bedienden, kinderen en werklieden na 8 ure des avonds zich niet meer op straat mogen bevinden, de kroegen te 9 ure moeten gesloten zijn, en verbo. den, dat meer dan 3 personen met elkander op staat mogen spreken of gaan. Nog meldt men uit Hanover van den 2iscen, dat aldaar eene menigte troepen, uit jagers, huzaren en infanterie bestaande, de stad waren binnen gerukt en alle posten, zoowel in de stad als aan het paleis des Koningsver dubbeld waren; des avonds om 9 ure trokken reeds door alle straten en plei nen patrouilesdoch er waren nog hier em daar attroupementen van burgers verspreid. Het Gouvernement van het Groothertogdom Weimar had reeds sedert eenigen tijd bevolen, dat de eeredienst in de Synagogen slechts in de Duit- sche taal tnogt gehouden worden. Ten einde ook dien geest van verdeeld heid en sectetnakerijwelke zoo schadelijk voor alle godsdienstige gezind, heden zijn, in haar beginsel te vernietigen, verbood men ook zelfs voor de kleinste vereenigingen alle boeken van devotie, die in het Hebreeuwsch geschreven waren. Om aan deze bevelen meer kracht bij te zetten, beveelt een dezer dagen uitgevaardigde ordonnantie, dat ieder Israëlitisch onderdaan, die bij het einde van het jaar het patent wil vernieuwendat hem voor dien tijd alleen het regt toestaat, om eene kleine koopmanschap uit te oefenen, een bewijs van den Rabbijn moet vertoonen, die getuigt, dat hij regelmatig de godsdienstoefeningen in de Synagoge heeft bijgewoond, en dat hij zijne devotie gedaan heeft in de nieuwe verzameling van gebeden, welke in al de Synagogen van het Groothertogdom is ingevoerd. Uit Aken meldt men als eene bijzonderheid, dat de Koninglijke Een- gaalsche Tijgerin, in de menagerie van den heer Corn, van Aken, welke zich aldaar bevindt, den ipden Julij twee jongen heeft geworpen, hetgeen, zoover men weet, nimmer in Europa plaats heeft gehad. GROOT-BRITANNIE. Londen den 24 Julij. Te Birmingham hebben zich de onlusten, doch niet zoo hevig als te voren, herhaald en zijn spoedig gestild geworden; te New. castle echter hebben die woelingen tot ergerlijke tooneelen aanleiding gege. ven, welke alleen door eene groote gewapende magt zijn kunnen beteugeld worden, nadat onderscheiden policie-agenten op eene verregaande wijze door het graauw mishandeld wareD. In de beide huizen is het dan ook weder tot discussien gekomen over de ontstane woelingen. In het Lager-Huis heeft het Ministerie een voorschot van 10,000 st. gevraagd tot versterking van depolicie te Birmingham, het. geen is aangenomen geworden. Ook heeft de Minister Russell in dat Huis aangekondigd, dat de Regering eerstdaags het voorstel zou doen, om het leger met 5000 man te versterken Het Ministerieel voorstel, Maandag in het Lager-Huis gedaan, om de wet op de Commissie voor het armwezen, die zoo veel tegenspraak ont moet heeft, tot na den afloop der volgende Parlementszitting te doen voort, duren, is niet goedgekeurd, maar, volgens de motie van den heer IV. Att- wood, daarop tot de orde van den dag overgegaan. Vervolgens zijn in die wet nog eenige wijzigingen gemaakt, de strekking hebbende om het lot der bedeeld wordende armen te verzachten. Den 18 en tpden heeft er op de Westkust van Engeland een hevige storm gewoed, waardoor onderscheiden schepen verongelukt zijn. Uit Londen schrijft men, dat een zich aldaar gevestigd hebbend ge. neesheer Warburg, een kortsverdrijvend middel, hetgeen in droppels wordt toegediend, heeft uitgevonden, hetgeen in geneeskracht de Kina ver moet te bovengaan. FRANKRIJK. Parijs den 26 Julij. De twistdie thans heerschtomtrent al of niet belasting opleggen aan koloniale suiker zal tot genoegen van de onderscheiden partijen uitloopen; de tot hiertoe elkander zoo vijandige personen in de zeesteden onder de beetwortelsuiker-fabrijkanten, zijn nader tot elkander gebragt, en zullen, naar men zegt, zich eene transactie laten welgevallen, waarbij noch geheele vrijdomnoch uitsluiting aan de koloniale suiker wordt verze. kerd. Men vleit zich zelfs, dezen maatregel veelligt nog in de tegenwoor dige zitting tot stand te zullen zien brengen, en wil daarmede in verband beschouwen een artikel van het Journal des Dibats, dat met de navolgende zinsnede besloten wordt: Dat de Kamer dit wel overwege, zoo het nog tijd is. Door uit elkander te gaan zonder zelfs de wet der suikers onderzocht te hebbenzal zij eene groote verantwoordelijkheid op zich laden. Om de zitting acht dagen vroeger te kunnen eindigen, en schijnbaar geen acht te Willen slaan op den toestand, waarin een uitstel reeds het land gebragt heeft, zou zij inderdaad zeer groote belangen aan een zeer klein ongeduld opofferen. In de Kamer van Afgevaardigden van den 23Sten is eene som van 40,000,000 fr. tot verbetering der voornaamste zeehavens toegestaan. Deze som zal in een bepaald aantal jaren besteed worden, Barbïs is thans in de gevangenis van Mont-St.-Michel aangekomen; Mialon bevindt zich in het bagno te Brest; men meent dat ook hem de galeistraf zal kwijtgescholden worden. De te Parijs woonachtige gebroeders Dupont hebben eene wijze uit. gedacht, om de oudste boeken en kopergraveersels, zonder behulp van let. ters of koperen platen, zeer naauwkeurig te herdrukken. De drukwerken of graveersels, welke men wenscht te hernieuwen, ondergaan eene scheikundige bewerking, worden vervolgens opjeenen lithographischen steen gelegd, aan eenen enkelen druk onderworpen en na verloop van weinige seconden is iedere bedrukte bladzijde, ieder koper graveersel met de meeste naauwkeu- righeid op een ander papier overgebragt, van hetwelk nu, zonder verdere toebereidselen, of moeite, een zeer aanzienlijk getal exemplaren kan worden getrokken. Het fs opmerkelijk en hoogstverblijdenddat de oorspronkelijke bladen die tot het verkrijgen van den eersten afdruk hebben verstrektbij deze behandeling zelfs niet de minste beschadiging ondervindenen na tot den schoon- en weerdruk te hebben gediendwederom kunnen vastgehecht worden in het werkwaaruit zij waren genomen. De scheikundige bewer. king gaat zoo snel, dat een werkman op eenen dag 25 tot 30 bladen druks, dus een boekdeel van nagenoeg 500 bladzijden voor den verderen nadruk kan gereed maken. Al het overige is gewone handarbeiddie door iederen steen, drukker kan worden verrigt. Het Engeisch Kabinet zou er bij het Fransche zeer op aangedrongen hebben, om de Fransche zeemagt id de Levant niet meer uit te breiden, dan de Engelsche zelve; dientengevolge zou een ontwerp, om een reserve, eskader op te rigten, geheel verworpen zijn. Volgens een verslag door den Prefect van de Seinein de vergadering der notabele kooplieden op den 23sten dezer uitgebragt, is de bevolking van Parijs in 1838 tot meer dan 909,000 inwoners gestegen, en bedroeg het getal der gepatenteerden, die een vast regt betalen, 67,759, terwijl het getal der notabele kooplieden tot 920 was geklommen. In 1831 en 1832 telde de bevolking van Parijs slechts 774,000 Inwonerswaren er niet meer dan 44,746 gepatenteerden en slechts 784 notabele kooplieden. De directe belastingen worden gemakkelijker geïndde onkosten van ver- volging te dier zake zijn merkelijk verminderd, de executie dier vervol gingen minder gestreng en de verkoop van roerende goederen minder tal rijk terwijl het fonds van 13 centimes op de patenten tot dekking van kwade posten een batig saldo van 370,000 francs opgeleverd heeft. Het octrooi heeft nagenoeg 32 millioen opgebragt, zijnde één millioen meerder dan in het jaar 1837 was ontvangen. Aan de douane te Parijs is naar buitenslands voor vijf millioen meerder uitgeklaard dan in het jaar te voren. ïn 1838 hebben meer dan 41,000 kinderen de lagere scho'en bezocht, die van wege de stad onderhouden woiden en jaarlijks 800,000 frarcs kr. ten, en rot blijk van de meerdere uitbreiding, die aan dat onderwijs gegeven wordt, kan dienen, dat op dit oogenblik de bevolking der scholen 17,000 kinderen meer telt dan in 1833. B E L G I E. In een Belgisch dagblad was melding gemaakt, dat er een handelsverdrag met Spanje gesloten was; dit berigt is onjuist geweest; er is alleen eene be. paling gemaakt omtrent het aftogtsregt. De tijding, welke door eenige bladen was medegedeeld geworden, dat de Mogendheden bevel hadden gegeven, om de vesting Mons te ontmante len, wordt door het Gouvernementsblad tegengesproken, doch zoodanig, dat men binnen kort een dergelijk bevel verwachten kan. De Nederlandsche 'Consul heeft aan de Kamer van Koophandel te Havre kennis gegeven van een besluit, waarbij de gelegenheid der inkomende reg. ten van wollen en katoenen stoffen in Nederlandsch-Indie, zonder verpbg. ting van certificaten van oorsprong, wordt hersteld, alsmede, dat de ver. hoogde belasting van 50 tot 70 pCt. op de voortbrengselen der landen, met welk Holland in geene vriendschapsbetrekking staat, is ingetrokken. Te Amwerpen vergaderen de wederzijdsche Consuls bij voortduring dagelijks, en driemaal m de week is er vereenigde zitting, welke verschei, dene uren duurt. Ondertusschen is omtrent de werkzaamheden niets bekend. De Gouverneur der Provincie, heeft den 25sten dezer een diner aan de Nederlandsche Commissarissen gegevenwaarop verschillende Autoriteiten en ook de Belgische Commissarissen tegenwoordig waren. MENGELINGEN. DE ZWEEDSCHE HOOGESC HOLEtt. i te LUND. Deze Hoogeschool werd in 1666 gesticht. Karei XI voegde haar het grootste gedeelte der inkomsten toe, welke vroeger aan de Katholijke gees telijkheid en het Domkapittel te Lund behoord hadden, waaronder vier pas torijen, dertig prebenden en negen honderd andere landgoederen. De Hoo geschool heeft zich tot nu toe in het bezit dezer goederen gehandhaafd, en beheert dezelve meesterlijk, zoodat zij uit eigene inkomsten hare Professo. ren bezoldigt en het grootste gedeelte harer jaarlijksche uitgaven bestrijdt. De Regering geeft slechts eene geringe toelage. De Hoogeschool vergroot hare gebouwen en toestellen, koopt nieuwe huizen en gronden, heeft hare Pachters, Ambtenaren en Intendanten ais een rijk Vorst, en houdt, betreffende hare geheele administratie, dubbel boek, even als een koopmanshuis. De Intendant wordt door den Kanselier der Hoogeschool, op voordragt van het Consistoriumbenoemd. Dezelve heeft het geheel vermogen der Hooge. school te beheeren; alle betalingen geworden hem en gaan van hem uit, waaromtrent hij jaarlijks strenge rekening moet afleggen. Wat na sluiting der balans in kas blijft, wordt op intrest gezet, niet in Staatspapieren, maar op solide hypotheek, tegen zes ten honderd. Zoo heeft de Hoogeschool reeds een fonds van 100,000 rijksbank-daalders verzameld, waarvan het Ka. pitaal nog gestadig toeneemt. De Professoren ontvangen hunne bezoldiging, zoo als zulks in oude lijden gebruikelijk was, in natura; de oudere drie honderd tonnen koren jaarlijks, hetgeen op bijna 2000 gulden kan worden geschat; de jongere iets minder. De buitengewone Professoren, moeten zich met 300 tot 500 gulden jaarlijks vergenoegen. De privaatdocenten ontvangen volstrekt geene belooning. Elke Professor in de theologie bekleedt te gelijker tijd, als geestelijke, eene predikantsplaats. Dikwijls wordt ook aan Professoren van andere facul teiten, die in hun vak uitmunten, tot belooning, eene geestelijke prebende verleend; doch dan moeten zij, pro forma, in den geestelijken stand treden. Tot dat einde schrijven zij eene Latijnsche dissertatie, waarvan zij de theses In een openbaar dispuut verdedigen; daarop ordent de Bisschop hen tot gees telijken. Zij kleeden zich dan volgens hun nieuwe betrekking, met den geestelijken rok, witten halsdoek en kraag met befje. Zij houden hunne voorlezingen even als vroeger, en laten zich in hun kerspel door eenen Vi- carius vertegenwoordigen; drie of viermaal in het jaar echter, moeten zij het zelf bezoeken, en daar prediken. De inrigting is eigenlijk dezelfde als bij de Engelsche kerken en Hoogescholen, alleen heeft men in Zweden de misbruiken van Engeland vermeden, daar men er zich streng aan houdt, dac geen geestelijke meerdere prebenden te gelijk bekleeden mag. De Professoren kunnen echter in Zweden niet alleen Predikanten, maar ook Bisschoppen wordenen dit geval doet zich meermalen voor. Wanneer een bisschoppelijke zetel open valt, verzamelen de geestelijken uit elk dis trict zich bij hunnen proost, en ieder hunner schrijft den naam van drie Cao. didaten in een besloten briefje. Deze briefjes komen alle in het geestelijk consistorium der bisschoppelijke parochie, dat dezelve opent, onderzoekt, en dan de drie namen, waarop de meeste stemmen gevallen zijn, aan de keuze des Komngs onderwerpt. In den regel benoemt de Koning diewelke de meeste stemmen vereenigt. Op deze wijze is Csajas TeguerProfessor in de Grieksche letterkunde te Lund, Bisschop van Mexio, Agardh, Professor in de kruidkunde. Bisschop te Carlsstad, en de dichter Frar.zen, van zijn pro. fessoraat te Abo, tot Bisschop van Norrland. beroepen geworden. De Hoogeschool te Ltir.d is niet zoo vermaard, ais die van Upsal; doch heeft voor de verbreiding van kennis en wetenschap, in het zuiden vanZwe. den, met veel vrucht gewerkt. De historische en philologische studiën staan hoog in eer, bijzonder echter de theologische worden grondig, en bo. ven alle andere, beoefend. Meerdere Professoren hebben reizen door Duitschland, Frankrijk en Engeland gemaakt, alleen om te leeren en het geleerde te huis mede te deelen. Bestaat er wel elders eene stad van slechts 2,000 inwoners, alwaar men, zoo als hier te Lund, een kabinet van natuur lijke historie, eenen botanischen tuin, een museum van Scandinavische oud heden, eene groote levendigheid des boekhandels en eene bibliotheek van meer dan 40,000 werken vindt? De grond tot deze laatste werd deels door de boekerij des voormaligen bisschoppelijken kapittels, deels door eene verzameling van 10,000, meestal gedurende den dertigjarigen oorlog verza. melde werken, gelegd, welke laatste door Koning Karei XI was aange. kocht, en aan zijne nieuw gestichte Hoogeschool te Lund, ten geschenke gegeven. De bibliotheek bevat eene volledige verzameling der Zweedsche literatuur en van alle werken, die op Zweden betrekking hebben, voorts vele groote historische werken. Door de Regering zijn aan dezelve 1000 gulden en uit de inkomsten der Hoogeschool even zoo veel toegelegddaarmede moe ten alle aankoopen bestreden Worden. De scholieren hebben een streng examen af te leggen, alvorens zij tot de Hoogeschool worden toegelaten. De studie-tijd is in de theologische facul teit gewoonlijk twee jaren; in de overige drie. De studenten in de medi. cijnen zijn, zoodra zij hun examen tot promotie hebben afgelegd en den doctoralen graad verkregen hebben, tot de uitoefening van hun beroep ge- regtigd; de theologanten en juristen echter moeten nog eene tweede proef doorstaan, de eersten voor het geestelijk consistorium en den bisschop, do laatsten voor het oppergeregt. De proef, welke de promotie voorafgaat, is van tweederiei aard: een privaat of openbaar examen. Het privaat examen bestaat daarin, dat de studerenden door alle Professoren zijner faculteit, in de verschillende vakken der wetenschappen, wordt getoetst, zonder andere getuigen dan de examinatoren; het duurt lang en is moeijelijk. Het open baar examen, dat daarop volgc, is meer lomer ceremonieel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1839 | | pagina 3