LEYDSCHE
A\ 1839.
VRIJDAG,
<SJr i
COÜR A N T\
i M A A R T.
A^nTT^v;-
NEDERLANDEN.
Leyden den a8sten Februarij.
Heden is athiër de 42ste 'verjaardag van Z. K. H. Willem FreDérik
^Karel, Prins der Nederlanden, 'plegcTg gevierd geworden» met het uitste.
"ken van vlaggen en het houden eener -p«Fade van het garnizoen.
Gisteren is de eerste bijeenkomst van de Tweede Kamer der Staren-
generaal voor dit jaar gehouden; er waren 35 leden tegenwoordig.
Vijf kennisgevingen van de Eerste Kamer, inhoudende, dat zij zich ver-
*enigd heeft -met de voorgedragen drie begrooikigs-wetten Voor 1839. met
•die voor de buitengewone uitgaven van 'dat jaar en met die wegens de lig-
ling der Nationale Militie voor 1839, worden voorgelezen en voor nonfi.
fcatie aangenomen,
De Voorzitter geeft te kennen» dat hij -gedurende de scheiding der Kamer
van Mevrouw de Douairière van jhr. Mr. IV. J. Outntus, te Groningen,
«ene kennisgeving heeft ontvangen van het overlijden van naren echtgenoot',
die lid der Kamer was. Allen in onze vergadering, zegt de Voorzir.er, allen
zonder eemge iiuzbnderingbetreuren het overlijden van dezen braven, kun
digen en veraten stel ijken man, en erkennen dat het Vaderland in 't algemeen
en de Tweede Krmer der Staien-Getieraal in het bijzonder door zijnen dood
een gevoelig verlies hebben geleden.' De Voorzitter vraagt magtiging, om
aan de Douairière Quintus. op de gebruikelijke wijze de deelneming der Ka-
roer te betuigen; die magtiging wordt dadelijk verleend.
De heer va* de Poll heeft schriftelijk berigt, dat hij door ongesteldheid
verhinderd wordt, 0111 aan de werkzaamheden der Kamer deel te nemen.
Ontrent een der Kamer aangeboden boekwerk, de Annales Acadaniae
Gror.ingdnae 1835—1836, *ordt het gewone besluit genomen.
Vijf ingekomen verzoekschriften, namelijk: een van J Cramerbetrek,
kelijk vrijstelling van de dienst der schutceiij; een van H. A. de Bruin en
vier zijner broederen, van gelijke strekkingeen van S, de Leeuw Ez., c«>n
sideratien mededeelende wegens de stoomwerktuigen en de toepassing daar
van; een van Cassa en andere ingezetenen van de gemeente Dalenin Drenthe,
zien beklagende over de afschaffing van het regcerlijk kanton van dien naam;
en een van H. Hulman en vier andere ingezetenen van Raamsdonckdie
zich beklagen over het onteigenen hunner landerijen,, worden in handen der
Commissie voor de verzoekschriften gesteld.
De heer van Dam van Isselt vraagt het woord. Hij herinnert, dat bij de
jongste beraadslagingen óver de begrootings-wetten klagten zijn aangeheven
over de willekeurige toepassing van de wet op het personeel, en dat Zijne
Exc. de Minister van Financien daarop de verzekering gegeven heeft dat
hij paal en perk zou trachten te stellen aan den te ver gedreven ijver van
sommige ambtenaren, die per fas et nefas het bedrag der belasting trachtten
te doen klimmen. Die verzekering scheen echter, volgens den spieker, ten
minste in het districtwaar hij te huis behoortnog geenen gunsiigen invloed
te hebben gehad, daar hij door een der landbouwers in die streken, IV. de
Jager geheeten, was aangezocht tot het overbrengen van een verzoekschrift
over rilt onderwerp. De zaak van dien landbouwer, ofschoon anders ernstig
genoeg, had zelfs zijne belagcheüjke zijde. Hij was in het personeel voot
11.28 aangeslagen, en was een man, die van den morgen tot den avond
zwoegde voor zijn dagelijksch brood.j Hij had geene paarden in gemengd ge.
bruik, geen wagen op yeren aangegeven. Thans had men van hem, boven
de gemelde som, die van24. ;rS gevergd, en dat wel, voor het houden van
eenen knecht van weelde. De aanleiding tot dien aanslag lag daarin, dat hij
de betrekking van polder-ontvanger tegen een jaarlijksch inkomen van f 50
bekleedde. Het regt, om verzoekschriften in te dienen, gaat de spreker
voort, is, daar wij niet tot derzelver verzending aan de daarin betrokkene
Miniscers kunnen besluiten, bij ons van luttel waarde. Maar de openbaar
beid kan altijd nuttig werken. Daaróm heb ik mij aan het verzoek tot in
diening van de klagt vtn fV.de Jager niet willen onttrekken. Moge zij srrek.
ken, om de oogen van Ziine Exc. dèn Minister van Financien te openen!
De heer Beelaerti van Blokland zegt: Ik heb de klagt gehoord. Zij is van
déne zijde, en de Minister van Financien zal ook hier den regel volgen:
Audi et alteram partem.
Nadat tot het verzenden aan de Commissie, ook van het verzoekschrift
van IV. de Jagerbesloten is, wordt de zitting opgeheven,
In de antwoorden der Regering op de bedènkingen d-er afdeelingen van
de Tweede Kamer, betreffende het ontwerp van wet omtrent het mufitwèi
'zen, wordt aangemerkt, dat dit ontwerp in verband staar met de voldoening
aan den herhaaldelijk verkondigden wensch naar eene intrekking van de oude
muntspeciën en vervanging van dezelve door nieuwe; dat het niet geraden
is, het tijdperk, binnen hetwelk deze maatregel uitgevoerd zou moeten wor
den, bij de wet te bepalen, doch dat de Regering gezind js om met de her
munting zoodra mogelijk een aanvang te maken; dat de Rijks munt te Utrecht
behoorlijk is ingerigt, om aan de groote behoeften regelmatig te Voldoen;
dat het, om verschillende redenen, ongeraden wórdt geoordeeld,, alleen de
gouden munt tot eenigen algemeenen standaard voor dit.Rijk te verklaren,
met biibehoud van het zilver blootelijk als scheidsmunt op eenen lageren
muntvoet; dat het even min raadzaam is alleen het zilver tot standaard der
munt en algemeenen maatstaf van waarde aan te nemen, vermits men, indien
dit stelsel niet slechts in naam, maar ook in de daad zou moeten bestaan,
zich zou moeten kunnen bevrijden van den invloed der gouden standpennin
gen, die nn reeds in zoo groote hoeveelheid in omloop zijn; dat, sedert het
jaar 1816, voor een bedrag vin 141^ millioenen guldens aan goudstukken
van 10 en 5 is gemunt. Bii deze antwoorden zijn gevoegd eenige wij
zigingen in het ontwerp van ondergeschikt belang.
Bij de antwoorden der Regering op de bedenkingen, in de sectien geop.
perd, ten aanzien van de wet ter droogmaking van het Haarlemmer Meer,
wordt de dringende noodzakelijkheid dezer onderneming steeds op den voor
grond gesteld, en alle verder uitstel voorgedragen als schadelijk en zelfs
gevaarlijk, en als, in de gevolgen, tot meerdere kosten moetende leiden.
Het ontworpene plan is nog herzelfde, hetwelk in bet verleden jaar is voor
gedragen, behoudens nadere en grondige overleggingen, om ook her Spiering*
Meer in de droogmakerij te bevatten, en om te bepalen, of men de onder*
neming zal uitvoeren met stoom- of met windmolens, of met beiden veree*
nigd. De raming der kosten voor deze onderneming wordt steeds als op
goede gronden gevestigd voorgesteld, en men beroept zich, ter staving deir
deugdelijkheid van dergelijke ramingen-bier te lande, op het graven der Zuid
Willems-vaart en op het droogmaken van de Zuidpias van Schieland; Het
eerste dezer werken is op 4 millioenen begroot, en heeft minder gekost.
Het tweede is op 3 millioenen geraamdeo heeft nog geene 2,600,000
gevorderd, en geenszins, zoo als ten ónregte is voorgegeven, 4 6 mi Hide*
nen. Men rekent, dat het droogmaken van hec Haarlemmer-Meer in 4 a 6
jaren voltooid zal kunnen zijn. Hec verkleinen van den boezem worde altijd
als geen wezenlijk bezwaar voor Rijnland aangemerkc, en in hec gebrek van
water in dén zomer vertrouwt men steeds, door middel van een duiker op
den JJ«sel, te zuilen kunnen voorzien.
Naar men verneemt heeft het Zijne Maj. behaagd, ra het advijs van den
Hoogen Raad daas toe te hebben ingewonnen aan Michael Grijfeljoente
Amsterdam eoc de doodstraf verwezen, kwijtschelding van die straf ce ver-
leenen, en dezelve te vervangen door geesebng, brandmerk en veertig jaren
confinement; terwijl Z. M. voons Zijne Exc. dén Minister van Justitie ge.
Iü<£ heef.*in de eerste twintig jaren, geen voorstei tot verdere remissie
vün srraf in te leveren.
Het dagblad de Avondbode vermeldt, dat er een hande!srractaat tnsscben
Nederland en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika tot stand is gekomen.
Men verzekert, dat de heer Dietzaanstaanden Zondag, tussen en eén
en twee ure, met verschillende waggons, van 's Hage naar Scheveningen
zal rijden, waarvoor vier paarden zullen worden gespannen. Tot dus verre
werden zij slechts door twee paarden voortgetrokken. Een groot getal per
sonen, men spreekt van 80 90, zullen daarop plaats nemen.
N.iar men verneemt, heoben de leden der sociëteit de Place Boyale te
's Hage, loc blijk hunner bewondering van het kloek bedrijf van Huig Haas
noot, in den nacht van den 20 op den 21 jl. volbragt. aan dezen moedigen
jongelingeene zilveren tabaksdoos met een geldelijk geschenk doen toekomen.
Voorts verneemt men, dat die jongeling, die veel in zijne gezondheid ge
leden heeft, langzaam aan het herstellen is, en men hoop heeft, dac aan de
zelve geene wezenlijke schade zal zijn toegebragt. Hij is, ofschoon een
zoon van onvermogende ouders, door hen naar hun vermogen, zedelijk op
gevoed, hij kan tamelijk lezen en schrijven, is ijverig en leerzaam in zijn
beroep, en doet alles goeds voor zich 111 de toekomst verwachcen,
Uit Tiei meldt men van den 22 Februarij:
Heden had hier plaats de inwijding der schoone, nieuwe Joodsche Syna
goge, uit eigene middelen door de Israëlitische gemeente gebouwd, en van
vele sieraden rrkelijk voorzien.
De piegtighe.d begon met het zevenmaal ronddragen van de boeken der
wet, vveike, onder gezang van Psalmen en daartoe vervaardigde liederen,
uit de oude Synagoge in dit nieuwe heiligdom werden overgebragt. Hierop
hield de Opperrabijn van Nijmegen, in het Nederduitscheene leerrede,
naar aanleiding van Num. XXIV, vs. 5. Hij weesin dezelve de gemeente op
de schoonheid van haar nieuwe kerkgebouw, en prees haar van wege de
opi.fferingendie zij zich had getroost, om hetzelve daar te stellen. Ver.
voigens bragt hij haar order het oog, dat die uiterlijke schoonheid niet vol
doende wasom dit heiligdom en de godsdienst, in hetzelve te verrigten,
aangenaam te maken in het oog van God. Daartoe moest de Godsdienst in
hëtzeive worden waargenomen met uiterlijke welvoeglijkheid; doch ook
deze moest opleiden tot betamelijke gevoelens en gezindheden, vooral werd
er vereischt aandacht, eerbied voor God en liefde tot al zijne medemenschen;
Volgens bertgten uit de Oost-Indien ontvangen, is, na eene ongesteld
heid van wemtge maanden, te Riouw overleden de Kapitein-Lnitenant ter
zee G. G. Verdcorengewezen iste officier op Z. M. brik de Zaanonder
het bevel van den Kapitein ter zee de Montje.
SPANJE.
Berigren uit Bayonne melden dat er in het leger van Don Carlos onder-
scheiden gevangennemingen van hoofd-officieren hadden plaats gehad. Onder
dit getal werden genoemd de Generaals Sanz en Guerguede opperbevel
hebber van Navarre, Garciade opperbevelhebber van Gnipuscoa, Iturisa
en nog ver of vijf andere Generaals. Men spreekt verschillend over de be
weegreden van zulk eene handelwijs. Sommigen brengen dezelve in verband
met eene expeditie, welke Marottoopperbevelhebber van het Carlistisch
leger, met 16 bataljons, 1200 ruiters en 8 stukken uit Esteila naar de zijde
van den Ebro gemaakt heefc, en welker bedoeling men nog. niet weet, doch
waartegen genoemde Generaals, die buiten hunne gewesten, Navarre en
Guipuscoa, niet willen oorlogen, zich verzet hadden. Hoe air ziidit is
zeker, dat de gevangenneming van zoo vele, bij hunne soldaten geachte Ge
neraals op de soldaten geenen goeden indruk kan ce weeg brengen.
ZWITSERLAND.
Men meldt uit Zurich van den iBden Februarij, dat aldaar den vorigen dag
ook door medeleden van den Regeringsraad verspreid werd, dat Dr. Strauss
de aanneming van het beroep als Hoogleeraar in de Dogmatiek terug geno*
men had. Men wist echter nog niet zeker of dit gerucht waarheid bevatte
doch men was verzekerd. dat alzoo alleen de moeijelijkiieden zouden kunnen
worden weggenomen welke door den onberaden stap der Regering van Zurich
om een man als Hoogleeraar in de Dogmatiek te beroepen, die het geheel be
staan van Christus voor eene volksvertelling verklaard heefc. ontstaan ziin;
Niet minder roch dan 29 gemeenten van het kanton Zurich hadden zich ver-
eenigden een committé gevormd, hetwelk alle gemeenten in Zurich moest
oproepen, om Afgevaardigden te benoemen, ten einde gemeenschappeiijk
over de re doene stappen regen de beroeping en aanneming van Strauss te
kunnen beraadslagen. In het einde van dat berigt leest men:
De vergadering was her daarover volkomen eens, dat, met hec verschijnen
van Strauss aan onzen Theologisclien ieersroel, de kerkhervorming van hec
land volgens zijn systeem een aanvang nemen zou en in plaats van het god-
deliik beginsel, een onverdedigbaar, nieuw menschelijk beginsel zou tot
stand komen; eene herhaling van den vroegeren strijd om het geloof zou on.
vermiideliik zijn en de band, die ons nog aan onze hervormde, aan hun ge
loof getrouwe als ook aan onze Katholijke broeden veroindt, zou geheel
verbroken worden met het verlies van de rust onzes gewetens en gemoeds.
Zou ook ons Zwirserscb staatkundig verbond te niet gaan. Van binnen en van
buiten vernietigdzouden wij den verdienden ondergang van alle zedelijke
en staatkundige krachten te gemoet gaan.
DUITSCHLAND.
Uit Berliin mëidt men, dat de driedubbele feesten, die in het aanstaarde
jaar 1840 moeten plaats hebben, reeds bij voorraad aanleiding tot veel drftkte
en levendigheid gaven. Deze eerste zullen bestaan uit het vieren van het
eeuwfeest der troonsbestijging van Frederih den Groote (1740); liet tveg
honderdjarige feest van dien zelfden aard van den grooten Keurvorst Frc&rft
