K'. 1840.
L E Y D S C II E
maandag,
n\ 108.
courant.
7 september
V
NEDERLANDEN.
LetdkN, 6 September.
Onder dé daden van edele zelfopofferingwelke van tijd tot tijd in onze
•tad verrigt worden, en waarvan wij steeds gewoon zijn melding te maken,
behoort ook deze: In den namiddag van laatstleden Vrijdag viel het driejarig
«toontje van M. van IperenSchipper op Utrecht, op de Apothekarsdijk ir.
bet wttes en waa weldra in het midden der ruime gracht gedreven, toen de
Edele Groot Achtbare Heer ft Gevers, Lid van den Raad en Griffier van net Kan
tongeregt, alda»r voorbij kwam, niet aarselde om in het water te springen,
•Idui het kind gelukkig redde en ain deszelfs ouders weder gaf, welke den
dank, »an dien edele verschuldigd, diep in hun hart gevoelen. Het kind
verkeert thans in vorige gezondheid.
De Wel-Ed. Geltr. Heer T.C.Arensma, welke eenigen tijd Plaatselijk
Commandant alhier geweesc is, den rang van Lnitenant-Coionel bezat en versierd
waa met de Militaire Willemsorde en die van den Nederlandschen Leeuw,
ia den «8iten Augustua te Leeuwarden overleden en den isten dezer aldaar
met militaire eer ter aarde besteld.
«- Onder de onderscheiden benoemingen door Zijne Exc. den Gouverneur-
Generaal van Neerlandsch Indië gedaan, behoort ook die van den Sergeant
C. ft J. it Ggas/ Ftrtmanrot aden Luitenant bij het 7de bataljon.
Laatstleden Vrijdag middag gebeurde er in onze stad een droevig onge
luk, daar een gedeelte van den «rüger, staande voor de op de Haarlemmer-
•traac, digt bij de Haven, nieuw gebouwde Roomsche Kerk, waarvan de
ireenen werden ingevoegd, Instorte en drie man, op denzelven werkende,
nafcr beneden vielen, wiardoor A, ie Jong, een oppassend man en gehuwd,
doCh zonder kinderen, zoodanig gewond werd, dat hij den volgende dag
la overleden; een ander verkeert nog in zorgelijke omstandigheden, terwjjl
de derde, zich weinig bezeerd heeft.
In een buitengewoon nommer vin het Dagblad van 's Gravenhage van
den 4deo dezer, lezen wij de volgende heugelgke tijding:
's Gravenhage, 4 September 1840.
Zoo óp het oogenblik kondigt het geschut, met 101 schoten, den bewo.
ncra van deac Residentie de heugelijke tijding aan, dat H. K. H. Mevrouw
de Erfprinsea van Oranje, heden middag, kwartier voor één ure, voorspoe.
dig van eenen Prins bevallen is.
Ter viering van deze blijde tijding wapperen de vlaggen van den stadsto.
ren, van alle openbare gebouwen en uit de woningen van vele ingezetenen,
en laar het klokkenspel zich hooren. -Een ieder deelt in de regtmatige vreugde
van Zijne Majesteit den Koning, die zich bij de geboorte van Zijnen Achter
kleinzoon mag verheugen in eene gebeurtenis, welke nog nimmer in het door.
luchtig Huis van Oranje-Nassau heeft plaats gevonden, dat, namelijk, een
Prins van het vierde geslacht het levenslicht aiet.
Terttond na de bevalling, beeft Zijne Mij. de Koning zich naar het paleis
van Z. K- H. den Erfprins begeven, om Hoogatdenzelven gctuh te wenschen
met de geboorte van Zijnen Zoon, die, zoo de gebeden der Nederlanders
worden verhoord, eenmaal het sieraad van zijn geslacht zal zijn, en de
welvaart en den roem dea Viderlands zal verhoogen.
Het deswege uitgegeven bulletin ia van den navolgenden inhoud:
H. K. H. Mevrouw de Erfprmses van Oranje is heden, ten twaalf en een
half uur, gelukkiglijk verlost van een Prins.
H. K. H. Mevrouw de Primes en de Jonge Prins bevinden zich volkomen
welvarend.
'Get.Everard. Wellenbergh.
Fan den 5den September. Heden morgen is aan her hórel van Z. K. H.
den Erfprina van Oranje her volgende bulletin bekend gemaakt:
H. K. H. Mevrouw de Erfprinsea van Oranje heeft een redelijken goeden
aaehtdoorgebragt, en bevindt zich, gelijk de jonggeboren Prins, welvarende.
(Ce/.) Everard. Wellenbergh.
Fan Jen 6 September. Heden morgen is aan het Hotel van Z. K. H.
den Erfprins van Oranje, het volgende bulletin bekend gemaakt:
,H. K. H. Mevrouw de Erfprinsea van Oranje heeft gisteren een zeer
góeden dag doorgebragt en heeft dezen nacht vrij wel geslapen; alles gaat
regelmatig. De jonge Prins ia welvarende."
(Ce/.) Everard, Wellenbergh.
De Overate Spengler, van de afdeeling grenadiers, heeft zich, kort na
de gelukkige bevalling van H. K. H. Mevrouw de Erfprinses van Oranje,
op laat Van Zijne Mij. naar Stuttgart begeven, ten einde bij de Koninglijke
familie aldaar het berigt dier gelukkige bevalling over te brengen.
Men meldt om uit Schiedam de volgende bijzonderheden nopens den
geweldigen brand, die bet heerlijk beursgebouw dier stad vernield heeft:
Schiedam, 3 September 1840.
Gelijk de faam u denkelijk reedt heeft medegedeeld, ia onze schoone bears
delen nacht eene prooi der vlammen geworden. Kwartier vóór to ure hoorde
ik., dst-er brand was. Ik spoedde mij naar buiten, en naanwelijks een eind
Wegs gevorderd, hoorde en zag ik weldra tevens, dat het de beurs gold.
jpté whoi sloeg aan verscheidene kinten uit het voetssuk van den toren. In
-wéinige minuten stond de geheele toren in lichte laaije vlam, en verspreidde
eèé 'magisch Ileht over de geheele stad. Spoedig, nogtsns te list, waren er
de brandspuiten bij. Mee ongeloofelgke snelheid verspreidde de vlam zich
door het#fcgedroogde dik, langs den nergens afgescheiden zolder. Van alle
kéiMgMtteg no een hooge vlam uit het dak naar boven; ook dé lijst brandde
infcUHjV en her geheel leverde e*n schoon, maar te gelijk huiveringwekkend
JiHgt ep. Terwijl alleen her vooreinde nog brandde, heeft men, langs den
vïchter'trap, de goederen van den beursbewaarder en de draagbare instrumen-
- ren ven de leden van het muziekgezelschap kunnen redden. Nu zag men
achieretnvolgem al wat brandt of smeltbaar was door het vuur vernielen.
De spit* van den toren viel eerst, gelukkig binnenwaarts, daarna zonk de
geheele toren weg met ecu vreesielijk gekraak. Weldra begon de lijst met
'een donderend geluid bjj stukken neder te ploffen, en droop het gesmolten
lood onophoudelijk van alle kanten. De hicte waa, toen de toren nog brand,
de, zbo groot; dat de ruiten van vrij ver verwijderde huizen, zoo niet heet,
toch zeer merkbaar warm waren. Een zonderling gezigt leverde het op,
tóen de Bibliotheek van het Deparcement der Maatschappij: Tot Nut van
't Algemeen, in brand geraakte. De brandende bladen der boeken stegen al
vHmmende naar boven, en gaven het beeld van vliegende vlammen. Inmid
dels bleef het weder dood stil, en wet het gevaar der vonken daardoor voor
de ntbjj gelegene hnizen gering, Te ia ure kwam er eene donderbui op.
ven een harden wind verzeld. Gelukkig waa de toren met het aak toen weg
en de brand lager, zoodat de vonken-kolom, die opsteeg, aanmericelijk ver
minderd was en bet gelukkiglijk bij de beurs bleef. Heden mnrgen te 12 ure
iloeg nog op vele plutien de vlam uit, en schoon thans het meeste gebluicht
3
CF; v»
is, zijn er toch voortdurend nog twee brandspuiten bezig. Biina niet dan
hei onbrandbare is dus van dit sieraad der stad meer overig, waaraan buiten
dien elk burger, de meeste om velerlei redenen, verknocht was. Nier alleen
de handel is er door bemoeijelijkt; onze Afdeeling der MaatschappijTot Nut
van Algemeen, het muziekgezelschap, het zanggezelschap, het gezetschap
der Roomsche Choristen en Musici, de stads teekenschool en andere inrig.
tingen zijn er door gekrenkt in de voortzetting hunner werüzaambeden7.00
voor nu, als.voor den geheelen op handen zijnde winter. In 17P7, 88 eiiKo,
onder roezige van eenen kundigen Italiaan gebouwd, in 1790 liet eerst gè'
bruikt, ligt zij bijna juist op haar halve eeuwgetijde in asch. Een iéder was
er van ter neer geslagen; ik was van morgen bijna juist zoo te 'moéde, 'als
na her verlies van een' vriend of naastbestaande. Gelukkig echter-, ook blèr
bestaac de hoop tot herleving. De slechte staat van de Schiedairische nijver.
Beid zoude weinig troostende vooniitzigten met opzigt tot dé herbouw opie-.
veren; maar door de goede zorg van ons Stads-Bestuur, daartbe opgewekt
door den brand der kerk van Hoorn, is zij vóór korten tijd tegen brandschade
verzekerd. De schade is dus zoo bijzonder groot niet; het meeste gemis zal
de teekenschool ondervinden aan hare met moeite en allengskens bijeen ver.
zamelde modellen en voorbeelden, en de Maatschappij aan hare Bibliotheek.
De eigendommen van het muziekgezelschap, zoo als de kostbare piano, wa-
ren ook op zich zelve nog verzekerd. Wij hopen, dat deze vernieling van
den zetel des Schiedamschen handelsen der kunsten en wetenschappen tevens,
geen kwaad omen mogen zjjn, voor handel en wetenschappen zelve. In des.
zelfs hoogen ouderdom viel aan het Oude-Mannenhuis de eer re beurt, dac
men er den dag na den brand beurs hield, gelijk heden morgen heeft plaats
gehad. Het is er echter den Heeren onder eenen stortbui slecht bevallen,
zoodat men denkelijk spoedig naar elders zal verhuizen. Hoe de brand om
staan is, is ten eenemaie onbekend. Men zegt door den bliksem, maar dit
is zwaar om te verstaan en moeijelijk te begrijpen. Bijzondere ongelukken
zijn bjj dit algemeene onheil niet voorgevallen. Ik heb nimmer zoo vele
vreemdelingen in de stad gezien dan heden. Honderden van nieuwsgierige
Rotte/dammers, Delfshavenaars en Vlaandingenaars waren hier te zien. Den
4<ien Mei 1537 brandde hier het Stidhuis af; de brand van dezen nacht was
dus wel de grootste, die hier immer is voorgevallen.
Men meldt uit 's Gravenhage van den 5den September:
De Eerste Kamer der Staren-Generaal heeft In hare zitting van gisteren
de twaalf ontwerpen van wet tot wijziging der grondwet, laatstelijk door de
Tweede Kamer, in dubbelen getale, aangenomen, insgelijks alle goedgekeurd.
Heden is, in eene vereenigde zitting van de beide Kamers der Scaten-
Generaal, de bulcengewone vergadering derzelve, door Zijne Exc. den Mi.
nister van Binnenlandsche Zaken, op last des Konings, met de volgende
aanspraak gesloten:
„Edel Mogende Heeren!
„Door den Koning gelast zijnde, om de tegenwoordige buitengewone zit.
ring der Saten-Geceraal te sluiten, is het mij een genoegen U Edel Mog.
met den afloop uwer gewigtige werkzaamheden, geluk re mogen wenschen.
„Bijeen vergaderd om, overeenkomstig de wijze voorschriften onzer grond,
wet, te oordeelen over het oorbare en nuttige van wijzigingen in die grond,
wet, a-elke reeds voorloopig door de wetgevende magt.na rijp beraad, nood.
zake'ijk en wenschelijk waren geoordeeld, hebben U Edel Mog. zich van deze
taak gekweren met die waardige bezadigdheid en met dien gemoedelijken ijver,
welke het gewigt der zaak zoozeer vorderde,
„Indien het wijzigen der grondwettelijke instellingen van eenen Staat altijd
hoogst bedenkelijk ia, en, blijkens de ondervinding, maar al te dikwerf mee
gevoelige schokken en nadeelige gevolgen voor het Volksgeluk gepaard gaat,
dan voorwaar. Edel Mog. Heerenmag men her land gelukkig noemen, waar
du, gelijk hier, mee kalmte en eendragt is tot stand gebragr.
„In het gegronde bewustzijn van daartoe naar vermogen te hebben bijge
dragen, kunnen U Edel Mog. met voldoening terug zien op uwen volbragten
arbeid, die in de gevolgen, onder Gods zegen, moge strekken tot bevesriging
en verhooging van het geluk van ons dierbaar Vaderland.
„Dat Vaderland zal zich gewil met den Koning en het Koninglijke ge
slacht verblijden over het dubbel heil, hetwelk aan hetzelve te beurt viel.
Werd voor weinige dagen de heugelijke tijding ontvangen der bevalling van
's Konings beminde dochter, Mevrouw de Prinses Albert van Pruissen, op
gisteren zag het Koninglijke Huis zich eenen stamhouder geschonken, door
de geboorte van een' Prins, van welken *s Konings beminde behuwd Klein.
Dochter, Mevrouwe de Erfprinses van Oranje, gelukkig is verlost.
„Aller wenschen en gebeden vereenigen zich voor de spoedige herstelling
der Doorluchtige Moeder, en voor het behoud van her Vorstelijkè Kind,
zoo naauw met Nederlands toekomst verbonden, en eenmaal, zoo wij hoo.
pen, een sieraad van den edelen stam, waaruit het is gesproten.
In naam des Konings verklaar ik deze buitengewone zitting der Sraten-
Generaal gesloten te zijn."
Naar men verneemt heeft het Zijne Maj. behaagd, Jhr. O, van Swin-
deren van Rensuma, Voorzitter van de Tweede Kamer gedurende de afge.
loopene gewone en buitengewone zitting van deze Kamer, te benoemen roe
lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Naar men verneemt is door Zijne Maj., bij onderacheiden besluiten,
autorisatie verleend tot de daaricelling, onder daarbij vermelde bepalingen,
van Christelijke afgescheiden gemeenten te Meppel, te Smilde, te Almkerk
en te Emraikhoven.
Zijne Maj. heeft tot Burgemeester der gemeente Koudekerk benoemd
den heer A. Piek.
Door Zijne Maj. Is asn de R. C. gemeente te Nistelrode, in Noord-
Braband, eene Rijks subsidie verleend van ƒ4000, tor gedeeltelijke voorzie,
nine in de kosten van herstel en vergrooting van het bestaande kerkgebouw
of her stichten eener nieuwe kerk.
Sedert de laatst gedane bekendmaking, zijn door de belanghebbenden
geiigt de navolgende door Zijne Maj. verleende octrooijen:
Een octrooi, in dato 7 Februarij 1840, voor den tijd van vijftien jaren,
van af 13 Januaiij 1837, verleend aan T. Turnbull, woonachtig te Withby,
in Engeland, domicilium verkozen hebbende bij Mr. J. fF. GefkenAdvo
caat te 's Gravenhage, op de invoering van eene verbeterde wijze om den
toegang des stooms 101 de cylinder! van stoomwerktuigen, die met uitzetting
werken, te regelen.
Een occrooi, in dato 17 Mei 1840, voor den tijd van tien jaren verleend
aan de gebroeders van Heusden te 's Hertogenbosch en Oisterwijk, op de
uitvinding van een werktuig, door hen genaamd Snellooperdienstig om per-
soren en goederen met voldoende snelheid over ijzeren-spoor-, straat- en
klinker-wegen te vervoeten, zonder gebruik van stoom- of paardenkracht.
