a0. 1839.
leydsche
coüran t.
WOENSDAG,
QfcWOOS
9 JANUARlj,
NEDERLANDEN.
Leyden den 8sten Januarij.
Men meldt uit 's Gravenhage van den 7den dezer:
Gisteren heeft Z. H. de Prins van Oede bij Zijne Maj. den Koning zijne
opwachting gemaakt.
Men verneemt, dat de Baron von Wachter, Gezant van Zijne ivlaj.
den Koning van Wurtemberg bij or.s Hof, van den kant van zijnen Souve-
rein, in een bijzonder gehoor aan Zijne Maj. den Koning en aan Z. K. H.
den Prins van Oranje, het Grootkruis van de Wurtembergsche Kroonorde
beeft ter hand gesteld.
Dezer dagen heeft Zijne Maj. goedgevondenop het speciaal fonds voor
den aanleg van den ijzeren spoorweg van Amsterdam naar Arnhem, eene som
van ƒ9,630.98 beschikbaar te stellen, ter voldoening der eigendommen,
welke, ten behoeve van dien weg, in de gemeenten Driebergen, Doorn en
Baaru, in het bezit moeten worden genomen.
Nog verneemt mendat eerstdaags alhier verwacht wordt de Baron de Bois
le Comteter vervanging van den Baron Mortierals Envoyé Extraordina
ris en Minister-Plenipotentiaris van Z. M. den Koning der Franschen.
Sedert oe iaatst gedane bekendmaking, zijn door de belanghebbenden
geligt de navolgende door Zijne Maj. verleende octrooijen:
Een octrooi in dato 17 Augustus 1838, voor den tijd van vijftien jaren
verleend aan C. van de Walle te Brussel, dotnicilium verkozen hebbende
bij Noltheniu> de Manie 's Gravenhageop de uitvinding en volmaking
van gekookte zeepen uit stearine van kokosnoot-olieen de vervaardiging
van stearine en tvitie zeepen uit palm-olie.
Een octrooi in dato als voren, verleend voor gelijken tijd aan denzelfden
op de uitvinding om de adipocire door de oplossing van het vieesch van
dieren te vervaardigen.
Een octrooi in dato als voren, verleend voorgelijken tijd aan denzelfden
op de uitvinding van een werktuig, geschikt om papieren behangsels met
gelijke en gesatineerde gronden te vervaardigen.
Een octrooi in dato als vorenverleend voor gelijken tijd aan denzelfden
op de volmaking der uitvinding om papier te vervaardigen van het blad,
hetwelk groeit om de Turksche tarwe.
Een octrooi in dato 13 September 1838, voor den tijd van vijftien jaren
verleend aan mevrouw E. Egyly en den lieer B. Cognat te Parijs, domici-
lium verkozen hebbende bij F. Rau te.'s Gravenhageop de uitvinding
van de vervaardiging en toebereiding van snuif-rook- en pruimtabak
gelijk ook van de daartoe gebruikt wordende werktuigen en middelen.
Voorts is door Z. M. tot den 3osten Maart 1846 verlengd het octrooi, in
dato 10 April 1833, voor den tijd van vijf jaren verleend aan T. S. Benson
te Londen, domicilium gekozen hebbende bij T. Browne en Zoonkooplieden
te Rotterdam, op de invoering van een behoedmiddel tegen het vervuren,
doorvreten en rotten van het scheeps-timmerhoutalsmede ter beveiliging
van hetzelve tegen doornworm rotten en muizen, en eindelijk 101 bewaring
van zeildoek en touwwerk, gelijk ook van de stoffen van hennep, vlas, ka
toen enz., waarvan dat zeildoek en touwwerk geheel of gedeeltelijk worden
vervaardigd.
Te Delft ziin in het jaar 1838 geboren 325 zonen en 280 dochters,
te zamen 605 kinderen, (waaronder 10 tweelingen); gehuwd 136 paren,
en overleden 480 personen, te weten: 245 van het mannelijk en 235 van
het vrouwelijk geslacht. Onder het getal der geborenen en ook onder dat
der overledenen zijn begrepen 23 doodgeboren kinderen, en wel 12 zonen
en 11 dochters; zijnde onder de overledenen ook geteld 16 personen, welke
in het tijdeliik militair hospitaal of andere gestichten aldaar zijn overleden,
doch tot andere gemeenten behoorden.
Uit Dordrecht meldt men van den 7 Januarij, dat hec ijs in de Lek
hij Jaarsveld den 6Hen dezer nog bleef zitten, en dat te Keulen den 3den
de brug over den Rhijn wederom gelegd was.
Ook schrijft men uit die plaats, dat den 6 Januari), aan het beneden
einde van Papendrechc, een huis, door 5 huishoudens bewoond wordende,
alle tot de werkklasse hehoorende, afgebrand is, zoodat die. ongelukkigen
zich van huis en goed beroofd zien; de liefdadigheid van menschenvrienden
zou ten hunnen behoeve worden ingeroepen.
Te Dordrecht zijn in het jaar 1838 geboren 381 kinderen van het man.
relijk en 386 van het vrouwelijk geslacht, te zamen 776. Overleden zijn
607 personen, als 270 van het mannelijk en 337 van het vrouwelijk geslacht.
Gehuwd zijn 211 paren. In het vorige jaar 1837 hadden er 842 geboorten,
648 sterfgevallen en 208 huwlijken plaa s gehad.
Te Haarlem zijn in het jaar 1838 geboren 463 zoons, 452 dochters,
te zamen 925 kinderen, waarvan 18 paren tweelingen. Gestorven 361 per
sonen van het mannelijke, 361 van liet vrouwelijke geslacht, te zamen 722.
Getrouwd 198 paren.
In den nacht van den 6 Jannarij, ongeveer half twee ure, is er te
Amsterdam op den hoek van deWeessluis en St. Lnciensteeg, ten huize van
den tapper C.Wennink, brand ontstaan, welke zoodanig in hevigheid toenam,
dat de bovenbewoners genoodzaakt waren, bijna ongekleed, hun leven te
redden, zonder iets van hunne goederen te kunnen bergen. Meer dan vijf.
'tien spuiten ziin in werking geweest, en het is aan hunne krachtsinspanning,
dat men het behoud der belendende huizen te danken heeft. Het huis, waar-
in de brand is ontstaan, is echter geheel uitgebrand.
De Regtbank heeft den 7 Januarij uitspraak gedaan in de zaak van den
Haarlemmer-spoorweg, en geoordeeld, dat, hetzij men de wet van 1810,
al dan niet, afgeschaft beschouwde, altijd niet de Officier van Justitie, maar
Zijne Exc. de Gouverneur had moeten ziin gedagvaard. Op dien grond, is
de voorgestelde exceptie aan het publiek Ministerie toegewezen en de eischer
niet ontvankelijk verklaard in zijnen eiscb.
In het jaar 1838 zijn te Zaandam geboren 209 zoons en 216 dochters,
te zamen 425 kinderen. Overleden zijn 364 personen, als 164van het man
nelijke en 2co van hec vrouwelijke geslacht. Doodgeboren, of binnen drie
dagen na de geboorte overleden, 24 kinderen. Gehuwd 112 paren.
Te Hoorn zijn in het afgeloopen jaar 1838 geboren 328 kinderen, te
weten: 181 van het mannelijk en 147 van het vrouwelijk geslacht; overle
den 140 van het mannelijk en 151 van het vrouwelijk geslacht, te zamen
291 personen; gehuwd 56, gescheiden 2 paren.
Binnen de stad en vrijheid van Utrecht ziin in den afgeloopen jare
1838 geboren 1746 kinderen, als: 855 zonen en 891 dochters, waaronder
04 paar tweelingen; het getal der overledenen bedraagt 1444, waarvan 748
van het mannelijk en 696 van bet vrouwelijk geslacht, hieronder 105 dood.
geborenen en 51 personen in het Rijks hospitaal; huwelijken 397 paren èh
2 echtscheidingen. Het getal der geDorenen is 58 meetder geweest dan th
1837, dat der overledenen 44 minder en dat der huwelijken 11 minder.
Uit Arnhem melde tnen, dat laatstleden Zondag aldaar plegtig is inge.
wijd de geheel nieuw gestichte koepelvormige kerk voor de Protestantsche
Eerediensc, op het St. Jansplein aldaar. De wel-eerw. zeer geleerde heer
Donker Cnrtiussedert meer dan 3d jaren Predikant te Arnhem," bestuurde
de plegtigheid. Hij nam aanleiding uit Deutr. XXXII. vs. 3: Geeft onzen
God grootheid" om aan te toonen, dat de Hervormde gemeente te Arnhem,
bij de voliooijing van dit nieuw kerkgebouw, eene drieledige stof coc vreugde
had, daar het namenlijk een bewijs opleverde van vermeerdering van leden
der Hervormde gemeente aldaar, daar het een teelten was van derzelver cijw
üêitilte welvaart, en eene proeve opleverde van derzelver belangstelling in
de openbare Eeredienst. Aan het slot van het verslag van die plegcigheid
wordt het volgende gezegd:
Wie er ook treuren en klagen, dat de schouwburg zich in eenen jammer,
lijken toestand voor de hoofdstad eener provincie bevindc, wie teregt aan.
merken, dat de gebouwen, tot uiterlijke vermaken bestemd, veel te wen.-
schen overlaten, de ware Christen zal met ons juichen, dat, waar het dè
hoogste belangen der stervelingen geldt, Arnhem niet achterlijk is gebleven,
en uic eigen middelen een' tempel gesticht heeft, die, hoezeer geenszins tot
een toonbeeld van ijdele praalziicnc kunnende verstrekken, door doelmatige
inrigting en eenvondjgen luister, allezins deszelfs nooge bestemming waardig
mag gerekend worden.
Te Arnhem zijn in 1838 geboren 600 kinderen, te weten: in huwelijk
277 van het mannelijk en 275 van bet vrouwelijk geslacht; buiten huwelijk
27 van het mannelijk en 21 van het vrouwelijk geslacht. Overleden 348;
189 van het mannelijk en 159 van het vrouwelijk geslacht. Doodgeboren
39, 27 van het mannelijk en 12 van bet vrouwelijk geslacht. Van elders
als overleden ingeschreven 17, 5 van het mannelijk en 12 van het vrouwe-
iijk gesiacht. Gehuwd zijn 132 paren.
DUITSCHLAND.
Men schrijft uit Dermoid vzu den 2 Januarij, dat Z. M. de Koning der
Nederlanden, door Hoogstdeszelfs Gezant bij de Duitsche Bondsvergade
ring, eene som van 1000 ten geschenk had gegeven als eene bijdrage voor
de oprigtiiig van een gedenkteeken voor den beroemden Duitschen schrijver
Herman,
Het gerucht, dat de Pruissische Minister von Altemtein de leiding van
de zaken der Katholijke kerk zou nedergelegd hebben, is ten eenen male
onwaar.
Het eenige oorspronkelijke Bosch of Woud (in het Fransch Forètvierge*
in het Hoogciuirsch UrwaW) in Europa, dat dien naam verdient, is hec
Wouci van Bialowiez in Lithauwen. Men rekent het op 31^ mijlen lang,
op 27 mijlen breed, en deszelfs omtrek op 112 mijlen Het wordt door
rOofoieren van allerlei soort bewoond, en men kan hetzelve best vergelij
ken met die Ameiikaansche wouden, welke in de Romans van Cooper zoo
bewonderenswaardig .schoon beschreven worden. In dit Woud, hetwelk door
menschen slechts zelden betreden wordt, en nog nooit geheel doorzocht is,
vindt men sratnmen van Mndenboomen, die, naar derzelver ringen te oordee-
len 615 jaren oud zijn; eiken van 600, eschdooms van 250, beuken van
220, dennen van 200 en berken van 120 jaren. Een berkenstam van 120
jaren is 100 voeten hoog, en een dennenboom van 100 jaren verheft zijne
kruin 150 voeten regtstandig in de hoogte.
In de Stendevergadering te Roshild op Seeland (Denemarken), is met
32 tegen 30 stemmen een besluit doorgegaan ora aan Z. M. den Koning
een verzoek in te dienen tot geheele emancipatie der joden. De Deensche
Regering heeft echter gemeend aan dat verzoek geen gevolg te kunnen geven;,
De Paus heeft in een Consistorie 5, vóór eeuwen reeds overleden men
schen, heilig verklaard, omdat er zoo duidelijk bewezen wonderen, door hen
gedaan van hen berigr waren
De Grieksche Marine heeft c wee roover-vaanuigendie de wateren
vau den Negroponc sedert lang onveilig maakten, prijs gemaakt.
GROOT-BRIT A NNI E.
Londen den 5 Januarij. Gedurig worden er nog depeches naar onder*
scheiden Hoven op het vaste land gezonden en komen er van daar bij ons
Kabinet aan; eergisteren ziin wederom depeches van onze Gezanten te *sGra
venhage en te Brosse' ontvangen.
De Hertog van Wellinztondie ernstig ongesteld was geweest, is we
derom tot vorige gezondheid gekomen.
In eene vergadering der voorloopige Acsociatie, heeft CConnell ver
klaard, dar de zaken der liberalen in Ierland in bet voorleden jaar zeer ach -
teruit en de Torys in dien tiid meer en meer vooruit ziin gegaan.
De graanprijzen stijgen in Engeland bij voortduring. Het roggebrood
dar anders zelden in Engeland gegeren werd, kwam thans onder de geringere
klassen meer in gebruik, omdat de rogge goedkooper en van dezelve meer
voorraad is.
De kosten van den Manchester en Liverpoolschen spoorweg hebben be
dragen 30,000 per mijl; van den weg van Dublin en Kingstown 40,000 £t
van de Fransche snoorwegenomstreeks 15,000 en in Amerika, van 2000
tot 6000 per miil.
Uit Canada had men berigt van 10 December, inhoudende, dat uit de
Vereenigde Staten in Opoer-Canada wederom een inval was gedaan, endaar-
door eenig voordeel door de opstandelingen behaald was geworden.
F R A N K R IJ K.
Parijs den 6 Januarij. Het adres van antwoord op de troonrede, zooals
het door de Commissie ai hoc met 6 tegen 3 stemmen was aangenomen, is
den 4den in de Kamer der Afgevaardigdendie in groot getal tegenwoordig
waren, voorgelezen. De voornaamste zinsneden uit hetzelve zijn de volgende:
>,Sire! De Kamer der Afgevaardigden wen«cbr met U zich zelve over den
voorspoed des lands geluk. Die voorspoed zal zich meer en meer ontwik
kelen te midden van den vrede, dien wij gehandhaafd hebben, en welks!
duurzaamheid ons alleen door eene wijze en vaste staatkunde kan verzekerd
worden.