T U R K Y E.
SPANJE.
I T A E I E.
D U I T S C H L A N D,
GROOT-BRITANNIE.
liefland, wegens den slechten-srsac zijner gezondheid, wij onlangs mede.
deelden, is, op 7 Jannnrij jl. te Batavia overleden.
Mede is liet berigt ontvangen van liet overlijden van een' der verdienste
lijkste Indische ambtenaren, den heer P. Ie Ctercq, Resident der Preanger
Regentschappennog niet lang niet verlof uit Nederland terug gekeerd.
Door den Gouverneur-Generaal zijn benoemd, tot Resident der Preanger
regentschappen Jhr. J. F. Hora Siccamalaatstelijk Resident Van Bantam;
tot Resident van-Bantam de heer 'C. F. Goldman, natstelijk Resident van
Riouw; tot Resident van Passarmtan, de heer ff. de Vogel, laatstelijk Di.
recteur der cultures, en zulks ter vervanging van Mr. J. F. IV. van Nes,
met verlof naar Nederland vertrokken.
Ten gevolge van de laatste benoeming, is de Inspecteur van Financiën,
■H. Stoltelaatstelijk belast geworden met de Waarneming van de directie
der cultures. v
De overmeestering van Daloe-daloe door de Nederlandsche troepen,
bevestigt zich volkomen. Wij hebben echter bij de mededeeling van dit
berigt verkeerdelijk gemeld, dat die gebeurtenis op den 12 Januarij had plaats
gehadin Jstede van in de laatste dagen der vorige maanti December. De
regtstreeks van Padang ontvangen brieven, daartoe betrekking hebbende,
droegen de dagteekening van den 16 Januarij 1. 1., en dit heeft tot onze ver
gissing-, die wij door dezen herstellen, aanleiding gegeven.
De bedoelde brieven inziende, achten wij het niet onbelangrijk daaruit
het volgende over te nemen:
Het berigt, omtrent de overmeestering van Daloe-daloe moet voor dege
nen, die Sumatra kennen, en in onze zaken op dat eiland belang stellen,
zeer welkom zijn. Het is werkelijk eene gewigtige gebeurtenis, daar de
zelve onze vestiging beslist tot aan de grenzen van het Rijk van Achin,
dat is van geheel het gedeelte, dat wij, in overeenstemming met het trac.
taat van 1824, kunnen bezitten. Op Sumatra's Westkust, en vooral naar
het Noorden, zullen derhalve onze troepen weinig meer te kampen hebben,
ten ware er ongelegenheden mogten ontstaan met de Achinesche bevolking.
Aan den Oostkant zijn wij nog niet zoo verre, aldaar is het Palembangsche
Rijk, vooral in de binnenlanden ten Noorden van Palembamg, en tusschen
dat gewest en onze bezitting Benkoelen, nog veel onrust. De bevolking is
in de laatst bedoelde streken op eenen zoo lagen trap van beschaving, dat
het nog wel eenige moeite en tijd zal kosten, eer zij gewoon is aan een
regelmatig bestuur. Er is sprake om, Palembang en Benkoelen tot eene
residentie vereenigd zijnde, den zetel van het bestuur in de hooge binnenlan.
den, aan de Moesie-rivier, -die bij Palembang in zee valt, te vestigen.
AMERIKA.
De laatste berigten nit Neder-Kanada ontvangen melden, dat de Krrjgs.
raad, na meer dan vijf maanden de processtukken der opstandelingen onder
zocht te hebben, van de 110 gevangenencn slechts 9 vrijgesproken en de
overigen ter dood veroordeeld hadaan 12 dezen was het doodvonnis reeds
uitgevoerd.
In Opper-Kanada lag het Wetgevend Ligchaam met den Gouverneur
Arthur in onmin en sloeg volstrekt geen acht op de door het Êngelsch Gou
vernement voorgesteld middel, de vereeniging der beide Kanada's, om alle
twisten tusschen die provinciën te stillen.
De berigten uit Peru zijn belangrijk. Het Peruaansch-Bolivlsche le
ger onder bevel van den Protector Santa Cruzwas door het leger van
Chili geheel verslagen. De eerstgenoemde magt moet 3,400 gevangen,
2.<5co dooden en gekwetsten, het geheele artillerie-park, meer dan 90,000
dollars uit de veldkas enz. verloren hebben. De Generaals Moran en Urdi,
minea waren gedooden verscheiden andere krijgsgevangen gemaakt. Santa
Cruz is slechts met 20 man ontsnapt. Die van Chili zullen nu Lima en Callao
wel spoedig meester worden. Ook ter zee hadden zij over een viertal oorlog,
schepen van Peru de bovenhand behouden.
Men heeft in Engeland berigten uit New-York tot 18 Mei, zijnde de
overtogt in 14 J dag gedaan. Zij luiden, wat het geschil over de grens
scheiding betreft, zeer vredelievend; alle vrees voor eene botsing te dier
zake is geweken; Lord Palmerston heeft een voorstel gedaan, tot nieuwe
opneming van het terrein, hetwelk denkelijk zal goedgekeurd worden. Van
wege de Vereenigde Staten zal vooreerst dan ook geeft buitengewoon Gezant
ter dezer zake derwaarts worden gezonden.
Terwijl zich gewigtige gebeurtenissen aan de boorden van den Eupbraat
voorbereiden, heerschte de grootste rust in Konstantinopel. Den 4 Mei
heeft de Sultan de nieuwe geneeskundige school, welke hij te Galata, tot
groote verbittering der regtzinnige Muselmannen, gesticht heeft, met een
bezoek vereerd. Er ontvangen daar 170 kweekelingen een volkomen onder,
wijs. Dit instituut zal ten grootsten nut voor het Oosten zijn; de besturing
is er van opgedragen aan den Oostenrijkschenmilitairen geneesheer Dr.
Bernard. De Sultan, nadat in zijne tegenwoordigheid een examen der kwee
kelingen was afgenomen, verliet de inrigting, zijne genoegdoening over de.
zelve in de vleijendste woorden uitdrukkende.
De Sentinelle des Pyrenles meldt van den isten Junijdat den 28 Mei tuS.
schen de troepen van Espartero en Marotto den geheelen dag, in de omstreken
van Llodio een gevecht had plaats gehad, waarvan de uitslag nog niet bekend
was. Genoemde plaats ligt op de grenzen van Biscaye,acht uren vanVittoria.
Uit het Carlistisch hoofdkwartier te Durango meldt men van 28 Mei:
De Generaal Marotto heeft aan den opperbevelhebber Espartero het sluiten
eener overeenkomst voorgesteld betrekkelijk tot de zorg, die voortaan voor
de zieken en gekwetsten, alsmede voor de heelmeesters en ziekenoppassers
zou worden gedragen, welke men in veroverde hospitalen der beide legers
vinden mogt. Espartero heeft aan die overeenkomst zijn zegel gehangen,
Volgens dezelve zal elk op het slagveld gekwetst soldaat door elk der par.
tijen behoorlijk verzorgd worden, en na zijne genezing, zonder uitwisseling,
naar de krijgsmagt, waartoe hij behoort, teruggezonden. Die overeenkomst
strekt den Generaal der Koningsgezinden zeer tot eer.
De berigten omtrent het innemen van Ripoll door de Carlisten bevesti.
gen zich. Den 27 Mei zijn zij in den morgen door eene bres de stad binnen,
gedrongen en hebben een groot gedeelte der krijgsmagt doen sneulevenhet
overige gedeelte, dat in de kerk geweken was, heeft gecapituleerd. Er
zouden daarna te Ripoll groote wreedheden tegen vrouwen en kinderen ge.
pleegd zijn en de stad in brand gestoken wezen, waardoor 900 menschen het
leven hadden verloren.
In bijzondere berigten uit Bayonne, van 1 Junij, wordt gemeld, dat
Don Carlos zich den 30 Mei nog te Durango bevond, en dat er in de
laatste dagen tusschen de legers in Navarre en op de linie van Andoain,
Bilbao en Vittoria niets was voorgevallen. Den 28sten was door Don Car
los op verzoek van Marotto, te Zornoza een groote krijgsraad opgeroepen
om' te raadplegen over de ondernemingen, welke in deze omstandigheden
door Marotto behoorden gewaagd te worden. Don Carlos, de Infanten Don
Sebastiaan en de Prins der Asturien, EgUyaVillareal, Marotto, Silvestre,
Chef van de genie, Montenegro, Commandant-Generaal der artillerie, Za
riateguy, Don Simon la Torre, Arroyo en verscheidene andere boofd-officieren
waren bij dien krijgsraad tegenwoordig. Een diep geheim heeft de beraad,
slagingen omgeven. Na de vergadering zijn al de Generaals, die tot het
operatie-leger behooren, een iegelijk wederom naar zijnen post vertrokken.
Don Carlos en de Infanten waren den epsten des avonds weder te Durango terug.
De Paus heeft den 26 Mei te Rome tot heiligen verklaardAlfonso Maria
LiguoriBisschop van St. Agata del Goti-, stichter der Congregatie des li.
Verlossers, geboren te Napels 27 September 1696, gestorven 1 Augustus
1787; Fr. de CeronimoMissionaris in de orde der Jezuiten geboren in een
dorp bij Tarent 19 December 1642, gestorven in Napels i'i Mei 171Ö; Gio
vanni Giuseppe della Croce, van de gereformeerde orde van St. Pietro d'Alcan.
tara. Zijn eigenlijke naam was Carl Gaêtatt Colosirto, geboren te Ischia
T5 Augustus 1654, gestorven 5 Maart 1734; Patifico da S. Severino, gere.
formeerde minoriet. Hij werd vroeger genaamd Carlo Ant. Bivinigeboren
te Saveftno gestorven 24 September 1721; de capucijner-non Beronica Gi'u-
Jianigeboren 16 December 1660 te Mercatellogestorven 9 Julij I727.
Reeds den 8 Mei heeft de Paus de deugden en de wonderdaden die personen
aangetoond en verklaard, dat zij Vérdienen onder de heiligen te worden op.
genomen.
De Koning van Napels, was den hasten Mei te 'Rome aaügekómën',
en heeft met den Koning van Beijeren, den Kroonprins van Beijeren, dé
Hertogin van Berry, de Koningin-weduwe van Sardinië, Don Miguel, eetré
heele menigte van Kardinalen, Aartsbisschoppen:, Bisschoppen, Priesters-,
Pastoors enz. enz.', die te Rome zoo hooggewaardeerde plegtighëid'der hei.
•tigipreking bijgewoond,
De tijding door de Gazette de Silezie aangebragt en herhaald door de nieeSté
Duitsche dagbladen, met betrekking van een eigenhandig rescript van deft
Keizer aan de hooge geestelijkheid in Hongarije, met betrekking tot de ge
mengde huwlijken, is volkomen waar; de inhoud van dit stuk is aan al de
Coinitaten medegedeeld geworden. Het zou mogelijk zijn, dat'deze zaak
voor den Landdag gebragt werd, want men geeft voor, dat er in Hongarije
nergens eene wet bestaat, welke vordert, dat de opvoeding der kinderen
plaats hebbe in de Roomsche godsdienst, wanneer de vader van die gezind,
heid is, maar dat de Hongaarsche wetten alleen eischen, dat de kinderen
de godsdienst hunner ouders volgen.
De Hongaarsche Rijksdag, die eerst vroeger waa aangekondigd, zóu
wegens moeijelijkheden, welke de bewegings-partij in den weg legt, tot
den 8sten Junij uitgesteld worden. Een der voornaamste grieven van de be
wegings-partij is de veroordeeling van den bekenden Graaf Vesselenyi en
eenige weinige andere personen, ter zake van staatkundige woelingen, en dé
oppositie wil pogingen aanwendenom deze veroordeelingen door tusschen.
komst van den Rijksdag te doen intrekken. Ook verlangt mendat allé
vreemdelingen, te weten alle personen, die geene geboren Hongaren zijn,
uit het leger verwijderd zullen worden, althans, dat de niet-hcngaarsche offi
cieren door inlanders vervangen zullen worden. De kiezers van het Comitaat
van Pesth hebben geweigerd het verzet van de Regering tegen de verkiezing
van Graaf Raday aan te nemen, en willen, in de plaats van dezen laatsten,
geenen anderen Rijksdag-afgevaardigde benoemen. Vermits de Regering van
haren kant de gemelde verkiezing als niet-geldig blijft beschouwen, uithoof
de van de vroegeTe veroordeeling van Graaf Raday, ter zake van staatkundige
woeling, zal dit geschil waarschijnlijk ten gevolge hebben, dat deszelfa
plaats in den Rijksdag open blijft.
In het laatst van Mei heeft men in Oostenrijk ongunstigregenachtig
en zeer koud weer gehad. Het water van den Donau heeftbuitengewoon
aangewassen zijndevele dijkbreuken doen ontstaan.
Berlijn den 29 Mei. Heden namiddag om 4 ure werd bet jaarlijksche
Evangelische Zendelingsfeest in de kerk der H. Dieëenheid gehouden. Het
middelpunt van bet feest was de inzegening en wijding van drie kweekelingen
van het bier bestaande Zendeling-Seminarie tot het heilig werk van de be.
keering der Heidenen. Het zjjn drie jonge, ijverige mannen van eene goede
gezondheid. Hunne zending, ten dienste van het Evangelie is naar Zuid-
Afrika. De kleinemaar door de namen der mannendie daarin predikten
beroemde kerk kon alle vrienden van het Zendelingsgenootschap, die tot het
feest waren zaamgevloeidniet bevatten. De feestelijkheid was waardig en j
indrukwekkend. Toén na de inzegening een der Eendelingen eene aanspraak
tot de gemeente hield en om te bidden op de knien nederzonk waarin de ge
heele vergadering hem volgde .ondervond het gemoed eene zeldzame verheffing.
Van den 3 Junij. t. M. de Koning heeft tot gewoon Hoogleeraar in
de faculteit der Wijsbegeerte aan de Hoogeschool te Berlijn benoemd, den
buitengewonen Hoogleeraar Gustaf Rote.
Te Berlijn is in het stedelijk Bestuur de voordragt aangenomen, om,
ter eere van Frederik den Groote een standbeeld op te rigtenhem voorstel.
lende van zijne Generaals omringd.
De voormalige Lector aan de Hoogeschool van Breslau, Dr. Bt-usio
Hildebrani, is tot buitengewoon Hoogleeraar in de Wijsbegeerte aan die
Hoogeschool benoemd.
De consultatien over de zaken van Hanover, welke de heer Bahlmaun
uitgegeven heeft, kunnen te Berlijn wel verkocht worden, maar het is ver
boden dezelve aan te kondigen of er melding van te maken in de openbare
bladenof dezelve in de leeskabinetten ter tafel te brengen.
Onder de 1000 schoolmeesters van het Palatinaat, schrijft nien uit
Spiers, wier getal dagelijks aangroeit wegens de daarstelling van nieuwe
plaatsen, welke de aanwas der bevolking noodzakelijk maken, bevinden er
ziéh 610 wier tractement niec boven de 250 florenen ieder bedraagt. On.
der deze laatsten zijn er zoo, die niet meer daa 200 fl. trekken en 225,
die slechts 150 fl. per jaar hebben. De Provinciale Raad, wier werkzaam,
heden Zich bepalen tot het doen van voorstellen, kan dus niet anders doen,
dan Zijne Maj. dadelijk verzoekendat van den eenen kant de Staat een meer I
aanmerkelijk supplement toevoege ten behoeve van de schoolmeesters, en
dat van de andere zijde de gemeenten, die bekwaam zijn om er toe bij te
dragen, gehouden zijn om het tractement te vermeerderen of aan te vullen, tot
dat op eene wettige wijs een systeem van belooning voor de schoolmeesters
wordt vastgesteld, hetgeen meer voldoend en meer vasc zij,
Uit Stuttgart meldt men van den £1 Mei:
Men maakt hier reeds talrijke voorbereidingen voor het huweljjk van
Prinses Sophia. De burgerij is zeer beZig om de noodige materialen bijeen
te brengen voor de groote verlichting der geheele stad, Voor het groote
bal, hetgeen Zijne Maj. de Koning gratis geven zal, zullen er3000 kaartjes
worden uitgedeeld.
Het Duitschen Verbond bevat 38 Staten en Staatjes, welke, volgens
verdrag van 1822, te zamen moeten leveren een leger van 303,763 man. In
tijd van oorlog hebben deze gezamenlijke Mogendheden op de been 1,556,230
man. Rusland behoort natuurlijk niet tot dit verbond. De grootste Mogend,
heden van hetzelve zijn: Oostenrijk met een contingent van 94,822, heb.
beiide op den voét van oorlog 750,000 man; Pruissen 79.484, hebbende op
den voet van oorlog 569,190 man, Beijeren een contingent van 35,600 en ill
tijd Van oorlog 71,200 man; Wurtemberg 13,955, 'n ,iet geheel 16,824; Öa*
den ib,ooo, en 20,821; Saksen 12,000 en 24,000; Hanover 13,0546026,008;
Hessen-Cassei 5,679 en 11,358; Nassau 4039; en 6,056, Luxemburg 2,556
en 4,556 man, Holstein 3,600; Brunswijk 2,096.
De Koning van Zweden zou met het begin van Junij uit Christiania maf
Stokholm weder vertrekken.
Londen den 5 Junij. Den 4den zijn in Londen aangekomen Prins Ferdi
nand van Saksen-Koburg met Prinses Victoria en de Prinsen August en Leopold,
De Hertog van Sakscn-IVcimar heeft dien dag een gehoor bij H. M. gehad,
als ook eenige uren na hem de Oostenrijksche Gezant Prins Esterhazy
