"«ins eener-schoone, vrolijkestad." tiet is'Napels in het "onaarigeniamste,
'Napels zonder deazclfs - heerlijk groen, zonder den Vesuvius, de eilanden
Capri en Ischia, zonder die vrolijke dorpen, waarmede het is omgeven, en
'die zoo groot en schoon zijn, dat men dezelve bijna steden zonde kunnen
noemen. Het eeiiige punt van "het geheele landschap van L ssabon, waarop
'het oog met genoegen rust, is het nieuwe paleis van Aynda, op een kwar-
'tierunrs ten zuidwesten van de stad. Dit slot zoude volmaakt schoon zijn,
en kon met dat van Madrid wedijveren, als het geheel voltooid was. Niet
tetninis"het-in deszelfs tegenwocrdigen staat, eer, edel,-grootscli gebouw,
en men moet den ligten, fraajjen stijl, waatin het uitgevoerd is, destemeer
bewonderen, daar de Portugesche afchitêcten zich-andets door hunnen vreem
den siïcbt'èn smaak onderscheiden. Met paleis is vierkant, en herinnert., in
■weerwil van deszelfs veel kleineren omvang en schitterend witte kleur, aan
iet donkere, reusachtige Escuriaal. Aan den voet van het slot ligt het vlek
Ayuda, -maar ooit hier brengt geen boom afwisseling in de treurige eentoo-
nigheid van den geheelen omtrek. De tegenover de stad liggende oever des
Taags vertoont hier en daar bevallige dorpen met witte landhuizen, die,
half verborgen, tusschen de bergkloven'enhblle wegen, daaruit te voorschijn
komen als eene Spaansche vrouw van achter hare Ventana. Zuidwestelijk -van
de stad vormt de Taag eenen grooten hoek; desze.fs vlakke, zandige oevers
verheffen zich naanwelijks boven de oppervlakte der zee en vereenigen zich
aan den gezigteinder met water en lucht. De geheele vlakte verkrijgt ten
prozaïsch, eemoonig aanzien, en alleen de wonderbare klaarheid des donke
ren zuidelijken hemels, verleent aan dit eentoonig landschap eenig belang.
In weerw 1 der groote bevolking van Lissabonis deze geraasvolle leven
dige stad toch lang zoo glansrijk en welvarend niet als vroeger. Zij heeft
met Brazilië alle elementen van rijkdom en leven verloren, welke de over-
zeescbe handel haar aanbooden het schoone bassin, waarin in 1828 nog vijf
honderd koopvaardijschepen ten anker lagen, telde er in 1837 noS naauwé
lijks dertig. Tijdens ons verblijf zag men dSar de Engelsche vlag op twee
korvetten, een fregat en verscheidene stoom- en paketbooten wapperen;
Frankrijk werd door de Dryade, een schip van 60 stukken, vertegenwoor
digd; van Portugal's zeemagt vertoont het bassin niets als een oud, ontwa
pend, onbruikbaar vaartuig, de Don Juan, en twee of drie fregatten, de
treurige overblijfselen der vervallen grootheid van het eerste en stoutste aller
zeevarende volken der wereld.
Toen ik den volgenden dag, bij de gloeijendste zonnehitte,-aan land stap
te, orn de stad Lissabon nader in oogenschouw te nemen, was het eerste
dat mij in de enge en bergachtige straten aan den oever des Taags voor oogen
kwam, de zoogenaamde constitutionncle omnibus, naam, welke op elk dezer
wagens, die overigens met de blaauwe en witte Portugesche nationale vlag
versierd zijn, in groote letters te lezen staat. Deze met vier paarden be
spannen rijtuigen zijn tamelijk gemakkelijk; zij zijn geheel naar het model
der Parijsche omnibussen vervaardigd, en uit Frankrijk ingevoerd geworden.
'Overigens zijn deze wagens niet de eenige waarmede dat land de hoofdstad
van Portugal voorziet; ik behoefde slechts weinige straten te doorwandelen
om dit te bemerken, want aan eene menigte winkels ziet men borden, waarop
Fransche modemaaksters, kieêrmakers, restaurateurs, kappers en dentisten,
bnnne waren den voorbijganger in drie verschillende talen aanprijzen. Zwer
men dezer kunstenaars komen jaarlijks uit Gatcogne en Provence naar het
Fyrenesche-schier-eiland, om daar een geluk te zoeken, dat zij in hun va
derland te vergeefs najoegen, en Spanjaarden en Portugezen, die toch waar
lijk van hoofd tot voeten met.hunne nationaliteit doordrongen zijn, zouden
zich voor nnteerd houden, zoo zij hun haar of hunne kleêren door andere
dan Fransche handen lieten aanvoeren. Het getal dezer vreemde kunstena
ren, dre thans over geheel het schier-eiland verspreid zijn, en in hetdetik-
beeld verkeerendat zij, om rijk te worden geenen anderen talisman,-dan
hunnen Franschen naam noodig hebben vermeerdert van dag tut dagIn
■Madrid alleen wonen meer dan 10,000 dezer vertegenwoordigers der Fran
sche natie, en minstens even zoo veel zijn over geheel Spanje.verspreid.
Wij waren op het schip aan eene aangename, milde, doch tevens frissche
temperatuurgewoon, en verwachtten danroin de waarlijk Onverdragelijke
hit.e niet, welke ons bij het inkomen van Lissabon tegen kwam, De lig
ging dezer stad, die amp'nitheatersgewijze op de 'zuidelijke heliing van eene
lange heuvelen-rij gebouwd is, maakt den waarlijk tropischen gloed, welke
111 hare straten heerscht, verklaarbaar.; alleen de frissche, zachte wind, die
voortdurend op den Taag waaitverspreidt van tijd tot tijd eene momenta
tiele koelte, en reinigt de lucht, van de verpestende datnpen, welke uit
verschillende gedeelten der stad opstijgen. Wij bezochten de paseyo, eer.e
treurige, door donkere eikenboomen omgevene wandelplaats; de bladen der
hoornen zijn daar met een fijn wit stof als poeder bestrooid, en zien er uit
als of nimmer een waterdroppel dezelve had bevochtigd. Dit openbaar ver.
lustigings-oord of liever die braad-oven, is aan alle zijden door lioage ijze
ren trai ën gesloten; deszelfs eenig sieraad bestaat in eene nieuwe, tamelijk
hooge fontein, waarop de inwoners van Lissabon niet weinig trotsch zijn,
hoewel dit pronkstuk in eenen zeer slechten stijl is aangelegd. Te vergeefs
zoekt men ook hier naar frisch groen, welriekende bloemen of zelfs oranje
boomen, hoewel geheel het Schier-Eiland zoodanig van deze laatsten voor
zien fs, dat derzelver aangename lucht de kust van Potto naar Barcelona,
met de geurigste uitwasemingen vervuld.
O'er het algemeen heb ik er weinig schoone vrouwen gezien. De nationale
kleederdragt der Portugesche vrouwen is ook bijzonder onbevallig: men ziet
er niets van dan eenen mantel van donker laken met langen kraag, gelijk
men elders in den winter draagt, eene modewelke, oppervlakkig beschouwd
bij eene hitte van 30 graden in de schaduw, niet zeer eigenaardig is; ove
rigens is dezelve bij de dames niet aangenomen. Het overige van het volks-
costuum bestaat in eenen reusachtigen kam, welke het haat te zamenhoudt
en minstens drie duim boven liet hoofd verbeven is; op dit toestel rust een
klein doeltje van wit gaas, dat altoos stijf moet staan; de beide punten wor
den onder den kin gestrikt, en een ander hangt achter het hoofd tot op den
hals. De matte, witte kieur van het gaas doet de geelokerige tint, welke
aan het gelaat der meeste zuidelijke vrouwen eigen is, nog meer uitkomen.
Wat de voorname dames betreftdeze heb ik gedurende mijn kortstondig
verblijf in Lissaoon te weinig gezien om het te durven wagen, mijne mee
ning over een zoo teeder punt als dat harer kleeding te uiten. De Portu.
gesche dames, welke ik zag, waren allen naar de Parijsche mode gekleed;
doch ik bemerkte tot mijn groot leedwezen, dat de bekoorlijke mantilla uit
deze zoo we! als uit de mindere klassen geheel verbannen schijnt te zijn.
Drie geheel gelijklijnig loopende stratenwaarin hooge, regelmatige, maar
geen fraai gebouwde huizen staan, leiden van het arsenaal naar het Pa'eyo
publico en de hoogere gedeelten der stad. De rua-de-oiro (goud-straat) is
de bond-straat van Lissabon; zij is de verzamelplaats van de Portugesche
dandys die daar eiken avond den theëter-tijd afwachten, en alle vreemden die
hunnen kooplust gaarne bevredigen willen, stroomen naar de talrijke maga
zijnen, Waar mede deze straat en hare meer nederige mededingster, de rua
de prata (zilver-straat) opgevuld ztjn. De breede en schoone rua-de-oiro,
komt op een heerlijk groot plein uit, in welks midden zich een hoog tamelijk
lomp bewerkt beeld te paard verheft; aan de eene zijde van hetzelve rust
een olifant, aan de andere een paard op een hoog voetstuk; deze dtie stuk.
ken zijn van brons. Het beeld moet een der laatste Koningen van Portugal,
ik weet niet meer welke, voorstellen. Dit plein is aan drie kantendoor
schoone-waarlijk grootsch gebouwde huizen omgeven, de vierde wordt door
detl Taag gevormd., welke zich van hier zoo ver uitstrekt als het oog zien
kan. Op den oever staun twee paveijoenen, waarvan het eene nog niet
geheel voltooid is; net andere, de beurs van Lissabon, is een schoon, voor
treffelijk gelegen gebou-wwaaraan niets ontbreekt dan handel.
Men ziet in de'hoofdstad van'Portugal veel oilndér kerken Jan .in nil,:
andere steden van heiland. Zij zijn grootendeels modern gebouwd, met ver
sierselen overladen, en hunne scnitterend witte kleur, de buitensporige zorg
waarmede bet inwendige is opgeschikt, verwekken waarlijk veeleer wereld,
lijke, dan ernstige, godsdienstige gevoelens. De Italiaansche opera van
San Carles daarentegen voldeed mij bijzonder. De ronde, geheel nieuw v>r.
sierde zaalis ruim en smaakvol tngengt, alleen de bespottelijk groote loge
der Koningin stoott de harmonie van bet geheel, dezelve beslaat den gehee.
len achtergrond aer zaal en bijna de geheele hoogte derzelve, van de eets.e
tot de vijfde loges ingesloten, Qp dien avond werd er eene Italiaansche
opera Ldorfana dl Ginevra" (de wees van Geneve) en een nieuw baüer:
„La venganza de'una muiher" (de wraak eener vrouw,) vertoond; het'fu.
bliek was niet zeer talrijk maar uitgelezende daines allen in groot toilet-;
de schitterend verlichte zaal beantwoordde volkomen aan het denkbeeld dat
-men zich van het tooneel eener hoofdstad maakt. De uitvoering der opera
was over het algemeen zeer voldoende; eene jonge Fransche zangeres, tie
bekoorlijke sigr.ora Gullei, mnntte boven allen uit; de koren waren voortref,
felyk. Met bailee was echter des te slechter. De belagchelijke gebaaruen
der figuranten, die, op de maat af, alle haitstogten hunner voordansers
medebevoelden en, als muzijkalische automaten, de razende-pantomimen
der coiypheëen herhaalden, verwekten evenzeer onze lacnlusc, als detl
iniuen onveiueelden bijval des puolieks.
Wij hadden veel langer in Lissabon moeten blijven om alle merkwaardig
heden der stad en omstreken te zien, maar moesten reeds den volgenden dag
na onze aankomst vveaer vertrekken, en hadden dus noch Ucleui, noch het
paleis van Ayuda, noch de beroemde nieuw aangelegde waterleiding gezien,,
waarvan de hoofUboog meer dan 200 voeten hoog is, en die geheel. Lissa
bon met Water voorziet.
Langs de geheele kust des Taags zagen wij eene onafgebrokens rij van
paleizen, forten en landhuizen, die, hoewei niet door zuiveren smaak van
bouwkunde uitmuntende, echter door hunne netheid en schitteren ie witte
kleur de opmerkzaamheid tot zich trekken. De oude toren van Belem, een
schoon vierkant gebouw in den Gothischen stijl, is tamelijk ver in den Taag
gebouwd, en ligt tegen over een klein fort van nieuweren bouwtrant. Niet
ver van daar ligt het koningljjk slot of liever lusthuis, Belem genaamd, een
-gebouw, dat zich noch door deszelfs orde, noch door schoone ligging 011.
Verscheidt.
Z E E - T IJ D 1 N G.
:In TesseL binnengekomen J. K. de Jongvan Batavia, J. Boyee, van Liverpool,
G. Krauur, van YarmouthG.'C. Smith, van LondenM. E. Schaap, van Peters-
burg, R. 11. Riekcles, van Memel, A.-C. Peters, van Dantzig, J. Lorensen, van
Ilolmstrand, B. Sorensen, van Arendahl, H. C. Agerup, van Drammen, U. C. Kool,
van Rotterdam.
In het'Vlie binnengekomen W.''Cousins, van Londen, E. Boyevan BergenJ. D.
Mellemavan Koningsbergen, K. H. deWcerd, van DrobachW. Ui-Kraan, van
Christiaansand.
Te Tersch. binnengekomen II. K. de Weerd, van DrobachH. K. de Groot, van
Christiaansand, G. L. Swarth (naar Dantzig) terug uit zee als bijlegger wegens lckltagie.
Het schip Maria, Kapt. J. J. Rcmkes, van Amsterdam naar Batavia, is, volgens
partikulier berigt, den 15 Aug. uit Tessel naar Zee gezeild.
'Kapt. S.'-Veeiistra, van-Batavia, in lessel binnen,-rapporteert-den 2 A-ug. op 46" 49'
-N. breedte, 25° 26' W. lengte gepraaid te hebben de Engelsche brik Hartlepool, Kapr.
Ilibbard, van Londen naar New-York.
Het schip de Vriendschap, Kapt. -G. L. Swart, met stukgoederen, van Amsterdam
naar:Dantzig,-is, volgens een brief van Tersch. van'deni3 Aug., na door zwaar zeilen
'lek geworden te zijn, en nadat-de Kapt. door de Equipagie genoodzaakt geworden was
eene haven'te-zoeken, dien - dag - met hulp van.eene Joodsschuic -aldaar uic zee terug ge
komen; moest-lossen om te. repareren.
Arrivemenien: Te St. Ubes Kapt. J. Marselius en D. Braezen, van Amsterdam; te
Lissabon D. van der Valk, van -Vlaard'ingente Bordeaux G. M. Gnodde, van Amster
dam; te Liverpool -D.jJ. Mik,-van-Dordrecht;'.te Newhaven.H. T.-vau der Borg livan
Groningen.
P RIJS - COURANT dere f f e CT en.
Amsterdam den 17. Augustus 1839.
'Nederlanden t
Werkel. Schuld 2jpC. 54^1 54]
Dito 5 102 Ja 102"*
lUitg.
Kans-Bil jetrent
Am0rt.Syndic.4I s<S*a 97
3r 8i*a '8ï
Hand.-Maats. 4J 173 a 17.3 i
Nieuwe dito.. 4| iolJaioi|
Aandl.H.Spoorw.
'RijD-Spoorw. 4} -a
IFrankrijk.
[nschr. Grb. ,3 pCt.
Rusland.
Gb.//.&C°.l798 5pCc.104^105,
i8}{ s104^105
.Ins. en Certif. 668fa <59
18 5| 5 t
GebLi
54IJ
««if!
§6 fj
«73 j
101L
Pruissen.
Geldl. te Land. 4 pCt. a
Aandeeien van dito 1
Spanje,
Nieuwe-1835 4 85 spCt. j8 al*U
Ditoonbep.st..,.■- -
Dito passive.....
Dito uitgest
Coupons 1 Nov...
'Oostenrijk.
ObL Gotl 8t C°. 5 pCt. -
Certificaten.2}
Neg. Mefaliêk dj
Idem5
iDito in Lond, 5 a
io5 IjBank-Aktien.. 3 a
104'H Napels.
68s||Certificaten„. 5 pCt. 1
i-Dito in Napels. 5 a
a
1
Gèfil.
t?iv
De Prijs van de BOTER aan de Waag binnen'Leyden.
Zaturdag den lp. Augustus 1839.
Van 33 tot 38 gulden
Ondertrouwd:
Leyden,
16 Augustus 1839.
Eenige Kennisgeving.
Jonkheer P. E. M. van BOMMEL
en
■G. M. A. C. van den AARDWEGH.
Gevoelig voor de vele blijken van deelneming mij en den mijnen,
bij het afsterven mijner geliefde Echtgenoote betoond, betuig ik hiervoor,
■ook van hunnentwege, den hartelijksten dank.
'Leyden den 17 Augustus 1839. J. TOUSSAINT.
G. W. WESSELING en J. WESSELING Hz., zuilen op Vrijdag
den 23sten Augustus 1839, des namiddags ten drie ure precies, te Amster
dam, in de Witte Zwaan, op den Nietuvendijkpresenteren te Verknopen:
Eene extra roooije geheel nieuw onaangebroken frissche Partij RHIJNSCHÉ
-' HOUTWAREN, bestaande in een extra mooije geheel nieuw aangekomene
Partij Stukhout, waarbii extra lange en zware Wagenschotteneene extra
j mooije geheel nieuwe Partij Vugten, Dennen en Greeneti, een mooije partij
Eikenhout, en andere HOUTWAREN. 'Liggende als bij Notltiën wordt
aangewezen, die aan het Kantoor van BONTEKONING en AUKES te
verkrijgen zijn.
Eijde Wed. ANTHONY de KLOPPER bn ZOON, te Leydea.
