1 1
:c>ns de ja afboeken der criminele hoven en de registers der vondellngshnizen?
Heemu Xv^iKelijk, naar mnte'zich deze nieuwe beschaving uitbreidt, ook de
zoöelifü+ieid toe? Dit zijn zeer ernstige vragen, levensvragen voor de
toekömst van ons maatschappelijk bestaan.
l?e beschaving moet zich ook nog tegenwerpingen van eenen anderen aard
gevallen laten. Al deze wonderen der werktuigkunde, zoo heet het, al deze
resultaten, welke het menschelijk verstand beoogt, en :W3arop het zoo trotsch
'iswaarheen zullen die eiridèüjk leiden? Zij zullen alle verscheidenheid,
a! het dichterlijk schoon uit de wereld bannen, alle eigendonv.neiijkheid ver
storen, en niets overlaten, dan eene naakte onbekoorlijke eenvormigheid.
Wanneer alle volken orider eikanderen z-nHen rijn gemengd, wanneer alle
scheiding russchen'Staten en'Provinciëntusschen steden en het platte lahd,
tusschen stand en stand zal zijn verdwenen; wanneer'het leven der men
sclien, over'eene onmetelijke uitgestrektheid, gelijk is, zal 'het dan schoo
ner, beter zijn, dan thans? Hec is loffelijk, alle drukkende ongelijkheden
uit de maatschappelijke verordeningen en verhoudingen te verwijderen; maar
wanneer men in het geheel geene verscheidenheid wil laten bestaan, dan be.
neeivt men ook aan het leven deszelfs oonte veelvoudigheid, men brengt
eenen toestand te weeg, waarbij lust en phantasie verloren gaan, en men
bewijst den'minderen, die men uit hunne stille tevredenheid ruikt, misschien
eene slechte dienst. Waar alles op ééne leelt geschoeid is, in éënen vorm
gegoten wordt, moet eindelijk ook de vrije ontwikkeling der persoonlijkheid,
ae zelfstandigheid eiv oorspronkelijkheid der karakters vereenzelvigd vvo'fdetn,
en hoe staat het'dsn Uiet de vrijheid? Hoeden wij ons van de Maatschappij
eon mechanismns, van den Staat eene werkplaats te rnaken, waarin de en
kele mei meer te beduiden en te verrigten heeft, dan een schaapje voor den
weefstoel, of een sriiije aan eene door stoomkracht omgedrevene rol. Wan.
neer de massa der zoogenaamde positive belangen alle zielskrachten vordert,
moet-:n dan r.iet'alle edele gevoelens d aronder vérstikken? Wat zal familie,
ouderlijk huis en vaderland nog te beteekc'nen hebben, wanneer erop geheel
de aarde geene vreemden meer zijn; wanneer het halve menscheriges'.acht
gedurig op spoorwegen en stoombooten op reis is; wanneer men eene toer
mar zijne tegenvoeters maakt, zoo als nu naar Zwitserland of'Italie? Alle
banden dés levens moeten los raken; de cohesie zal gedurig zwakker, de
extensie magtiger worden, en eindelijk zal de aarde geene ruimte genoeg
voor dit gesiaclu "hebben. Elk reizende handelsbediende zi\ klagen, gelijk
wijle Alexander de g/oote% dat de wereld hem te eng is.
Jn Nonrd-Amertka heeft zich de beschaving, Waarvan hier sprake is, op
eere groote schtral, zonder stoornis, ontwikkeld; di'hr moet men dezelve
in haren waren aard bestuderen. Nog nooit, bij menschengeheugenheeft
een volk zich, in zoo ongelooflijk korten tijd, over zulk eene uitgestrekt
heid lards, niet veroverendmaar vreedzaam, uitgebreid, wildernissen in
lusthoven hCiSchrpen. Dat doen de groote toovermiddclenwelke tfan de
oude Republieken onbekend waren: de spoorwegen, de stoombooten, de
kanalen-, de banken, de nieuwspapieren, de lagere scholen, en vóór alles,
het gezond practisch'beginsel hunner democratie, het aelf"gouvernement. Tot
het groot Erie kanaal, het eerste in Amerikawerd de grondsteen, 4 Juiij
1817 gelegd. Thans, ra twintig jaren, hebben de Amerikaansche kanaal- en
spoorweg-limën, eene uitgestrektheid van meer dan 3000 mijlen, meer
dan in geheel Europa te zamen genomen. Een Amerikaan dit Cincinna.
tie, (n den S'aat Ohio, beschrijft wat in minder dan 30 jaren, onder zijne
oogen, voorgevallen is, met de volgende woorden: „Toén ik jong was,
bestonden er op den Ohio geene andere vaartüigendau1-:!dne kano'swaaYin
twee mannen 7 3 rende eene vóór, de hr/dere achter, dfe zich met moeite
voortroeiden. Toen werden cfë stunrb'ooten thee'kiel'en planken ingevoerd,
dit gold voor eene geheel buitengewone nieuwigheid en verbetering, voor
het v.on plus ultra aller uitvindingen. Uit lateren tijden hennner ik mij, hoe
in Pittsburg de lieden te zamen liepen, wanneer in het voorjaar, na hoog
wa.er, de Karadasebe booten naar St. Louis afvoeren; men sprak er daarna
het gchec'e jaar over. Toen duurde de vaart op den Onio stoomopwaarts
van Natchez naar Pittsburg, in het gunstigste geval, vier maanden, en men
dnehr, dac het, ook met hec beste schip, niet spoediger kon geschiedén.
Wanneer de schippers van deze verre reis terugkwamen, spraken zij'over
dezelve met trots en zelfvoldoening, even als Colombo's gezellen na de ont
dekking van Amerika hebben kur.nen doen. Thans ziet men niet dan stoom
booten op den Ohio. Öp breide oevers, alwaar kort te voren, niets dan
onroegankelijke wildernissen waren, ontwaart men thans bloeijende, vrucht,
bare velden. Dóar waar men, in mijne kindsheid, niets zag dan de uit ruwe
boomstammen getimmerde barakken der soldaten, der jagers en der wijd en
zijd verspreide planters, zijn volkrijke steden te voorschijn gekomen. Dit
alles hebben de kunsten en uitvindingen der mechaniek gedaan; zij hebben,
in minder dan één menschelijk leven, het geheel vloedgebied van den Mis.
si*«ipi, den Ohio, den Missouri en derzelver bijstroomeneen nieuw aan
dien gegeven; uit de woestenijen eene nieuwe wereld, vol jong en krachtig
leven geschapen. Dit alles heb ik zien gebeuren, en ben onder de zonen
van het westen, een der jongeren."
En toch wanneer de reiziger dit land der wonderen bezoekt, overvalt hefti
een onaangenaam gevoel, hij wordt droevig en angstig, de kolossale
eenvormigheid van dit leven beklemc en drukt hec gemoed. Want in hec
groot gebied der Republiek ziet alles er gelijk uit: de eene Staat als de
2noere, ook de steden, huizen en menschen. Overal dezelfde zeden en
gebruiken, dezelfde taal, dezelfde denkbeelden. De geheele Unie met
hare verschillende gewesten kan bij een schaakbord vergeleken worden,
waarop alles ingevolge vaste regelen geschiedt. Maar wee! wanneer de
minste hindernis dit eentoonig leven verandert. De woelingen dèr volk
menners, het groot verschil der meeningen en belangen betreflfende de slaven
en de banken, benevens nog.vele andere punreu, wijzen eehe toekomst san;
welke met geheel andere dingen dan enkele koopmansbedrijvigheid vervuld
7al rim. Deze bedrijvigheid is5 de öpvallèhdstedoorga'andste trék in hec
kaïskier der tegenwoordige Amerikanen* Zij zijn altoos ongestadig, alcoos
hebben zij haast en plannen in het hoofd; hun leven is eene rustelooze han
delsreis. Daar zij overal in hun ruim Scaacsgebied te huis zijn, gevoelen zij
zich niet berer op de eene plaacs dan op de andere; de gronde de plaats
boeijen hen niet, en hunne vaderlandsliefde he^fc eigenlijk eéne bijzondere
trots op hunne „voorbeeldige instellingen," op hunne weergalooze ont
wikkeling," op de grootte en soliditeit hunner établigsementen" tot baste.
Tervètg en ilot hierna
Z E E - T Ij D I N G.
I11 Tessel binnengtlconien C. Höfker, van Nickerie, I. Edwards van New-York
J, O. Ramp,-voor wijlen P. Schaekelvan Havafna'., J. Grey, D. Cliarrosin en O. F.
Pokkcinavan London., iL G. Botje, van New-CastleO. G. Bakker efi II. Bui-
niu-rvan [Till, W. Te'gmr.oudi en \V. M'donald van Sunderland A. Lund en P. Eilerc-
sen van NervaG. W. Sosaercst'romvaii Umea, N. S. Beckvan Arcndahl.
In het Ylic niets biiiHcngckoiiieri.
Te Tersch. binnengekomen H, E. Vos, van Ostri.soef, W. H. Kramervan Hamburg.
Kapt. llöfker, gemeldrapporteert den 8 Julij op de hoogte va-i Walcheren gezien tb
hebben een schip tonnende v.ag-van het Collcgic Zeemanshoop N°. 420; zijnde die vaft
Kapt. S. J. Rotgans, voerende het schip Planciusyan Amsterdam naar Batavia.
liet Steli'ip FavoriteKapt. T. DaVids, van Rotterdam naar Gloucester, is den 4 Julij
ter reede van Yarmouth hnmêngeloopên.
ArrivimentcnTe Nickerie Kapt. K. 1. Haasnoot, van Amsterdam; te Maltha C. Ou*
wchand, van Rotterdam.; te Gibraltar G. W. Lobman, van Amsterdam naar Venetie^
dezelve heeft de reis voortgezet, B. G. .Lombnchvan Rotterdam; te Cadix C. Tho
mas, va 1 Amsterdam; te St. Ubcs D. T Doornbos, van HarlingenN. H. Bucge„
Varty en J. P. Wickman, en tc Lissabon j. Engelenberg, allen van Amsterdam^
van der Valk en A. den Breeinsvan VliiaïdiBgcn,
PRIJS COURANT van EFFECTEN.
Amsterdam, 11 Julif 1840.
Nederlanden.
Werkel. Schuld 2} pC. ^3*4 54
Dito 5 loiiiloa
Uitg. —"4 -
Ka>is-Biljen.en 24 4 245
Ainott.Synd1c.-4p93 4 93;
;3 i 4
Hand.-Miats. 4ji8o|4i 81
Nieuwe dito.. 4^ - 4
Aandl.H.Spoorw rooj4iój{
Rijn-Spootw. ioijiloij
Frankrijk.
Inschr. Qrb.-3 pCt.
B l'sland.
■Gb.'/.&C°.i793 5pCt.
18"
Ins,
S
en Certil. 6
i«Bs
4
4
lolS 4ioó.!
106 4ioöj
4
99 4 99
441
93iJs
Gebl. Prüissen.
53^ Geldl. te Lmd. 4 pCt. 4
■101\andeelen van dito.. i
Spanje.
Nieuwe 1835 S5 5pCt. 25p2t5
Dito onbep. st.4_
Dito passive.....4—
pito uitgest. 7*4
Coupans "Ard.j 8'4, g
Oostenrijk.
Obl.Oe// C°. 5 pCt. 1031^104*
Certificaten. 44
Neg. Metaliek2j4
Idem5 4
Dito in LonJ. 5 4
Bank-Xt'nen.3 4
Napels.
Certificaten.3 pCt. 4
Dito in Naptk. 5 4
loöj
Ioö|
Gebl.
*Sf
■71
i
>04
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen Letden.
Znturdag den tl. Julij 1840.
Van 34 tot 37 4 38 gulden.
Alkviaaij den9tlrai Julij. Uit liet Drietal, vroeger vefintldwérd héden dnw dos
fircMeu. Kcrkera.id heroepen, de Wel-Ecrw. Zeer Gel. heer Abraham van Maurik
Predikant te Riuirloo,
De GEMEENTE-COMMISSIE van het NEDERDUITSCH HER
VORMD KERKGENOOTSCHAP binnen LEYDEN, in aanmerking bel»,
bende genomen, dat aan sommige Grafsteden in de Pieters en Hooglandsche
Kerken, «Is ook aan de Zerken op dezelve liggende, gebreken zich opente
ren, welke voorziening en herstelling vorderen, ren einde belangrijke schade
voor te komen, noodigt bij dezen de belanghebbenden *it, om zich, binnen
den tijd van drie maanden, en dus vóór den éérsten Octaber aanstaande te wtl.
len aanmelden met vrachtvrije Brieven of wel in persoon bij de genoemde
Gemeente-Commissie, welke dïartoe vaceren zal iedertn Maandag del mor
gens vin 9 tot io ure, in hare gewone Vergader-Kamer in de Pieterskerk,
om met haar over een te kofflen in het bijdragen tot de onkoSten, welie
de "herstelling dezer Graven en Zerken 'zullen vórderen.
Leyden, 1 Julij 1840.
Namens de Gemeente-Commissie voornoemd
A. O. E. Grave van LIMBURG STIRUM, Secretaris.
Letderdorp den löden Julij 1840. Heden beviel van eenen wel.
geschapen ZOON, J. H. OUDORP KOR.TEBRANT, geb. le FÊVRE
de MONTIGNY.
Benige Kennisgeving,
lieden overleed, op het onverwachts, mijne geliefde Echtgenoot,
IIEND'A. MAAS", fn den ouderdom van bijna 69 Jaren.
Leyden J. G. M A A S,
den 7 Julij 1840. geb. van der Bogaard.
Verzoeke van rouwbrieven verschoond te blijven.
Bij S. N. KUYT, op de Hooigracht te Lëyden, bij wien weder
getrokken is in de atgeloopene 180ste Kon. Ned. Loterijde volgende Prij
zen en Premiën: als op N" 5030 4 ƒ1000, qp N°. 1122 4 ƒ1000, N". 1227
a 10,000 en Premie 4 500, N°. 1290 4 100,000 en Premie 4 ïooo,
ziin weder te bekomen voor de i8Ts/e Kon. Ned. Loterij, IIEELE en GE
DEELTEN van tiUUU- en KOÖP-LOTÈN, alsmede voor alle Klaaaen
doorgefourneerd. Prijs Courant. Leyden, 13 Juiij 1840.
De door Zijne Maj. geoctroijeerde en door de Maatschappij tot
bevordering van Nijverheid te Haarlem met de Zilveren Medaille be
kroonde. EAU de COLOGNE, uit de Fabrijk van de Heer J. P.
ACKERLIN, ia needs verkrijgbaar bij de Wed. H. F. KELDER
ZOON, aihier.
Er wordt UIT de HAND te KOOP gepresenteerd: Een naar dé
laatste uitvinding Nieuw gemaakte GRUTTERS-ZEEFTBAK mét
Zeefren en Aanhoorigheden. Te bevragen bij P. van DUUREN.
Mr. Timmermanop de Haarlemstraat te Leyden. Brieven Franco
TIENDEN TE KOOP,
•gelegén onder LETDERDORP en SÓETERifÓUDE
voornamelijk in de drooggemaakte 'Gcldersvtudsche Polder,
op iVoensJag den t^den Julij 1840.
Men is van meening, op Woensdag den isden Julij 1840, te Verpachten>
's morgens te 10 ure: De TIENDEN, voor dezen Oogst en Jaarsciiire,
te Liyderdörp te veld staande, de Stad Leyden en het Kapittel ten Hooge-
lande aankomende. Alsmede de TTENDEN, voor dezen Oogst en Jaar-
schat-e, te Soeterwoude te veld staande, voornamelijk gelègén in de droog,
gemaakte Gelderswöudiche Polder, de Stad Legden ên de Gemeente Soe.
terivoude toebehoorende.
Die daarin gading hebben, kómen tèn dage én Ure voorschreven, in de
Herberg: Ut leer nog, aan den Hoogen Rijndijk onder Soeterwoude, aanhoö.
ren de voorwaarden, en óoerl hun profijt.
ZEGT HET VOORT.
PUBLIEKE VERKOÖPING, op Woensdag den 15 Julij 1840, dea
morgéns ten nefen ure, ten Huize van Pleun Pynacker, Kasteleinih de
Herberg, genaamd: „Ét leer nog," aan den Hoogen Rijndijk, onder Soeteri
wonde, van een Partij welwassende te Veld staande HAVER, groot in bet
geheel ongeveer 8J Bundéf; zijnde het Land met fijn en dik Vriesch Zaad
bezaaid gewees'; gelegen in de Boterhuis-Polder, onder Leyderdorp; welké
Veiling zal gescnieden in Drie Perceelen.
OPENBARE VERKOÖPING, op flingidag den 28. Julij 1840, des
voormiddags te 10 ure, in de Zuidbuurt te Soeterwoude, van een nette en
zindelijke INBOEDEL, bestaande in 4 Bedden met derzelver Toebehooren,
een Partij Tafel- en Bedlinnen, 2 Ledikanten, Hoekbufet, 1 Hangklok,
1 Porcelein Theeservies, eenig Blaauw TafelpqrceleinGlaswerk, 1 Saro.
meter, 1 Mangel en Pers, 1 Zonnewijzer op Pedestal, 1 Smirna's Tapijtg
en verdere Vloerkleeden, Ifoper en Tm, Blik en ijzerwerk; voorts Tafels
en Stoelen en hétgeen meerder zal Wórden geveild.
Alles nagelaten bij den Hoog-Éerwakrden Heer J'. van BANNING, in
levén R. C. Pastoor te Soeterwoude,
Voor een ieder te zien daags vóór de Verkooping, des voormiddags van
10 tot des namiddags ten 2 ure.
Bij tic Wed. ANTHONY de KLOPPER ra ZOON, Leydéni
