus. Vol. III. Appendix pag. 54. Nihil non latinissimunt sapièbatc
Heylni in zijne History of the Reformationpag. 2, maakt eenen brief bekend van
Hendrik aan ErasmusWélken hjj reeds ais gjarige knaap geschreven zoude heb
ben, maar het is oogenschijnlijk een werk van zijnen leermeester,
ICennit. Vol. II. pag. 1.
Ook dit huwelijk was slechts een werk van sluwe staatkunde. Hendrik had alleen
de hand der Prinses Elisabeth gevraagd, omdat eene vereeniging met haar huis
hem in de openbare mcenlug zeer nuttig moest zijn en daardoor alleen zijn troon
regt bevestigd" werd.
Cf)
PRIJS-COURANT van EFFECTEN.
Amstebdam, 3 October 1840.
Nederlanden. Gebl. Pruissen.
Werkel. Schuld 21 pC.
Dito 5
Üitg.
Kans-Biljetten
48 Jk 49J
95^ 96|
21 k 2l|
Amort.Syndic. 4J 86 k 87
70J4 7.1
159 iii6o£
92-rk 93!
951» 9öt
95 k 95j
3ï
Hand.-Maacs. 4}1
O. I. Leening. 5"
Aandl.H.Spoorw.
Rijn-Spoorw. 4!
Frankrijk.
Inschr. Grb. 3 pCt. S
Rusland.
Gb.//.&C°.i79_8 5pCt.io3|kio3
Ins.
1 SU 5 Io3|iio4
en Certif, 66fih 68^
——,814595ik 96
431
95Ï
21
86s
Ti
'59s
931
96
103
103;
69
95!
Geldl. te Lond. 4 pCc. k
Aandeelen van ditok
Spanje.
Nieuwe 1835 85 spCt. 19^19!
Ditoonbep.st... i
Dito passivek
Dito uitgesci
Coupons A'rdi5|i
Oostenrijk.
Obi. Goli C°. 5 pCt. i
Certificaten.2 J-k
Neg. Metaliek a\
Idem5 k
Dito in Lond. 5 k
Bank-Akcien.3 k
Napels.
Certificaten... 5 pCc. k
Dico in Napels. 5 k
Gebl.
I9tk
De Prijs van de' BOTER aan de Waag binnen Leyden.
Zaturdag den 3. October 1840.
Van V7 tot 42 eulden.
